N!
N!
ET
1
vu
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
NIEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
I
enz.
HET AANBOD VAN GOEDE DIENSTEN.
Koning George en President Lebrun antwoorden
Koningin Wilhelmina en Koning Leopold.
Berlijn zegt zorgvuldig onderzoek toe.
Instemming van den Paus.
Finland blijft op zijn stuk staan.
No. 20169 Maandag 13 November 1939 78e Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Plannen Algemeen Steun
comité 1939.
veroorzaken aan zijn
I
„Vrede slechts mogelijk door herstel
»an het onrecht, Oostenrijk, Tsjecho-
Slowakije en Polen aangedaan.”
ipOON,
ZOON!
_in-
’apl-
i gewoon
>or geen
van 'n
'eslagen,
indtl en
rie vooi
ar maakt
nd heeft
i>ns allen
iten, het
hter óók
oner" te
e kalmte
id heeft
ZEVENTIGSTE VERJAARDAG
KONING EMMANUEL
VAN ITALIë.
Viering in het geheele land.
Geheel Italië vierde Zaterdag den zeven-
tigsten verjaardag van den Koning-Keizcr,
Victor Emmanuel TIT.
In de veertig jaar van zyn bewind, zoo
zegt het Stef. Agi., heeft hij het land weten
te besturen met een open oog voor de be
stemming, welke aan een groot land' was
weggelegd. Weinig souvereinen hebben een
zoo langdurige en zoo voorspoedige regee-
ringsperiode gekend als Victor Emmanuel,
met uitzondering van de Koningin der N e-
derlanden.
Het gjeheele land nam deel aan de mili
taire en civiele plechtigheden, welke ter ge
legenheid van den verjaardag worden ge
houden.
Van dezelfde zijde werd verklaard, dat
het openen der besprekingen waarschijnlijk
nog slechts een kwestie van enkele dagen
zou zijn. Men neemt aan, dat deze Turksch-
Italiaansche overeenkomst met voledige
goedkeuring van Engeland zou worden ge
sloten.
Ook de Turksche pers brengt berichten
over de mogelijkheid eener overeenkomst
met Italië.
Een Reuter-bericht uit Istanboel spreekt
in dit verband van een Turksch-Italiaansch-
Grieksch non-agressiepact. Het plan, tot het
sluiten,van een dergelijk pact, waaromtrent
den laatsten tijd; in het buitenland herhaal
delijk voorspellingen zijn gedaan, schijnt
thanp in officieele kringen te Ankara meer
steun te vinden.
van den Koning van Kn
el het
;id, doch
Jor onze
Hen niet
merken,
geregeld,
nd heeft
wal er
gewoon!
Over deze eischen worden bijzonderheden
gegeven door het blad Kraan y Flot (Roode
Vloot) in een artikel onder het opschrift:
„Kwesties van de vlootdefensie der U.R.R.S.
in het Noord-Westen”. Het blad is van mee-
ning, dat het nog onmogelijk is Leningrad
met succes te verdedigen zonder de eilan
den Hogland, Seiskari, Lavansaasi, welke
gelegen zijn aan de uitmonding van de
flesschenhals van Kronstadt. Hieraan wordt
toegevoegd, dat „de Russisch-Finsche grens
in het uiterste Noorden bij de schiereilanden
van Ribatchy en Srednyop onhandige en
niet-natuurlijke wijze is getrokken”.
De militaire zwakheid van Finland dat
bijna geheel ontbloot is van defensiemidde-
len in het Noorden, zou een vijand in staat
stellen zich zonder moeite van zijn eilanden
meester te maken en de golf van Kola en
den uitgang van Moermansk te controlee-
ren, dat d© eenige Russische haver. In
steeds ijsvrije wateren in het Noorden
vormt, eoodat de kusten van Moermansk
door dien vijand zouden kunnen worden be
dreigd.
Het blad wijst erop, dat Finland niet in
staat is, zelf zijn defensie te verzekeren en
de samenwerking met de U.R.S.S. möet aan
vaarden. Alleen langs den weg van weder-
‘ïl’dsche hulp met de U.R.S.S. kan een land
als Finland weerstand bieden aan «en vijan
delijke luchtmacht, die in staat is, onbere
kenbare schade te veroorzaken aan zijn
st aathui shouding.
Vervolgens worden de Finsche leiders
wederom beschuldigd, hardnekkig weer
stand te bieden, tegen de belangen van hun
land' in, als gevolg van ophitsing van bui
ten.
Koning Leopold herhaaldelijk tegen het
dreigende oorlogsgevaar gewaarschu t <1 en
steeds zijn zijn oproeper met stilzwijgen,
dikwijls met hoony behandeld. Het is
plicht van eiken Christen om eendrachtig
alles in het werk te stellen, ten eind? her
overleg, dat beide vorsten on het oog heb
ben, tot stand te doen komen.”
De regeeringspersdienst meldt ten slotte
nog, dat H. M. d© Koningin ook uit Neder
land talrijke bewijzen van instemming nu'
het hernieuwde aanbod van goede diensten
heeft ontvangen.
Finland betoogt."'
Havas meldt uit Helsinki:
De Zondag was in het geheele land ge
wijd aan betooginigen voor de landsverdedi
ging. In alle steden zyn vergaderingen ge
houden en autoriteiten hebben er het woord
gevoerd om de bevolking aan te sporen,
kalmte, moed en geduld te. bewaren. In
Helsinki werden de betoogingen bijgiewoond
door de gezanten van Zweden en Denemar
ken.
Italiaansche en Poolsche regeeringien op 28
Augustus gedaan. Dit aanbod werd welkom
geheeten door rnyne regeering en door de
Fransche, Italiaansche en Poolsche regee-
ringen.
Enkele dagen later heeft de Duitsche re
geering een niet uitgelokten aanval op Po
len gedaan, hetwelk op de meest ruwe wijze
onder den voet is geloopeini.
Mijne regeeringen waardeeren hoogelijk
den geest van Uwe Majesteits aanbod en zij
zullen altijd bereid zijn een redelijken ei.
vasten grondslag voor een billijken vrede
aan een onderzoeje te onderwerpen. Het is
en was steeds mijn wensch, dat de oorlog
geen dag langer dure dan volstrekt noodza
kelijk is en ik kan daarom aanstonds ant-
v'oorden op dat gedeelte van Uwer Majes
teits beroep, waarin Uwe bereidheid tot
uitdrukking brengt, om het onderzoek naar
factoren tot het bereiken van overeenstem
ming te vergemakkelijken. De essentieels
voorwaarden, waarop wij besloten zijn, dat
een eervolle vrede verzekerd zal moeten
worden, zijn reeds duidelijk bekendge
maakt. De documenten, wélke sedert het
uitbreken van den oorlog openbaar zijn gt-
maakt,_verk1aren daarvan duidelijk den oor
sprong en stellen de verantwoordelijkheid
i oor het uitbreken er van vast.
Mijne, volkeren hebben de wapens eerst
opgenomen, nadat alle pogingen gedaan wa
ren om den vrede te behouden. De onmid
dellijke aanleiding tot ons besluit om oorlog
t<? voeren is Duitschlands aanval on Polen
geweest. Doch deze aanval was slecht? een
nieuw voorbeeld van de Duitsche politiek
tegenover zijne naburen.
De ruimere doeleinden, waarvoor mijpe
volkeren thans strijden, zijn te waarborgen,
dat Europa, om de woorden te bezigen van
myn eerste-minister van het Vereenigd Ko
ninkrijk, moge worden verlost van do altijd
weer terugkeerende vrees voor Duitsche
agressie, ten einde den volkeren van Europa
in staat te stellen hun onafhankelijkheid en
hunne vrijheden te bewaren en voor der
vervolge te verhoeden het gebruik van ge
weld in stede van vreedzame middelen tor
beslechting van internationale geschillen.
Deze doeleinden zijn by verschilendt ge
1 (.genheden aangevuld en verruimd, ip het
bijzonder in de verklaringen door den eer
ste-minister van het Vereenigd Koninkrijk
afgelegd in het Lagerhuis op 12 October en
door mijn minister van Buitenlandsche Za
ken in het Hoogerhuis op 2 November. De
factoren, welke naar het oordeel van mijn
regeeringen van elke regeling deel behoo-
ren uit te maken, zijn uit deze verklaringen
onzer politiek helder en duidelijk aan den
dag getreden.
Mocht Uwe Majesteit in staat ziin mij
mededeeling te doen van eenigerlei voor
stellen van Duitschland, van een) zoodani-
gen aard, dat zij een werkelijk vooruitzicht
bieden op verwezenlijking van het door mij
boven omschreven doel, zoo kan ik reeds
aanstonds verklaren1,, dat mijne regeeringen
daaraan de meest ernstige aandacht zullen
schenken.
Het. Duitsche antwoord.
De Duitsche gezant heeft in o-pdrhcht
zijner regeering aan minister Van KIef
fens medegedeeld, dat de inhoud vare het
telegram, dat Hare Majesteit de Koningin
en Zijne Majesteit de Koning der Belgen
Dinsdaig j.l. tot den Rijkskanseliei’ hebben
gèricht, zorgvuldig zal worden onderzocht.
Telegrammen aan den
Koning der Belgen.
Volgens berichten uit Brussel hebben
voorts Paus Pius XII en generaal Franco
instemming met het vredesinitiatief be
tuigd. De Paus heeft het volgende telegram
gericht aan Koning Leopdld:
„Wjj waardeeren ten zeerste de nobel?
gevoelens, die geleid hebben tot de bood
schap vaft Uwe Majesteit en van de Ko
ningin der Nederlanden en wii bidden God,
die de harten der menschen kent en de
menschelijke gebeurtenissen bestiert, dat
Hjj in Zy'n barmhartigheid de wegen naar
De Finsche delegatie keert waar
schijnlijk heden uit Moskou terug.
Vloothasis in Finsche golf
afgewezen.
Havas meldt uit Stockholm:
Volgens uit Helsinki door Aftenbladet
ontvangen berichten kan de staat van on-
derhandelingen tusschen de Russen en de
Finnen als volgt gekenmerkt worden-
De Sovjet-U|nie is vastbesloten vast te
houden aan zijn z.g. minimale eischen met
inbegrip van de vestiging van een basis in
Hango. Om dit doel te bereiken, zijn de
Russen er van overtuigd, dat een langduri
ge en systematische druk Finland tot ca
pitulatie zal brengen.
De Finsche delegatie, die in een week
tijd, slechts twee conferenties heeft gehad
met de Russen, blijft in Moskou, uit vrees,
dat haar vertrek Zou worden verklaard als
wensclT de onderhandelingen af te breken.
Verklaringen van minister Erkko.
Erkko, de Finsche minister van buiten
landsche zaken, heeft aan buitenlandsche
journalisten o.a. aan den corr. van Reuter
verklaard dat het niet waarschijnlijk is, dat
de Finsche regeering eenigerlei verdere
concessies zal doen op de Sovjet-Russische
eischen aangegaan. Hoewel de regeering
sympathie gevoelde voor den wensch vrn
den Sovjet om de defensie van het district
t an Leningrad te versterken, moet zy oog
hebben voor de veiligheid van haar eigen
land.
De eisch betreffende qen vlootbasis in
de Finsche .golf staat gelijk met een,
vraag aan Engeland en Amerika om
respectievelijk het eiland Wight en
Sandy Hock op te geven.
Erkko voegde hieraan toe, dat de Finsche
gedelegeerden in Moskou sinds vier dagen
geen onderhandelingen hadden gevoerd.
Het zou te betreuren zijn, wanneer de ge
delegeerden verplicht zqpden zijn naar Hel
sinki terug te keeren. Een besluit daarom
trent is echter geheel aam hun oordeel
overgelaten. Opschorting der besprekingen
beteekent niet, dat zij mislukt zijn. Zij zou
den laten hervat kunnen worden door recht
streekse!? contact of door diplomatieke ka
nalen. Erkko legde er den nadruk op, dat
de besprekingen gevoerd zijn in een kalme,
normale atmosfeer.
Volgens het versaag van het D.N.B. over
de verklaringen van minister Erkko1, heeft
de minister gezegd, dat de besprekingen in
een zoodanige positie zijn gekomen, dat een
overeenstemming gezien de Finsche con
cessies volgens Finsche opvatting mogelijk
was geweest. Maar er is nog steeds een
verschil van opvatting tusscheiyjiet Finsphe
en het Russische standpunt.
Voorts heeft Erkko volgens het D.N.B. op
een gestelde vraag geantwoord, dat de Fin
sche delegatie waarschijnlijk vandaag of
morgen naar Helsinki zal terugkeeren, in
geval niets bijzonders geschiedt, waardoor
een verder verblijf in Moskou noodig zou
zijn. Als de Finsche delegatie zou terug
keeren,-zou dat beteekenen, dat de bespre
kingen voor het oogenblik zijn gebroken.
Men kan aannemen, dat Be Finsche delega
tie hedenmiddag mede zal deelen, of zy uit
Moskou vertrekt of niet.
De Roode Vloot over de Russische
eischen.
Havas meldt uit Mogkou:
Rtffiland heeft van Finland geëischt af
stand van een vlootbasis in het gebied van
Hango aan het begin van de Finsche golf,
voorts het recht om versterkingen aan te
leggen op eilanden, gelegen in het Oostelijk
deel van den Firschen golf en in de streek
van Stirsuden, evenals op de eilanden
Djorkö en Humalioki hij- he* schiereiland
v an Karelië.
J)E antwoorden van den President der
Fransche republiek en van den Koning
van Engeland op het aanbod van goedé
diensten van H.H. M.M. de Koningin van
Nederland en den Koning der Belgen wer
den Zondag door de Koningin ontvangen.
Deze antwoorden zijn aan Hr. Ms. regee
ring voorgelegd en worden thans nauwkeu
rig onderzocht.
Het antwoord van President Lebrun
heeft den volgenden inhoud
De regeering der Republiek en het Fran)-
sche volk brengen eensgezind hulde aan de
gevoelens, waardoor de boodschap, welke
Üwe Majesteit tot my richtte, is bezield. Zij
waardeeren er ten volle de hoogheid en den
adel van.
Geen natie ter wereld is vreedzamer dan
de Fransche. Geen enkele natie heeft meer
offers voor den Europeeschen vrede ge
bracht. Frankrijk heeft reeds menigvuldig
tot uitdrukking gébracht en het herin
nert daaraan thans nogmaals dat het be
slóten is en blijft, om alle mogelijkheden
ter verzekering van een eervollen en duur-
zamen vrede tusschen de volken te verwel
komen. Een vrede, gegrondvest op recht, is
inderdaad alleen duurzaam.
Frankrijk heeft^de wapenen opgenomen
om eens voor al een eind te maken aan da
den van geweld en macht, welke sedert twee
jaren ten spijt van alle plechtige verbinte
nissen en met schending van het gegeven
woord reeds drie Europeesche naties tot
dienstbaarheid hebben gebracht _of vernie
tigd en welke thans de veiligheid van alle
volkeren bedreigen.
Een duurzame vrede kan dus slechts tot
stand worden gebracht door het herstel der
onrechtvaardigheden, welke het geweld aan
Oostenrijk, Cecho-Slowakije en Polen heeft
aangedaan. Hij zal dit ook niet anders kun
nen, dan naar mate deugdelijke waarborgen
van politieken en economische aard v.'.or
de toekomst den eerbied voor de vrijheid
van alle volken verzekeren. De menschheid
zal eerst van haar onrust en haar vrees
bevrijd worden, wanneer zij de zekerheid
zal hebben, dat nieuwe aanslagen op het
recht voortaan uitgebannen zullen zy'n. Elke
oplossing, die de overwinning van het on
recht zou wettigen, zou aan Europa slecht»
een hachelijk bestand schenken, zonder
eenig verband met den wettigen en be
stendigen vrede, welks komst Uwe Ma
jesteit beoogt.
Het staat thans aan Duitschland en niet
ban Frankrijk zich uit te sprekesni voor of
tegen dien vrede, waarnaar alle bedreigde
landen haken, wier veiligheid en onafhan
kelijkheid door zijn toedoen bedreigd wor
den.
Het antwoord
geland luidt:
..Ik heb met mijn regeeringen van het
Vereenigd Koninkrijk, Canada, het gemeone-
best van Australië, Nieuw Zeeland en de
Unie van Zuid-Afrika het beroep, hetwelk
Uwe Majesteit en Zijne Majesteit den Ko-
ring der Belgen op 7 November tot mij ge
richt hebben, aan een zorgvuldig onderzoek
onderworpen.
Ik breng in herinnering den oproep, door
M. den Koning der Belgen) op 23 Augus
tus, uit naam der staatshoofden van de
Oslo-groep gedaan, waarin Zijne Majesteit
Frepleit heeft voor de onderwerping van ge
schillen en eischen aan open onderhand©*,
bug, ten uitvoer gelogd in een geest vsn
broederlijke samenwerking. Zoowel mijn
regeering van het Vereenigd Koninkrijk, ah
«e Fransche regeering. heeft gurstige ant
woorden op dezen oproep gezonder.
Ik breng evenzeer in herinnering het ge
zamenlijk aanbod van goede diensten door
Uwe Majesteit en Z. M. den Konin^ de*
"éigen aan mijne regeering van het Ver
eenigd Koninkrijk en de Fransche, Duitsche,
een duurzamen en waarachtigen vrede
I moge openen.”
Generaal Franco zond Koning Leopold
een telegram, waarin hij uitdrukking geeft
aan het groote belang, dat Spanje hecht
aan alle daden, welke ten doel hebber den
vrede te herstellen, die met den goeden wil
van allen inderdaad gevestigd kan worden.
De Britsche pacifist? George Lansbury
heeft in een rede sympathieke woorden ge
wijd aan het vredesinitiatief „Kleine staten
hebben hetzelfde recht om bun stem te la
ten hooren als de groote” zoo zeide Lans-
bury. „In de afgeloopen arie jaar heet
Spoedig overleg met Italië
verwacht.
Ehgeland zou goedkeuring hechten
aan een eventueele overeenkomst.
In officieel© kringen te Ankara werd
Zaterdag verklaard, dat «tot nu toe geen
rechtstreeksche onderhandelingen inzake
het sluiten van een overeeitkomst 'tusschen
Turkije en Italië zy'n gevoerd. „Het is ech
ter mogelijk”, zoo w,erd hier aan toege
voegd, „dat tusschen de twee landen een
soortgelijk verdrag zal worden tot stand
gebracht als dat tusschen Italië en Grie
kenland.
flOUDSCHE COIRAVL
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
berorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van O—5 uur. Administratie en Redactie Telef.
fnterc 3745. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bü onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Staatsraad mr. J. B. Kan zet uiteen
op welke wijze men benoodigde
gelden hoopt te verkrijgen,
In een persconferentie heeft staats
raad mr. J. B. Kan als voorzitter van het
Algemeen Steuncomité 1939 ter inleiding
van het propagandawerk een ulteenffi-
ting gegeven van het werk van-4^it
comité.
Hij herinnerde er aan, dat op het
voorbeeld, van het Koninklijk Nationaal
Steuncomité, dat in 1914 en volgende
jaren uitnemende diensten aan ons volk
bewees, de regeering ’t Algemeen Steun
comité 1939 heeft ingesteld. Het is ge
ïnstalleerd door zijn eere-presidente
Prinses Juliana, die het comité met raad
en daad bijstaat en geen vergadering
pleegt te verzuimen.
Eiken dag blijkt als het ware tastbaar,
hoe noodig het zal zijn bijstand te ver-
leenen aan de tallooze slachtoffers, die
de oorlogstoestand, ook hier te lande
maakt. Hoofden van gezinnen, dieAhun
betrekking hebben verloren; kleine zelf
standigen, wier bedrijven gesloten moes
ten worden; groepen van personen, wief
handelszaak is stilgelegd, ojpdat de uit
voer van de artikelen waarom het gaat
is stopgezet. Zij allen kunnen niet anders
worden geholpen dan door bemiddeling
van een comité als dit.
Dat hiervoor geld, veel geld noodig is,
kan een ieder begrijpen. Het Comité
vertrouwt, dat het nimmer versagend
plichtsbesef van het Nederlandsche volk
ieder, die nog iets te missen heeft, naar
de mate van zijn krachten, zal aanspo
ren het zijne bij te dragen.
Een der voornaamste maatregelen,
welke tot het beoogde doel leiden, is een
openbare inzameling aan de huizen en
op straat. Deze zal in diverse plaatsen
des lands op verschillende data worden
gehouden. Zoo o.a. te Amsterdam op 7
December.
Het Comité meent te mogen verwach
ten, dat de burgemeesters wier bemid
deling tot dit doel door den minister is
ingeroepen, met volledigen inzet van
hun persoonlijkheid er toe zullen mee
werken deze collectes te doen slagen,
plaatselijke comité’s zullen hun mede
werking verleenen.
Een tweede maatregel, dien hetMbfui
comité beoogt, is een beroep op kaj
taalkrachtige lichamen. Reeds gaven de
Koninklijke Nederlandsche-MiJ. tot Ej»-
ploitatie van petroleumbronnen in Ned.-
Indië en de Bataafsche Petroleum Maat
schappij een bezielend voorbeeld, elk
door een gift van 25.000.
Aan de aangeslagenen in de Rijksin-
komsten- en Vermogensbelasting zal,
dank zij de tusschenkomst van de bur
gemeesters, een circulaire verzonden
“worden, waarin het Comité wijst op den
burgerplicht om enkele opcenten op den
aanslag beschikbaar te stellen. Het Co
mité noemt 1 deze circulaire een moreel
aanslagbiljet.
Het ligt in de bedoeling voor het wel
dadige doel briefkaarten uit te geven
met beeltenissen van de jonge Prinsesjes
en hare ouders.
De gelden, die, naar het Comité ver
wacht, ondanks ,den nood der tijden, het
bewijs zullen leveren, hoezeer ons volk
het verstaat zijn landgenooten in benar
de omstandigheden te steuhen, vloeien
in de eerste plaats toe aan het Nationaal
Fonds voor Bijzonder Noorden en aan de
Koninklijke Vereeniging tot Steun aan
Millcciens, de z.g. Stamil. Deze beide,
reeds lang bestaande lichamen, beS^hik-
ken over wijdvertakte-organen, welke
spoedige hulp verzekerd» Voorshands zal
dus het Steuncomité Wch bepalen tot
wat met duidelijke beeldspraak is ge-
ADVERTENTIEPRUS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgicringj
1_5 regels 1^0, elke regel meer 0.25. Van^buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 2r Tb.
büslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den Drils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorparina 50 hooger,
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.