t
7
De wonderen van den vogeltrek.
Schoten in Mandsjoerije.
'l
Bemesting van bolgewassen.
Van gouden pajong tot damesparapluie.
Gebrek aan doorzettingsvermogen.
"mot contra cactus.
■ëP rt<
/a
fe geringer dan in andere landen omdat men
zich hier altijd tot één exemplaar van éen
krant bepaalt. Het eenige geval dat "zien
..hier ln den Haag voordoet is wel, dat men
zich geabonneerd heeft op één der groote
oagbladen uit Amsterdam of Rotterdam en
daarnaast één der kleinere plaatselijke
Haagsche kranten óók leest ten einde he*
tnecifieke Haagsche nieuws wat uitvoeri
ger te krijgen. Maar die gevallen zijn waar-
rcnijnlijk niet veel ih aantal, want dat wordt
de menschen al gauw te duur en zoódrd er
sprake is van bezuiniging moet één van de
twee er aan gelooven. 1
Het verbaast ons altijd dat al di6 kraft-
tenkiosken nog kunnen bestaan want /de
verkoop is daar stellig niet bijster groot.
Er hangen altijd wel vele buitenlandsche
Kranten te koop maar als je er 's avonds
op let hangen precies dezelfde er nog Jfc
Het raadsel der vaste trekwegen.
Hoe oriënteeren de trekvogels zicht
Vroeger waren die kiosken het geheime
postkantoor voor geheime briefwisseling.
Ut dat nog zoo is, is uns niet bekend. Ja-
Nog geen 200 jaar As het geleden,
dat men in' een zeer geleerd werk
(Jakob Theodor Klein. „Vorbereitung
zu einer vollstandigen Vogelhisto
rie", uit het Latyii vertaald, Lübeck
1760), de mebning kon aantreffen,
dat dé zwaluwen den winter in holle
boomen doormengen, in meren, moe
rassen en rotsspleten wegkruipen om
daar een langeii winterslaap te hou
den.
Al dergelijke fantasieën zijn sinds
dien door wetenschappelijke waarne
ming en experimenteel onderzoek op
de vlucht gejaagd. De betrouwbare,
nmm "tak vóór Z'tTtioskttÓndó Vstematlsdle studie den vogel-
Het was een vermaak voor ons er eens cp
te letten hoeveel, v ooral meisjes, er op een
uag kwamen om daar brieven af te halen,
üun geliefden adresseerdqp de- minnebrie
ven aan die kiosk en de onfWngster betaal
de een paar centen aan de juffrouw alszy
den brief afhaalde. Het moet voor die jut-
frouw nog niet zoo'n kvjjiad zaakje geweest
zijn want de klandisie was niet gering. Men
kan er zelfs een nummer bespreken waar
onder de correspondentie gescniedde zoodat
ddi naam van de geadresseerde nog onbe
kend bleef. De post gaf, zoo constateerden
wij yatfk, eenige malen per dag een aardig
pakje brieven af aan de kioskjuffroufr. De
neide is nu eenmaal slim en weet aitJjdtee.i
zij-weg als het hoofdpad versperd is.
Wie weet is in deze abnormale tyden dit
geneime systeem weer met herleefd. Wy
nebben er zoo'n gevoel van dat het niet on-
mogelijk is maar wy wacnteq ons wel net
te veiKiappen.
v HAGENAAR.
'foi pedobootjagers gaan tè water.
„Gerard Callenburgh" en „Tjerk HtoMè*"
Twee torpejiobootjagers, die den naam
dragen van twee onzer dapperste vlag
officieren uit de 17gé eeuw het roem-
volle tijdperk onzer zeemacht zijn.
gistèrmiddag op de werl van de R.D.M.
te Rotteraam te water gelaten. Het zijn
de „Tjerk Hiddes" en de „Gerard Cal
lenburgh", die grooter en zwaarder be
wapend zup dan «Tize overige Jagers en
ook "hun snfelheid overtrelt die der aftde-
*re. Heide vaartuigen hebben eo^j>e
van 106.00 meteü en zij zijn lü.S^meter
breed. Ze zuilen worden bewapend met
'een hoold-Jjatterij van vijl kanonnen
van 12 cm., een krachtige antl-vliegtui-
genbatterij van 4.40 mm., mitrailleurs in
dmbbel-'opstellingen en kleinere mitrail
leurs.
Ais torpedovaartuigen worden zij voor
al twéé vierling-lanceerinrichMn-
nieuwe wijze van opstelling
doet hiermede haar intrede bij de Ko
ninklijke Marinfe. Voorts züllen .toestel-
lanceeren van dieptebom-
aangebracht. De schepen
jricht, dat zij plaats
tervliegtuig en zijl funnen ook gebrüikt
worden Voor het leggen van mijnen.
Mevïouw Dijxhodrn verrichtte de doop
plechtigheid.
De Wieringermeer.
De internationale verwikkelingen heb-
jfcn de directie van de Wieringermeer
genoopt de toewijzing van'de 49 dit jaar
voor de verpachting beschlhlmre land-
bfruwbedrijvqp voorlooplg aan te houden.
In hoofdzaak is deze aanhoudiüg*het ge
volg van hat feit, dat er geen zekerheid
béstaat, flat de in aanbouw zijnde boer*
fderijen tudig gereed zullen komen foor
de ^beperking van den aanvoer jvan
bouwmaterialen, doch ook in economisch
opzicht is' de toekomst^nzeker.
4
trek, die wonderlijker en raadselach
tiger is dan alle fantasieën, is ervoor
in de plaats gekomen en langs streng
wetenschappeljjken weg wordt thans
gepópgd een antwoord te vinden op
de eeuwenoude vraag: Waar blijven
1s wjnters de vogels, die ïn voorj aai
en zomer onze bosschen en velden
verlevendigen
Altijd zijn er trekkers onderweg.
Zij trekken. Ja, zelfs kgjh^iet ons
ioesöÉijjnen, of trekken'tfe voornaam
ste functie is in het leven van al de
vogelsoorten, dïe wij onder den naam
van „trekvogels" samenvatten. Want
afgezien van de maand Januari en
van de/ftjjd van 'omstreeks fralf Mei
tot hall Juni, is het eigenlijk altijd
trektijd in de vogelwereld; Steeds
zijn er wel een of meer vogelsoorten
onderweg. Al ondernemen de jonge
spreeuwen van hqt jaar ih Juli meest
al nog geen al te verre reizen, in de
eerste dagen van Augustus, in het
hartje van den zomer dus nog, ver
trekt de spreeuw voor zijn groote reis
die hem ver van de huizenzeeën der,
groJe^ steden naar Zuid-Afrlka en
Macragascar voert. Kort daarop' voi^
gen ooievaar,vhop, koekoek en wiele
waal. In September wordt de treklust
algeiheentelkens nieuwe zwermen,
telkens anderev* sootten worden er
door aangegrepen,,tot in October de
laatste Jijsters naar Zuidelijker stre
ken-de wijk nemefci, diep in Novem
ber de laatste roodborstjes een zach
ter klimaat opzoekeq en eindelijk in
December verschillende Noordsche
vogelsoorten, zooals de bergvinken,
in Centraal-Europa verschijnen. Nog
is de winter niet voorbij, of reeds ont
waakt de treklust weer in de leeuwe
rikken. In Februari al keeren zij uit
Noord-Afrika ei Zuid-Europa naar
Noordelijker ldnden terug en deze
voorjaarstrek duijrt tot einde Mei,
wanneer dd wièlwa&J als laatste weer
naar onze breedtegraad terugkeert.
Waar hoor en de trekvogels thuis f
Kan men bij vogels, die driekwart
van het jaar in de tropen doorbren
gen en sledes den korten ^bedtijd
in Europeefche landen vertoeven,
nog wel van „thuis hooren" spreken?
WJhr is hun vaderland, hun thuis?
Een moeilijke vraag. De witte ooie
vaar trekt van Noord-Europa naai'
Zuid-Afrika. De Noord-Amerikaan-
sche pluvier trekt van den Noorde
lijken Arctis nlar Zuid-Amerika. De
zeezwaluw, broedvogel in hef ijsge-
bied van de Noordpool, heeft den ge-
heelen aardbol tot wolnplaats, wan:
zij"zwerft van pool tot pool, tweemaal
in het jaar; ^ergens kan zij het lang
uithouden.
En toch, zelfs de wetenschap heeft
er geen bezwaar tegen, het met zoo
veel menscheljjke gevoelens belaste
begrip „thuis" ih de ornthologie toe
te passen. Heeft immers niet de veer
tig jaar geleden door den Deen Mor-
tensen ingevoerde methode van het
ringen der vogels tal van staaltjes
van gehechtheid *ian efcn bepaalde
plaats onder de vogels aan het licht
gebracht
Ligt het niet voor de hand, wan
neer zwaluwen jaren achtereen onder
•hetzelfde dak komen broeden, ^wan
neer -een ooievaarspaar telkens weer
op hetzelfde nest terugkeert, wanneer
de bèroemd geworden grasmusch van
Malancourt zich zelfs door de ver
schrikkingen van den oorlog niet liet
weerhouden steeds haar zelfde struik
op te zoeken ligt het dan niet voor
de hand te Veronderstellen, dat ook
de vogels zulk een gehechtheid aan
een bepaalde plaats kenneni die wij
voor on\ verbinden met da>vroorden
„vaderland" en „thuis"? f
Hoe ontstpnd de vogeltrek'i
De theorie over het ontstaan van
,den vogeltrek versterkt ons in cleze
opvatting. Volgens déze theorie dreef
de ijstijd de vogelwereld naar de war
mere streken van het Zuidefi, waar
'zij nog een welvoorzienen disch von-
"dên. Of nu vele soorten nog geduren
de den Europeeschen ijstijd, des zo
mers naar hun geboorteland terug
keerden, of andere soorten na het
einde van den ijstijd althans voorden
broedtijd hyn oorspipnkelyke woon
plaatsen .weer opzochten, is n'fet met
zekerheid te Zeggen, maar in ieder
geval wordt de oorzaak van het ver
schijnsel van den" vogeltrek gezocht
niet alleen In vlucht voor. den honger,
doctt daarnaast ook in gehechtheid
aairhet verbreidingsgebied van voor
den ijstijd. Een overeenkomstig ver-
schünseljdoeJl.zich.4a)Of.bij de alen en
zalmen, die in den paartijd verre rei
zen naar hun geboorteplaatsen ma
ken. Ook meent men te rfiogen aanne
men, dat het instiflet voor den ge
boortegrond m sommige ooievaars-
geslachtfin uit de Noordsche «landen
zoo sterk is, dat zij zich nooit met; de^
iff Afrika broedende soorteh vermen
gelmaat en onweérstaanbaar geweld
worden ^ingegrepen. Dat \de jonge
spreeuwen en de gierzwaluw in den
zomer niet door den honger wcft'den
gedreven
re generaties, den weg over 1
zee naar Afrika vindt. Het terugk^
ren van vele vogels naar
broedplaats wijst op-een zeef sterk
spreekt vanzelf. En zeker j plaatsgevoel. Men heeft de mogelijk*
ontbreekt het den trekvogel, dje als 1 fyeid geopperd, dat de temperatuur
kooivogel wordt gehouden, niet aan van de lucht den vogels den weg z
voedsel. En toch wordt ook hjj twee
maal in het jaar, wanneer zijn soort-
gènooten trekken, door een onweer
staanbare reislust aangegrepen, zich
uitend in een nachtelijke onrust, <fte
den vogelliefhebber steeds met be*
zorgdheid vervult.
Hoe deze vraag echter ontstaat en
weer verdwijnt, bij sommige soorten
vroeg, bij andere laat, Üat is nog een
onopgelost raadsel, waarmee de we
tenschap zich onvermoeid bezighoudt.
Het systeem in den vogeltrek.
Eén feit heeft dit onderzoek intus-
schen reeds als vaststaand aan «het
licht gebracht: er zit systeem in het
trekken der vogels, zelfs zoozeer, dat
wijzen, of wel barometrische depres
sies of het aardmagnetisme en men
poogde een correspondeerend ont
vangapparaat in het vogellichaani te
vinden, doch alles zonder resultaat-
het raadsel is tot dusverre onopgelost
geb^ven.
Breien voor de soldaten."
Bivakmutsen uitsluitend voor de
Zeemacht.
In verband met het breien voor onze
soldaten ontvangen wij Ithans uit Den
Haag het volgende bericht:
„Volgens schrijven van den minister
van Defensie van 5 October jl. worden
voor de Koninklijk} Landmacht uitslui
tend gevraagd polsmoffen, handschoe
nen en sokken, dus geen bivakmutsen,
dassen, wanten, buikbanden, slaapzak
ken en dergelijke. Kleur vtpi poèsmoffen
handschoenen grijsgroen of grijs,
gen. Perioden, van welker lengte w\j Er is veel dat pleit voor de opvattii
ons y^uwelyks een voorstelling kun
nen maken, zouden de trektochten
dan lhngzamerhaniftot eep ingescha
pen drift hebben doen woeden, waar
door de vogelt althans sedert den his
torisch^! tijd met onverbiddelijke re-
OU^neigd zou zjjn te spreken vaft voort sokkon willekeurig, maar niet te
een kunstig, imaginair net van ver- 1 licb» Voor de Koninklijke Zeemacht
f i worden gevraagd polsmoffen, sjaals
keerswegen, dat door de vogels boven .bivakmutsen, visscherskousen (lange tot
onze menscheljjke hoofden is geH)an- aan h^Tkruis), alles donken blauw."
nen. Of de trek plaats vindt^ver een mS"eiin" mi T
breed front, dan wel langs trekwe- van de hoogste legerautoriteitsn is, dus
gen (die men zich overigens altijd definltièf.
.7 Met het breien van de bivakmutsen is
nog als verschelden honderden kilo- he}t thanj> werkelijk een vreemd geval
meters breed moet voorstellen), 1
hangtj van de vogelsoort af. Spreeuw
en lijster, reiger, eenden en kieviten,
verdei1 ook snip en meeuw gebruiken
den Westelijken kustweg, die van den
Oostoever der Oostzee langs dl West- 1
Europeesche kust naar Afrika leidt.
Van Oost-Europa loopt e^n^, andere
we^ tusschen de Beskiden «n het Su-
detengebergte ten Zuiden van de Al
pen over de Balearen, Sardinië en
Corsica, een tierde weg gaat vi# Ita
lië, Joegoslavië en Sicilië naar Tunis.
Valt bij deze trekwegen de richting
Zuidwest op, de vierde trekweg, de
Bogporus-Suezweg, loopt eerst in on-
mfiekenbaar Oostelijke richting, om
pas boven Syrië naar het Zuiden af
te buigen^ En <J#n begint althans
voor zoover leeuwerikken, spreeuwen,
roodborstjes, ganzen, kieviten en
sommige roofvogels de reis nie^ in
een van 'de Londen rondom de Middel-
l^hdadrerTZee eiidigen in Alrfka
de groote splitsing. In tropisch Afri«j|
ka blijven o.iïl nachtegaal, hop, fcras-
jjieper, kwikstaart en roodstaartje.
^Equatoriaal en Zuid-Amerika is Het
domein van de trekvogels met het
"T[rootaj& uithoudingsvermogen, zoo
als grauwe klauwier en wielewaal,
kêekoek en zwaluw, gierzwaluw en
doievaar.
^ei grpote, nog onopgeloste vraag-
8^uk >is'flë!'enwoordig vooral het ver
wonderlijke oriëntoeringsvermogen
der trekvogels op hun lang£ tochtt
Hoeveel waar geluk zou en in de wereld
'zijn, als niet velen juist hei andere ^ge»*
luk wilden hebben.
i—
4 FEUILLETON.
r
Roman van I
NORBERreARAI.
Miüruk verboden.
19 1 r
Een.pr^eluk, had Okito'ge^pgd'en
bij die woorden had zijn gelaat weergfle
starre, gesloten uitdrukking, als ijle van
een masker, gekregen. Een ongelujs. Het
was goed, dat l\et' zoo kwam, wfc* an-
ders zou het aan Japan zijn geyeest over
dezen man, die .tengevolge van waan
denkbeelden op het punt stond zij» land
te ve?raden, recht te spreken...
In een toestand van nerveuse opwin
ding een geyolg van de vrij hooge.
Jcoorts had Brokman zich na deze
woprden van déh Japanner ln zijn bed
opgericht «n hem tpoedend toegevoegd,
dat geen enkele reden steekhoudend ge
noeg was om een moord te motlveeren.
Hij, Brokman, zou zieh geheel aan het
gesloten contract hóuden, maar qyerl-
gens meende hij zich het récht tè mogen-
toe-eigenen Oklto ronduit tf. zeggen, dat j
hij hem voor den moordenaar van Nas-
higata hield en dat hij hem deswege ver
afschuwde.
Daarop" had
waarin de klank van vriendelijk# ver
draagzaamheid Brokman ten zeerste
verbitterde, geantwoord
qpfet zoiu toep ook kunnen zijn,
BrokmaaMjat ik niet de ipoordoqaar be]
van dien mali? U hebt koorts, «i bei
i wat opgewmulen. Als men ln zoo'n toi
j stand verkalt als u, wordt elke, getfacll-
te# die men^ppert een net, dat de ge/st
en Jiet denken gevangen houdt.
'Aweej gezond bent, mr. Brokman,
wij dit thema verder behandelen,
j Toen' Brokman echter weer in zóo-
verre herspeld was, dat hij het bed kon
verlaten, ware» er aifdere dingen ge
weest, die aantjpcht opeisqhten.
Moeilijke berekeningen moesteh er 'wor
den gëmaakt en ingewikkelde construc
ties dlender\ bedacht,, "onderzocht, pn
nauwkeurig^ op het teekenbord uitge
werkt te worden. De vporloopige schet
sen zouden de Japansche fegeering wor
den overgelegd, want ook*datfhad
i Oklto den iiigenlelir verteld het plot-
•seling overlijden van Nashigata had zijn,
met de Chineesche regeering gesloten
contract ongeldig gemdakt en de tegen-
woórdige'Chineesche regeerlng een gun
stige gelegenheid in de hand gegeven
om .een voordeeliger verdrag' met Japan
te sluiten.'
Oklto is. nu ook op het dek gekomen.
In een rieten armstoel neemt hij' naast
Brokman-plaats.
een zorgelijk geacht kfikt hij naar
het westen. Men)wil op deze wijze trach
ten den dans te ontspringen, want de
berichteri", welke men over den nadergn-
den typhoon ontvangen heeft, zijn vrij
verontrustend.
Ik hen geen zeeman, geeft Brokman
ten antwoord, en van de nautiek heb ik
weinfev verstand# maar één ding dunkt
me wel\ast te staan: die bui daar kun
nen we alleen ontgaan als we rechtsom
keert makkm,
De overige - passagiers schijnen zich
van den naderenden storm niet véél fian
te trekken. In hun onmiddellijke nabij
heid amuseert <#nen zich met een partij
dekteqnis. Langzaaih maar zeiler zege
viert een stramme jymeriltaansche over
eep bejaarden Franschman. Hevig trans-
pireerené en geheel bulten adem, rent
het oüde heprtje over de, door witte lij
nen afgezette baan, deh eenen bal na
dep andere missend,
Men begint een nieuwe pairlij. We'der-
om is het „de Amerikaajische, die zonder
merkbare inspanning^ regevlerend uit
het' strijdperl^ treedt.*
Een onwaardig schouwspel, consta*-
teelt Oklto zakelijk. Een man 'dle*ip
llQhaemskracht en behdhdigheld de mfh-
dere Is van een Vrouw. En dg mannen,
die toekijken,- fachen 'geamuseerd, in
plaats van zich» te schamen jj/oor hun
seksegefioöt, die zoo smadelijk door een
geworden. Op 17 .September jl. stond l
de bladen een oproep aan alle vrouwen
in Nederland, zoowel hier als overzee,
om sub"-comité's te vormen voor het ma
ken van mutsen, over de (ooren sluitend;
van sjaals, handschoenen, wanten, knie
stukken, kousen, buikbanden enzoovoort.
Patronen en,, kleur, zoo werd verder be
richt, zijn door het Centraal Magazijn
voor militaire kleqding en door het Mo-
billsatie-krulsaangegeven, en ln den
aanhef werd medegedeeld, dat met volle
medewerking van het departement van
Defensie een comité was gevormd „Voor
Neerlands mannen", waarvan generaal
H| A. Cramer, oud-legercommandant
Nedbrlandsch-Ihdië, de «leiding had.
behoor gevend aa^tezen oproep, heb-
b«A zich alom in deWKnde vrouwen be-
reic\ verklaard, voor de militairen te
bretcni. Onder de auspiciën van de plaat
selij Je, afdeelingen van de „Nederland-
schel Vtereeniging voor Huisvrouwen" ol
van f andere vrouwen-organisaties, zijn
comfté's gesticht die in dezen de leiding
namen, zoowel w|t het beschikbaar stel
len van wol betreft als het uitgeven van
patronen en verdere aanwijzingen.
Met lofwaardlgenXi^er zijn overal da
delijk duizenden vrouwen begonnen met
het maken van Alk- gevraagde artikelen.
Een groot ajuitaS bivakmutsen, ge
maakt in de kleur van depolda-
tenuniform, werd gebreid, mede om-
dal de dagbladen het denkbeeld propa
geerden om de soldaten van warme mut
sen te voorzien.
De thans bekend ^naakte mededee-
ling Is dus over de geheele linie een
groote teleurstelling voor allen, die
thans blijken de bivakmutsen v^>r niets
te hebben gempakt. Met uitzonderings
dan van dq blauwe biVaikmutsen voor
onze matrozen Men had den tijd beter
kunnen besteden met het breien van -
polsmoffen, handschoepen of sokken,
die, naar thans blijkt,, wèl op prijs wor
den gesteld.
CJëzien de schaarschte aan wp1» zullen
de breiende vrouwen ,n# genoodzaakt
zijn, haar werk weer uit te halen, een
vervjelend werkje, dat ,haar verre ^van
aangenaam zal wezen.
Intusflchen hopen wij ten zeerste, dat
onze vrouwen, die zocr yan ganscher
harte de werkstukken maakteh, zich niet
zullen laten ontmoedigen. Met nadruk
dient te worden geconstateerd, dat den
vrouwen-organisaties in Jfzen geen en
kele blaam kan treffen. Qe spldaten
mogen .dus geen dupe wordtin van alt
„mannenwerk". -
Tokio gelegen is
Eenige - malen cirkelt het over net
breede plateau, dat den uitlooper vorm
I van den kraterketen ln het oosten van
het dal: dan strijkt hét vliegtuig lanK-
zaam neer, de wielen raken den grono
we wuieu en laten diepe sporen achter ln de ge-
vasthouden aan opvattingen, die men I stolde, maar door aanhoudenden reg
'gevoegelijk als middeleeuwsch kan kwa- week geworden lava.
llficeeren. Alsüerste stapt Glenister ,ult het vueg
Voohiifcgang, zegt Okito 'ernstig, is tuig. oRnlddelllJk houdt hij de hand
in menig opzicht even zegenrijk als de schuttend voor de oogen, want eeni
warme zonnestralen, maar 'men moet zon werpt haar stjalen méedcwgenwoa
d^i vooruitgang bewaken als éen ge,- vanuit een wolkehloozen hemel over
Vaérlijk Verscheurend djerf Als zijn iff
dat de zich hoofdzakeJyk
hun gezichtsvermogen oriënt©
Men denke alle«maar aan het
dat d© jonge koHpk, eenzaam,
der rtisgenoofen vergelijken leefti
sterker nog'zonder leiding van oiidè^
plachten waarschijnlijlc zeer tevreden
rap gewéest. Sindsdien is er echter heel
wilt veranderd. Men heeft dc spoorweg,
de auto en het vliegtuig uitgèvonden...
Het zou, zlriloos en incqnsequent zijp,
mr. Oklto, eenerzijds met zijn tijd'16
willen meegaan en'anderzijds te 'willen
de wolkenmassa in hot jadbrdoosten, die
met zijp zwart dbn-and#* punten aan een vrouwgeslagen wordt.
Imposant berglandschap doet dehken.' j In' Europa is' er een-tijd geweest,
Oklto op zachten toon, L Oklto vertelt, dat hij een onderhoud zegt Brokman- glimlachend, dien zij de
ik vnn vrifindfiUik» vpf. heeft gehad met. den kapitein. De boot middeleeuwen noemden. Als q toen eens
is Wa,t de voorgeschreven koers af- naar de oude werpld was gekomen,, zoudt
geweken en .stoomt thans iets meer naar u over de 'verhouding tusschen de ge-
vloëd op het mepschdorhzoo demorsli-
seerend ,ls, dat vrouwen zich zondër
éenige gewetenswroeging van hun we^r
tlge echtgenooten latent scheiden, vgders
niet voor hun gezin zorgen en de kinde
ren hun ouders niet de minste achting
toedragen, zooals lk dat zoo vaak in het
Westen zag; dan zij de vooruitgang drie
maal verwenseht! 1
Brokpjan blijft ditmaal het antwoord
schuldig. Eenerzijds maakt hem de War
me, ^woele lucht, die met electricitelt
geladen schijnt \e zijn, te moe om dit, in
■zeker opzicht ietwat banale en ook nut-
telooze debat voort zetten, widerzljds
moet hij zichzelf bekehnen, dat, Oklto
niet heelemaal «pngelijk heeft.
Ej^ hij denkt daarbij d^P* Evelype.
Mr. Glenister'beïichVigt liet
Petroleummeer.
Een Nederlandsch Fekkervliegtuig, vap
't Ngorden komend, zweeft statig boven
het dal,, waarin de' Japansche kolonie
vanuit een Vvumcuiuu»».!. -
in «en verblindend, wit licht badeuae
landschap. v
Als bh zich even georiënteerd nea».
helpt GJenister Mizu^enhaar broertJ
uit het vliegtuig, flilën-aljn
^et zitten in,de\beperkte ruimte, maat
a zich even ultkerekt te hebben, wer
pen zij onmiddellijk een verlangenden
blik naar het dal| Het liefst
Glenister en het $icgtuig nu meer difficj
dep rug toedraaien om zich naar
oqderlijk huls te Afgeven.
Üe beleefdheid elscht echter, da»J»
«daarmee wachten «tot dp eerwaarde
gels^e meneer' afscheid Van hen> y
hebrcn genomen
Doch Glenister wil eerst het pew
leummeer zien. Dat ls voor hem h
langrïkfte. Bovendien ls hij toch n
voornemens zich hlèr lang op te houden,
want te elfder ufe bereikte hem het W;
richt, dat in IVelhaiwel eenigei M®
kaansche Lborloèsschepen voor ankra w
gegaan, zoodat hij zoo spoedig motf'
daarhellfcrtl vliegen.
(W»rH wrvlf*)
Ten opzichte $aVde bemesting van
bolgewassen heerseht nog vrjj veel
misverstand. Vaak is men geneigd te
denken en te redeneeren, dat de bol
gewassen het wel zonder bemesting
kunnen stellen. Immers, men koopt 111
den herfst de bollen en plant deze in
den tuin. De bollen toch ztln de voor
raadschuren van het reservevoedsel,_
dat in het komende voorjaar de bloe.
mogelijk zal maken...
De. Hollandsche bollenkweekers
hebbfen echter, altüd wel beter gewe
ten! Elk jaar werden, tegen behoor-
lpe prijzen, groote partijen stalmest
in Friesland gekocht. Ofelukkig heeft
men in de bollenstreek later de be
mesting met kunstmest leeren ken
nen en w^ardeeren. Gelukkig in
tweeëerlej opzicht: de stalmest, hoe
wel een goede humusvormer voor de
bollenstreek, blijft altijd en min at
meer eenzijdige meststof, terwijl heï
andïrszins gelukkig is, dat de stal
mest nu"op de Friesche bedrijven kan
blijven. Want het is eêu eerste eiscji
van bezuiniging, dat de stalmest, wel
ke op een bedrijf geproduceerd wordt,
ook op dat bedrijf blijft, zelfs al lokt
de prijs tot verkoopen.
Om op de bemesting der bolgewas
sen terug te komen, d» bemesting
met kunstmest biedt bepaalde voor
deden. Want men kan met kunstmes*
de juiste verhouding in de voedings
stoffen aanbrengen, wat niet moge
lijk is, wanneer men uitsluitend op
stalmest aangewezen' is. Bovendien is
kunstmest veel economischer, .want
men geeft dezelfde hoeveelheid" voed-
sel in veel kleiner omvang, waardoor
de hooge vrachten grootJ#eels ach-
^Iterwege kunnen blijven en ook op dc
Strooikosteiv aanmerkelijk kan wor
den bespaard.. Voor kleinfe kVeekers
en liefhebberstuinen is het gebruik
van kunstmest in alle opzichten voor
deeliger eik beter.
Sprekejl wij over - bemesting delr^ I
bolgewassen, dan bedoelen wij daar
mede in hoofdzaak tulpen en hyacin
then deze toch vormen verreweg het
grootste deel der bollencultures.
Trouwens, ie kleine bolgewassen
zooals crocus, sneeuwklokje, narcis
enz. verlangen over het algemeen
geen versche meststoffen, vooral mét
in den vorm van stalmest, terwijl de
bemesting met kunstmest vlak voor
het planten der bollen liefst ook moet
worden nagelaten. Beter kan men het
i bijgoed, zooals men deze kleine bol-
gewasjes noemt, planten op akkers
of perken, welke in het voorjaar ten
behoeve .van de zomergewassen can
voldoende bemesting kregen.
DocK de tulpen en hyacinthen zpn
zeer dankbaar voor een goede kunst-
mestbemesting. Daar het echte „kali-
vreters" zijn, moet vooral de kalibe
mesting toereikend zijn. Een bemes
ting van 15 tot 18 k.g. patentkali per
tóre (100 vierkante meter) kan ge
rust gegeven worden. Kali heeft een
zeer gunstigen invloed op het vormen
van veel reservevoedsel in de bollen.
Geregeld en krachtig met kali gevoe
de tulpenbollen kunnen in liefheb
berstuinen jaren achtereen rijk
bloeien, daar de hoeveelheid reserve
voedsel bij Machtige bemesting eer
der toe- dan'afneemt. Beroepskwee
kers kunnen een goede kalibemesting
niet missen, omdat zij daardoor het
middel bij de hand hebben om krach-,
tige, spoedig bloeibare bollen te telen.
Naast kali mag bij de tulpen- en
hyacinthenteelt geen fosforzuur ont
breken. Het fosforzuur werkt voor
namelijk op het tijdig afrij pen der
boJlen en bevordert een milden bloei.
Daar de bollentedt op zure gronden
niet zoq goed gelukt, dan bij een goe
den kalktoestand, kan fhet succes van
slakkenmeel 'gebruik worden ge-
m2&vkt. Men neme daarvan ongeveer
12 k.g. per Are.
"De. stikstofbemesting moet met
eenige bedachtzaamheid worden toe
gepast, want eenerzijds mag de blad
ontwikkeling niet te weelderig zijn,
omdat zulks gaat ten koste van den
bloei, terwijl de bollen ook niet zoo
degelijk worden. Anderzijds moet de
bladontwikkeling toch ook weer zoo
danig zijn, dat de planten door vol
doende blad haar levensfuncties in
alle opzichten kunnen verrichten.
Men geve daarom de stikstof met
mate en in een langzaam werkenden
vorm, b.v. als zwavelzuren amoniak,
waarvan dan 6 tot 9 k.g. per Are vol
doende is.
Al deze meststoffen worden in den
herfst, vlak voor het planten, dooi
de vooraf goed gespitte aarde heen-
gewerkt, zoodat de voedingsstoffen
in het voorjaar, bij het begin van den
groei, direct ter beschikking van het
gewas zijn.
Regen- en zonneschermen in den loop der tijden.
Rita Johnson, de jonge M.G^J.-actrice
die onder meer zal optreden in „Honolulu"
en „6000 Vftanden", draagt voor haar nieuw
avondtoilet een avondmantel van lichtblauw
Fransüh flaifcl met opgewerkte schouders
en een kraag 1? la Koningin Elisabeth. Op
vallend zijn voorts de mof-vormige man
chetten uit blauwvos.
„Van uitstel kömt afstel", een"
:preékwoord, waarvan ïpenigipaal de
waarheid ervaVen zal zjjh door iedere
vrouw. In #velerlei opzicht zijn wij
veelal geneigd om dingen, die we niet
prettig vinden of waartoe.we ons op
een gegeven oogenblik niet gestemd
yoelen; op de (ange baan te. schuiven.
In ons harfzijn wd overtuigd, dat 1
'beter ware, er ons eerst toe te'zetten
omdat het nu eenmaal toch gedaan
moet worden. Gaat het ons allen niet
meermalen zoo,v zelfs met kleine din
gen? We moeten een brief schrijven
•om tebedanken voor een verjaar
dagsattentie, of naar. aanleiding vai.
een nog andere jgebeurténis,.we moe
ten een ^tegenbezoek afleggen bij ken
nissen en 'nog veil andere dingen
wachten op afdoening£ Wanneer wo
echtferionzen wil staleu, komen we er
wel toe, want feitelijk is uitstel in
vele gevallen gebrek,aan doorzetten.
Het gaat ook menige huisvrouw en
ook werkeffde vrouwen^oo ten op-
zibhte van naai- ën stopwerk. Het
zijn slechts van die kleine dinggri, die
veel langer blijven liggen darlfcoodig
is en w'^rvan men soms meent, dat
het de Moeite niet loont, f tóen blijft
een" kleedingstuk, waarvan mep weet
dat een drukknoopje loshahgt draden, j
'een dunne „"plekje even doorgqstopt
iou kunhen wdfMeïi is in minder dan
geen tijd een gat en al dhze kleinlg-
heden stelt me?] uit, terwijl ze in min
der dan geen tijd in orde gebracht
zouden zijn.
Denken wij eens aan onze koysen,
die veel—gauwer vernieuwd ^noeten
worden dan ons lief is. Doch, het is
•^veelal eigen schuld, Want houdt men
tot gewoonte ze' niét laVger dan twee;
hoogstens drie dagen teydragen, dan
zal men er weel minder aan behoevert
•repareeren. Eén, kfeip gaatje,>dat
ons bij het uittrekken opvalt, 9f- wql
een gevallen steek, zullen het nóddig
maken, een volgendendag andere
koüsen aan t« trekken. Is een steek
gevallen, dan zal deze bij het w&s-
schen niet ladderen indien men hem
voor dien tijd vasthecht. We wej^en
hoe in minder dan geen tijd één steek
nog een heele Vij anderè' mee naar
^omlaag doet schuèten. Had ik maar...
komt in de meesfte gevallen te laat!
Het gaat evenzoo n^et allerlei andere
kleipe schaden, dié zoodra men ze
constateert verholpen 'diejien te wor
den om erger te voorkomen, '■fcinde-
?en slijten uiteraard veel, ze zij^
steeds in' berging en menige moe
der is 's avonds als zoontef ter ruste
is nog druk bezig mer het zitvlak
van zijn broek te verstellen. Wanneet
onder dit gedeelte stevige^vbenng
met onzichtba^ steekjes
naaid,vhoudt dit het sl^jtei
:e!»«veel te-
gen, tèiVfjjl het doorstonden van dun
ne plekken met draadjes vah.'t weef
sel erger voorkomt; het zalfde geldt
ook voor de ellebogen tfan jongens-
en meisjeskleeding.
Voorkomen is beter dan geileen en
'kan de levensduur van v§e artikelei
verhodfeen. Waar zij thans pog
móeten Sparen dan' tot -toor kol
tjjd, zal iedere huisvrbuw (haaHJ
zondere aandacht» moetenëchen
aan dingep die, indien zijfverwaar-
loosd worden, tot grootere en vaïk
onnoodige kosten aanleiding geven.
Stelt ni'et uit tot morgén wat g(j he-
dgp moet verzorgeh.-
Sceleiv
<0^ ,,i
enken L
i Australische geleerden beschouwen
ten kleine Argentpnsche mot als de
fedster van het Australische conti
nent» A'an dit diertje is het te Jan
ken, dat uitgestrekte vruchtbare ge
bieden van den ondergang worden ge
red.
Sedert jaren werd. in'Australië
waargenomen, daf eelt plant, de zoo
genaamde vijgdistel, zich met gewel
dige snelheid over het cultuurland
verbreidde. Jaarlijks .veroverde deze
plant 400.000 liectarè land. De boe
ren werden lette* van hun bezit
tingen en uit hun ituizen verdreven,
omdat z« den opm'arsch van deze cac
tus'niet kondanstpiten. Groene wei
den en bebowWL akkerland vielen
I haay ten offer. lp
Queensland en Nieuw-Zuid-Wales
reeds meer dan 24 millioen h». m
I een cactussen-wilflejws veranderd
Er was ghen^iddel om het kwaadte
bestrijderfwn zoo werden de farmei
steeds verdere teruggedrongen..
Eigenaardig is, dat de vijgdistc]
oorspronkelijk in Austraïië hee emaa
niet thuis hoort. is fk»mst'g
de Verêehigde Staten,! Mfxico en
Zuid-Amerika. Bij ons treft men
haar als sierplant aan: Ongeveer een
halve eeuw geleden 'wetd deze
tussoort in Australië gei'mporteerd,
om,ook hier als ArpVnt te dienen.
Doch de vijgdistel wist uit te breken
uiteet haar toegewezen beperkte ter
rain "ës woekerde in volle vrijheid
voortó/ Aanvankelijk zag "men hier
geën gevaah in, doch toen het ver
schijnsel zulke schrikbarend#! afme-
tiikèn begon aan te nem^n, was het
redds te laat.
ITO mo'esb de wetenschap te hulp
lir/rden geroepen om eeh middel tot
hjesdfiiding van het kwaad te vindenj
A^tralische gelèerden togen naar
Amerika op zoek naar een insect, dat
als natuurlijke vijand "de% strijd te
gen de cactus zou kunnen aanbinden,
In Argentinië wprd een mpttensoort
'gevonden, die haar eieren in ringen
van 21L-30"stuks op-de bladeren van
jen vijgdistel afzet, waar zij worden
uitgebroed. De larven boren een gang
in het weefsel van de cactus en ver
woesten de wortels. Deze mot'moest
dus wel bij uitstek geschikt ?ijn om
een eipde te maken aan de cactussen-
plaag. ffiü wérd. in groote hoeveelhe
den 'naar Australië overgebracht en
thans reeds zijn overde4millioenh.a.
bouwland door haar van de cactus
sen bevrijd'. Öp 20 millioen h.a. moet
zij hi&r zegenrijk tferk nog vernch-
ten. 1
Voordat Birma deel uitmaakte van I
het Britsohe r(jk droeg zjjn heerscher I
den titel van „Heer van vier en twin- I
tig pajongs". Het aantal „pajongs" I
dat door de dienaren mede gedragen I
werd, bepaalde eertijds den rang der I
hoogwaardigheidsbekledersen ook I
thans nog dragen de bedienden van I
een sultan in onze overzeesche gewes- I
ten een gouden parasol boven het I
hoofd van den heerscher een gou- I
den pajong!
In de Oostersche landen werden I
koeriers tijdens veldslagen niet al-
leen met buit gemaakte vlaggen, doch I
ook met „zonneschermen" naar de I
hoofdstad des lands, waar zich de
vorst bevond, gezonden.
Priesters gebruikten met goud
draad doorweven parasols, terWijl die
der vorsten van witte zijde gemaakt
waren. In China stond men aan de
vier hoogste graden van mandarijnen
het drage van een roodzijden parasol
toe, met drie over elkander vallende
belegsels, terwijl ambtenaren van
1 ageren rang slechts twee opgestikte
banden op Jiun pajong mochten dra
gen.
ln feestelijke optochten zag men
soms driehonderd en meer parasols
meedragen, die onderling zeer ver
schillend waren van grootte, kleur èn I
weefsels.
Grappige momenten wafen het I
waarvan "de kronieken ons verhalen, I
wanneer de keizer van China eertijüs I
op jacht ging en gevolgd werd dooi I
zijn vierentwintig pajongdragers. De I
parasol heeft in alle Oostersche lan- I
den een jjrodte rol gespeeld en men I
ziet zelfs boven de graven van weige- I
stelde lieden papieren parasols ge- I
plaatst.
Het volk gebruikt ,ter bescherming I
tegen een al te\krachtig regenbuitje, I
parapluies van stedfc geolied papier.
Pararols met wijsgeerige spreu-
\kyi.
Pe Japanners beschilderden hun j
parasols met figuren uit de goden-
leer, terwijl de Ohineezen de voo.
keur geven aan spreuken, <f.a. van
L^otse. Een eigena^r<^g igebrbik \v&
vroeger om een ambtenaar, <JJe zich
buitengewoon verdienstelijk handge
maakt en vap woonplaats ging ver
anderen als afscheidsgeschenk een
reusachtig zonnescherm aanlMjbie-
len. In Siam ziet men thans>l^?ario-
tot vijfdeeli^e pajopgs' aan één stuk
bevestigd, die rijjc voorzien zijn van
borduursel, goudN en edelsteeiMi en
door een paar mannen gedrhgen mqe
ten worden.
leggen verband tusschen een boom
met scherzoachtige bladen en de pa
jong. Een oud steenen beeld van
Visjnoe in zpfc vijfde incarnatie
wordt voorgesteld als een' leeljjke,
kleine dwerg met een groote parasol
in de tand. Op Oostersche platen ziel
men afbeeldingen van heilige slan
gen, wiei\kop overschaduwd wordt
door een ftasol.
De pajongde voorloopqr van
de parasol.
Later begonnen de dames uit de
hoogere kringen het^practisCh^nut
landen minder noodig was, dan in het
Oosten en Zuiden.
Beroemd is de parasol van Mada
me de Pompadocr, die te zien is in
het museum van het slot te Versaille.
RECHTZAKEN.
Sybrigje voor het Amsterdamsche
Gerechtshof.
Het Amsterdamsche gerechtshof heeft
gisteren de strafzaak behandeld tegen
dc Groningsche vrouw Sybrigje V., die ver
dacht wordt van diefstal", subsidiair ver
duistering van 40.000 ten nadeele van den
67-jarigen Pieter B., dien rij op zekeren
dag tad overgehaald naar Amsterdam te
gaan, waar hij 90.000 in de safe van een
I groote bankinstelling deponeerde. Ook Sy-
irigje had toegang tot,,de safe. Da»rv*
maakte Aj «retig gebruik.
Ein« »ii naar de bank, nam f 45.000 aan
contan'ën weg en verdween in gerelseHap
>an zekeren Herman M.. dien *0 in Am
I sterdam had ontmoet.
I fylirlgje werd opgespoord, evenals het
I geld, '.'at was opgeborgen in de kluis van
I een l ank te Oude Pekela, Sybrigis werd
I vervolgd wegens diefstal en Herman, die
I haar en bet geld «r auto vn Amsterdam
I naar Groningen had vervoerd, moest zien
I wegens heling verantwoorden.
I De Aiüterdamaciie rechtbank veroordeel
de Sybrigje tot anderhalf jaar
I'straf. Het O.M. bad drie jaar geéischt.
I Herman M. werd vrijgesproken.
I De 67-jarige rustende heorenboer Pieter
I B verklaarde voor het Amsterdamsche hof,
I dat ?ybrigje de 45.000 gestolen en niet
I gekregen had.
1 Het betreft' hier een- belangrijk bedrag,
een brutale diefstal, die ongetwijfeld tan
gen tijd tevoren ia voorbereid, verklaarde
de procureur-generaal in zijn requisitoir.
Sybrigje troonde haar opden kennis mee
naar Amsterdam, Omdat daar de gelegen
held om haar slag te slaan, grooter was.
Spr. was van oordeel, dat de door de Agi-
sterdamsche rechtbank opgelegde straf te
laag was, zoedat hij vernietiging ten aan
zien van de strafmaat vroeg en veroordee.
ling tot 2% jaar gevangenisstraf.
Voorts vo^erde spr. teruggave van het
in beslag genomen geld aan Pieter B.
Arrest 26 October. A
Khwsigr veroordeeld.
Wegens verduistering van 250.000.
I Bet gerechtshof te Leeuwarden heeft den
54-jarigen iandbonwer K. G. te Roewinkel,
voorheen kassier Van de boerenleenbank al-
I daar, veroordeeld tot drie jkar gevangenis-
I straf met aftrek van voorarrest. De recht
bank te Assen had hem veroordeeld tot een
I jaar gevangenisstraf met aftrek van de
voorioopige hechtenis wegens verduistering
I van ongeveer 250.000.
De procureur-generaal had drie jaar en
I zes maanden gevorderd met aftrek van de
I voorioopige hechtenis.
Haar kleinkinderen verdronken.
De echtbaftk te Groningen heeft gister-
I morgen de zaak behandeld tegen een 76-ja-
rige vrouw, die op 26 Juli te SJlochteren
twee harer kleinkinderen 4 met opzet te wa
ter heeft geduwd, waardoor de kinderen
zijn veidröhksn. De vrouw, die haar vreesc-
lijke daad hetft bekend, is volgens een psy-
ciatrisch rapport niet toerekeningsvatbaar.
De officier van justitie vroeg voor de
vrouw, die niet was verschenen, een ver
blijf van een jaar zoo noodig langer,—
- LlAl Jnavno •PT'
I blijf van een jaar zoo noodig ianger
Oude, middeleeuwse geschnW regSt
tmveKoTTfi t.usschen een booml werd bepaa]^ op 19 October.
van- parasols in„te zia
tersohe en Zuidelijk^
men er meer gebruj
met struisveer|n'y%]
Oos- I
lakte
zvan. Groote,
tierde pajongs
die door bediend'ei/boven haar hoofd
gehouden werden/ wisten te 'voorko
men, dht al te viijpostige zonnestra
len te fel #p de tfeere huid dep edele
vrouwen inwerken! j
In Parps is er e'efl tijd geweest dat
men een soort verhuurinrichtiijg van
parasols had. Aan het begin én het.
eindë van 4e lange, zonnige Pont
Neuf stonden mannen die voor een
kleinigheid een parasol verhuurden.
Drae ontving meji adn het begin van
de ton? en werd weder in ontvangst
genomen aan het einde van de brug.
Het is heel begrijpelijk; dat de W™-
soV van uit de Parijsdie hoofdstad
een ware zegetócht begonnen is, zi]
het dan ook, .Aat hij i« de Noordelpke
De schatgraverij te Zevenhuizen.
De rechtbank te Rotterdam heeft veroor
deeld L. S., *57 jaar, scheepswerktuiglrandT-
ge te Rotterdam, gedetineerd, wegens\^ef-
tstal van een aantal sieraden ten nadeele
van een! oude dame, tot 6 maanden gevange
nisstraf met aftrek van den tijd in voorioo
pige hechtenis doorgebracht. De man was
in Juli in Zevenhillzen aangehouden bij het
opgraven van een kistje met de ontvreemde
sieraden;'die h\j daar in den grond had ge-
stopt. ]j|e eisch was acht maanden.
Twentsche industrieel krijgt
zes maanden.
Het A^Aemsche gerechtshof heeft den
24-jarig*^FE. ten C, tp Almelo, die veertien
o a gen geleden in hooger beroep terecht
stord, daar.hij in dep laten avond tan 16
October van hgt vorige jaar, na op den pro
vincialen weg, tusschen Delden en Bom
met een, .door hem bertuurden personenauto
een wielrijder heeft doodgereden, veroor-
deejdh', tol^ een gevangenisstraf van zes
maanden, met intrekking van het rijbewijs
voor HeiKtijd van één jaar.
De verdachte, die zelf levete^aarlyke
verwendingAi bij deze aanrüdTng had op
geloopen, was i« beroep gekomen vfn het
vonnis d^r Almelosche rechtbank,^»
wegens, dood door schuld tot vier^Bu
gevangenisstraf, niet ontzegging v*i
jaar, had veroordeeld..
In zijn requisitoir had de procureur-ge-
ucroal er reeds zijn verwondering over ult-
gespoken, dat verdachte tegen deze, naai
dè.meaning van den procureur zeker met te
.strenge straf ln beroep v*s gcktkoen e..
bevestiging van bet vonsi^der relhtbank
^Het Hof hee|| echter, dit
tigd en zooata blijkt een Va*merkclp|t
zwaardere straf opgelegd.
hen»
,nden
één