3
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
LAAR
78e Jaargang
„ROYAL OAK” GETORPEDEERD.
MOSKOU’s EISCHEN AAN FINLAND.
I
ft
NAAR
THEE
R ONS
Krater op het Dieng-
plateau gevormd.
enfabriek
- Gouda.
Nagenoeg geen krijgsbedrijven aan het
Westelijk front.
Duitsche torpedo’s treffen
drie schepen.
Deensche bladen melden drie eischen, doch de vierde
eisch zou onbekende bijzonderheden behelzen en
reden zjjn voor den terugkeer der Finsche
delegatie naar Finland.
Duikbootaanval op de slag
kruiser „Repulse”.
Duitsche duikboot bracht Britsch slagschip tot zinken»
Tweede groot verlies voor de Engelsche marine.
BERGAMBACHT, BERKENWOÜDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
BERGAMBACHT, BERKENWOÜDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
r r enz
No. 20145
Maandag 16 October 1939
HET BRITSCHE SLAGSCHIP
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bewrging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
de
NEDERLANDSCH INDIë.
Dessa Weggevaagd.
Twintig dooden?
Zaterdagmiddag werd een explosie ge-
en ne
roiplooi
de regeering naar een veiliger plaats, waar
schijnlijk ergens in het Noorden, verhuizen.
Er is overvloed van voedsel, brood, boter,
eieren en vleesch inbegrepen, ondank? de
ontwrichting van het verkeer en de extra-
hehoeften van. het leger en de verschillende
hulpcorpsen. Het aantal taxi’s in Helsinki
is met 1/10 verminderd en ook de tram-
diensten zijn beperkt.
dte
„Revenge”
(29.150), de
„Malaya”
een
nu toe
gewe 'W
Finsche tegenspraak.
Ir. Finsche officieele kringen wordt ver
klaard aldus Reuter, dat de berichten over
de eischen der Sovjet-Unie, zooals deze ’n
het buitenland gepubliceerd zijn, niet juist
rjjn.
Men weigert evenwel te zeggen, wat deze
.eischen wel omvatten.
Volgens een bericht van Reuter uit Hel
sinki ziet men in het feit, dat do Finsche
delegatie naar Helsinki is teruggekeerd om
de regeering verslag uit te brengen, öpjï
bewys, dat Rusland geen bruuske eischer
heeft ingiediend of iets als een ultimatum
gosteld heeft.
Bij de ingangen der huizen in Helsmki
staat overal aangegeven, waar de vrouwen
en kinderen beneden de zestien laar zich
moetén verzamelen in geval vairteen ge
dwongen evacuatie 7an de stad. T|t
is deze evacuatie nog vrijwillig
ADVER’FENTIEPRUS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bilslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 60 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingek bij contract tot zeer gereduceerde^
prfls Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Opnieuw zijn drie groote koopvaardij
schepen, één Engelsch en twee Fransche
schepen, aan den zeeoorlog ten offer geval
len. Het zijn de Engelsche „Loshavon”, een.
schip van 9205 bruto ton van de Royal Muil
Lines en de Fransche „Louisiane” en
„Bretagne”, beide schepen van de Com
pagnie Générale Transatlantique, resp. 6903
en 10108 bruto ton groot.
Britsche torpedojagers hebben de in to
taal vierhonderd passagiers en leden der
bemanningen van deze schepen, die in de
teddingsbooten waren gevlucht, overgeno
men en in Engeland aan land gebracht. Op
de „Bretage” zijn zeven opvarenden, waar
van vijf leden der bemanning en twee Fran-
sche passagiers gedood, terwijl op de „Loui-
siane” zes leden der bemanning zy'ro ge
wond, en één gedood.
Bovendien zou nog een vierde Fransche
schip in jien grond zijn geboord, namelijk
de „Minguet”, waaromtrent tot dusver geen
b'jzohderheden bekend zijn geworden.
De „Lochavon”, die op weg was van de
Noordatlantische havens naar Engeland,
liad totaal 68 opvarenden aan boord, waar
van zes Britsche passagiers, die uit Pana
ma naar Engeland terugkeerden.
Jfan dit Engelsche schip werden alle op
varenden gered.
Het schip werd door een torpedo van een k
Duitschen onderzeeër getroffen en ernstig
beschadigd. De opvarenden begaven zich
hierop in de booten, waarin zij acht uur ver
bleven, voordat zij door een Britschen oor
logsbodem werden overgenomen.
Dc concentratie van het leger is in 'vo'-
maakte orde verloopen en wanneer thans
de Duitsche kanonnen schieten, dan komen
de granaten op Duitsch terrein terecht.
Generaal Gamelin zei verder, dat de op
mar sch op Duitsch gebied met geringe ver
liezen tot stand gebracht is onder dekking
van sterke gepantserde eenheden. De Duit
schers lieten alles springen, in de dorpen
waren tallooze hinderlagen gelegd.- Wan
neer men een steen, een plank of een deur,
knop aanraakte, ontplofte een helsche ma
chine. Deze helsche machines moeten met
zorg door de genie worden opgeruimd.
Vervolgens deelde de generaal mede, dat
de geest van de Fransche troepen uitstekend
is. Gamelin zeide, dat de huidige oorlog een
gcduld-oorlog is. Terwijl Frankrijk en En
geland kanonnen, vliegtuigen en tanks ma
ken, beschikt Duitschland niet over de noo-
dige grondstoffen om. hetzelfde te doen
leder uur, dat verloopt, werkt voor Frank
rijk en Engeland.
Luchtalarm te Berlijn.
Correspondenten van Weensche bladen
schijnen te hebben gemeld, dat Zaterdag
avond Britsche vliegtuigen boven Berlijn
hebban gevlogen. Het Britsche ministerie
van luchtvaart deelt echter mede, niets te
weten van Engelsche vluchten boven Ber
lijn, het Fransche niets van Fransche vluch
ten
Een Duitsche vlieger is Zaterdagavond
op een thuisvlucht verdwaald en binnen het
verboden gebied boven Berlijn giekomen.
Tengevolge van het wolkendek kon hij niet
nauwkeurig herkend worden en de luchtdoel-
artillerie opende het vuur. Het vliegtuig
werd getroffen en stortte neer. De vlieger
zelf slaagde erin met zijn parachute onge
deerd den grond té bereiken.
Volgens een bericht van Reuter uit Ko
penhagen zijn de Finsche nationaal-socialis
ten bitter teleurgesteld, dat Duitschland
mets doet om Finland te helpen. Volgens
uit Helsinki te Kopenhagen ontvangen be
richten hebben leden van de Finsche nat’o-
r.aal-socialistische party onlangs een be
zoek gebracht aan Berly'n, in de hoop een
onderhoud te hebben met Hitler om de Fin
sche zaak met hem te bespreken. Naar ver
nomen wordt zijn zy met hangend hoofd
teruggekeerd. Zy hebben noch den Führer
no-h Von Ribbentrop gezien, doch slechts
ondergeschikte‘ambtenaren, die verklaar
den,dat hoewel Hitler sympathie had voor,
de Finsche zaak, de belangen van Finland
bulten de Duitsche sfeer lagen.
Finsche mobilisatie voltooid.
De Times meldt uit Helsinki:
Dc Finsche.regeering weigert dé geruch
ten, die 'óver de Sovjet-voorstellen in om
loop zijn te bespreken, maar zy zegt wel,
dat zij niet geheel overeenstemmen met den
werkelykén toestand. De politieke kringen
wordt vooral aandacht geschonken aan de
gissingen met .betrekking tot de Aaland-
eilanden en een militair verbond, maar zoo
lang de voorstellen niet in bijzonderheden
bekend zijn, kan ónmogelijk worden gezegd
hoever Moskou met zjjne eischen gaat en
hoe de Finsche regeering ze zal ontvangen.
Wel kan worden aangenomen, dat de kwes
tie betreffende de Aaland-eilanden en een
militair verbond het struikelblok vormen
in het huidige stadium der besprekingen(
in officieele kringen werd gisteren ver
klaard, dat de positie onveranderd is, dat
,zy ernstig blijft, maar niet dreigend is.
Hoewel de Finnen een week van beproe-
w’ng hebben doorgemaakt blijven zy vol
vertrouwen en gematigd optimistisch in hun
geloof dat de crisis over zal waaien. De
mobilisatie van het leger is, naar wordt gc-
"ïr.ald, geheel bevredigend verioopen en is n"
voltooid. Zij wordt beschouwd als een uit
stekende prestatie van dit jonge leger, voor
al als men denkt aan de giroote afstanden,
v aarover de mobilisatie zich moest voltrek
ken en de abnormaal zware taak, die van
de spoorwegen werd’ gevergd’ die immers
tevens grootendeels de ontruiming van de
drie voornaamste steden moesten uitvoeren.
Ook deze ontruiming, die een verplaat-
mt van bijna 200.000 vrouwen,
Duitsche
kaperkruisers, die geschut van 20.3 of 28
c.m. aan boord hadden.
De regeering meende toen echter, dat, zoo-
larg Duitschland zich caan het Engelsch-
Diütsch vlootverdrag hield, Engeland geer
reden had voor het aanhouden der „Royal
Sovereigns”.
De 32.000 ton metende kruiser
ernstig beschadigd.
De Duitóche Admiraliteit deelt me
de dat dezelfde duikboot die erin ge
slaagd is de „Royal Oak” te torpe-
deeren, een aanval heeft gericht op
de „Repulse” en dit slagschip zooda
nig heeft getroffen, dat het voor den
verderen strijd” totaal is uitgescha
keld'.
Behoorde de „Royal Oak” tot het zelfde
type groote slagschepen als de „Revange”
en de „Royal Sovereign”, de „Repulse” is
een van de drie slagkruisers „Hood”, de
„Renown” en de „Repulse”. De twee laatste
meten 32.000 ton, de „Hood”, het grootste
van de drie 42.000 ton.
Het verlies van zulk een groot slagschip
.moet niet onderschat worden. Immers in
den grooten oorlog heeft Winston Churchill
eens gezegd, dat hét verlies van een slag
schip voor Engeland even ernstig is als het
verlies van een divisie voor Duitschland.
Tegenspraak van Britsche zijde.
De Engelsche Admiraliteit spreekt het
bericht van den ondergang van de „Repul
se” ten stelligste tegen.
}{ET Britsche slagschip „Royal
1 Oak” is Zaterdag tot zinken ge
bracht. Naar men aanneemt is dit ge
schied door een aanval van een duik
boot.
De oorlogsbodem had een voltallige
bemanning van meer dan duizend
officieren en manschappen.
De tonnage van het schip bedraagt
29.150 ton. Het schip is in 1914-16
g'bouwd, doch sedertdien gemoder-
riseerd. De hoofdbewapening bestaat
uit 8 stukken van 38.1 c.jn., 12 stuk
ken van 152 c.m. en vier luchtafweer-
kanonnen van 10.2 c.m.
De bouwkosten van de „Royal
Oak” hebben 2.468.269 pond sterling
bedragen.
Volgens de eerste berichten be
draagt het aantal overlevenden onge
veer 370, een later bericht spreekt
van 414 geredden. Verklaard werd,
dat vermoedelijk niet meer opvaren-
dfen gered zijn, al js het mogelijk, dat
over enkele dagen een nieuwe lijst ge
publiceerd wordt. De bemanning tel
de ongeveer 1200 koppen.
De admiraliteit deelt niet mede, welke
opdracht de „Royal Oak” vervulde, waar
het schip gezonken is en waar de opvaren-
des zich bevinden.
De „Royal Oak” had als commandant ka
pitein ter zee Benn.
De naam van commandant Benn benevens
die van kapitein-luitenant ter zee Nicholls
komen, aldus meldt Reuter, op de eerste
lijsten der geredden voor.
Dikwijls heeft de „Royal Oak” van zich
doen spreken. Het schip nam in den wereld
oorlog nog deel aan den slag bij Jutland.
Tijdens den. Spaanschen burgeroorlog be
vond het zich in de Middellandsche Zee:
hier kwam, bij een luchtaanval op Valencia,
een granaat van het luchtafweergeschut op
de „Royal Oak” térecht, tengevolge waar
van de kapitein, twee officieren en nog twe?
leden van de bemanning werden gewond,
koorts vielen drip bommen nabij het schip
in zee, toen dit in de omgeving van Gibral
tar voer. In 1935 werd op de „Royal Oak"
een geval van sabotage ontdekt.
Eenigen tijd geleden heeft "het slagschip
ook het stoffelijk overschot van de Noor-
van Engeland naqr
Gematigd optimisme in Helsinki.
liteuter meldt uit Kopenhagen:
De correspondenten van de Deensche bla
den te Moskou berichten, volgens Reuter,
dat de Sovjetregeering vier eischen heeft
gesteld aart Finland en wel:
Ie; Afstand van de eilanden Tytaesaari,
Lav^nsaari, Seiskaari en vermoedelijk ook
Suursa&ri. Deze eilanden beheerschen den
toegang tot de baai van Kroonstad in de
Finsche golf.~ Als schadeloosstelling zou
Finland gebiéd in Oost-Karelië kry'gen.
2e: Finland is niet gerechtigd de Alands-
eilanden te versterken en de Sovjet->Unie
zal het recht kry'gen op geregelde tijden te
kunnen vaststellen, dat hieraan de hand
wordt gehouden.,
3e: Finland moet een militair verdrag
sluiten met de Sovjet-Uni^.
De Deensche correspondenten voegen
hieraan toe, dat het vierde punt onbekende
bijzonderheden behelst en dat dit punt de
reden is, waarom de Finsche delegatie naar
l injand is teruggekeerd.
De Finnen hebben het bericht, dafc de
delegatie terugkeerde, somber opgenomen,
doch men wijst erop, dat Passikrvi van zijn
regeering slechts toestemming heeft gekre
gen sommige punten te behandelen. Even
wel beschouwt men zijn terugkeer als een
bewijs, dat de onderhandelingen geen ghd-
den loop nemen.
loderne klokkende
etsianer bouclé da-
esmantel met smaak-
olle garnering van
obel feh en nervüres,
epe roiplooi en ge-
Duitsche vlieger boven Berlijn
neergeschoten.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelde gistermiddag mede; i
„In het Oosten geen bijzondere gebeurte
nissen.
In het Westen zwak vuur van de vyande-
lijke artillerie, dat beantwoord werd. Op 13
October is in de buurt van Birkenfeld op
nieuw een vijandelyk vliegtuig neergescho
ten Op 14 October geen vyandelyke of
eigen actie van beteekenis.
Zooals de Britsche admiraliteit reeds per
radio bekend heeft gemaakt, is het linie
schip Royal Oak door een Duitsche duik
boot tot zinken gebracht.
Motorgeronk, dat in den nacht van 14 op
15 October boven Noord-Duitsch gebied ge
hoord werd, heeft op eenige plaatsen tot
activiteit van het eigen luchtdoelgeschut
geleid.”
Het Fransche legerbericht meldt:
In den afgeloopen nacht hebben vijande
lijke patrouilles tusschen Moezel en Saar
aanvallen gedaan, die zonder resultaat ble
ven. Aan het geheele front zijn onze ver-
kenningsafdeelingen actief. Ten Westen van
Saarlautern is de artillerie aan beide zijden
bedrijvig.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Regenachtig, mistig weer. Een dag zon
der groote bedrijvigheid aan het front. Ten
Noord-Westen van Wissembourg hebben
troepen in hinderlagen een succes behaald.
Verklaring van Gamelin.
Generaal Gamelin heeft op zijn hoofd
kwartier een vertegenwoordiger van de
Teïnps,-Jacques Boulenger, ontvangen en
hem verzocht het publiek mede te deeien,
dut de oqriog nog nauwelijks begonnen is
on dat het geduld, veel geduld moet hebben.
kinderen, zieken en gebrekkigen, is thans I
voltooid. Een verbazingwekkend aantal vrij
willigers zoowel vrouwen als mannen, hee^t
zich beschikbaar gesteld voor allerlei werk,
zoodat kan gezegd worden dat de gansche
natie aan de taak der landsverdediging
meedoet.
Als Helsinfors bedreigd zou worden, zou boord in het gehucht Timbang, nabij Ba-
tocr, in de residentie Banjoemas op Java.
Deze explosie ging gepaard met een aard
beving, welke o.m. werd gevoeld te Wono-
sobo en Garoeng, aldus meldt Aneta.
Uit de Tegalan ten Noorden van het ge
hucht Timbang begon een modderstroom te
vloeien, die thans nog voortgaat.
Het gehucht Timbang is Weggevaagd
Ongeveer twintig personen worden vermist.
De bevolking van 200 zielen van Timbang
wist zich ty'dig in veiligheid te stellen, doch
negen personen worden nog vermist. Huis
raad, groot en klein vee, alsmede de oogst
van honderd H.A. ging verloren.
De bevolking der aangrenzende gehuch
ten, verontrust door de gebeurtenissen,
heeft ook de wyk genomen. Het binnen-
landsch bestuur^trof maatregelen voor eva-v
cuatie en voedselvoorziening.
De Britsche vloot telde, tot voor het
zinken van de „Royal Oak”, twaalf slag
schepen en drie slagkruisers. Zeven slag
schepen zjp nog in aanbouw.
Het grootste slagschip is thans de „Rod
er de „Nel-
Sovereign”
(■29.Ï50), de
„Ramillics”
(31.100), de
GOUkStlIE UHllAXT.
Saracoglu’s bezoek te Moskou.
Concessie aan Rusland van Engelsche
en Fransche zijde.
De „Times” meldt uit Istanboel:
De regeering heeft aan minister Sa-
lacoglu de inzichten van de Britsche en de
Fransche regeering over verschillende pun
ten, die de Sovjet-regeering ter sprake
heeft gebracht, kunnen mèdedeelen. Gemeld
wordt, dat de definitieve tekst van het nieu
we Russisch-Turksche vergelijk’ vandaag
te Moskou wordt besproken. Het blijkt, dat
de Sovjet-regeering in het bijzonder be
zwaar maakte tegen de clausule in het
F»gelsch-Fransch-Turksche accpord, waar,
by Turkije niet verplicht zou zyn in geval
van oorlog tusschen1 Rusland' aan den eenen
en Frankrijk en Engeland aan den anderen
kant de zijde te kiezen van de Westelijke
mogendheden. Ruslar.d wil dat „niet x^r-
plicht zou H’n” zal worden "verander» in
„onder geen omstandigheden”. Engeland en
Frankrijk hebben toegestemd in de noodige
wijziging in hun accoorden en men hoopt
in Ankara, dat Rusland geen nieuwe punten
ter sprake zal brengen en dat de bespre
kingen te Moskou aan het eind van deze
wiek op bevredigende wy’ze zullen zijn af-
gvloopen.
de
„Warspite’ (30.600).
In aanbouw zijn de „Lion’, de „Teme-
raire” (alle twee 38.000 ton?), de „Duke
of York" (35.000), de „Jellicoe” (35.000)
de „Beatty” (35.000), de „King George V”
L35.000), de „Prince of Wales” (35.000).
De drie slagkruisers zyn de „Hood”
(42.100 ton), het grootste thans bekende
oorlogschip ter wereld, de „Renown”
(32.000) en de „Repulse” (32.000),
In het begin van dit jaar deelde de Brit-
sriie regeering mede, dat een der vyf sche
pen der Royal Sovereign klasse (waaitoe
ook ds „Royal Oak” behoorde) in 1942 van
de sterkte zou worden afgevoerd, als het
latftete der slagschepen van het programma
1937 in dienst zou worden gesteld. In 1943
zou wederom een schip der „Royal So
vereign” klasse vervangen worden.
Churchill oefende hier critiek op. Z.i.
had Engeland deze oudere slagschepen
hroodnoodig om convooien te kunnen be-
ney” (33.900 ton). Voorts zijn
son” (33.500), dfe „Royal
(29.150), de
Resolution”
29.150), de
„Valiant” (31.100), de „Barham” (31.100),
„Queen Elizabeth” (91.100) en
ache koningin Maud
Oslo overgebracht.
Bepantsering was zeer zwaar.
e „Royal Oak” is een slagschip van
e ze fde type als de „Royal Sovereign” en
ne „Revenge".
Het schip behoort tot de in 4en oorlog
gebouwde slagschepen.
bet Is 17 November 1914 van stapel «e-
loopen en was in Mei 1916 gereed. Tüdons
den bouw is het schip, dat als kolen stokend
«chip was ontworpen, tot een vollediger
oJiestoker omgebouwd.
Het schip had een standaard waterver-
I^aafsing van 29.150 ton en, indien volledig
Waden, een waterverplaitsing van 88.50C
on. Het had een bemanning van ongeveer
U60 man.
De lengte was 580 voet op de waterlyn,
diepgang 28.5 voet en de breedte 102.5
voet.
Naast de reeds genoemde hoofdbewp pe-
ring had het schip nog een aantal lichtere
vuurmonden en machinegeweren.
rie waterlijn had het 4 torpedo-lanceerbid-
ren; een vliegtuigkatapult bezat het schip
JP Mjn derden geschutstoren. ‘Het lien
De bepantsering was zeej* zwaar. De
huid was voorzien van zware blisters”
at z.iin ean soort van uitwassen buiten de
Mwepthuld, waartegen de torpedo’s, alvo-
den scheepshuid te treffen, tot önt
Tloffing moesten komen. Bovendien was de
^terdichté indeeling zeer goed, zoodat de
..mal Oak” geacht kon worden sterk be
veiligd te zijn tegen aanvallen van onder
meers, die hun torpedo’s op het schip zou-
oen afschieten.
Het schip, dat te Devon^ort gebouwd
v-flR, was in de Jaren 1934 tot 1936 gemo-
♦nniseerd.
van
/oerd
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
(nterc 2745. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bfl onze agenten en loopers, den boekh>ndel en de postkantooren.
