V\s aUes klo^
de klok slaat]
Dit Toestel
IrjFi
De Goudsche Fruithandel
MV. HEES Go. r JELEF.
2110
Lange Tiende weg 19v
InïSSEïïï Heden'ZatCrdaff 30 SePtember'
PUBLIEKE VERKOOPING
rr.
12'|a jaar Klaver 4
GOUDSCHE COURANT Zaterdag 30 September 1939Tweede blad
De nieuwe mode is er
weerMooier, flatteuser
|jp&> en nu nog spotgoedkoop!
Als U voor het a.s. sei
zoen een nieuwe mantel
ol japon nodig heelt,
koept dan nuU kunt nu
nog tegen de bekende
lage prijzen bij „Wassen"
uit een prachtige sorte
ring keus maken. Stel
niet onnodig uit. Voor
deliger dan nu slaagt U
zeker niet meer!
Van 't goedkoopste
tot 't beste toe
Goudschesingel
Voor PRIJS, KWALITEIT en VAKKUNDIGE
BEDIENING
GIEL VAN WAAS - Gouwe 188.
Firma Wed. A. RIETVELD,
TOONZAAL: KLEIWEG 54
Philips, Erres, Blaupuirkt, Telefunken Toestellen.
E. SUUR - Makolaar
Het Tandheelk. Instituut
HOLLANDIA
VERPLAATST
naar MarlflC Café De Beurs.
REAL FOTO
gaan verplaatsen naar
DE LELIE eri KLAVER 4
HOOGSTRAAT I B. MARTENSSINGEL 133
aan ied^r die voor 1 gulden besteedt één keurig stuk
TOILETZEEP CADEAU.
Mej. v. d. HEUVEL.
te/GOUDA. hp
Perzische ,Oostersche en andere Tapijten,
Jbetere Meubelen, Haarden, Schilderstukken,
eeiyge Naaimachines.
Oorlogsgevolgen.
BRIEVEN VAN HET WESTFRONT.
Op den grensdriesprong: Luxemburg-Frankryk-
Duitschland. 1
Groote veldslagen vooralsnog onmogelijk.
„BUSINESS AS USUAL'V
Het moedige devies van den koopman in dezen
moeilijken tijd.
Brieven uit de Hofstad.
HET REIZEN WORDT WEER DUUR
Voor welke landen is een visum noodig 7
Voor welke 1
heeft de paI,,el1 Va" mrfa,n iP kan verkr«gi.n. 5.11Jkt ult
^sfónviT»r5e^Krn
tlTekZt leU" "BUBineSS "S U"al" WCrd =g d'»'n^e=
jeugdige damesmantel
van uitstekende kwali
teit bouclé royal, met
bontgarner. en zakken
van persianerbont, ge
heel op crêpe de chine
gevoerd. In diverse
modekleuren
Modieus klokkende damesmantel
van prima katngaren bouclé, rijke
bontkraag van grijze petit-gris
vellen apartemouw. Geh. op crêpe
de chine gev. In alle modetinten
Flatteuse mantel van
prima bouclé angora,
m. rijke garnering van
uitgezochte zobelfeh
vellen, apart chenille
borduursel op zakken,
moderne rolplooi in
voorpand. Geheel op
crêpe de chine gev.
In alle modekleuren
hoek Heerenstraat - inyuny op de hoek
Rotterdam
Modern klokkende'dames
mantel van prima bouclé
mohair, diepe rolplooi in
voorpand, apart chenille
borduursel, rijke biezengar-
ncr. op Voorpand en mouw,
geh. op crêpe de chine gev.
VöorfleJige. vlotte mantel
v. geheel wollen bouclette.
moderne rolplooi in voor
pand, moderne zakgarne-
nng v. prima beverinebont.
«geheel op crêpe de chine
gevoerd. In alle modetinten
het VERTROUWDSTE ADRES
RIJWIELHANDEL. REPARATIE-INRICHTING.
BLAUWE DRUIVEN
MELOENEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN
NIEUWE VIJGEN
VRUCHTEty CONSERVEN
diverse (Póórten noten
OUDSTE ADRES voor OPGEMAAKTE FRUITMANDEN.
TANGE TIENDEWEG 27 j TELEFOON 3316.
of vraag, zónder eenige vei
huis van de nieuwste
uit PHILIPS NIEUWE SERIE 1939—''49
desgewenscht 1PER WEEK.
Komt U eens luisteren in onze
dichting, DEMONSTRATIE by U aan
RADIO TOESTELLEN IN HUUR
of door huur in eigendom 60 CENT PER WEEK.
Nederland-S grootste Radio- en Muziekhandel.
KRUGERLAAN No. 167 te GOUDA
Weet zich gaarne met het doen Tan alle
Taxatie*», Aaenrantle'a, opmaken van Con
tracten, plaatsen van Hypotheken, Koop- en
Verkoop, en Verhnnr, tegen billijke
conditie». TELEFOON No. 367$.
ia vanaf HEDEN
Spreekuren iederen Donderdag
ochtetid van 9y2—12.
Hiermede berichten wij dat we onze zaak
Voortaan is aan onze zaak verbonden, het
voormalige HET PORTRET DEK KUNST.
Uumtteekenaar H. OPIT. Bestellingen op
reproducties en gekleurde' foto 's worden 1
vanaf heden by otis aangenomen en in onze
ateliers zorgvuldig uitgfevoerd.
\erder bltfven wij doorgaan met ovz"
bekende REAL FOTO'S: V
56 Karakterfoto's voor één gulden
- 75 cent
10 stuks 45
5 35 l
Zeer geschikt voor PASFOTO'» en ver- I
grootingen met of zonder retouche
Wijdstra» 19: vanaf 1 October I
L. TIENDEWEG 19.
GOUDA. I
DINSDAp'1aorTno^r^a,^B' J' N' AKKERSDIJK zal op
DANIFI t r 2 UU1 in het GEBOUW
A contant'ward <#>EnWaL te GOUDA publiek
a contant worden verkocht: e^jiartyVerste klasse
Doze partjj goederen is afkomstig van een der meest bekende
irma s <>P dit gebied» welke doof den oorlogstoestand gedwongen
is ot saneering van h&ar bedrijf een gedeelte harer magazijn-
goedeien te liquideeren. Ondanks het feit, dat de Perzische tapt]ten
reeds enorm in pry's gestegen zyn, kunnen deze tapijten nog worden
toegewezen tegen prijzen beneden die van Juli.
VERZUIM DEZE GELEGENHEID NIÉT.
KIJKDAGEN: Maandag 2 October van 10—5 en 6—8 uur en
Dinsdag 3 October van 10—12 uur.
Ma de oorlog opnieuw zijn verschrikkin-
gen heeft aangekondigd, terwijl wy de
gevolgen den wereldoorlog, die van
1914 tot 1918 woedde, nog niet te boven
rtn, is het begrijpelijk, dat de mensch zich
afvraagt wat deze nieuwe oorlog voor hem-
ial beteekenen en welke gevolgen hij voor
lijn leven en het leven van ons allen zal
hebben, ook daar, waar de oorlog niet
woedt. De gevolgen van den oorlog van
(Van onzen eigen correspondent')
Kijk
Langgerekt en lieesch suist de stem
vun onzen conlrater over de vlakte. In
1914—-1918 ztfn nog te duidelyk voelbaar ne,t schemerlicht van den ontwapenden
dan dat men er zich niet van bewust zounag zien wij de eerste verwoestingen van
•jn .4at de gevolgen van dezen oorlog, die ^en oorlog. De Duitschers hebben de
een'aieuwe wereldoorlog dreigt te wordqn, spoorbrug bij Perl in de lucht doen vlie-
een nieuwe ,i„ i„„ 1 Sen' evenals een gedeelte van de spoor-
ilch ook ver buiten dè oorlogvoerende lan-
i oaan TrierGrevenmacher, langs de
den en vrywel over de geheele wereld zul- Moezel. Met veel moeite en de hulp van
len voelbaar niaken. Reeds thans, nu de onzen Frunschen conlrater, die het ter
oorlog nauwelijks begonnen is, is zijn in- rein kent, zijn we door kunnen dringen
vloed merkbaar en de reeds uitgereikte dis- tot het meest zuid-oostelijk punt van
herinneren ons aan den Q^n grensdriesprong: Luxemburg-Frank-
lijk-Duitschland. Wij liebben er de helit
j van onze nachtrust voor opgeolterd.
Schengen slaapt nog en in het ochtend-
tabutie-kaarten
grooten invloed, die de vorige oorlog op
onze voedsel- en brandstofvoorziening uit
oefende en die zich, zy het misschien ten
gevolge van tydig genomen maatregelen
en betere voorziening niet dn zoo groote
mate, ook thans weer als gevolg van dezen
oorlog zal doen gelden. Ook ten opzichte
van onze kleeding en schoeisel, van te be
talen belastingen, kortom in geheel ons
materieele leven zullen we die gevolgen te
voelen krijgen. We zijn ons daarvan ter
dege bewust ln zetten ons reeds schrap.
Maar die gevolgen zullen zich evenzeer
doen gelden op het gebied van ons geeste
lijk leven. Wat de oorlog van 19141918 in
dat opzicht gedaan heeft, werkt nog ver
woestend na over de geheele linie. Maai
we geven ons daarvan niet duidelijk reken
schap. Zou het niet goed zijn, dat we ons
daarvan meer en duidelijker bewust maken,
opdat we ons ook daartegen schrap kunnen
zetten
Een golf van barbarisme is na den dot-
log over Europa en de wereld geslagen,
waarin onze beschaving zich nog slechts
met moeite schijnt staande te houden. Alle
waarden dezer beschaving sinds eeuwen
worden miskend. Wat we als het beste dier
beschaving vereerden, als het beste, dat de
menschheid zich in den stryd 'tegen den
chaos gedurende eeuwen veroverd had, werd
opzjj gedrongen en waar mogelijk vertrapt.
Alle geestelijk leven werd waardeloos ge
acht en vernietigd, wanneer het niet dien-
afff kon zyn voor de versterking van het
geweld. Alle moreele waarden, werden'ont
kracht, zoodat zelfs de. simpelste goede
trouw, die zelfs de wilde kent, werd uitge
schakeld. Want alleen het geweld werd er
kend als middel tot bereiking van het eenig
doei, de macht, de meest brutale macht ter
voldoening van de eigen machtsbegeerte.
Deze strooming, die een groot deel van
Euripa heeft overmeesterd en zich vrijwel
overal laat voelen, staat niet buiten ver
band met den voorbijen oorlog, maar is er,
zij het dat ook andere factoren hebben mee
gewerkt, een product van. den oorlog, en
wel, naar het mij voorkomt, meer hoofd
zakelijk van de bewustzijnsverenging, die
tydens den oorlog optrad ei#die ais gevolg
van zoo alles overheerschende gebeurtenis
sen en feiten, die het heele leven in beslag
nemen, veelal pleegt op te treden, en die
ook nu weer dreigt, riet is of alles buiten
dat eene overweldigende vervaag/l of kleur
loos wordt en dat tene geheel het veld van
ons bewuctzyn vult. We hebtyén buiten de
zorg voor ons dagelyksche
aandacht meer voor al
die ons bezighouden en
een hooger plan brengen,
stelling wordt opgesh
groote geweldige, dat ons'ffv&v- beheerBch'.
riet is ongeveer als met dfen meri&ch, die
schroeiende dorst of honger lijdt en
andere gedachte
voldoe
Die bewustzijnsverenging
geheel ons denken en voelen, geheel qï)i
geestelijk leven op den oorlog samgn. We
wisten nauwelijks meer van al hét ihooie,
edele, goede, verheffende, dajf het leven
heeft. In den oorlog zagen we alleen het ge
weld en de volstrekte heerschappij van net
geweld. Een andere wet dan die van het
;°nd niet meer of scheen nie-
te bestaan. Wat tot bereiking van
oorlogsdoel, tot het behalen van de
overwinning noodig was, werd gedaan, ook
al was het het grofste onrecht. Er werd
nauwelijks nog getracht het onrecht goed
te praten. Het oorlogsbelang beheenjchte
het leven overal. Het geheele |leven, de ge
heele wereldhuishouding scheen nog mie
gluren bereiken we net uitgezochte punt.
Onze collega wijst naar de hellingen en
nerhaalt:
I&garde done
Hij wijst naar de Duitsche dorpen
reeks, die van de heuvelen naar de laag
te daalt, op Saarbrtlcken aan. Eindeloos
rijen de genuenten zich aaneen, rood, wit
en groen, ais tegen de hellingen opge-
nangen kleurige guirlanden. Het is een
vredig landschap en zonder het romme
len van kanonvuur zou jhier niets aan
den oorlog doen denken. Wij vragen den
Franschen contrater, die maar steeds
blijft wijzen in de richting van het Duit
sche heuvelland, wat hij toch bedoelt:
On dirait une armée de souris
ahtwoorot hij.
gen en de afmetingen zijn-thans veel
grooter. Waar vroeger eenrerens van
.honderden kilometers beschwmd werd
Nföor een tiental versterkte stkden, wor
den thans de landsgrenzen afgezet met
een cordon van staal en beton. Vandaar
dat men thans met meer beperkte effec
tieven kan werken en men nog niet moet
rekenen op den sehok der legermassa's,
want de Franschen denken er niet aan
een frontaanval tc wagen op, de Sieg-
friedlinie, die met het leven van tien
duizenden zou moetep betaald worden.
Uit de wijze waarop
Franschen de kriji
rende deze eerste weken voerden valj, af
te leiden, dat Londen ei} Parijs een voor
Duitsehland sloopenden' oorlog organi-
seeren, waarvan het aanvalsmiddel eeil
onbarmhartige blokkade
wijze dat de
zelf niet uitgeput zijn op het oogenblik
dat de vrede moet gesloten worden. Ver
geten we niet, zoo gaat o#be zegsman
voort, dat er voor het oögenblik nog drie
mogelijke tegenstanders zijn voor Lon
den en Parijs, namelijk Rusland, Italië
en Japan. Moesten de Westersche lan
den dus, aan geld en levensmiddelen en
munitie, totaal „leeg" zijn aan het pinde
van den oorlog, dan Souden niet zij de «™d» tee.d waren geUt een bedrag te
vredesvoorwaarden bepalen maar wel de »t°rten. Na tien jaar zou de afbetaling a
landen die het gruwzame spel zouden een aardig eind gevorderd zyn. Het tal
gadegeslagen hebben. Dat is de te Lon- - toch vooral het nageslacht zyn dat van dit
den en Parijs heerschende meening en gebouw profiteert en het zou dus normaal
tevens do»reden van de omzichtige stra- geweest zijn als men de geheele afrekening
tegie die Lord Gort en generaal Gamelin
thans aan het Westfront toepassen",
aldus onze confrater, de Fransche oud-
strijder.
Zijn woorden verklinken in de druk
kende stilte die ingetreden ls. In den
tuin van een verlaten woning, even over
de Luxemburgsche grens, zingen vogelen
hun morgenlied. Die weten niets van den
oorlog. Een bulderend kanonschot ver
breekt plotseling het vredig concert der
gevederde zangerg en hun tierelierend
kweelen versterft in een schrillen dis
sonant, als de tinkelende doodskreet van
een stukge&choten plano-orgel. De ka
nonnen blijven daveren als dondersla
gen, rommelend van verre of dreunend
met hevigen slag van dichtbij. Uit de
vtftlei slaan hooge vlammen op. Het ls
wel een boschbrand, .zooals wij straks al
dachten. De rook stijgt recht ten hemej,
als een zoenoffer. Het is als eeti sym-
\jlSl, herinnerend aan de Cartageensche
dlferenden, de Molochvuren, waarin
menschen geslachtofferd werden. In het
brandende bosch van den oorlog Vlamt
het zinnebeeld van den nieuw-barbaar-
schen en ontzettenden eere-dlenst: Die
blauwe vlammen en warrelende rook
wolken, welke kronkelend ten hemel stij
gen, gelijken de gemartelde zielen, dè
kermende en in onwrikbaar lijden stuip
trekkende zielen der gesneuvelden, ge
slachtofferd aan den afgod Mars!
over
li
VOO!
het
- te functionneei
ter v
uleeu
s van dat bejang.
-mxKtt-xmynrnK niet meer daar-
tegprt, begon he; vanzelf sprekend te vii%
tyn- Wat men kon doen, deed men, zonder
ich een oogenblik af te vragen of men
daartoe het recht had, noch of me^ de le
vensbelangen van anderen schond.' Het
werd een recht te handelen zooals in het
eigen belang was, met ontkenning van allo
Het kon niet anders of in dezen toestand
'noest het besef van andere waarden ver-
loren gaan, toen de oorlog lang duurde.
Men verloor het gezicht op het abnormale
van dezen toestand en schakelde het geweid
beslissende factor in het leven weer in
j Ja, men zou zeggen een leger van muU
zen te zien. Het geoefend oog van den
Franschen collega i^eeft ze allang ont-
j dekt. Hij ls een oud-strijder en ziet meer
op het oorlogsveld dan wij er optwaren.
iMu pas bemerken ook wij een massale
beweging van vaal-blauwe vlekken Uit
de verte gezien schijnen tegen de hel-
j iingen muizen omhoog te Kruipen, legi
oenen muizen. Een weldaditfe zonnestraal
breekt door de doffe lucht vah den kil
len morgen, verleyendigend de kleuren
en vergrootènd de vormen. Hfct vaal-
1 blauw wordt heller: Fransche uniformen
teekencn zich ut. keele zwermen Fran
sche soldaten kruipen tegen de Ijelhngcn
op. Duizenden èn duizenden stormen
opihoog, als utt den gyond opgestaan.
Het is alsof de Magh\o$linie een oogen
blik hdar poQrten geopend heeft voor
een uitval. Voortdurend huivert de mor-
genstilte wakker yan het bonzen der ka
rn lil. het zuid-oosten stijgt een
rookkolom op, als van een bosch
brand. De wriemelende klimpartij tegen
de heliuigen is al afgeloopen. Ais echte'
muizen in 't groot zijn de soldaten in
Mui holen gedropen. Héél dit lafad is
ondermijifd van ondergrondsche schuil
plaatsen, in allerijl gegraven^ als eerste
werk na iedere terrein verovering. De
moderne soldaat graaft moér dan hij
vecht. Zich verbergen is hom een eerste
behoefte: een levensbeho&te. Iedere
vooruit geschoven post op de hooidllnie
heeft zijn holendoolhof van ondergrond -
scne verbindingen, tot vlak. bij de vijan
delijke stellingen. Zelfs als de versterkte
voorposten falen blijft steeds de hoofd-
llAe, de theoretisch onneembare. Van
daar het eigenaardig karakter van dezen
schuilooriog, waarbij groote veld
slagen vooralsnog onmogelijk
zijn. Zooals de ons vergezellende con-
irater-oudstrijder opmerkt: „De modei -
ne strategie keert terug tot den ouden
vestingsoorlog, reeds sinds eeuwen be
kend en iri de oudheid beoefend, waar
van versterkte kasteelen en steden getui
gen. Het is een wijze van oorlogvoeren
die de Franschen in de 17de eeuw, onder
leiding van Vauban, tot de volmaaktheid
hebben opgevoerd. Alleen de verhoudin-
zeddyhe of verstandelijke factoren uit.
Gelukkig heeft dit zich na den oorlog weer
gedeeltelijk hersteld. Maar in de landen, die
het feist door den oorlog getroffen waren
en waar «Je aard van de bevolking voor ge-
weldsthéoriën het meest vatbaar was, kreeg
deze strooming de volstrekte Alleenheer
schappij.
Het gevaar is gVoat, dat een nieuwe we
reldoorlog -die t onvermijdelijk een nieuwe
bewustzijSfverenging brengt, deze nog niet
overwonnen mentaliteit nieuwe kracht zal
geven en volstrekter nog de leer> van het
geweld zich zal laten gelden. Me# spreekt
wei van den ondergang onzer Westersche
beschaving als van een nieuwen we
reldoorlog. WariW^zy teniet gaat, dan is
het,°omdat alle begrip van het recht van
de menschel ij ke waardigheid, van zedelijke
waarden en motieven, van geestelijk „leven
verloren gaat, omdat het barbaarsche ge
weld overwint en de eenige maatstaf wordt
in "Tiet léven, omdat wij den geest uitscha
kelen.
Laten wij, neutralen, vooral ons' daarvan
bewust zijn. De bewustzijnsverenging, di»
ook nu weer ^dreigt, kan onze beschaving
fataal worden. We hebben daarom den du
ren plicht onzen geest open te houden voor
het leven in al zyn geledingen, ook wanneer
het ofe-iogsgeweld al onze aandacht dreigt
1 op te slorpen.
i K.
JJET hieronder volgende artikel, dat als
hoofd-artikel voorkomt in het Septem
bernummer van de „Revue der Reclame",
hel officieel orgaan van het Genootschap
vODi Reclame, némen wij met histemming
over: Wij bevelen* hot onzen lezers ter ern
stige overdenking aan.
Tóén de wereld in 1914 door den grooten
oorlog werd oveijompeld en het bestaan
van verschillende landen door militair ge
weld werd bedreigd, was er nog een ander
gevaar, dat de onthutste vplkeren boven <net
hoofd hing: het gevaar vén den econon.i-
schen chaos.
Ons maatschappelijk leven is* uiterst.in
gewikkeld. Er is maar weinig noodig om
dit gecombineerde raderwerk in de war te
brengen en een verlamming van het econo-
nvsch levefi te veroorzaken.
Het oorlogsgevaar heeft een dergelijke
tendens.
De burger dreigt in een paniekst|mmfng
te komen en zieh zelf te zien ~al3 een indi
vidu, dat met niemand anders heeft fe ma
ken, dat er alleen maar over denkt* hoe hc£
zich zelf kan redden...
Hij denkt aan één dingi; als ik er maai
zoncipr schade busschenuk kom...
Hij houdt zyn opdrachten,in, hij staakt
zijn betalingen.
Zijn voorbeeld werkt aanstekelijk.
Zyn vriend, zyn buurman, zijn concurrent
nemen het parool over...
Als ik maar fcered ben... Laat de wereld
maar branden, laat hfet economisch leven
maar ontredderd wordeg. Laat het spook
der revo\utie zyn kans maar krijgen, als
ik... ik... ik...
Deze wyze van redeneeren, als hi« neg
van redeneeren kan worden gesproken, ge
tuigt niet alleen yan gebrek aan kalmte en
aan durf, zy "openbaart niet alleen' lu-t
egoïsme van hem, die zoo spreekt, ze levert
ook het bewijs van een schromelijk gebrek
aan inzicht. j
Bezit vooronderstelt immers een ordelijke j
samenleving, waarin zekere algemeene re
gels worden nageleefd.
Bezit bestaat immers voor een gripot, zoö
niet het grootste, deel uit de verplichtingen,
die uit het gebruik van het bezit voort
vloeien, uit de ingewikkelde oneindig ge-
Het bleek een slagzin te zijn van"f^oo-
te moreele kracht...
„Business as usual"...
Uit dit devies spreekt de stille, weinig op
hef makende moed van den koopman, van
den industrieel, die kalm zijn gang .gaat er
zijn land een belangrijken dienst bewijst
d,.or het economisch leven voor ernstige
schokken te bewaren.
Het „moed, beleid, en trouw" gelde niet
sTleen voor den Nederlandschen soldaat,
maar ook voor den stryder in de zakenwe-
lefd, die zijn vreedzame wapens: het kanon
tbr advertenties, defi, bommenwerper der
buitenreclame, den mitrailleur der direct-
mjdl en den schijnwerper van de reclame
film, èn ia eigen èn in 's lanrfs belang niet
mag laten verroesten en die tot zyn paroo
moet maken: dè beste verdediging is de
aanval.
lange reeks van jaren had
tooien. Op die wijze waren de kosten
den ütaat zeer zt-ktr uiterst gei ,.g
en het valt thans te duciiten ü*c
Jie wel over de twee miilioen guluen zul
len gaan.
Enfin daar is niets meer aan te doen,
want thans zal zoo'n plannetje niet veel
kans van slagen nieer hebben. Misschien
dat men later nog eens een poging zou
kunnen wagen om bijdragen oi gescnenaen
te krijgen vooï» de installatie en meubnee-
vjng van het gebouw zoodat aauruoor de
kosten voor het Rijk vernunderu zouuen
a orden. Het valt op dit oogeuuiik ernstig te
betreuren dat men niet tien jaar geu ten is
begonnen want wy gouden nu reeds een
heel eind gevorderd zyn en de gedachte dat
het land op prettige wyze had gereag<rd
op Let schitterend geschenk aan den Staat
'.Ou de waarde van het te stichten ^'bouw1
,zeer hebben verhoogd> Het had een natio
naal monument kunnen zyn op een bij uit
stek historische plek, waar het dankbar
nageslacht zijn erkentelykheid had kunnen
tooien.
Over den algemeenen toestand in on^e
stud valt niet veel nieuws op te merker.. De
aanj assing gaat voort. "H^t eenige waar
over men klaagt is over het waanzinnig
rijden door de militaire auto's. Zou
'daaraan nu niets te doen zijn? En dan
ordt er nogal giemopperd ovër het reveille-
f'lazen om zes uur 's morgens waardoor de
geheele omgeving van de tot kazernes ge-
improviseerde scholen uit den slaap wordt
geblazen! Zou ook daaraan niet iets te-ver
anderen zijp?
Met de levensmiddelen en andere noodza
kelijke Jiehoeften gadt het alles zijn gewo-
gang. De*vrouwen klagen,over het ge
mis aan naaiga/eitè 'en daatin schijnt geei\
terbeterihg te komen. Zótf dat alles opge
kocht zyn?
Natuurlijk wordt er hier en daar nog
%ver andere dingen gemopperd. Van de de
valuatie ?an het Engelsche pond merkt men.
niets. Toen indertijd *de gulden devalueerdje
gingen op standen-voet alle buitenlandscjie
artikelen in prijs naar boven, maar nu het
pond daalde, gebeurt' er niets of... gaan de
nryzen weer naar ioven. H«t groote pit-
bliek snapt in den a^gel
hel ry'zen en dalen def prijzen, doe;
varieerde onderlinge verhoudingen van de- zoo mogelijk
r
MCDXCVIIJ.
Het park „Sorgvliet".
j Op de rijksbegrooting voor het deparre-
ment' van Financiën is thans eep bedrag
j van twee ton voorgesteld als eerste termijn
\oor den bouw van een prpsentatief ge-
bouw in het park „Sorgvliet". In het jaar
193C heeft dë Staat der Nederlanden dit
park ten geschenke ontvangen opder voor
waarde, dat'binnen tien jaar daar een ge-
bouw» zou verBjjzen. Men zegt dat het ter
rein wel een waarde van acht miilioenjgul-
den vertegenwoordigd. De Staat heeff dat
geschenk toen aanvaard, maar de toene-
I mende malaise weerhield er van om een b^-
gin te, maken met bet ontwerpen v&n een
plan. Natuurlijk is dit wel begrijpelijk gc-
j iveest alhoewel men nu achteraf zegt dot
uitstellen een zeer gevaarlyk ding is. Het
j zou toch wel doenlijk geweest zyn een be-
t trekkelyk gering bedrag per jaar uit te
J trékken. De totale kosten worden nu ge-
j raamd op^ één miilioen 050 duizend gulden
naar de vrees is gewettigd,'dat stijging van
>rys der bouwmaterialen en van loonen
dfiie raming verre zal overschrijden'.
Wy herinneren ons dat wy ten tijde vai
de overdracht aan den Staat het denkbeeld
hebben geopperd een afzonderlijke leening
voor de stichting van een gebouw aan te
biteur en crediteur? Iedereen is toch de
debiteur of de'crediteur van iedereen?
Een maatschappij waar ieder aich van
zyn verplichtingen ontheven acht, is ais
ten overvolle bioscoopzaal waar een paniek
is ontstaan, omdat iemand brand heeft ge
roepen. De menschen verdringen elkaar ln
blinden angst. Ze zien den uitgang niet
meer waardoor zé zich nog gemakkelijk
hadden kunnen redden als ze kalm gebleven
v:it reit.
Zeker, het stopzetten van een opdracht,
het niet ten uitvoerbrengen van reeds ge
maakte plannen, het tUdelyk staken van be
talingen,'zullen nog niet direct een maat-
cchappelyken dhaos veroorzaken.'Vanuit m-
dividueel standpunt beschouwd, lijkt een
dergelyke gedragslijn misschien nog wel
een daad van „wijs Beleid". Maatschappelijk
bezien echter begeeft men zi«h op een hel
lend vlak. Het „sauve qui peut" van den
k met klein^.onde
dat v^len wellii
jildenzyn die aan
onder-aan.
heel weinig van
prjjzen, doch het
heeft di^ lijdzaam té aanvaarden. Alteen
vermiyderd gebruik 1
i het, waar dit nïo-
einde
allerlui
in-dag-
deeleri, in de hoop,
den düur bereid zonden zyn die aandeden
aan den Staat cadeau $e doen waardoor het
te stichten gebouw een typisch nationaal
karakter zou dragen. Hoe vaak is al op deze
wijze door participeren iets grootsch tot
stand gebracht! Wanneer dit op eenvoudige
wyze geschiedt, zou hét heusch wel ingang
gevondeh hebben en wie weet hoevelën a*h-
het effect daarvan is dikwijls nog eer dat
de stijging grboter wordt.
Er wordt natiuurlyk in vele kringen al
terdege de nadfeelige invloed gevoeld van
de' tijdsomstandighedeh. Overal waar maar1,
een kleine kant van weélde aan zit wordt
het eerst nagelaten en daarbij' wordt er niet
ia gedadht hoe velen daarvan de dupe zijn.
Het behoeft nog niet eens onder het weid-
fche begrip van weelde te vallen, als het
maar als „overbodig" kan worden aange
merkt, Ss hét al voldoende. In tal van ver
een igingen druppelt het al bedankjes voor
Jidmaatschap en het zal t
"in het jaar nog wel veel erger wo{
ie het leelyke ervan, dat daardo<
belangrijk* cultureel opbouw
wbrd# stopgezet. Dat Schrijnt d
als men bedenkt hoe de Staat
uit schatten gêlds moet uitgeven voor im
productief werlji. Het is in totaal een ver
armingsproces, dat zich nog jaren lang zal,
Kt«^M?evoelen zelfs al .woittt de toestand
1 et slechter dan die thans is.
W» zouden al eenige' tragische gevallen
kunnen opnoemen van kunstenaars, - djp>»
plotseling belangrijke opdrachten ingetrok-
ken krë§en, waardozr hun toch al zwak be
staan er uiterst somber Ifomt voor te staan.
De grauwe winter staart hen- reeds aan en
zy, zien met-^oote bezorgdheid dien moei
lijken tyd tegemoet. Zal dé overheid fyij al
haar bemoeiing nu ook eens wat behulp
zaam zyn? Reetfc lazen"jwy dat vyf en
twintig duixend boeren ondersteund zullen
illichi op - noeTO worden. Wie/al er zich over,die,
paai honderd scl|Jders ontfermen? Hun
bedrijf heet'weelde maar KunNjnaag is pre
cies als die van. de boeren en weet m's-
nog minder van weelde dan die van
joeren.
Vergeet de kunstenaars en zoovele stille
werkers niet!
HAGENAAR.
K.N.A.C.
stelde l|jst jvan la
bepalingen stmen.
ld 'met den t&Jfcondi
landen en
In vwband met den fjlfronderen toe
stand hebben Denemarken, Duitschland,
Engeland, Estland, Finland. Frankrijk,
Letland, Noorwegen. Zweden en Zwitser
land een visum voor Nederlanders ver
plicht gesteld.
7 1 op welke wijze en waar men een visum
door de K.N.A.C. samengestelde
i zijn daar]
Volledigheidshalve s
lijst.
daarin ook Span
je en Hongarije vermeld, welke landen
•PPriR purder voor het overschrijden van
volg* Iedere handeling van dergelykon
vormt een schakel van den keten der alge
meene radeloosheid, die ten slotte de mSat-
schappij naar den afgrond sleept. reeds eerder voor het overschrijd
Dit gevaai, dat in 1914 Engeland be- hun grenzen een visum eischten.
tijdsverloop tusschen de aanvraag en
het verstrekken van een visum.
Denemarken: a Rotterdam, Con
sulaat Generaal,, Parkaan 8; b. Araster-
daqfr consulaat. De Ruiterkade 139.
De kosten voor een doorreisvisum be
dragen 2.06, voor een ver blij fsvisum
3.35 (voorloopig). Het visum is ten
hoogste drie qiaanden geldig en moet
persoonlijk worden aangevraagd
Duitschland a. Consulaat-Gene
raal, Amsterdam,, Museumplein 19; "b.
consulaat Rotterdam, Westplein 12; c.
consulaat Maastricht, Stationsstraat 9.
Voor het verkrijgen van een visum
moet een vragenlijst worden ingevuld,
welke aan een der consulate!} mbet wor
den aangevraagd. Kosten voor het visum,
geldig voor <één reis bedragen 6, voor
een transitovisum 1.50. Het visum kan
f