n: I I eyentwel Vran. I serte .,0e bewegen^, I N! ET I NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE. NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. 1 No. 20146 Gevecht in de buurt van Edinburgh. JNKEN, i I per week DUITSCHE LUCHTAANVAL OP DE SCHOTSCHE KUST. en RADIO. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen Het eerste omvangrijke Duitsche offensief. Nieuw aanbod van Hitler? Het zou 0.11. voorstel tot non-agressie- pact der vier mogendheden bevatten. I WILNA, DE VERLOREN HOOFDSTAD. Een beweende en veelbegeerde „twistappel”. Duitsche lezing over aanval op Schotland. Hitler zendt koerier naar Stalin. Dinsdag 17 October 1939 78e Jaargang iKUWSftj, „uiia uumvu tu Litausche regeering. Deze verbrak de Het betreft niet SERVICE van ENTEN- T de Europeesche t voorradig. iaar keuze. testel. strUd ranvaller POON, TOON! gewoon »or geen van 'n eslagen. indel en rie voor it maakt nd heeft >ns alien iten, het iter óók □net” te e kalmte id heeft OVERSTROOMING IN BELGIS. De symboliek van een roerende plechtigheid. (Bijzondere correspondentie). In geheel Litauen htferccht "rzzt: Ret land heeft ït handen van lofdstad, Wilna, protesteerde bij den Volkenbond. De Volkenbond kon er niets aan veranderen. Deze wijdde er niet minder dan 18 zit tingen aan en de zaak kwam eveneens voor het Haagsche Internationale Ge il, uuvh ouuucx ïêSulvüüt. Litauen de nieuwe grens tusschen Polen Litauen niet, doch sprak van een d het id, doch >or onze Hen niet merken, [eregeld, ld heeft wat er jewoon! ia.v.vx net uc icena wiuervnues op au j rijkskanselary voort. Gistermorgen ontving1 hij een aantal leidende officieren van leger j en luchtmacht. Maarschalk Goring was bij het onderhoud tegenwoordig. (Werhecrsching een groote vlucht geno men; het heeft het getal zijner Inwoners zien stijgen tot bijna 200.000 zielen. On getwijfeld zal de Litausche regeering alles in het werk stellen om zoo spoedig mogelijk alles, wat aan het Poolsche be wind herinnert, te doen verdwijnen en aan de hoofdstad een door en door Lltausch aanzien en kafakter te verlee- nen. Di dyk van de Deurne is, volgens een Havas-bericht uit Gent, bezweken. De streek van Zele (Vlaanderen) staat ender water. De schade is aanzienlijk. schoon er geen enkele aanwijzing is om trent den inhoud dezer boodschap, gelooft men, dat het antwoord van het grootste belang zal z(jn voor de volgende stappen 1 ven Duitschland. Hitler zet de reeks conferenties op de éeh der ABONNEMENTSPRIJSI pa- kwartaal 2.26, per week 17 cent, overal wur de beiorgmg per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15. Onze bureaux z(jn dagelijks geopend van 9--6 uur. Administratie en Redactie Telef interc 2746. Postrekening 48400. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA bH oase agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. Aanval van artillerie en infanterie over een breedte van zes kilometer. zoowel als het verkeer langs de deze lijn snijdende straatwegen werd verbroken, t Geleidelijk kwam er een soort „modus vivendi” tot stand, doch van een eigen lijke afbakening der grens was sinds 1920 J geen sprake. Tusschen beide nabuurlan- rion was In letterlijken zoowel als in gehqel Litauen 1 vreugde en opwinding 1 eindelijk, en nog wel Rusland, zijn verloren teruggekregen. Bij het /begin van den oorlog tusschen Duitschland en Polen met steun van de artillerie meester gemaakt j van een klein bosch. Overvallen en pa- 1 tiouilles waren in dezen sector gewoon, evenals afmattingsvuur van de artillerie De Duitsche aanval in deze streek heeft de Fransche bevelvoering niet verrast, al dus Havas. De laatste dagen hadden de Duitsche troepen hier een koortsachtige oe- dryvigheid aan den dag gelegd. Reeds aan het einde van de eerste week in October had de zware Duitsche artillerie hevig vuur gericht op de streek achter de Fransche fiontlinie, om. op het dorp Rustroff ann dei Moezel, tusschen Sierck en Apach. Eveneens in dezen sector hadden zich aan het einde van de vorige week krachtiger I Duitsche overvallen voorgedaan, die ton 1 doe! hadden den Duitschen generalen staf j inlichtingen te verstrekken. Met het oog op den dreigenden aanval had de Fransche be- volvoering alle voorzorgsmaatregelen ge- nomen en de vooruitgeschoven posten doen evacueeren. De diplomatieke medewerker van de „Sunday Dispatch” schryft dat Hitler een nieuw „gewijzigd” vredesplan zou willen aanbieden, hetwelk door bemiddeling van neutrale diplomaten aan de geallieerden zou v/orden overhandigd. De overhandiging zou samenvallen met het inzetten van een Duitsch offensief op het Westelijk front. De nieuwe voorstellen zouden omvatten: lo. de schepping van een internationaal gegarandeerden Poolschen staat met uit sluitend Poolsche inwoners, met een uitweg naar zee, doch economisch cn strategisch ton nauwste met Duitschland verbonden; 2o. De status quo der tegenwoordige Europeesche grenzen; 8o. Do torugkeer der voormalige Duit- sche koloniën, of althans speciale facilitei ten in deze koloniën; 4o. Hervorming van handelspolitiek; aadplegen. Dezelfde waarnemers eclit-r j vijzen met een zekeren nadruk op de vol- Europeesche trekte reserve, die men te dien aanzien iu Berlijn en vooral in Moskou in acht neenjt. Bovendien maken zij melding van de onV^ wakende antwoorden, welke de laatste da- gen door de woordvoerders In de Wilhelm- .-.trasse worden gegeven aan de buitenland- I sche journalisten, die hen ondervroegen i ever de eerstvolgende etappe in de ontwik- keling van de Duitsch-Russische vriend- schap. fco. Een grootere mate van autonomie voor Bohemen en Moravië; 6o. Hergroepeering der minderheden; 7o. Een non-agressiepact op langen ter mijn tusschen Duitschland, Groot-Brittan- nië, Frankrijk en Italië; 8o. Inwilliging van eenige van Italiê’s territoriale eischen. De diplomatieke medewerker is van oor- j (teel dat deze voorstellen voor Groot-Brit- tannië en Frankrijk niet aanvaardbaar zijn. Havas meldt uit Rome dat men in fascis tische kringen van gevoelens is dat te Eer lijn iets wordt voorbereid, waarvan de loop van den oorlog zal afhangen. Hitler zou op het punt sU»n belangrijke beslissingen te nemen. Men is van meening dat de rede voering van Chamberlain in zekeren zin een einae heeft gemaakt aan iedere diplomatie ke activiteit. Heeft Htler het voornemen een algemeen offensief aan het westelijk front te ontkete nen, gepaard gaande met een luchtbombai- uement van de Engelsche kusten? Zal hy integendeel een beslissing uitstellen ten- eirde tijd te winnen voor minder problema tieke verrassingsmogelykheden? Deze vra gen houden de aandacht in Romeinsche kringen bezig en worden openlijk besproken door de Berlijnsche correspondenten van de fascistische bladen. Zij melden dat binnen kort een geheime raad te Berlijn zal bijéén komen, waaraan deelgenomen zal worden door de bevelhebbers zier Duitsche strip? krachten. Deze geheime raad zóu ten dwF hebben de hooge Duitsche militaire autor:» telten op de hoogte te brengen van de be slissingen, die door Hitler zullen zyn ge nomen. Voor de Italiaasche waarnemers lijdt het geen twyfel dat de regeeringen van Beilyn en Moskou elkander krachtens het Duitsch- Russische accoord van 28 September zullen BwichUn; 7,, I v.n v„nd. 'rtage; s_- Ber| ■^.10.30 BorlriZ IrÉmór" Z 1,1 irjimofoon. X- I AVr/;,„b. irramofen. I ofwn’ 10.- I Ensemble Jetiy I ’houdellik. Z, I 12.45 Berichten m I 2.45 Knl I 1-j ra.trio; 4.3o Ki, I Mobilieatietrein S I RO-Oanaorkeat;'IJ I •BB Ensemble Iliescu; I gen toen door tot het dorp Perl, op den weg van Borg. By een tweede onderneming had- der. de Franwhen twee weken geleden «leb ‘ministries” kon „Hoofdstad des lands Wilna; voorloo- plgo zeter der regeering Kowno.” Dan neemt de macht van het natlonaal- I socialisme in Duitschland toe en Litauen ziet zich voor de vraag gesteld: moet men trachten op goeden voet te komen met deiY Duitschen buurman, door vrij- u I willig Memel te restltueeren, de eenige ferscht groote haven waarover men beschikt, in de I hoop, wellicht met Duitsche hulp een- 1 maal Wilna terug te erlangen? Of moet men zich naar Polen wenden, het ver- j leden vergeten en Wilna opgeven, om zich te beveiligen tegen Duitschland’s „Drang nach Osten’’? Aan belde ver wachtingen werd voorlooplg de bodem ingeslagen door het in 1934 tusschen Duitschland en Polen gesloten verdrag. De vlam, die haar licht tot over Wilna uitstraalde. Ten slotte kwajn een toenadering tot Polen tot stand, waardoor de Wllna- kwestie schijnbaar op den achtergrond geraakte. Toch kon Beek, de Poolsche I minister van Buitenlandsche 2aken, er niet in slagen Litauen te bewegen, om voorgoed van Wilna af te zien. Reeds bijna twintig jaar lang hield Litauen I vast aan de plechtigheid, die zich eiken avond afspeelde in het stadspark te Kowno, voor het gedenkteeken, opgericht ter eere van de in den wereldoorlog ge vallen Litausche soldaten. Hier trad een compagnie Litausche oorlogsinvaliden aan en een der mannen ontstak een j vlam, welke gewijd was aan de nage- dachtenis van Wilna, de verloren gegane hoofdstad des land. „Moge het licht dezer vlam doordringeti tot Wilna”, had In 1920, toen de plechtigheid voor de eerste maal plaats vond, de Litausche overs^p Woltas uitgeroepen, „om onzen broeders in Wilna de verzekering te geven, dat wij hen nimmer zullen vergeten!" En tot op den dag van heden straalde deze kleine vlam te Kowno haar licht uit over ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkri ,J: 15 regels 1-80, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bez'»rgknng. 15 regels 1.56. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnumme- 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den nrifs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op de voorpagina 50 hooger Advertentiën kunnen worden ingezonden iioor tusschenkomst van soliede Boek handelaren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelinges by contract tot zeer gereduceerden prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. rechtshof, doch zonder resultaat. Litauen erkende c en --- „demarcatielijn”. Het spoorwegverkeer, Wilna '‘Tjians Is de vurige bede der Litauers leBinprd; hun hoofdstad is weder in rjfcjöczit overgegaan. De Poolsche taal ffr worden verdrongen door de Lltau- it-.ie, welke men overigens overal op het ueiiyK weer van verurewn aoor een rrun- ubuiu„jnu„ platteland In den omtrek nog hoort sehon tegenaanval, die het gebied bevrijd slagboom opgericht. ^Itauen gaf even- spreken. Wilna heeft onder de Poolsche had en waarby de Franschen op hun beurt -- ------ ina een arnote vlucht aeno- het gedwongen was onder de Forthbrug door te vliegen. Voor zoover bekend waren de Duitscl.. vliegtuigen Heinkels en Dorniers'. Er werd te Edinburg geen luchtalarm ge geven. De menschen wandelden rustig op straat en keken naar de granaatontploffin- gen. Het werk in de voorsteden ging ge woon’voort. Er was geen enkel teeken van opwinding. Het weer was helder en de ontploffing van de granaten in de lucht was te Edin burg zeer duidelijk te zien. Ook ten zuiden van Edinburg in de rich ting van de heuvels an Pentland werden xcrscheiden vliegtuigen gezien. Nadat het vuren was gestaakt werden in verscheidene deelen ^kn Edinburg granaat splinters gevonden. Ooggetuigen op den zuidelijken oever van de Firth of Forth hebben gezien, hoe do Duitsche bommenwerpers verscheidene po gingen deden om een bepadld objectief te treffen. Zy werden door een hevig vuur teruggedreven doch keerden herhaaldelijk terug. De bommen vielen in het water, waar geweldige fonteinen opspoten, doch schade werd niet aangericht. Andere bom men vielen nabij de brug, doch deze werd evenmin getroffen. Spoedig daarna kon men de treinen er overheen zien ryden. Vele menschen zochten teen chuilplaats op, doch bléven kijken hoe de Duitsche vliegtuigen werden teruggedreven. Volgens het D.N.B. werden in deze strijd twee Brltsche jagers neergeschoten. Twee Duitsche vliegtuigen worden vermist. Duitsche groepen .oorlogsvliegers, dio Maandagochtend van een Duitsch vliegveld startten, aldus meldt het Duitsche Nieuws-- bureau, hebben zonder vyandelyken afweer den Firth of Forth aan de Schotsche Oost kust bereikt en hier in duikaanval vyanue- lyke kruiaers met succes met bommen be stookt. De aanval kwam voor de Engelschen zoo verrassend, dat de eerste Duitsche aan vallers weinig van den afweer merkten en eerst de laatste Duitsche machines sterk afweervuur kregen.. Twee vyandelyke ja gers, van het Spitfire-type, werden volgens stellige waarnemingen neergeschoten. Over dezen aanval zyn nog de volgende bijzonderheden bekend, gaat het bureau vcort. De Duitsche machines, duikstrydtoe— stellen, van groote aanvals- en gevechts kracht, startten Maandag met bedekt weer voor een vlucht naar Engeland. In zeer kor ten lijd werd met de uiterst snelle machines ondanks den grooten bommenlast de Noord zee overgestoken en de Firth of Forth be reikt, voor welke de voortdurend op den vijand loerende Duitsche verkenners v(jande- lyke zeestrydkrachten hadden waargeno men. Dicht by de brug lagen Engelsche kruisers van een groote klasse, welker type tengevolge van de groote duiksnelheid der Duitsche machines niet nauwkeurig knn v orden uitgemaakt. Byna alle machines van de groep konden hun bommen op deze of andere eenheden dio hier lagen, neerwer pen. De eerste toestellen kregen nauwelyks vuur, zoo groot was de verrassing der En- gelschen, toen Duitsche vliegtuigen plotse ling op hen af doken. Reeds het tweede Duitsche vliegtuig maakte treffers op een Engelschen kruiser, welke hooge rookzuilen ten gevolge hadden. Ook door de volgende vliegtuigen konden treffers waargenomen worden. Deze treffers zyn fotografisch vastgelegd en kunnen nu door de Engelschen niet ontkend worden? Verscheidene Engcl- tche oorlogsschepen werden aanzienlijk be schadigd. Führer confereert met legerleiders. In gewoonlyk goed ingelichte kringen tc Berlijn verluidt, volgens U.P., dat Hitler een boodschap heeft gericht tot Stalin, wel ke tjjdens het weekend door een koerier naar Moskou zou zijn overgebracht. Een spoedig antwoord is te verwachten. Of- werd men geslingerd tusschen hoop en I j vrees. Zoudejl de zakeji een zoodanigen j keer nemen voor Polen, dat Litauen zijn veelbegeerd Wilna terug zou erlangen? i Met spanning volgde de Litauer de ver- j schillende phasen van het conflict; en i toen ten slotte de roode troepen Wilna binnentrokken, wist hij in het geheel niet meer, waaraan hij toe was De con cessies, welke Estland cn Letland aan de Sovjets hadden moeten doen, deden hem het ergste vreezen Doch ziedaar: In zooverre is alles voor Litauen ten goede gekeerd, dat het zijn oude hoofd stad terug heeft. Hier had de Litausche regeering kort na het verk^gen van haar onafhankelijkheid haar jzetel ge- Gelflk gisteren werd verwacht, hebben de vestlgd; doch in I92ü rukte ee^Poolsche Duitschers den «kreten grooten aanval van troepenmacht, onder bevel van generaal den oorlog ontketend, zoo meldt het Fran- Zellgowsky, Wilna binnen en verdreef sche persbureau Havas. Het betreft niet de Litausche regeering. Deze verbrak de meer kleine overvallen door zwakke troo. diplomatieke betrekkingen met Polen en -j nrntPRtpnrrip hii non Volkenbond. penafdeehngen, maar een operatie van vry prooten omvang, met machtige middelen van infanterie en artillerie op een front van ongeveer zes kilometer. Het gebied vormt den sector ten Oosten van de Moezel, nn middellijk aan de Oostzijde van dezen stioom, die van den aanvang der vyande- 1 lykheden af het zenuwknooppunt vormt, 1 waar de tegenstanders herhaaldelijk op el kander z(jn gestooten tijdens de kleine l laatselyke overvallen. Zoo waren de Duit- 'schers er in deze streek In de eerste de een von den oorlog in geslaagd om, gebruik makende van terreinfaciliteiten, op Fransch gebied door te dringen. Zy waren er onmid. dellijk weer van verdreven door een Fran- TOENEMENDE ONGERUSTHEID IN PROTECTORAAT. Vrees voor overbrenging der Tsjechen naar Rusland. D< „Times” meldt uit Boedapest: Slowa- ken die van bezoeken aan het Tsjechische protectoraat naar Bratislava ayn terugge keerd, gewagen van toenemende ongerust heid naar aanleiding van geruchten, vol gens welke Duitschland voornemens is Tsjechen naar Rusland te ^turen en D .c- schers uit Zuid-Oost-Europa over te bren gen naar het protectoraat. Deze berichten, die in den Balkan en in de Donaulanden vooralsnog niet ernstig worden opgevat, hebben zich als een loooend vdurtje door het protectoraat versreid. Veel Tsjechen gelooven, dat de Duitsche stap als hy werkelijk wordt overwogen is bedoeld als een vergeldingsmaatregel vifor den Tsjecbischen boycot van Duitsche onderne- mingen. Die boycot is echter niet zwakker, maar veeleer sterker géworden onder den Z invloed van de wanhoop, die is ontstaan uit dc geruchten over een op handen zijnde '-er- banning. Ook in Hongarije gaan geruchten omtrent aanstaande emigratie der inwoners van Duitschen oorsprong uit dat land. Vele Duitschers hebben van onbekende zijde vra genlijsten ontvangen, waarin hun wordt Verzocht bijzonderheden te geven over hun het Britsche ministerie van Lucht- n vaart maakt bekend, dat een twaalftal Duitsche bombardements- vliegtuigen gistermiddag een aanval hebben gedaan op de Schotsche kust hij Edinburgh. De Britsche luchtmacht achter volgde de aanvallers en bracht hun verliezen toe. De aanval was voornamelijk ge- i icht op het gebied van Forth Bridge en Rosyth. De brug werd met door bommen getroffen, doch enkele sche- pen, de kruiser „Southampton”, de kruiser „Edinburgh” en de torpedo jager „Mohawk” werden geraakt. Aan boord van deze schepen zijn 35 man gedood of gewond. De schade is gering. Officieel wordt medegedeeld, dat geen burgers om het leven zijn geko men en geen schade aan eigendom men is aangericht. Volgens „United Press” neemt men aan, dat de aanval is uitgevoerd door twaalf Duitsche vliegtuigen. Twaalf toestellen namen deel aan den aanval. Voor het eerst sedert het uitbreken, vin dezen oorlog hebben Duitsche vliegtuigen thans boven Britach grondgebied gevlogen. In een gemeenschappelijke mededeeling van de ministeries van marine, luchtvaart en veiligheid wordt gezegd, dat de Duitsche luchtaanval was gericht tegen de schepln in de Firth of Forth en door een twaalftal toestellen werd ondernomen. Geen enkel schip heeft ernstige schade geleden. Een bom, die langs de huid van den krui ser „Southampton” schampte, veroorzaakte geringe schade bij den boeg en bracht e admiraalssloep en een achtrlemssloop tot zinken. X De Engelsche verliezen bedragen; dd- man aan boord van de „Southampton en zeven aan boord van den kruiser -■< n burgh”, die alle door bomsplinters getrof fen werden. Voots viel er een bom bij den torpedoboot jager „Mohawk”, waardoor 25 man gedood ^^ronder de commandant of gewond werden. Tenminste vier van de 12 tot 14 aan kallende toestellen Werden neergehaall, waarvan drie door de Britsche luchtmacht. Het eerste contact tuftachen de Britsche en Duitscke vliegtuigen vond plaat$ ter hoogte van het eiland May bij de monding van d® Firth of Forth. Twee vijandelijke vliegtuigen werden toen gedwongen tot op’ enkele meters boven l.et water te dalen. Zy werden naar zee teruggejaagd. Een Duitsch toestel werd boven Dalkeith aangevallen; het stortte brandend in zet. Een kwartier later werd na een vinnigen voor de kustplaats Crdl een tweede neergeschoten. Het derde Duit- sche toestel werd neergeschoten na een achtervolging. Twee Duitsche vliegers werden door een Britschen torpedojager gered. Een van hen bezweek spoedig. De Britsche vingers z(jn allen behouden geland. Nader wordt gemeld, dat omstreeks half dile boven het noordelijk district van Edin burg nog geen vliegtuigmotoren werden gehoord, noch toestellen werden gezien. Tier minuten later zag men drie Britsche gevechtstoestellen in de lucht. Zoodra deze .echter de heuvels waren verdwenen, opende ide luchtdoelartillerie het vrrar. Even later naderde een Duitsch twee- raotorlg vliegtuig op geringe hoogte cn tan het achter de heuvels verdwenen was, hoorde men mitrailleurvuur. Toen het toe stel naar het noórden draaide, ontplofte oen aantal granaten achter den staart. In T’d’nburg ging het gerucht, dat drie vjjan- aelijke toestellen de Firth of Forth opge bogen waren. Fen Duitsch toestel vloog zoo laag, dat OLKSUIE millAM. den was in letterlijken zoowel als in 1 figuurlijken zin een onoverkomelijke DIWBMVU.U w—-.w— O - - I wel nooit zijn aanspraken op Wilna prijs, doordronge- op Duitsch gebied. Zy dron- 1X1 zetel der regeering werd wel is waar verlegd naar Kowno, doch in alle Litau- i sche atlassen, schoolboeken, reisgidsen enz., Ja, zelfs op het briefpapier dof

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 1