NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVFN. BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHTMO^IMtEt HT, MC^ly^Al elll, NIEüWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN. STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. AF 78e Jaargang DE „IRON DUKE” GETROFFEN. en ELEF. 3016. Hitler aansprakelijk voor het besluit tot het voeren van oorlog. Souvereiniteit van Finland wordt geëerbiedigd. Kalinin antwoordt Roosevelt. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen Nederl. vliegtuigen door Duitsch luchtdoelgeschut beschoten. No. 20147 Woensdag 18 October 1939 Luchtalarm op tal van plaatsen. Bü Duitschen aanval op Scapa Flow. Drie raids boven Engelsch grondgebied. N.B.M Prijs is ZEER 12168 zeven tyMchen de Sovjet-Unie der 19301 19542 ge besparing in .M. 795 1567 2230 8037 3506 4021 4805 5907 6427 7358 7950 8716 9422 0152 0890 1355 2064 2605 4252 0154 5965 3536 7748 1955 1999 dat er aan van on- i Repu- uc Sovjet- WeTd erkend “O 21 Decetr.- Huil en Grimsby was gesignaleerd. Voorzorgsmaat regelen werden genomen. De admiraliteit deelde des avbnds mede dat Dinsdagmiddag van ongeveer half een tot half drie Duitsche vliegtuigen boven dé Orkney-éilanden een tweeden luchtaanval hebben ondernomen. En werd geen schade aangericht en er vielen geen slachtoffers. Dc vliegtuigen vlogen in twee formaties een van 4 en een van 6 toestellen. Een der Duitsche vliegtuigen is, naar wordt gerap oorteerd, vernield. Mededeelingen van Churchill. De minister van Marine, Churchill, heeft in het Britsche Lagerhuis medegedeeld, dat sinds het einde vaij, de vorige week vim «hepen, waaronder twee Fransche, zijn tot zinken gebracht in de Westelijke wateren. Drie andere werden aangevallen, doch slaagden er in te ontsnappen. De Britsche schepen, welke tot zinken zijn gebracht, meten in totaal 13.000 ton. Men kan evenwel niet zeggen, dat all verliezen aan één zijde zyn; tot nu to"1 heeft het ministerie van marine niet gepu bliceerd hoeveel duikbooten tot zinken zijn gebracht. De strijd tegen deze vaartuigen gaat evenwel steeds voort. Vry'dag j.l. wer den vier duikbooten van den vijand tot zin ken gebracht, waaronder twee van. het grootste type. In den grooten oorlog is een dergolijk resultaat niet bereikt. Gedurende* dg laatste week zijn duikbooten tot zinken gebracht. Ook de Fransche marine is krachtig en actief en heeft zonder twijfel ook resulta ten geboekt, doch het is niet mijn zaak cij fers hiervan te geven. Wij schatten dus, dat can de zestig duikbooten, waarover d° vijand bij het begin van den oorlog beschik te, ongeveer een derde tot zinken is ge bracht; op het oogenblik bevinden zich de overlevenden van de bemanning van drie tran deze schepen in Britsche gevangen schap. De Britsche koopvaardij, welke in totaal 21 millioen ton telt, heeft door het optreden van de duikbooten 156.000 ton verloren, waurby moet worden toegevoegd 18.000 ton welke door mijnen verloren is gegaan. •Stockholm begeven en Donderdagmiddag eveneens per vliegtuig terugkeeren. Minis ter Paasikvi zal waarschijnlijk pas Vrijdag weer naar Moskou vertrekken, om de onder, handelingen voort te zetten. Naar Ileuter nog meldt, is men te Hel sinki voldaan over het feit, dat de Sovjets blijkbaar niet gehaast zjjn en over de vriendelijke ontvangst, welke Paasikvi te y oskou ten deel is gevallen. De defensiemaatregelen van Finland wor den evenwel onverminderd voortgezet en de helft van de bevolking dient thans op een of andere wijze het land. Ds. Niemöller weer duikboot commandant? Tot de predikanten, die als vrijwilliger bij de Duitsche krijgsmacht dienst wen- sehen te nemen, behoort, naar de Berlijnsche correspondent van de Standaard meldt, ook ds. M. Niemöller, die nog steeds in het con centratiekamp te Oranienburg vertoeft. Op zijn schriftelijk verzoek, dat hij voor dit doel tot de autoriteiten richtte, heeft hij echter tot nu toe geen antwoord ontvangen. De predikant heeft er den nadruk on ge legd, dat niet de wensch om in vrijheid ge steld te worden, maar zijn vaderlandsliefde hem tot dezen stap heeft gebacht. Twee Fransche lichtingen naar huis. Havas meldt uit Parijs: Teneinde vnorzoover mogelijk geleidelijk aan het oeconomischq leven des lands di mannen terug te geven, welke gemist kun nen worden, heeft Daladier besfoten met ingang van 20 October de onderofficieren en manschappen van de jaarklasse 1909 naar huis te zenden. Zoodra deze jaarklas se zal zijn afgezwaaid, zullen de onderoffi cieren en manschappen van de jaarklasse 1910 eveneens naar huis worden gestuurd. 86- 8e- was hij een be loning en "ïna woon- t zjjn, omdat het seizoen vai in Polen hun berekeningen voor snel succes In de war zou sturen. Het gunde hem nauwelijks de week van 25 Augustus tot 1 September, waarin hij ’-~i om zich van de te verzekeren, zijn soldaten Duitsch-Russische consultatie zal eerst over eenigen tijd plaats vinden Uit Washington wordt gemeld, dat Kalinin aan president Roosevelt een antwoord heeft gezonden op zijn re- 311 755 .035 .255 .519 1372 1630 961 171 436 736 038 320 612 983 253 504 658 929 193 591 316 333 331 159 28 117 89 66 73 06 78 75 58 15 82 37 IS >2 18 V 10 13 K) 19 .8 15 12 8 5 2 ABONNEMENTSPRIJSpe" kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar dr bewrglng per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15. Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef (nterc 2746- Postrekening 48400. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA bö onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. De vliegtuigen werden niet getroffen. Protest te Berlijn. Gistermorgen te ongeveer 11.15 uur zijn Nederlandsche, langs de grens patrouillee rende vliegtuigen, uit de richting Embden door luchtdoelgeschut beschoten. Dit ge schiedde toen de vliegtuigen zich bevonden boven de plaatsen Weiwerd, Heveskes en Oterdum. De vliegtuigen werden nfet ge troffen. Enkele projectielen ontploften bo ven Nederiandsch grondgebied. Naar wy vernemen wordt te Berlijn geprotesteerd. De drie genoemde plaatsjes liggjen aan de Eemsmond’ing, ten Z.O. var Delfzijl (prov. Groningen). Mededeelingen van een ooggetuige- Een ooggetuige te Woldendorp, gemeente Termunten, geeft, aldus meldt het Alg. H?rdelsblad, omtrent het schieten op drie Nederlandsche vliegtuigen door het afweer geschut te Emden het volgende verhaal: Ongeveer tien üur kwamen uit de rich ting Eelde drie vliegtuigen, zooals duide lijk aan hun oranje-vleugels waarneembaar was, Nederlandsche vliegtuigen. Ze kwamt.j uit de richting Eelde en gingen over Wol dendorp in de richting van het water, dat ons land daar van Duitschland scheidt. Nog voor zij daar waren, werd er op het van Duitsch gebied af geschoten.Zij trok ken daarop weer landwaarts, maar vijf mi nuten later gingen zij terug in de richting Emden en trachtten door duikvluchten, naai de ooggetuige meent, te laten zien dat zij oranje vleugels hadden en zich niet lie ten bedreigen als zij boven eigen land wa ren. Zij gingen tot aan Fimel, de landpunt die het dichtst, tot ongeveer vyf k.m. tot Emden nadert. Daarop keerden zy weer te rug. Op hun terugtocht werden zij opnieuw onder vuur genomen. Terwijl de ooggetuige de vliegmachines nastaarde bij hun trekken over land, zag hij nog de projectielen ont ploffen die op hen waren gericht. Hij meent, dat dit optreden het gevolg zou zyn geweest van de opwinding te Em den ovjer een luchtaanval, die in den vroe gen ochtend moet hebben plaats gehad, om dat hij toen ook reeds hevig kanonvuur aan de overzijde van den Dollard heeft gehoord. veertig meter diepte. Dan gaat de tocht door nauwe overwuifde gangen; langs meta len trappen gaan wij naar boven en naar beneden, passeeren weer andere gepantser de deuren, lonpen langs lieren, motoren, transformatoren, ventilatoren en luchtfil ters, en men denkt, dat men in een fabriek, een slagschip of een duikboot wandelt. In gezelschap van een bataljonscomman dant kom ik in een klein vertrek, waar zich zes soldaten bevinden, eenigen zitten rond een tafel, anderen voor ingewikkelde toe stellen. De commandant zegt, dat de wacht posten behalve door de eigenlijke verster kingen beschermd worden door prikkel draad, rails en andere afweermiddelen. „Ik zal per radio verzoeken alarm te ma- I ken,” zegt hij, „het antwoord komt dan- ook per radio.” Dc order wordt gegeven en de wachtpost maakt alarm, onder vermelding van de richting, waarvan de vyand, volgens deze oefening, komt en op hoeveel afstand hy zien bevindt. De telefonist herhaalt, wat de wachtpost zegt, de soldaten maken notities, kijken vlug de tabellen na van hun verschil lende toestellen, geven letters en cyfers op, die* een soldaat op een schoolbord schrijft. De telefonist geeft die gegevens door aan den officier in den geschutstoren. Als ik daar aankom draait die toren rond, kettin gen voeren projectielen aan en twee minu ten na ontvangst van het alarm wordt er al geschoten. Men staat verstomd van het perfecte ma terieel, maar vooral van de kunde van offi cieren en manschappen, die vlug al die operaties uitvoeren. In de versterking, die ik bezocht, liggen zeshonderd man. Het leven van die 600 „jongens van beton”, zoo- als zij zichzelf gedoopt hebben, is hard en eenvoudig. Zij kunnen slechts weinig van het zonlicht genieten. De atmosferische druk is dikwijls onaangenaam, evenals de plotselinge veranderingen in temperatuur. Vandaar, dat aan hen speciale zorg besteed métro, daal dan met een lift tot op ^ordt.” (■üllkSCH L WIKA VI. 1—6 refri» 1.66.'elke rwel meer f 0.30 Advertentie» te het Zaterdagnumme- tHelav on den nrtis. Uefdadlahelda-adrertenbén de helft van den Drift. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels 2.06, elke regel meer 0.60. Op de voorpa-<üia 50 hooger Advertentie kunnen worden ingezonden door tuMchenkonut^van Bwk handelaren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone advertentie» en ingezonden mededeellnge» hij contract tot rear gereduceerde» prtja Groot» letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. verzoek aan den Baad het ook in den S «rzltter, burgen^ t'ljer, meende, dat men kenden en naar weder- ■n Jongeman zoo m0. res van de onbekende roest maken. Mitsdien o°r> hun Op [0 draRen te stollen. Waartoe dé «rmezzo in deze don- rtjes meer op bus- amlijnen. n de Nederlandsche t bekend, dat met in- Interdlcnstrogclinj de s Ingevoerde bevoegd, tsbewljzen van de be wegen op de lijnen der en NZHTM Hen. 1 September, waarin hij zijn laatste pogingen deed neutraliteit van Engeland N’ettemin was het advies van waarschijnlijk niets meer dan een dekman tel voor de uitvoering van Hitlers eigen plapnen. Het geduld, dat hij, den laatsten Augustus toonde, moet wel met voorhgdach- ten rade gedemonstreerd zijn. Het verdrag met Rusland scheen hem het voordeel te verschaften, waarnaar hij had gezocht en toen was er geen tijd te verlie zen, indien men niet wilde, dat de modder zich bij Polens bondgenooten zou voegen. Tot Maart van dit jaar had het- Duitsche sehip van staat onder de Duitsche nationale vlag gevaren. Op 15 Maart heesch de kapi tein door de meedoogenlooze onderdrukking van de vrijheid der Tsjechen de piratenvlag met het doodshoofd en de doodsbeenderen. TI Ij schoof zijn eigen theorie van raszuiver heid terzijde en vertoonde, aldus Henderson, onder zijn ware vlag al de beginsellooze bedreiging van den vrede en de vrijheid van Furop». Er Is reden aan te nemen, dat Hitler on aangenaam verrast was door'de reactie in Engeland en de wereld, verwekt door da bezetting van Praag en zijn woordbreuk jegens Chamberlain, doch dit deed hem niet terugschrikken van de verdere tenuitvoer legging zijner plannen.” Naar aanleiding van de Poolsche nota van 10 Augustus, waarin verklaard werd, „dat iedere verdere Duitsche inmenging ten nadeele van de Poolschp rechten en belan gen te Danzig zou worden beschouwd als een daad van agressie”, schrijft Henderson: .,Het staat voor mij vrywel vast” dat deze laatste zinsnede meer dan iets anders heeft bijgedragen tot de ontketening van den laatsten storm in Hitlers geest, waarvan de wereldvrede afhing. Het is de tragedie van een dictator, dat naarmate hij verder gaat, zyn omgeving voortdurend en onverbiddelijk slachter wordt. Doordat men niet de vrij heid heeft zyn meening te uiten, verliest hij de diensten van zyn beste menschen. Alle oppositie wordt onverdragelijk. Al len, die stoutmoedig genoeg zijn een andere meening te verkondigen, worden dan ook verwijderd en tenslotte is de dictator om ringd door louter jabroers, wier vleierij en raadgevingen het eenige zijn, dat hij kan verdragen.” Sprekende over de „ongelukkige resulta ten van het huwelijk van von Blomberg”, zegt Henderson: „Meer dan ooit ben ik er van overtuigd, dat deze op zichzelf onbetee- kenende gebeurtenis een groot onheil heeft veroorzaakt, doordat Hitlers meer gematig de en onafhankelijke raadgevers, zooals von Blomberg, von Neurath, de generaals Fritsch en Beek, uit Hitlers omgeving wer den verwijderd. Na Februari 1939 werd Hitler meer en meer onbereikbaar voor de invloeden van buitenaf: hij stond boven de wet.” Henderson doet dan mededeelingen over zijn besprekingen met Hitler te Berchtca. gaden op 23 Augustus. Hij vertelt daarover: „H’tler was dien dag in een bui van de grootste prikkelbaarheid. Zijn woorden over Polen en de Britsche verantwoordelijkheid voor de Poolsche houding waren heftig, vol beschuldigingen en overdreven. Toen hy mij bij he.t tweede onderhoud zijn antwoord overhandigde, had hij zijn kalmte herwon, nen, doch hy was niet minder onbuigzaam Hy zeide tot mij, dat hij Chamberlain niet langer vertrouwde. Hij had liever een oor. log op vjjftigjarigen dan op 55-jarigen of 60-jarigen leeftijd en altijd had hij ee st reef d naar vriendschap met Engeland en in de mogelijkheid daarvan geloofd. Ik be merkte, dat hij tot mij sprak over zyn lief de voor de kunst en zijn verlangen, dien kunstzin te bevredigen, kreeg ik den in druk. dat de korporaal van den vorigen oor log nog sterker verlangde te bewijzen, wat hij tot stand zou brengen als generalissimus in een nieuwen, oorlog”. Bij de „jongens van beton”. Een bezoek aan de fantastische we reld, die Maginot-linie heet. BIJ HET FRANSCHE LEGER, 16 Oct Een verslaggever van Havas geeft de volgende beschrijving van het bezoek, dat hij aan een der ondergrondsche versterkin gen van de Maginot-linie gebracht heeft. ,.Ik bevind my iri een vreemde wereld, die als het ware in de verbeelding van Wel geschapen schijnt te zijn. Ik ben te midden la-i mannen, die al weken lang onder den grond, of onder beton en ijzer, als termie ten leven. Als ik door de gepantserde deur ben binnengetreden ,neem ik plaats in een spoorwegjè, dat er byna als speelgoed uit- ziet. Ik rijd door lange gangen, als door een Op tal van plaatsen langs de geheel Oostkust van Engeland en Schotland we-- den gisteren de waarschuwingssignalen te gen luchtaanvallen in werking gesteld. Te Hull, Bridlington en Yorkshire werd kort na elf uur het alarmsignaal gegeven, .aan de Firth of Forth te 11.12, op net eiland Bol ness in de Forth te 11.20. Te 1.33 werd alarm geslagen te Southend (Essex) en Chatham aan de monding van de Theems. Op alle plaatsen werd bijna eQn uur later het signaal gegeven dat alles weer veilig was. Het ministerie voor de luchtvaart deelde gistermiddag mede dat een ongeïdentificeerd „Hitler besliste alleen”. Neville Hendersons eindrapport gepubliceerd. Reuter seint uit Londen: ..Uit treffende zinsneden in het eindrap port, dat sir Neville Henderson, de vroe gere Britsche ambassadeur te Berlijn, heeft uitgebracht en dat thans in den vorm van een Witboek is gepubliceerd, blijkt, dat naar de opvatting der nationaal-socialisti- sche leiders alleen Hitler aansprakelyk i= geweest voor het besluit tot het voeren van oorlog. Ten aanzien van de houding van Göring zegt Henderson: „Ongetwijfeld zou Göring dc voorkeur hebben gegeven aan een vrede lievende oplossing, doch in aangelegenhe den als deze telde alleen de beslissing van Hitter en, wat Göring zelf ook mocht heb ben gedacht, hij was slechts de trouwe an onderdanige dienaar van zyn meester.” Henderson verklaart, dat de Duitsche mi nieter van buitenlandsche zaken, toen hij de Britsche nota in ontvangst nam, waarin ge zegd werd, dat Engeland zyn verplichtin gen jegens Polen zou nakomen, tenzij Duitschland den aanval op Polen staakte, zeide, dat „de schuld alleen bij de Polen lag, dat Polen het eerst gemobiliseerd had en met geregelde troepen in Duitschland I was gevallen.” Von Ribbentrop informeerde niet naar den aard van de mededeling, doch zeidt slechts, dat hy haar aan den Führer moest voorleggen. In een beschouwing over Hitlers politiek zegt Henderson: „Van twee alternatiev-n jvas, gezien uit het oogpunt van Hitlers groeiende eerzucht en die van de cliqu? om h-jm heen, de oorlog het aantrekk^ ijkste. Hét is nauwelyks V. geloovm, dat hij zou hebben gehandeld, zooals hii nu gedaan heeft, als niet veeleer een bloedige oorlog dar een overwinning zonder bloedvergieren hem het beste vooruitzicht had toegesche nen. Het was altijd zyn bedoeling p-eweest 4en Polen mores te leeren voor wat hij be schouwde als hun laaghartige ondankbaar heid: de afwijzing van zyn in Maart gestel de eischen. Een van de grootste nadeelen voor Hitler ig, dat hy, afgezien van zijn twee officieels bezoeken aan Italië, nooit in het buitenland s geweest. Voor zyn kennis van de Brit sche mentaliteit vertrouwde hij derhalve op Von Ribbentrop, die ambassadeur *e Lon den is geweest, Engelsch en Fransch spreekt, eenige jaren in Canada heeft door gebracht en dien hij beschouwde ais een man van de wereld. Indien de inlichtingen juist zijn, ?af von Ribbentrop hem voortdurend verkeerde ad viezen ten aanzien van Engeland, terwijl andere kringen Hitler er toe brachten hem te beschouwen als een tweeden Bismarck, een overtuiging, welke von Ribbentrop waarschijnlijk deelde. Zelfs de meest abso lute dictator is ontvankelijk voor de invloe den van zjjn omgeving, aldus Henderson. Niettemin kwamen de besluiten, de be rekeningen en het opportunisme van Hitler uit hem zelf voort. Göring heeft eens tot my gezegd: „Als er ten beslissing moet worden genomen, is niemand van ons meer waard dan de stee nen, waarop wij staan; alleen de Führer beslist”. Indien nog iets meetelde, was dat de meening van zyn militaire raadgevers. Men heeft altijd geloofd, dat zij de afkondiging van een protectoraat over Bohemen hebben aangeraden. In Augustus van dit jaar deel den zy Hitler mede, dat een verder uitstel fataal zou ;«iccht weei cep leger cente démarche. In dit antwoord verklaart hij, nu het nuttig achtte Roosevelt te herinneren, dat „do staat v ufliankeljjkheid der Finsche bliek uit vrijen wil door de Sovjet- teX1' 'J0. ^rkend 0D 21 Dece,r'- ber 1916 en dat de souvereiniteit van rinland gewaarborgd werd door het "^verdrag van 1920 tusschen novjet-Rusland en Finland”. Voortgaande zegt Kalinin in dit ant- woord; .xfoor bovengenoemde daden der öovjet-regeering werden de fundamenteel.? Beginselen der wederzydsche betrekkingen tuiwchen de Sovjet-Unie en Finland gede finieerd. De huidige onderhandelingen Scvjet-regeering met Finland worden even eens gevoerd in overeenstemming met deze beginselen”. Hierna voegt Kalinin toe dat het eenlg oe van deze onderhandelingen was de ver- "teviging van de wederzijdsche betrekkln- en „de versterking van de vriendschap- WlJke samenwerking van beide landen ter waarborging Van de veiligheid van de Sovjet-Unie en Finland”. Paasikvi eerst Vrijdag naar Moskou’ In de Finsche regeeringskringen zyn gfa- ten de besprekingen over de onderhande len met de Sovjet-Unie voortgezet. Pre sident Kallio en de minister van buitenland- scne zaken, Erkkö, zullen zich vandaag 'teeg met een speciaal vliegtuig naar piSTERMIDDAG hebben Duitsche bom vliegtuig in de omgeving van U menwerpers een aanval gedaan op Scapa Flow, waarby het slagschip „Iron Duke" werd getroffen en beschadigd. De Iron Duke is een oud slagschip, dat, naar men zich zal herinneren, krachtens het vlootwr- drag van Londen, buiten dienst werd ge steld en van z’yn bewapening werd ont daan. Het schip is sindsdien gebruikt ah depot- en oefenschip. Van ongeveer half een tot half drie heb ben twee formaties van 6 resp. 4 vlieg tuigen boven de Orkaden een tweeden lucht aanval ondernomen. Er werd geen schade aangericht en, er vielen geen slachtoffers. Een der Duitsche vliegtuigen Is, naar ge rapporteerd wordt, vernield. Het Duitsche communiqué luidt als volgt Gisteren zyn Duitsche luchtstrijdkrach ten tot Scapa Flow doorgedrongen. De in de baai liggende eenheden der Britsche slagvloot werden met succes aangevallen Behalve andere oorlogsschepen werd een slagschip getroffen door bommen van zwaar en middel-kaliber. Bij het luchtgevecht, dat vervolgens ont brandde, werd een vijandelijk jachtvlieptulor door onze bombardementsvliegtuigen neer geschoten .Het zeer zware vijandelijke af weervuur ten spyt. gelukte het allen Duit- scho toestellen op één na, hun bases te be- i eiken. xoekt Hst. .eruudsvergaderlm vas oen zeer eigent ^k°men stukkw; alt een andere gemem had n.l. tot den Raari :ht den naam en het Jgeven van een metau' eman eenigen tijd 1 owaard kennis had am en adres Wel wist hij en van de v;u„ w de Jongedame

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 1