I
URY
Ms
ënhaXc
'ERKAM-EIL
ttd: h64is
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
den mond.
Aanbod van goede diensten was geen manoeuvre.
Er is mee gewacht tot een tijdstip waarop de stand
punten der belligerenten niet voldoende zijn
om contact in te leiden.
MINISTER VAN KLEFFENS
SPREEKT IN DE TWEEDE KAMER.
diensten.
)RCELEIN
MUCHTINGEN,
USÏURANISik.
De aanslag op Hitler.
No-20167 Vrjjdag 10 November 1939 78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOÜDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK. HAASTRECHT. MOORDRECHT. MOERCAPELLE.
NIEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, REETTWT.TK. SCHOONHOVEN. STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Oit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Koning Carol sluit zich aan
bii aanbod van goede
IW
A
Telegram aan Koning George VI:
„Ik steun initiatief van ganscher
harte.”
alsmede de leden van het gemeentebe
stuur, en vele personen uit alle lagen
der bevQlking. Langs den weg welke de
stoet volgde, waren de lantaarns ontsto
ken en omfloerst* De stoet hield een mi
nuut stil vopr de congreszuil. Vervolgens
werd per auto gereden naaf het kerkhof
van Evere, waar de teraardebestelling
plaats vond.
deel van de ladingen in beslag genomen. In
vier gevallen werden van neutrale schepen*
onderdeelen der lading vastgehouden voor
nader onderzoek. Deze vas.tgehouden deelen
waren van geringen omvang en werden aan
land gebracht in Engeland, teneinde de
schepen in staat te stellen zonder verdere
vertraging hun reis voort te zetten. In ver
schillende andere gevallen kregen* neutrale
schepen, teneinde vertraging te vermijden,
verlof om te vertrekken met de deelen vaft
de lading, welke volgens besluit van de
commissie in beslag moesten worden geno
men op voorwaarde, dat deze goederen by
de eerste beschikbare gelegenheid naar En
geland zouden worden teruggezonden.
Op 7 November lagen 76 neutrale scheper
In drie contrabande-controle-bases in het
AAGT WIEKTE
De contrabande-controle
in Engeland.
420.500 ton goederen zyn in beslag
genomen.
Het Britsche persbureau Reuter meldt:
In de week, die op 4 November geëindigd
is, heeft de contrabande-commissie 137
nieuwe gevallen onderzocht, terwijl nog 77,
die van de vorige wèek overgebleven waren,
afgehandeld werden, aldus het Britsche mi
nisterie voor de voorlichting. Het totaal
dezer schepen omvatte vaartuigen van de
volgende nationaliteiten: 41 Nederland-
sche, 35 Italiaansche, 28 Noorsche, li
Grieksche, 13 Deensche, 11 Amerikaansche,
10 Zweedsche en 7 Finsche schepen.
In deze periode werden vier ladingen in
haar geheel in beslag genomen en 102 ge-
UV*X VÏVUCUCUC, Vil UC liOO* 4.UX1VJO., JU CU -
heel vrygegeven. 33 gevallen werd een ticulier secretaris van den burgemeester,
GEEN PERIODIEKE VERLOVEN.
De regeeringSpersdienst meldt:
Daar de regeering het gewenscht acht
de weermacht thans niet te zeer te ver
zwakken zullen gedurende eenigen tijd
geen periodieke verloven kunnen worden
verleend.
Zij, die met verlof zijn, ook zij die gis
teren (Donderdag) met verlof zijn ge
gaan, zullen hedenavond (Vrijdagavond)
bij hun onderdeden moeten zijn terug
gekeerd.
De zakenverloven blijven gehandhaafd.
Begrafenis van Burgemeester Max.
Zonder officieel eerbetoon, zonder
redevoeringen, geheel volgens den
wensch van den pverledenen, is het stof
felijk overschot van den burgemeester
der Belgische hoofdstad, den heer Max,
gisteren in allen eenvoud ter aarde be
steld.
Talrijken hebben een laatste bezoek
gebracht aan den burgemeester wiens
stoffelijk overschot lag opgebaard in een
Chapelle Ardente, welke was ingericht
in de Gothische zaal van het Brussel-
sche stadhuis, waar ’n schat van bloem
stukken bijeen gebracht was.
Onder de kransen waren er van den
Koning, van de Koningin, van Prins
Karei en van de stad. Achter de lijkbaar
schreden de heer G. Max, broeder van
den overledene, en de heer Fronck, par-
2000 DOODEN BIJ MIJNRAMP.
Water stroomde plotseling de
mijn binnen.
Slechts zes geredden.
De Centrale regeering in China heeft
medegedeeld, dat onlangs tweeduizend Chi-
neesche mijnwerkers, die onder leiding van
Japansche militairen in een steenkolenmijn
te Koetsjuatsjen (Noord-Sjansi) werkzaam
waren, zijn verdronken. Het ongeval was te
wijten aan het plotseling binnenstroomen
van water in de mijn.,Slechts zes der aan
wezige mijnwerkers konden worden gered.
Andere onderwerpen zijn niet behandeld.
Er zweeft gieen enkele geheimzinnigheid
om deze samenkomst, evenmin als eenigc
beïnvloeding van buiten daaraan debet is
geweest. Het spijt den Minister, dat hy in
eenige buiterilandsche persorganen moest
lezen, dat men in dit aanbod niet veel meer
meende te moeten zien dan een manoeuvre,
een soort uiting van beduchtheid voor ge
varen, die Nederland en België zouden be
dreigen. Die zoo schrijven, miskennen èn
de aan Nederland en België door de bel
ligerenten gegeven verzekeringen dat zij
fjnze onzijdigheid zullen respecteeren
verzekeringen welker ernst niet kan wor
den betwijfeld èn het feit, dat de toe
stand op militair gebied nu reeds geruimen
tijd stationnair is, en tenslotte vooral ook
de bedoeling der beide souvereinen, die juist
omdat Zij zich de vrienden voelen van alle
belligerenten, die initiatief konden nemen
Vereenigd Koninkrijk, 38 van deze schepen
hebben hier korter dan een week gelegen.
Van dit totaal aantal schepen, aldus de
médedeeling van het Britsche ministerie
verder, waren 19 Nederlandsch (hier
van bevonden zich tien korter dan een week
in de controlebasis)10 Grieksch (3 korter
dan een week in de basis), 15 Noorsch (7
korter dan een week in de basis), 8 Deensch
(3 korter dan een week in de basis), 6
Zweed sch (5 korter dan een week in de
basis), 2 Finsch (1 korter dan een week in
de basis), 7 Belgisch (3 korter dan een week
in de basis) en 4 Amerikaansch (2 korter
aan een week in de basis). Een Portugeesch,
een Zuid.-Slavisch en twee Spaansche sche
pen hebben alle korten dan een week in de
basis gelegen en een Italiaansch schip heeft
er ruim een week gelegen.
In de week, eindigend 4 Nov., heeft de
Britsche contrabandecpntrole 19.500 ton
goederen aangehouden, welke voor Duitsch
land bestemd waren, deelt het Britsche mi
nisterie voor economische oorlogvoering
mede. Hierby bevond zich 11.500 ton graan.
In de eerste negen weken van den oorlog
zyn 420.500 ton goederen aangehouden.
Algemeen, aldus het blad, wordt de overtui-
r uitgesproken, dat de aanstichters der
nisdaad in het buitenland zitten.
Twee maanden oorlog, schrijft de
„Angriff” hebben bewezen, dat men in mi
litair en economisch opzicht tegen Duitsch-
land voor agitatoren even onaantastbaar
is. Nu keert het werk der misdadigers zich
tegen den persoon van den Führer. Zy heb
ben zich echter in twee dingen vergist: Dat
een'groot mensch van ruim hart en reine
handen onder de bescherming van het lot
staat en dat de uitwerking op het Duitsche
volk juist tegengesteld aan hun doeleinden
is.
VERVOERMIDDELEN EN
SCHEPEN TER BESCHIKKING.
De regeeringspersdienst meldt:
In de Nederlandsche Staatscourant
van gisteravond zijn twee beschikkingen
van den ministefcyvan Waterstaat ver
schenen. Volgens de eene beschikking
zijn houders van vervoermiddelen
verplicht hun vervoermiddelen ter be
schikking te stellen voor een door den
Rijksinspecteur van het verkeer tê be
palen gebruik, indien deze daartoe aan
wijzingen geeft. Ook kan de Rijksinspec
teur gebruik van vervoermiddelen vef-
bieden.
Volgens de andere beschikking kan de
Rijksinspecteur van het verkeer aan hou
ders van schepen of sleepbooten
aanwijzing geven, hun schepen in een
bepaald gebied te doen verblijven. Bo
vendien kan de inspecteur-generaal van
het verkeer gebieden aanwijzen, waai'
schepen en sleepbooten niet zonder toe
stemming van of vanwege een Rijksin
specteur van het verkeer mogen komen.
Spreker meent overtuigd te kunnen zyn,
dat de goede wenschen van talloozen in de
wereld dit initiatief vergezellen, en een
treffend bewijs hiervan is gisteren geleverd,
toen de Staatshoofden van Denemarken,
Finland, Noorwegen en Zweden aan de Ko
ningin en aan Koning Leopold hun warme
adhaesie hebben betuigd.
•N 6EDECOR.EER.O.
:IE KOP
•CHOfEL I
AFB
gehad, beperkt is gebleven tot een bespre
king van het aanbod van goede diensten.
dlang regelmatig
Mfepeltje voorden
ttyd iult U de beer*
tengewone middel
gevende Invloed,
Uw lenuwen uit*
versterkende wer*
laamjje opwek*
eed op Uw geest...
en nervositeit vet*
mergle neemt toe,
verhoogd. U lult
gaan voelen,
r. Door Tonicum
middel btf slapte,
spanning, nervo-
eretel na tiekte.
betoreeo dropte*
btor flaocmnM
Zeven dooden, 63 gewonden.
Officieel wordt medegedeeld, dat het
aantal dooden niet acht, maar zeven be
draagt. De achtste persoon, wiens dood
p-erd gemeld, bleek ernstig gewond te zijn.
De zeven dooden woonden allen te Mün
chen of in de omgeving.
Het aantal gewonden is volgens.officieel
bericht 63.
Himmler, de leider der Gestapo, heeft
over geheel Duitschland een razzia gelast
Of een persoon of personen, die Woensdag
avond 10 minuten vóór of na den moord
aanslag op Hitler te München zijn aange
komen. In deze stad i« het ondierzoek uit
den aand der zaak het strengst.
Omtrent eendgerlei aanwijzing, die men
eventue^Kzou hebben gekregen, wordt niets
gemeld.
Wel verluidt, dat reeds vele verdachten
zouden zijn gearresteerd, voornamelijk te
München, maar namen worden niet ge
noemd.
Goebbels en Himmler hebben alle ge
schriften van den Engelschen journalist
Ward Price en van Pierre van Paassen, een
Amerikaanschen {Journalist, verboden.
De Duitsche radio meldt, dat Himmler
can iedereen, die naar de uitzending van
Hitlers rede heeft geluisterd, en daarbij
heeft gehoord, dat de opmerking werd ge
maakt, hoe gelukkig het was, dat er niets
was gebeurd of dat de rede vroeger was
geëindigd dan men had verwacht, dringend
Verzocht daarvan terstond mededeeling te
oen aan de nabijzijnde politiebureaus, en
speciaal te München.
Koning Carol van Roemenië heeft, naar
Stefarri uit Boekarest^ meldt, besloten zich
aan te sluiten bij het Nederlandsch-Belgi-
sche vredesinitiatief en al het mbgelijke te
doen om het te doen slagen. De Koning
heeft als eerste stap een telegram aan den
Engel schpn Koning gezonden, waarin hij
zegt: „Ik geef uiting aan myn oprechte
wenschen voor het welslagen van het no
bele Belgiisch-NederlandSche initiatief en
steun het van ganscher harte.”
De Roemeensche ministerraad is gister
avond bijeengekomen voor een langdurige
beraadslaging over de houding van Roeme
nië ini verband met het standpunt van den
Koning in deze aangelegenheid.
Uitgebreid onderzoek ingesteld.
Strenge maatregelen der autoriteiten
Het D.N.B. meldt: De geheele Duitsche
pers kent slechte één thema: den aanslag
te München. Uitvoerig wordt melding ge
maakt van de omstandigheden, die den
Führer aanleiding hebben gegeven de „Bür-
gerbrausaal” vroeger d»n andere jaren te
verlaten en algemeen wordt gezegd, dat de
Voorzienigheid hem heft gered.
De „Deutsche Allgemeine Zeitunn”
schryft: „Het staat niet in de sterren ge
schreven dat een gemeene misdaad den
Duitschen weg naar de vrijheid afsplit.
Onze vyanden in hetrbuiteïiland hebben ons
een nieuwe uitdaging toegeworpen en deze
uitdaging wordt aangenomen tegen hen en
de elementen, waarvan onze tegenstanders
gebruik denken te kunnen maken als instru
ment tegeni de Duitsche volksgemeenschap.”
De „Lokal-Anzeiger” zegt, dat de Voor
zienigheid den man, dien zij tot werktu’g
voor haar wereldplan heeft uitverkoren,
niet door een lagen, aanslag uit zijn basn
zal laten brengen.
De „Berliner Börsenzeitung” schrijft, dat
even groot als de dankbaarheid van j het
Duitsche volk de verontwaardiging over
den aanslag is. De dood der slachtoffers,
die weliswaar niet tot de leidende mannen
der partij behoorden, maar trouwe strijders
der beweging waren, zal worden gewroken,
gevén, die het wenscht, om een langdurig
oponthoud in de( Downs te voorkomen.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
L—5 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnumme’ 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den oriis. -
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van sohede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone adverteritiën en ingezonden modedeelingei. by contract tot zeer gereduceerden
prfls Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
iert van
beroemde
fdfilm:
KARLOFF in.
nzinniga Misdaad
B fi,m v«n uw leven...
el! Iedereen doet het!!
vanaf 25 cent.
Fietsenstalling.
opulaire Voorstelling
25-40 en 60 cent.
10.30 (12 Nov.)
Vapenstilstand ’U-’U
i uitsluitend in onze
itend-Voorstelling:
TEN MANNEN
ieder van ons iets te
Een roep om vrede.
1 2 UUR MATINEE
EREN LEEFTIJD.
Een complot in Zuid-Afrika?
Het zou door het uitbreken van
den oorlog verijdeld zijn.
In. een verklaring van gezaghebbende
zijde, welke In Zuid-Afrika door de radio
i§- medegedeeld, wordt gezegd, volgens
het Britsche Bureau Reuter, dat de re
geering van Zuld-Afrika in het bezit is
van niet weersproken bewijzen van een
f)NDER wel zeer bijzondere omstandighe
den heeft Minister Van Kleffens giste
ren zijn eerste parlementaire redo gehou
den. De geheele behandeling in de Tweede
Kamer van de begrooting van buitenland-
sche zaken voor 1940 droeg dit jaar het
stempel van den heerschenden oorlogstoe
stand. Vrijwel geen andere onderwerpen,
dan die hiermede in verbar*d stonden, zijn
ter sprake gekomen. In een onder doodsche
stilte aangehoorde rede, waaraan hier en
daar het geestige nootje niet ontbrak, heeft
dc minister een uiteenzetting gegeven van
onze positie tusschen de oorlogvoerende lan
den, yan de moeilijkheden, die deze mede-
brengt, van de genomen maatregelen en de
gedane stappen en van onze houding tegen
over den Volkenbond. Van vrijwel al'e
banken weeridonk na de rede een luid ap-
plaii en vele Kamerleden kwamen den Mi
nister de hand drukken.
De maatregelen van Engeland
ter zee.
De minister zeide dat wij een tijdperk
van geweldige verschuivingen op allerlei
gebied beleven. De wereldoorlog van 1914
1918 was een eerste crisis, welke weldra op
economisch gebied door een tweede werd
gevolgd. Wij beleefden de verwonderlijk
snelle wederopstanding van Duitschland, en
de ineenstorting der regelingen, die aan het
eind van den wereldoorlog waren uitge
dacht, regelingen waarvan slechts weinig
nog overeind staat, zoodat behoefte zich
doet gevoelen aan eert nieuw systeem voor
dc zaken van Europa.
Of de totstandkoming van dit nieuwe
systeem aanstaande mag worden geacht,
kan niemand zeggen. Moge de wijsheid aan
ons oude werelddeel gegeven zijn om tijdig
tot een verstandig vergelijk te komen opdat
geen krachten worden ontketend die tos
standen in het levert zouden kunnen roepen,
welke ook zij, die thans waar dan ook
nog halsstarrig mochten willen zijn, waar
schijnlijk niet wenschen.
Nederland kan in deze zaken wellicht
slechts een bescheiden rol spelen, doch het
is de regeering ernst met haar voornemen,
het moreele prestige, dat ons land in de
wereld geniet, ten wil© in te zetten wan
neer mocht blijken dat de kans bestaat om
een poging te doen tot het by elkaar bren
gen der partijen, waarvan’ goeden uitslag
met eenigen grond mag worden verwacht.
Nederland staat ten deze trouwens niet
alleen. De samenwerking met België en met
de andere Oslo-staten is ook in dit opzicht
hartelijk en naar alle zijden welgemeend.
Het is goed, dat er plekken ter wereld zyn
waar de oorlogvoerenden., naar het wo rd
van Struycken met vertrouwen hun verlan
gen, dat aan de oorlogsellende een einde zal
komen, kunnen openbaren, zonder vrees, dat
hun vertrouwen als eene zwakheid zal wor
den verraden, en over de mogelijke kansen
van slagen kunnen raadplegen piet perso
nen, die, in voortdurende verbinding met
alle partijen, onafgebroken hunne aandacht
er op hebben gericht gehouden, hoe de
strijdende belangen met elkander te verzoe
nen.
Ik moge ermede volstaan, aldus de mi
nister, te dezer plaatse te verklaren, dat
de regeering ook in dit opzicht diep door
drongen is van hare verantwoordelijkheid.
Mat zy’ in de eerste plaats op zich zelve
Van toepassing acht is het woord uit de
memorie, van antwoord, dat omzichtigheid
hier voortvarendheid dient te temperen.
Hierna besprak de Minister het hemieflw
de aanbod van goede diensten dat H. M. de
Koningin en Z. M. de Koning der Belgen
hebben gedaan. In de eerste plaats zeijg|
8Pr., dat de Minister van Buitenlandse^’
Zaken voor deze daad de volle verantwoor
delijkheid op zich neemt, evenals voor het
aanbod van Augustus j.l. Maar daarnaasit
zÜrt ook enkele opmerkingen te maken van
11 ^et-staats recht el (jken aard. In de eerste
Plaats deze, dat de bijeenkomst die Maan
dagavond en Dinsdagochtend heeft plaats
De minister verklaarde voorts, dat in het
pranjeboek slechts een overzicht gegeven
was van de door de regeering gedane pro
testen. De Nederlandsche regeering zelf
haeft slechts één protest ontvangen, dat
Jiiet wel houdbaar is gebleken.
Ten aanzien van ong lidmaatschap va”
den Volkenbond zeide de minister, dat dit
volkomen vereenigbaar is met onze neutra
liteit. In overeenstemming met enkele spre
kers was ook de minister van oordeel, dat
Nederland een rol kan spelen bij het tot
stand komen van een nieuwe internationale
lechtsorde.
Op een desbetreffende vraag van den
heer Rost van Tonningen (N.S.B.) ver
klaarde de minister, dat wij geen Fransche
garantie voor onze onzijdigheid noodig te
hebben, daar Frankrijk verklaard heeft de
neutraliteit van België te zullen eerbiedi
gen. Houdt Frankrijk zich niet aan deze
garantie, dan zou een dergelyke garantie
voor ons land ook weinig waarde hebben.
Voorts uitte de minister van Buitenland»
sche Zaken een woord van hulde voor de
pers, die de rol, die voor haar is wegge,
legd, zoo goed blijkt te begrijpen.
De minister wees er op, dat Nederland
aan dein mond van de gri>ote rivieren een
Europeesche functie vervult. Daarom is het
ook voor andere mogendheden een belang
onze zelfstandigheid te eerbiedigen. Geen
land kan zich aan onze zelfstandigheid ver
grijpen, zonder dat dit zich later wreekt.
De minister eindigde met aanhaling van
dc woorden van Koning Willem III uit do
'Troonrede van 1866: „In dezen veelbewo
gen en ernstigen tyd behoort ons volksbe
staan naast God, in zichzelf zijn hechtsten
steun te zoeken.”
onder replieken en zonder stemming werd
de begrooting hierna aangenomen.
Met dit nieuwe initiatief is gewacht
tot een zoodanig tijdstip, dat niemand
kan beweren dat Nederland en België
zich hebben willen opdringert of op den
vowrgrond plaatsen, laat staan dat zij
deze of gene oorlogvoerende partij een
by zonderen dienst hebben willen bewij
zen. Daarom is gewacht tot een tydstin,
waarop een ieder moest erkennen, dat
de, overigens wel zeer voorloopige, for-
muleering van de standpunten der bel
ligerenten niet voldoende is gebleken om
contact in te leiden.
Moge dat contact van deze Nederlandsch-
Belgische poging, het resultaat ziin, aldus
de minister, niet slechts in het belang van
Nederland en België zelf, doch ook en vooi
al in dat van de oorlogvoerenden, ja van
ede gansche wereld.
Op een vraag van den heer Van der
Goes van Naters, waarom onze Koningin en
de Koning van België zich, behalve tot de
Westersche mogendheden, 4je in oorlog ver-
keeren, niet tot de regeering van Polen
hebben gewend, antwoordde de Minister,
dat dit hierom is geschied, omdat de sou
vereinen het oog gericht hebben op den oor
log in West-Europa, die afhangt van de
regieringen der landen, tot welker staats
hoofden de telegrammen zyn gericht. Men
zy niet erg denkend, en leide hier niet uit
af, dat Nederland zou meenen de Poolsch';
regeering verder te moeten negeeren.
De minister verklaarde nog eens, dat
door de Nederlandsche regeering vele prln
cipieele vertoogen bij de belligerenten zyn
gedaan in verband met schendingen- van het
internationale recht. Het weghalen van
postzakken van schepen beteekent inder
daad een schending van een positieven in
ternationalen rechtsregel.
De minister legdê er den nadruk op, dat
wij moeilijkheden ondervinden met a 111
belligerenten. In het bijzonder Engeland
treedt daarbij op den voorgrond, daar wfl
een zeevarende natie zyn. Minister Van
Kleffens verklaarde, dat het zich onderwer
pen aan de Engelsche controle-maatrege-
len geen hulp aan Engeland beteekent. Bo
vendien ondervinden ook schepen van vele
andere neutralen dezelfde moeilijkheden.
Wy wenschen geen verlengstuk te wor
den van Britsche maatregelen tegen
Duitschland, noch omgekeerd. Wy wen
schen geen hand- en spandiensten te ver-
leenen aan een der belligerenten, aldus de
minister: door Engeland die garanties te
liOUNJlE CIHIIAM.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 225j per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Tele?
(nterc 3745. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekh»ndel en de postkantoojen.
IK-QOUD*
Vrijdag 1(l m
N«v. 5 d«ge„!
reHende hoofdfi|m8
>L FLYNN In:
Oodgi City
technicoloi.
<4 W /VU Tu
