HUIS
n. v. Just.
JTERIJ
JW
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
78e Jaargang
Woensdag 1 November 1939
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
F
f 5000
f 2225
...f 1500
olie.
O
Maarschalk Graziani wordt stafchef van het leger,
Starace van de fascistische militie.
GRONDIGE WIJZIGING IN DE ITALIAANSCHE
REGEERING.
Rusland’s eischen aan
Finland.
No. 20159
BERGAMBACHT, berkenwuude, bodegraven, boskoop, gouderak. haastrecht, MOORDRECHT, MOERCAPELLE.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEITWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK ^DDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Duitschers maken eerste
verkenningsvlucht boven
Frankrijk.
MOLOTOW OVER DE DUITSCH-RUSSISCHE
VRIENDSCHAPPELIJKE BETREKKINGEN.
Herstel van het oude Polen is uitgesloten.
De Sovjet-Unie neutraal.
i
de
Plechtige zitting in de troonzaal
van het Kreml.
5.45
'over
He.
’aars;
1 No. 1190
>t nog heden
in de
luizen, Wijde
ÊJ
Molotow deelde nog mede, dat het Roode
leger bij de bezetting van Poolscl? grondge
bied in Wit-Rusland 42 dooden en 503 ge
wonden verloren had en in Oekraine 491
dooden en 1359 gewonden.
Verder zeide Molotow, dat het onjuist
was, dat de Sovjet-Unie de Alands-
eilanden of andere eilanden geëischt had.
Wat Rusland wenschte was een verdrag
van wedierzydschen bijstand overeen
komstig die, welke met de andere Oost-
zeelanden gesloten waren. Maar Fin
land had dit geweigerd.
Met Turkije wilde de Sovjet-Unie een
pact van wederzydschen bijstand sluiten be
perkt tot de Zwarte Zee. Turkije heeft ge
weigerd de Dardanellen te sluiten voor
vreemde oorlogsschepen.
Rusland is bereid de betrekkingen met
Japan te verbeteren;
internationalen
Finnen weer naar Moskou.
De Finsche delegatie is gisteravond om
21.35 wederom naar Moskou vertrokken.
De maatregelen tot handhaven van de
neutraliteit van Finland zyn, zoo meldt het
Fransche bureau Havas, thans gereed en
men is bereid het hoofd te bieden aan alle
gebeurlijkheden. In politieke kringen wacht
men met kalmte den loop vkn de onderhan
delingen af.
traditie van het fascisme, volgens welke de
leden van de regeering na e»n zeker aantal
jaren systematisch worden vervangen door
nieuwe mannen, die het nationale leven
nieuw leven kunnen inblazen.
De afgetreden ministers hebben hun taak
vervuld en zij hebben zich groot» verdien
ste voor het vaderland verworven. Zij wor
den vervangen door jonge mannen die het
vertrouwen, dat de Duce in hen stelt, niet
beschaamd maken.
De Romeinsche bladen schrijven, dat de
taak van de nieuwe ministers vooral zal
zjjn het land1 materieel es geestelijk voor
te bereiden, opdat het het hoofd kan bie
den aan alles wat zou kunnen gebeuren.
Het aftreden van Alfieri als minister
voor volksopvoeding en Starace als secre
taris der Fascistische partij bij de .vyziging
in de Italiaansche regeering wordt in di
plomatieke kringen te Londen veelbeteeke-
rend geacht. Beiden stonden voor hun
Duitsche sympathieën bekend. Er waren
geen aanwijzingen voor de opschuivingen in
de regeering. Men is van meenin g, aldus
Reuter, dat pas over eendg»n tijd duidelijk
zal zijn, welke gevolgen zij meebrengt.
In officieele Duitsche kringen weigenle
men commentaar op de rede te geven alvo
rens deze zorgvuldig is bestudeerd.
De verklaring van Molotov omtrent het
handhaven van de algeheele neutraliteit
van Sovjet-Rusland was min of meer een
verrassing ivoor de politieke kringen alhier,
waar men de laatste twee dagen openlijk de
meening hoorde verkondigen dat Molotow
een Sovjet-Duitsche militaire alliantie zou
aankondigen.
Te Londen was de eerste niet-offieicele
reactie: Hij heeft niets gezegd wat Duitseh-
land’s positie kan versterken.
In neutrale kringen is men van meening,
dat Molotow in zijn rede getoond heeft dat
Rusland Duitschland tot nu toe slechts mon-
dëlingen steun geeft in ruil voor de groote
winst in Oost-Europa. De scherpe opmer
kingen van Molotow aan het adres van En
geland doen denken aan de bedreiging, die
de Sovjet-Duitsche overeenkomst inhield
om na de verdeeling ivan Polen over de vol
gende te nemen stappen te consulteeren, in
dien de geallieerden zouden weigeren vrede
te sluiten. Men wijst er in die kringen op,
dat van die bedreiging niets is gekomen en
dat Molotow opnieuw heeft aangetoond, dat
de Sovjets niet van plan zijn Duitschland
concreet te steunen.
JN de groote St. Andrieszaal van het
Kreml, is Dinsdagavond een buitengewo- j
ne zitting van de twee Kamers van den i
Oppersten Sovjet der Unie gehouden.
In deze bijeenkomst heeft Molotow rap-
port uitgebracht over den i„i~.....LL..
toestand.
Volgens het officieele agentschap Tass
sprak Molotow als volgt:
„Gedurende de twee laatste maanden
hebben zich in. de internationale situatie
belangrijke veranderingen voorgedaan. Dat
geldt in de eerste plaats voor den toestand
in Europa, doch ook voor landen ver bui
ten dat werelddeel. In d5t verband kc’ï
men de aandacht vestigen op drie hoofd-
factoren van beslissende beteekenls.
Allereerst kan men wijzen op verande-
ringetn! in dfe betrekkingen tusschen d,e
Sovjet-Unie en Duitschland.
Sinds op 23 Augustus een Duitsch-Rus-
sisch niet-aanvalsverdrag is gesloten, is
een einde gekomen aan de abnormale be
trekkingen, die een reeks van jaren tus
schen de twee landen hadden bestaan. In
de plaats van vijandschap, die door eenigo
Furopeesche mogendheden op alle manie
ren bevorderd werd, traden toenadering en
herstel van vriendschappelijke betrekkin
gen in. Een verdere verbetering dezer be
trekking kwam tot uiting in het op
September geteekende vriendschaps-
grerisverdrag. De groote wending in
verhouding tusschen de Sovjet-Unie
STIJGENDE HONGER NAAR
CELLULOSE.
Italië probeert het nu met pijlriet.
Reeds zesduizend hectaren
moeras „in cultuur”.
Cellulose, het hoofdbestanddeel van don
celwand van vele planten, is een van de
belangrijkste grondstoffen in de hedendaag-
sche samenleving. Het wordt gebruikt voor
de bereiding van papier, kunstzijde, cellu-
loselakken enz.
Een van de voornaamste bronnen voor de
cellulose is het hout, dat jaarlijks ongeveer
15.000 milliard kilogrammen houtpijp meet
leveren, die wy voor allerei doeleinden ge
bruiken. Het is <tan ook begrijpelijk, dat
men reeds lang raar Andere bronnen hee't
omgezien, te meer omdat ontboss?n:ng zeer
schadelijke gevol gen heeft. Naarmate onze
chemische kennis toenam, is ro-n er ook
inderdaad in geslaagd, afval van talrijke
planten als grondstof voor de cellulosebs-
reiding te benutten en het is wel waar
schijnlijk, dat men in deze richting nog veel
kan bereiken.
In Italië heeft men voor de bereiding van
cellulose! gebruik gemaakt van een riec-
soort, die in overigens waardeloze moeras
sen welig tiert. Dit is de Arundo Donax
(pijlriet), een ook in ons land bekend siei-
riet uit het gebied der Middëllandsche Zee.
Dit riet levert een zeer goede opbrengst
per h.a. en de daaruit bereide cellulose i«
uitstekend te gebruiken voor de vervaardi
ging van kunstzijde.
Men heeft hiertoe ongeveer zesduizend
hectaren' moeras in gebruik genomen, da’
per hectare per jaar tachtigduizend ki'
grammen rietstengels, ontdaan van blade
ren, levert, een opbrengst die, in calorieën
uitgedrukt, buitengewoon hoog is en waar
uit blykt, dat deze cultuur de zonne-energóe
behoorlijk weet te benutten. Hieruit wordt
per hectare dertien tot veertienduizend kilo
gram zuivere cellulose verkregen.
Hieruit blijkt weer, dat toepassing van
wetenschappelijke methoden, zorgvuldig on
derzoek, in staat stelt economisch waarde
volle producten te -verkrijgen uit materiaal
en van een bodem, die voor den leek waarde
loos schijnen, doch die door de natuurwe-
Wat ze volgens Deensche
inlichtingen bevatten.
Reuter seint uit Kopenhagen:
Volgens het „Aftonlblad” zijn de Russi
sche verlangens jegens Finland aanzienlijk
gewijzigd. Het Sovjet-programma, aldus
het blad, bevat de volgende punten:
1. Uitbreiding van den Finsch-Kvssl-
schen handel.
2. Handhaving van den status quo op de
Aalands-eilanden en in de Witte Zee.
3. Cessie van de in de ^insche golf lig
gende eilanden Hogland, Seitskar, Lovskar
en Tyttaskar.
4. Demilitarisatie van zekere streken in
Finsch-Karelie voor de veiligheid ven Le
ningrad. Finland zou echtei zekere deta
chementen mogen behouden.
5. Compensatie voor Finland in Rus-
risch-Karelie.
G0UDW UIIKAM.
Een der toestellen neergeschoten.
Ook Fransche vliegers ontwikkelen
groote activiteit.
Voor dd eerste maal, aldus Havas, heeft
de Duitsche luchtmacht verkenningsvluch
ten boven groote gebieden in het Fransche
binnenland uitgevoerd. Ten minste één van
de Duitsche machines werd door Fransche
.(jagers neergeschoten. Het was gisternacht
reer licht en daarvan maakten de vliegtui
gen gebruik.
Deze actie werd beantwoord door de
Fransche machines, die niet alleen onmid
dellijk boven de Duitsche stellingen e*n
groote activiteit ontwikkelden, maar ook
ver in Duitschland. Niet minder dan zeven
verkenningstochten werden op deze wijze
met succes volbracht.
Alle machines keerden zonder verliezen
op hun bases terug. Dq poging van de
Duitsche luchtmacht om verkenningsvluch
ten uit te voeren werd niet met succes be
kroond. Tot nu toe was zij niet over de on
middellijke vuurzone gevlogen; meesten
tijds maakte zy schuin van een punt boven
Duitsch gebied luchtfoto’s. Gisteren braken
de Duitsche verkenners met deze houding,
die het Duitsche opperbevel in het alge
meen tot nu toe had aangenomen, om, het
beginsel van het ministerie van propaganda
■volgende, de Fransche grenzen op den
grond noch in de lucht te schenden.
Zoodra hun aanwezigheid 'boven Fransch
gebied gesignaleerd was, openden jagers de
jacht op de Duitsche verkenners, terwijl het
luchtdoelgeschut werd gealarmeerd.
Een verkenner werd op 150 kilometer van
de Fransche grens neergeschoten. De an
dere schijnen hetzelfde lot te hebben ge
deeld.
De nad'ruk moet echter gelegd worden op
het feit dat de vrij langdurige aanwezigheid
van de verkenningsvliegtuigen bov»n
Fransch grondgebied in geen enkel opzicht
het dagelyksche leven heeft onderbroken.
23
en
de
en
Duitkchlftnd, tusschen de twee grootste sta
ten van Europa, moest gevolgen hebben
voor den geheelen internationalen toestand.
Daarbij bevestigen de gebeurtenissen vol
komen de waardeering der politieke Le-
teekenis van de Duitsch-Russische toenade
ring, die in de vorige bijeenkomst van don
hoogsten Sovjet gegeven is.
In de tweede plaats moet aandacht ge-
Khonken worden aan feiten’, als de militai
re vernietiging van Polen ens het uiteenval
len van den Poolschen staat.
Regeerende kringen in Polen zyn steeds
prat gedaan op de „eenheid1” van hun staat
en de „macht” van hun leger. Het is echter
gebleken, dat een korte actie tegen Polen,
eerst door het Duitsche en daarna door het
Roode leger, voldoende was om te bewer
ken, dat van dezen misvormden telg van
het verdrag van Versailles, die leefde van
de onderdrukking der niet-Poolsche na
tionaliteiten, niets overbleef. De „traditio
nele politiek” van het beginselloo-zc la-
veeren tusschen Duitschland en de Sovjet-
Unie bleek onhoudbaar en leidde tot een
volledig bankroet.
in de derde plaats moet njen inzien dat
de groote oorlog, die in Europa is uitge
broken, ingrijpende wijzigingen in den ge-
l orinn internationalen toestand heeft ge
bracht.
Engelsche noch Fransche garanties heb
ben Polen geholpen. Tot duswerre is eigen
lijk niet bekend, wat dit voor „garanties”
waren. De oorlog tusschen Duitschland -n
het Britsch-Fransche blok verkeert pas in
het eerste stadium en) is nog niet tot ont
plooiing gekomen. Niettemin is het begrij
pelijk, dat zulk een oorlog ingrijpende ver
anderingen in den toestand van Europa,
*n niet in dien van Europa alleen, moet ver
oorzaken. In verband met deze belangrijke
wijzigingen zyn vele otldë formules, waar
van wy ons tot voor kort bediend hebber
qn waaraan velen zoozeer waren gewend,
klaarblijkelijk verouderd en thans onbruik
baar. Men moet zich daarvan rekenschap
geven om groote fouten in de waardeering
van den nieuwen) politieken toestand te
vermijden.
Hèt is bijvoorbeeld bekend, dat in de
laatste maanden begrippen als „agressie”,
-aanvaller”, een nieuwen concreten In*-
houd, een nieuwe beteekenfs hebben ge
kregen. Wij kunnen ons van1 deze woorden
niet langer bedienen op dezelfde wijze
bijvoorbeeld drie of vier maanden geleden.
Eerste indrukken te Berlijn
en Londen.
In officieuze Duitsche kringen is de rede
van Molotow, volgens United Press, met
warmte begroet, vooral de passage waarin
Engeland als aanvaller wordt gebrand
merkt. In het algemeen echter wordt de
rede geacht niets bijizottóers, niets verras
sends te bevatten.
- Voor do jeugd,
alles en causerie71
,'sreglement; '7.—
P0stzegelverzamelaore.
- Berichten ANP her’
en; 8.15 utredtoi
ollet. (9.05—9.35 Ca
paniek"). )0()5
hnlfuur; 10.35 Rramt.
Schriftlezing.
Wanneer nu gesproken wordt van de
groote Europeesche mogendheden, 'S
Duitschland een staat, die naar een zoo
snel mogeljjk einde van den oorlog en
naar vrede streeft. Engeland en Frank
rijk echter, die nog gisteren tegen de
agressie te velde trokken, zijn voorstan
ders van een voortzetting van den oorlog
en tegen het sluiten van een vrede. De
rollen zyn dus omgekeerd. De pogingen
van de Engelsche en de Fransche regee
ring hun nieuwe positie te rechtvaardi
gen door verplichtingen jegens Polen,
zyn natuurlijk volkomen ijdel. Van een
herstel van het oude Polen kan, zocals
ieder zal begrijpen, geen sprake zijn.
Een voortzetting van den oorlog onder
de vlag van herstel van den vroegeren
Poolschen staat is daarom zinneloos.
Ofschoon de regeeringen van Engeland
en Frankrijk dit begrijpen, willen zij geen
einde van den oorlog en herstel van den
vrede, doch zoeken zij een nieuwe recht-
\aardiging voor den oorlog tegen Duitseh-
land. In den. laalsten tijd trachtten1 de re
geerende kringen in Engeland en Frankrijk
zich op te werpen als strijders voor het
democratische recht der volken tegen het
Hitlerisme. Daarbij verklaarde de Britsche
regeering, dat haar oorlogsdoel niet meer
en niet minder was dan „vernietiging van
het Hitlerisme”. Het blykt, dat de Engel
sche en Fransche oorlogsaanhangers iets
als een „ideologischen oorlog”, die» herinnert
aan de oude godsdienstoorlogen, aan
Duitschland verklaard hebben. Inderdaad,
Vroeger waren godsdienstoorlogen tegen
ketters en meUschen van ander geloof in
de mode. Zij leidden tot buitengewoon ern
stige gevolgen voor de volksmassa, tot
economische ruïneering en culfureele ver
wildering der volken. Deze oorlogen wer
den echter in het teeiken der middeleeuwen
gevoerd. Brengen de heerschende klassen in
Engeland en Frankrijk ons niet terug tot
deze middeleeuwsche tijden, de tijden van
godsdienstoorlogen, bijgeloof en cultureele
verwildering T
In, ieder geval is thans onder „ideologri-
sche vlag” een oorlog van nog grooteren
cmvang en nog grooter gevaar op touw
gezet. Een dergelyke oorlog vindt echter
geen enkele rechtvaardiging. De ideologie
van het Hitlerisme kan men als ieder ander
ideologisch systeem aanvaarden of verwer
pen, dat is een kwestie vart politieke opvat
ting. Doch ieder zal begrijpen, dat men een
ideologie niet met geweld kan vernietigen.
Daarom is het niet alleen zinneloos maa*
ook misdadig, zulk een oorlog onder de val-
sche vlag van „strijd voor de democratie” to
voeren, als oorlog voor „de vernietiging
van het Hitlerisme”.
Handelingen als verbod van de commu
nistische partij in Frankrijk, arrestatie van
Fransche communistische kamerleden, be
perking der politieke vrijheden in Engeland,
onverminderde onderdrukking in Britsch-
Indië, kan men geenszins een strjjd voor de
democratie noemen.
Engeland en Frankrijk vechten niet tegen
Duitschland, omdat ze zouden hebben ge
zworen het vroegere Polen te herstellen en
natuurlijk ook niet, omdat zy zouden heb
ben besloten zich den strijd voor de demo
cratie tot taak te stellen. De heerschende
kringen» in Engeland en Frankrijk hebben
andere motieven, die niet thuis hooren in
een of andere ideologie, maar die deel uit
maken van hun zeer materieele belangen
als reusachtige koloniale mogendheden;
Molotow betoogde verder, dat
Sovjet-Unie voortdurend een politiek
van neutraliteit gevolgd heeft en zal
volgen, welke voorgeschreveni was in
het Sovjet-Duitsche niet-aanvalsver-
drag, een politiek, waarmede het binnen
trekken van Russische troepen in Polen niet
in tegenspraak kwam. De betrekkingen van
de Sovjet-Unie met Duitschland ontwikke-
len ilch langs de lijn van versterkingen
rich uitstrekkend tot praktische samenwer
king en het verleenen van politieken steun
aan Duitschland Mi rijn vredespogingen.
J-Jet Italiaansche persbureau Stefani meldt:
Krachtens een heden uitgevaardigd de
creet is een uitgebreide wijziging gebracht
in het kabinet en in andpre hooge posten
van de party en het leger. Onder dankbe
tuiging voor de bewezen diensten heeft
Mussolini het aftreden aanvaard van de
volgende ministers:
De minister voor de corporaties Lantini,
de minister voor volksopvoeding Alfieri, de
minister voor den wisselhandel Guamieri,
de minister van landbouw Rossoni, de mi
nister van verkeer Benni en de minister van
openbare werken Gigli. Voorts heeft Musso
lini het ontslag aanvaard van den onder
staatssecretaris in het ministerpresidium
Medici del Vascello, van den onderstaats
secretaris van oorlog en den chef van den
generalen staf, Pariani, en van den onder
staatssecretaris van luchtvaart en chef van
den generalew staf der luchtmacht, Valle.
Verder wordt gemeld, dat Mussolini, op
diens verzoek het ontslag heeft aanvaard
van den minis^r en secretaris der party,
Starace, die deze post acht jaren lang be
kleed heeft. Starace is benoemd tot chef
van den generalen staf der nationale fas
cistische militie. Tot minister en secretaris
der fascistische partij is thans benoemd Et
tore Muti.
De volgende nieuwe ministers zijn be
noemd: Ricco, minister voor de corporaties;
Pavolini, minister van volksopvoeding; Ric
cardi, minister voor den wisselhandel; Tas-
sinari, minister van landbouw; Host Ven
turi, minister van verkeer; Serena, minister
van openbare werken.
Maarschalk Graziani is benoemd tot chef
van den generalen staf van het leger, ge
neraal Soddu tot onderstaatssecretaris van
oorlog, generaal Pricolo tot chef van den
generalen staf en onderstaatssecretaris van
luchtvaart, luitenant-generaal Russo tot on
derstaatssecretaris in het ministerpresi
dium.
Generaal Teruzzi, die onderstaatssecreta
ris was in het ministerie voor Italiaansch
Afrika, is benoemd tot minister aan het
zelfde ministerie, welke functie tot dusver
in handen was van Mussolini.
Alfieri is benoemd tot ambassadeur ter
beschikking, in afwachting van een nadere
benoeming.
Lantini is benoemd tot voorzitter van het
nationale instituut voor sociale voorzorg.
Gigli tot president van de Azienda Italians
Petroli (A.G.I.P.) en Comelio di Marzio tot
voorzitter van (iep fascistische?, bond van
ambachten en beroepen
Mussolini’s nieuwe medewerkers.
Italiaansche en Engelsche commenta
ren op de wisseling in Ie regiering.
De Italiaansche pers begroet, volgens het
Fransche persbureau Havas, de wijziging
in de Italiaansche regeering als een maat
regel, welke in overeenstemming Is mft de
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den beznrgkring:
1—5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnumme»- 20
b^GE^NDE^MWE^^hINGENrSÜregeh 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zün ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden modedeelingea bij contract tot zeer gereduceerde^
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
M' VARA-Ultzra.
en 7.30—8 VPRO-
richten ANP,
»,Onze keuken”; io
Voor arbeider.
1-30 Voor de vrouw.
12.15 Orgelspel; 12 <5
lofoon; 1-1.45 VAJ1A.
2-3®—2.66 VARA-
vrouw; 3.16 Voor dr
ofoon; 6.- Orgel,po|
amblers; 7— VARA,
citaties; 7.10 CaMerle
30 Bijbelvertalingen,
lericjiten; 8.03 Beridu
ri»; 8.15 Volgs. M„.
en plano; 9— Radio-
AmunementsoTkest e,
vraagbaak; 11.— R,.
12 Gramofoon.
bezorging por looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef
fnterc 2745. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhsndel en de postkantooren.
