ER’s
ren
F
Demi’s
Ijassen
en OXFORD,
zijn wij
UNS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
‘n Tokio
Hulde aan vastberadenheid Britsche volk.
i
3
BERGAMBACHT, 1
NIEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, RFEUWTJK. SCHOONHOVEN, STOLWIJK
Incidenten aan de Finsch-
Russische grens.
Britsche vliegtuigen in
België geland.
Toenadering tusschen Ixnideivei
RADIOREDE VAN MINISTER REYNAUD.
Petroleumbrand in
Venezuela.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
No-20—Woensdag 15^November 1939 78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOÜDE. BODEGRAVEN. BOSKOOP. GOUDERAK, HAASTRECHT. MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, RFEUWTJK. SCHOONHOVEN. STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
België’s taak als kleine
natie.
Redactie Telef
venncxr.
Ische troepen
EMBER tc
m
GOUDA.
IGSTGStlt
der
In
snaperin^en
5 REIKEN.
n ontvangst
St. Nicolaa.-
- en hooger,
lijkheden ten spijt werd het financieel her
stel niet onderbroken.
De ijyken gaan door met het repatrieeren
van hun geld. Wij beschikken op het oogen-
blik over meer goud en buitenlandsche de
viezen dan ten ttfde van het uitbreken van
den oorlog. De armen stellen hun geld ter
beschikking van het land door het bedrag
van het gespaarde geld, dat zij by de ban-
ct Per doe»
itten of cachets
van 24 tabletten
r bij Apotheker»
In officieele kringen te Helsinki verklaart
men, volgens het U.P., dat gisteren zoowel
te land als in de lucht incidenten zyn voor
gevallen, doch men weigerde een officieele
verklaring daarover af te leggen. Deze in
cidenten zijn, zoo werd verklaard, gely'k
aan die, welke in de laatste weken meer
malen zijn voorgevallen, toen de Russen
trachtten druk uit te oefenen op den loop
der Finsch-Russische onderhandelingen.
Volgens een nog niet bevestigd gerucht
hebben de Finnen een Russisch vliegtuig
aan de oostelijke grens in „Niemandsland"
neergeschoten. Van geen van beide zijden
is men de gevallen machine genaderd, uit
vrees een incident te verhaasten.
De Russische infanterie zou verder het
moreel der Finsche troepen op de proef
hebben* gesteld door met gevelde bajonet
tegen de prikkeldraadversperringen te
chargeeren en in»de lucht te sdhieten. D’
Finsche soldaten waren echter geenszins
geïmponeerd, daar ztf er op getraind zyn
incidenten met Rusland te vermijden. Bo
vendien' bevinden zich in de grenszone
slechts soldaten, die tenminste vijf jaar ge
diend hebben.
Toespraak van Mussolini
verwacht.
Antwoord op het manifest van de
Komintern?
Hoewel dn Italiaansche bladen er geen
enkel bericht over bevatten en ook de Ita
lia ansche radio niet heeft gewaarschuwd,
wordt verwacht dat heden in den laten na-
middar* Mussolini dp bevolking van Rome
zal toespreken van het historische balcon
van het Palazzo Venezia.
Men herinnert zich de woorden, welke hü
onlangs uitte tegen «de leiders van het fas
cisme van Bologna: Wantneer ik op het bal-
„De omstandigheden waaronder de Ka
mer haar werk hervat, hebben niets vedo
ren van den ernst, die de buitengewone bij
eenkomst van 5 September rechtvaardigde.
Ik wil liet gevaar niet afmeten. Er is nog
steeds aanleiding te hopen, dat ons land
voor de verschrikkingen van den oorlog ge
spaard zal blijven. Maar de plicht var. voor
zichtigheid, waarop ik reeds uw aandacut
gevestigd heb, is strikter dan ooit.
Wy willen niet aan den arbeid gaan zon
der uiting te geven aan onze erkentelijkheid,
onzen eerbied en onze verknochtheid jegenr
onzen geliefden vorst, die met zooveel wijs
heid en mannelijkheid de politieke veilig
heid en de verdediging van ons land ver
zekert. Wij brengen ook hulde aan zyn hoog
initiatief, waardoor hij, samen met de Ko
ningin der Nederlanden, den terugkeer van
den vrede wil vergemakkelijken. Wij geven
uiting aan ons onwrikbaar vertrouwen
den triomf van zijn verlichte daad.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
l5 regels 1.55. elke regel meer f 0.80 Advertentiën in het Zaterdagnumme'* 20
bijslag op den prijs. Liefdadlgheids-advertentiën de helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 60 hooger
Adverientiön kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden modedeelingen by contract tot zeer gereduceerden
Prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
ken deponeeren, te vergrooten en v"’—
deren aldus de middelen der banken. Ieder
een in Frankrijk heeft vertrouwen in zijn
vaderland. Zoo is het op het oogenblik uw
bondgenoot.
Wij zyn den oorlog begonnen met een
zuiver geweten, en met het besluit dat er
thans een einde moet komen aan de ieder
geslacht weerkeerende oorlogen. Dat is toch
ook uw gevoelen? Ik weet, dat dit zoo is en
ik ben er daarom zeker van, dat onze twee
groote landen opnieuw voor ons en voor
fallen de overwinning der vryheid in de we
reld zullen verzekeren.
Daar, Aldus het Japansche blad. Groot-
Brittannië zyn bedoeling duidelijk heeft ge
maakt zich op Japan tel verlaten voor de
bescherming van zün belangen in Noord-
Chirua, zal het mogelük zyn te vóórspellen,
dat Groot-Brlttannië op een goeden dag
tegenover Japan uitdrukking zal geven aan
zyn volledig vertrouwen in Japan met be
trekking tot een bescherming der Britsche
rechten en belangen in geheel China.
Ronduit gezegd, aldus de Nitsji Nitsji
Sjimlboen, heeft dö door Groot-Brittannië
sedert het uitbreken van de Chineesche
kwestie aangenomen houding in Japan een
aanzienlijk misnoegen gewekt. Niettemin
wil Japan op vriendschappelijken voet ko
men met Groot-Brittannië, indien Groot-
Brittannië zijn houding herziet en samen
werkt met Japan en instemt met de fun
damenteels politiek van Japan by het <.on-
L oentreeren der pogingen om spoedig een
I oplossing in deze zaak tot stand te bren
gen.
vlot te komen, maar drie vielen er af door
uitputting, en drie andere leden der beman
ning verdronken eveneens. Twee uur later
werden de overlevenden opgepikt door dc
duikboot. Zy bleven hier zeven uur aan
Iword en werden toen overgegeven aan den
treiler Phyllisia, welke hen in Fleetwood
aan land heeft gezet.
Toen de schipper van den treiler de duik
boot verliet. zeide de duikbootikapitein
„Vertel aan mijnheer Churchill, dat Duit-
sche duikbootmannen geen hartelooze
moordenaars zyn, zooals men je wil doen
gelooven.”
Eer. lid der bemanning zeide: Wij wisten
pas dat de duikboot by ons was, toen de
kogels om ons heen vlogen. Wij baddert
geen tyd een sloep uit te zetten. De onder
zeeër vuurde minstens twintig schoten op
den treiler af.
Een ander Reuter-bericht zegt, dal door
een treiler 28 man van een Noorsch schip
in een havefi van Noord-Engeland aan land
zyn gebracht. De mannen waren in een
epen boot op zee aangetroffen. Zij verklaai-
den meer dan dertig uren te hebben rond
gezwalkt.
en aanwezig
)ETEN EN
VAN DE
Zij meenden boven Fransch
gebied te zijn.
Gistermiddag hebben verscheidene Ergel-
sche militaire vliegtuigen over de Belgische
kust gevlogen. IJen der toestellen daalde op
het strand te De Panne, een tweede te
Coxyde. Een derde toestel zou, naar men
gelooft, geland zün op Belgisch gebied bij
de Fransche grens.
De bestuurders der eerste twee toestellen
zijn zeer jonge menschen. ZjJ verklaarden
zich boven Fransch gebied gewaand te heb
ben.
De treiler ïieeft nog vyf uren naar een
tweede boot gezocht, waarin, naar gezegd
werd, zeventien leden der bemanning zou
den zyn.
Het Noorsche schip was een tankboot,
genaamd „Arne Kjoddos” (11.000 ton> uit
Bergen. De overlevenden vertelden, dat het
zonder waarschuwing Dinsdagmorgen om
tien uur is getorpedeerd. De torpedo trof
het vaartuig midscheeps, waardoor het
bijna in twee deelen brak.
De radio werd beschadigd, en daardoor
was het niet mogelyk noodseinen uit te
zenden. De bemanning begaf zich terstond
in twee sloepen. In een boot zaten 23, in de
andere 17 man. Zij waren onvoldoende ge
kleed en hadden niet genoeg voedsel.
Volgens het relaas van een der inzitten
den geraakten de beide reddingbooton el
kaar des nachts kwyt. Toen de treiler in
zicht kwam, waren de mannen volkomen
uitgeput. Veertig uren hadden zy' rondge
zwalkt. De overlevenden uitten hun be
zorgdheid over het lot van de vermiste boot,
aan boord waarvan zich de kapitein bevond,
die reeds doodelyk vermoeid was alvorens
de tankboot getorpedeerd werd, daar hij an.
derhalve dag op de brug ha gestaan.
Omtrent den ondergang van deo Brit-
schen torpedojager wordt nader gemeld, dat
vijftien gewonden in e<en ziekenhuis zün op
genomen. Van geen hunner is de toestand
ernstig.
Japansche pers ziet in terugtrekking van Bi
uit Noord-China een gunstig teeken.
De bescherming der Britsche
belangen.
De Nitsji Nitsji Sjimboen schrijft in een
hoofdartikel, waarin het blad herinnert aan
de mededeeling der Japansche regeering
van 5 September met betrekking tot de po
litiek van niet-inmenging in den Europee-
schen oorlog, dat het Britsche besluit om
het grootste gedeelte van ’t garnizoen uit
Noord-China terug te trekken, moet worden
uitgelegd als een feitelyk antwoord op de
Japansche mededeeling.
De Japansche regeering had op 5 Sep
tember aan de buitenlandsche diplomatieke
vertegenwoordigers te Tokio mededeeling
gedaan van haar politiek van niet-inmen-
ging in den Europeeschen oorlog en tege-
lijkertyd de aandacht der onderscheidene
regeeringen gevestigd op de wenschely'k-
heid er wel voor te zorgen, niet een zooda-
nigen toestand in het leven te roepen, dat
Japan gedwongen zou kunnen worden de
niet-inmengingspolitiek op te geven.
ud Ijzer"...
•nschen «n
>p»n ze een wille*
nlddel.
igenen, die Witte
en, of ze ooit let»
pijn nemen. Al
ieu, dan deden zo
:e Krul» poeder»,
s stellen gezonde
e pleet» van pijn
I •- - - «w- - -*w.ny.
Olielaag op meer van Maracaibo
vatte vlam.
Eenige honderden dooden.
Ten gevolge van een brand op de petro-
leumvelden te Lagunilla aan het Maracaibo-
meer in Venezuela, zün eenige honderden
personen gqdood en wordier' zeer velen ver
mist. Reeds staat van 500 a 1000 personen
vast, dat zü zijn omgekomen. Twee duizend
huizen werden door het vuur vernield.
Twee honderd personen verloren het
leven, doordat een lichter op het meer om
sloeg. Ooggetuigen vertelden hoe vele
slachtoffers, die opgesloten zaten in houten
huizen, die gedc-eltely'k over het water wa
ren gebouwd, genoodzaakt waren in h<»t
meer, dat gCWoonly’k met een dikke laag
petroleum is bedekt, te springen. Deze pe
troleum had eveneens vlam gevat.
Aangenomen wordt, dat onder de slacht
offers geen buitenlanders zyn, omdat La
gunilla hoofdzakelyk werd bewoond door
eenvoudige arbeiders, die zich hadden ge
vestigd in loodsen, waarvoor zy noch huur,
noch belasting behoefden te betalen.
Door het verbranden van een brug was
het niet mogelyk, het dorp op de gewone
wijze te verlaten, zoodat velen aan de vlam
men waren o ver gel we rd.
BRITSCHE TREILER IN DEN
GROND GEBOORD.
Noorsche tankboot getorpedeerd.
Reuter seint uit Lancashire dat de trtiler
Cresswell is verloren gegaan. Naar men
gelooft, is dit schip door een Duitsche duik
boot aan de kust van Noord-Schotland tot
zinken gebracht. Zes leden der bemanning
worden vermist, de overige zes zijn dooi
den treiler Phylllisla opgepikt.
Later werd -vernomen, dat de treiter
Cresswell beschoten en zonder waarschu
wing tot zinken is gebracht door een Duit
sche duikboot. Tien van. de uit d4rtien kop
pen bestaande bemanning wisten op een
ABONNEMENTSPRIJS: p,” kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bewrglng per looper geschiedt. Franco per post per kwataal f 3.15.
Onze bureaux zün dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en
interc 2745. Postrekening 48400. 4
Abonnementen worden dagelüks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA.
b|j onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkaptooren.
GOIBSUIE (BlllLVT.
Voorzitters van Kamer en Senaat
huldigen den Koning.
Het Belgische parlement is weer byeen-
pekomen. In den senaat wrerd Gillon als
voorzitter herkozen. Hij verwierf 86 stem
men, zijn tegencandidaat Vinck 64. Er Aa
ien 10 blanco-stemmen of stemmen van on
waarde.
Gillon hield een rede, waarin hy zeide:
„wy hervatten onzen arbeid in een atmos
feer, die vol ongerustheid blijft. Rondom
ons Staan de zwaargewapende tegenstanders
nog steeds tegenover elkaar, doch ons voor
treffelijk leger waakt. Het verzekert onze
veiligheid. Niemand weet, wanneer de ver-
schrikkelyke nachtmerrie voorbij zal zyn,
maar er is ongetwyfeld geen land, dat meer
dan België verlangt naar het herstel van
een vrede op den grondslag van recht en
i echtvaardigheid. Het gezag van recht en
rechtvaardigheid moet herwonnen worden.
Wanneer wij met kracht deze noodzaak be
pleiten, blüven wij trouw aan onze tradities.
Kleine landen zooals België kunnen trou
wens pas in veiligheid leven, wanneer al te
vaak miskende beginselen nieuw aanzien
zullen hebben verworven.
Blelgië, dat de neutraliteit, welke het in
het huidige conflict heeft aanvaard, met
volkomen correctheid en loyauteit toepast,
heeft zijn standpunt doen kennen door de
geëerbiedigde stem van zyn staatshoofd, dat
'in zün boodschap aan het Amerikaansche
volk de gedachten van ons volk op tref
fende wijze heeft uiteengezet.
Inmiddels heeft ieder er zich rekenschap
van kunnen geven, dat; België in de mo-
reele en juridische wanorde, welke de te
genwoordige toestand meebrengt, zich dui-
delyk bewust is gebleven van zijn plichten
en het gewidht zijner taak. De stem van dit
moedige en loyale land 'verdient gehoord te
worden. Het is de stem van een natie, die
zichzelf steeds gelijk blijft en die, in het
besef van haar plicht, ih alle omstandighe
den zal blijvën gehoorzamen aan de regelen
van de eer. Het parlement komt voort uU
dit volk, dat de wereld thans een zoo schoon
voorbeeld van koelbloedigheid en waardig
heid geeft.
In de Kamer is Van Cauwelaert met 143
van de 156 geldige stemmen herkozen als
voorzitter. Ook hü hield een toespraak. IIü
zeide onder meer:
Fransche goudvoorraad toegenomen.
J)E Fransche minister van financiën Paul
Reynaud heeft gisteren een radiorede
gehouden, waarin hü het volgende zeide:
Ik ben naar Engeland gekomen om den
kanselier van de Britsche schatkist te be
tteken en met hem de maatregelen te be
spreken die genomen moeten worden om de
aamenwerking van onze twee landen te
verzekeren nopens de economische »n finan-
itieele aspecten van dien oorlog dien wij sa
men voeren. Gü zult het officieele com
muniqué spoedig in de bladert lezen.
Ik ben sir John Simon dankbaar voor zijn
Vriéndelijke ontvangst en wensch mijn be
wondering te uiten voor het tglent dat blijkt
uit zü’n kennis van de talrijke en samenge
stelde problemen, die wij samen hebben
besproken.
Het verheugt my hedenavond de gelegen
heid te hebben u te zeggen wat ik denk van
de krachtsinspanning voor den oorlog van
enze twee landen. Sommigen uwer weten
wellicht dat ik nooit heb geloofd dat de
nazi-leiders hun volk zouden hebben uitge
mergeld voor eenig ander doel dan dat van
het overheerschen van Europa, eerst door
teneur en indien noodig door oorlog. Dat is
de reden waarom ik al jaren den nadruk
leg op de noodzakelüikheid eep krachtig
modem leger te vormen met vliegtuigen
en tanks.
Toen ik twee jaar geleden uit Duitsch-
land terugkeerde heb ik tot my'n landgc-
nooten gezegd: „Haast u-en bewapent u.
AVij zijn reeds in een onbloedige oorlogs
periode gekomen.” Thans zün wij in oorlog
on zeg ik u opnieuw: „Onze vy'and is ge
weldig. Hü maakt koortsachtige toebereid-
»elen. De tijd zal aan onze zyde zyn als
wjj er ons van bedienen. Wy moeten uit
vrijen wil een krachtsinspanning ontplooien
grooter dan die welke aan het Duitsche
volk door geweld werd opgelegd.
Onze vijand is er overtuigd van dat de
democratische volken zich niet aan even
groote offers zullen onderwerpen als die
waaraan hij zich zelf onderwerpt. Daarin
vergist hy zich.
Na eenige uren, in dit land doorgehracht,
ben ik onder den indruk gekomen van de
eenparige vastberadenheid van het Britsche
volk te overwinnen en eindelijk een vrede
te krijgen die een werkelijke vrede zal zijn.
Het volk van uw land is even individualis
tisch als het onze en t’och heeft het moedig
de discipline aanvaard die noodzakelijk is
in tijd van oorlog. De industrie heeft zich
zelf aangepast aan de noodzakely'kheid de
natie te bewapenen door de productie te
verhoogen. De arbeiders hebben toegestemd
in een verzachting van de vakvereenigings-
r^elen. Het offer van den belastingbetaler
gevraagd is zonder precedent» Dat alles
ireteigt van de vastberadenheid/ van het»
Britsche volk.
Kn het Fransche volk, zoo zult gij thans
vragen? Stelt U een land voor, waar \an
e< ere acht inwoners er één onder de wape-
is, waar de vrouwen de mannen ver
vangen in de fabrieken en op het veld, waar
Üna alle vrachtwagens en paarden zyn ge-
«quireerd.
13r zijn vaak dorpen, waar nog slechts
®cn paard is overgebleven, dat om de beurt
floor de bewoners wordt gebruikt. VrouwtT,
mannen naar het front zyn vertok-
«n. bedienen den ploeg.
Dit is nog niet alles. Geheele provincies I
Z Vfiriaten, grijsaards en kinderen zijn
Wevacueerd naar andere deelen des lands.
n groote stad als Straatsburg, dat in
normale omstandigheden 220.000 inwoners
is thans verlaten en stil.
Stel u pens voor-welk een slag het eco-
temisch leven van myn land is toegebracht.
-■ f nero en heeft met dapperheid deze ramp
not hoofd geboden. Onze kranige arbeiders-
lasse werkt 60 uren per week en soms
’neer. Van het in deze overuren verdiende
‘Wfa staat zy 40% af. Bovendien dragen
die jonger dan 49 jaren zyn en dus
’•enstplichtig nog eens 15% van hun loon
;g voe<ige]fantso€neer5ng
s begonnen. Gedurende tflrert' dagen nf
ook mag men geen rundvleesch eten. Ikt
heeft deze opofferingen niet
1 ochts met moed aanvaard, maar de moel-
con van het Palazzo Venezia zal verschynen
om de bevolking toe te spreken, dan zal dat
zyn, om belangrijke beslissingen mede te
deelen.
Daarentegen schy’nt de omstandigheid,
dat de dagbladen en de radio absoluut geen
ruchtbaarheid geven aan dteze zaak, er weer
op te wijzen, dat de samenkomst van locaal
belang zou zijn, daar <bij werkelijk groote
gelegenheden Mussolini toch pleegt te spre
ken tot de heele bevolking van Italië en
niet alleen tot de burgers van Rome. De
dag van 15 N<^vember is geen feestdag In
Italië en de eenige gebeurtenis van hetee-
kenis is het begin van het academisch stu
diejaar, dat gevierd zal worden met een
toespraak door den rector-magnificus
universiteit in de Citta Universitaria.
verband daarmede zullen universiteitsstu
denten, lie hetzij in Oost-Afrika, hetzij in
Spanje eeyige militaire onderscheiding heb
ben verworven, vandaag de wadht houden
voor het paleis Venezia.
Stratosfeervlucht Parijs
Rio de Janeiro,
Door Codes en Guillaumet volbracht.
Opmerkelijke Fransche prestatie.
De bekende Fransche vliegers, Codos en
Guillaumet, hebben aan*boord van het eer
ste Fransche stratosfeervliegtuig „Camille
FlammarionP, het» toestel dat ter beschik
king van de Air Fransche Transatlantique
tot het houden van proefvluchten op do
Noordelijke Atlantische route, een tocht
gemaakt van Parijs naar Rio de Janeiro.
D? vludht, die onder volmaakte geheim
houding geschiedde, nam een aanvang on
18 October j.l., toen de heide vliegers in ge
zelschap van een marconist en een werk
tuigkundige van Le Bourget opstegen, met
bestemming naar Dakar. Van daar werd
overgestoken naar Natal, na een vlucht
over den Oceaan, die twaalf uur duurde,
hetgeen een gemiddelde snelheid beteekent
van 270 kilometer per uur. Over den afstand
Natal—'Rio de Janeiro werd precies zes uur
gedaan.
De speciale inrichting van het toestel
stelde de vliegers in staat een hoogte te
kiezen tot 9000 meter zonder dat zy hierby
van speciale toestellen voor zichzelf ge
bruik maakten. Hun gemiddelde vlieghoogte
bedroeg 7000 meter. Al werd on de vlucht
geen record gevestigd, zij beteekent niette
min een opmerkelyke prestatie voor een
handelsvliegtuig. Zü’n voornaamste belang
ontleent de tocht evenwel aan de proefne
mingen op groote hoogte. De bemanning
kon mot zeer veel gemak de atmosferische
storingen op lagere hoogte dor een styging
naar het „plafond” ontwyken.
In Duitschland kleeding voortaan
gedistribueerd.
Zes paar dameskousen per jaar...
Het U. P. verneemt diat met ingang van
heden in Duitschland een textieldistributie
is ingesteld. Iedereen heeft een distributie
kaart ontvangen, die honderd „punten” telt
en een jaar geldig is. Men mag deze hon
derd punten naar eigen keuze gebruiken.
Echter is, ten einde een „run” op de win
kels gedurende de eerste dagen te voorko
men en ook het hamsteren van kleeding-
