NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoüde, bodegraven, boskoop, gouderak. haastrecht, moordrecht, moercapelle.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN. STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
DE „WITTE GENERAAL” WEER IN ACTIE.
DEEL ZÉLF/
Hlliigl
Finnen bieden krachtig weerstand.
Roode leger en tankwapen leden zware verliezen..
NIEUWE VOORSTELLEN VAN DE FINSCHE
REGEERING.
-«o.
Volkenbondsraad
bijeengeroepen.
^BRANDING
ns voor echtgen. en
rematie, dragers en
niet-leden 165
»t verzekeringsfonds
leelingssecretaresse,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Twee Duitsche'duikbooten tot zinken gebracht.
Britsche aanval
bij Helgoland.
Veldmaarschalk Mannerheim, de 72-jarige krijgsman,
lotof bedreigd wordt met een massa-bom- opper-bevelhebber van de Finsche weermacht,
bardement door achthonderd vliegtuigen,
ihdien. Finland zich-niet algeheel overgeeft.
No- 20187 Maandag 4 December 1939 78e Jaargang
'1
)AM
de
PFIUALEN EN DEPÖTS
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Manks de regeerings-wijziging geen
verandering in het Finsche standpunt
t.o.v. Russische eischen.
.45
.95
.45
.45
.95
.95
De Bilt seint:
Verwachting geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 uur:
Zwaar bewolkt met opklaringen; enkele
regen, of hagelbuien; krachtige tot mati
gen, Zuidwestelijke tot Westeiyken wind;
weinig verandering in temperatuur.
naam
Rune»
die
niet bereikt.
trouwens toegegeven, dat de opmarsch met
proote moeilijkheden gepaard gaat.
TN den ongelyken strijd, dien het dappere
kleine Finsche volk thans voert tegon
den overmachtigen Russischen buurman is
een nationale figuur weder op
veldmaarschal1
o.a. gezegd, dat het presi
dium van de Sovjet-Unie en de preside.:*
i De Sovjet-Unie staat 70.000 vierk. k.m.
i af, Finland 3900 vierk. k.m.
In de inleiding van het verdrag van
dat gesloten is tusschen i‘o
i Sovjet-Unie en de Finsche ,-,volksregeering”,
wordt Kusinen, naar Havas meldt, „mijn
pen, die er eerst uit verdreven waren, her
overd en worden de Finsche troepen achter
volgd.
Ingevolge een verzoek van de Finsche
regeering heeft de secretaris-generaal van
den Volkenbond, Avenol, de leden van den
Raad voor Zaterdagmiddag 9 dezer om 12
uur bijeengeroepen. Hij stelt tevens voor de
Assemblee op Maandag 11 dezer bijeen te
roepen.
Belg voorzitter’
De nota der Finsche regeering, met het
verzoek, den Volkenbond te doen bijeenroe
pen ter behandeling van het Finsch-Russi-
sche geschil, werd gistermiddag aan het
secretariaat-generaal overhandigd door den
Finschen vertegenwoordiger Rudolf Holsti,
oud-minister van Buitenlandsche Zaken.
Deze nota luidt als volgt;
„De Sovjet-Unie, waarmede Finland se
dert de onderteekening van het vredesver
drag van 1920 betrekkingen van goede na
buurschap onderhield en waarmede het een
non-agressiepact aangegaan heeft, dat pas
in 1945 zou verstrijken, heeft onverwacht
in den ochtend van den SOsten November
niet alleen de Finsche grensposten, maar
Den geheelen Zondag en ook ‘s avondq
feden lange karavanen auto’s in Noordelij-
ke richting het land in. Het eerst waren
zieken en kinderen aan de beurt. In den
kop van den nacht zouden duizenden vrou
wen volgen.
Elndelooze rijen van mannen en vrouwen
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telet
mterc 2745. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bfl onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
deel. Echter moet men het gevaar van lucht
aanvallen ook niet onderschatten, maar een
organisatie van de luchtbescherming ge
combineerd met een krachtige luchtverde
diging biedt voldoende waarborgen voor de
bescherming van het land tegen een vijan
delijke luchtmacht.
Het vertrouwen in de mogelijkheden van
de verdediging des lands zelfs tegenover
een sterker vijand is het fundament waar
op de geheele defensieve bedrijvigheid van
Finland rust.
In zijn artikel schenkt kolonel Airo bij
zondere aandacht aan een kenmerkenden
trek van het Finsche defensie-stelsel, een
organisatie namelijk geheel gegrond op de
vrywillige toewijding van de natie, het vrij-
ook open steden aangevallen, dood en ver
derf zaaiend onder de burgerbevolking,
vooral door luchtaanvallen.
Finland heeft nooit zooiets tegen zyn
machtigen buurman ondernomen. Het heeft
steeds alle krachten ingespannen om in
vrede met de Sovjet-Unie te leven. Niette
min heeft de Sovjet-Unie, zoogenaamde
grensincidenten aanvoerende en bewerende,
dat Finland geweigerd had, toe te stemmen
1n een verhooging van de veiligheid van
Leningrad, eerst het voomoemde non-agres
siepact opgezegd, en vervolgens geweigerd
in te gaan op het voorstel der Finsche re
geering, om gebruik te maken van de be
middeling van een neutrale mogendheid.
Bijgevolg heb ik, op instructie van mijn
legeering, de eer u van het bovenstaande
in kennis te stellen en u te verzoeken, op
grond van de artikelen 11 en 15 van het
pact, onmiddellijk den Raad en de Assem
blee bijeen te roepen en hun te vragen, alle
noodige maatregelen te nemen om de agres
sie in te toornen.
Ik zal niet nalaten u een volledige uit
eenzetting te geven van de omstandigheden
en redenen, die rny'n regeering er toe ge
bracht hebben, de bemiddeling van den
Volkenbond te vragen in een conflict, waar
bij twee zijner leden betrokken zijn.”
Poging tot bijlegging?
Gelijktijdig met deze nota publiceert het
secretariaat-generaal van den Volkenbond
de nota van Avenot ter bijeenroeping van
den Raad en het voorstel aan den voorzitter
der Assemblée, om deze op 11 dezer bijeen
te laten komen.
Prinses Louise van Engeland
overleden.
Dochter van Koningin Victoria.
Prinses Louise, hertogin van Argyll, Is
gisterochtend In haar residentie, Ken
sington Palace, ontslapen. Zij was reeds
eenlgen tijd ziek. De Prinses is 91 jaar
oud geworden. Zij was de vierde dochter
van Koningin Victoria. De nog levende
kinderen van Koningin Victoria zijn de
hertog van Connaugt en prinses Bea
trice.
willigerscorps van de burgerwacht, in zijn
huidgen vorm gesticht, toen Finland zijn
onafhankelijkheid bevocht. Dit corps, dat
thans 110.000 man telt, speelt een rol bij de
militaire opleiding, bij de mobilisatie en ook
bij de dekking. Het lidmaatschap van dit
corps vraagt groote offers; het feit zijn
leden onder alle klassen van de sammv
leving.
Ten slotte gewaagt kol. Airo nog van de
bekende Lotta Svard-beweging, het corps
vrouwelijke vrijwilligers, dat zyn
ontleent aan de marketentster uit
berg» „Verhalen van vaandrig StAl”,
toen haar man in den oorlog \an 1808/1809
was gevallen, de soldaten met haar zorgen
bleef omringen...
van de Finsche volksrepubliek overtuigd
zijn, dat thans door de heroïsche poging
van het roode leger en het Finsche volksle
ger een gevaarlijke haard van oorlog, welke
door de leiders in dienst van de imperialis
tische mogendheden is geschapen, uit den
weg wordt geruimd.
Het verdrag is gesloten voor den tijd van
25 jaar, voor zoover het den wederkeer! gen-
by stand betreft.
Het optreden van Kusinen.
De Times meldt uit Moskou:
Kusinen, die thans de zoogenaamde Fin
sche volksregeering heeft gesticht, is mi
nister geweest in het eerste, liniks georiën
teerde Finsche kabinet. Sedert dien was hij
echter uit Finland verbannen en had een
belangrijken post bekleed by de communis
tische internationale te Moskou. Er wordt
de aandacht op gevestigd, dat de voorwaar
den, welke Rusland heeft gesteld aan Kusi-
nen’s volksregeering nog scherper zijn dan
die, welke aan Cajander werden voorge
legd. Finland zou, volgens deze voorwaar
den, evenals de Oostzee-staten, een pact tot
wederzydschen bijstand aan de Sovjet-Unie
moeten onderteekenen; hoewel dit ook een
van de voorwaarden was, welke van do
Finsche onderhandelaars in Moskou werden
gevraagd, heeft Molotov deze ccrditie later
laten vervallen.
Het regeeringsprogramma van Kusinen
is inmiddels vastgesteld. De eenige drasti
sche maatregel is de verbeurdverklaring
van groot-grondbezit. Banken zullen onder
„staatscontrole” vallen, terwijl de voor
naamste verdere programmapunten verbe
teringen inhouden voor de positie der ar
beiders. Het schy’nt in de bedoeling te lig
gen verkiezingen uit te schryven voor een
nieuwe Sejm; de stemming zou geheim zijn
en gebaseerd op het evenredigheidsbeginsel.
Het moet uit den aard der zaak worden af
gewacht, of de Sovjetregeering vólgens
haar principe by deze „vrye en geheime
stemming” slechts één enkele ly'st zal toe
laten, zooals in Westelijk Wit-Rusland en
in de Oekraïne is geschied.
Onderzeeër door visschersvaartuig
In de val gelokt.
Naar van Engelsche zijde wordt gemeld,
zijn duikbooten tot zinken gebracht: één
Zaterdagnacht en één Zondagmiddag.
Zaterdagnacht werd, volgens Reuter, een
duikboot .waargenomen door een kleine vis-
schersboot, die in het volle maanlicht langs
de Britsche kust voer. De visscher melde
zyn ontdekking aan de marine-autoriteit,
die daarop een val opstelden. De duikboot-
commandant meende, dat alles veilig was
en naderde langzaam de visschersboot. Toen
hy op een afstand gekomen was, dat hij
byna met vuren kon beginnen, kwamen op
een afgesproken teeken oorlogsschepen en
vliegtuigen aanzetten, die de duikboot met
dieptebommen tot zinken brachten.
De omploffingen waren zoo hevig en tal
rijk, dat de kustbewoners dachten, dat er
een luchtaanval was.
Zondagmiddag patrouilleerde een BritSch
vliegtuig langs de kust. Op zeker oogen-
blik, aldus United Press, zag de waarnemer
Londen: Voltreffers op oorlogs
schepen.
Slechts visschersboot gezonken.
Het Britsche ministerie van Luchtvaart
melrt:
„Een sterke formatie Britsche bommen-
werpers heeft gisteren een aanval gedaan
op Duitsche oorlogsbodems bij Helgoland.
Er waren voltreffers met zware bommen.
Onze toestellen werden door het luchtaf
weergeschut van den vijand krachtig onder
vuur genomen. Wij konden een Messer-
pchmidt, het eenige toestel, dat wij tegen
kwamen, neerschieten. Al onze toestellen
keerden terug.”
Van Duitsche zijde Wordt over dezen aan
val gemrid: „Heden, tegen den middag,
hebben Britsche honimenwerners tevergeefs
getracht het eiland Helgoland aan te val
len.”
Nader melden de Duitschers, dat
vijandelijke vliegtuigen, als gevolg van het
sterke afweervuur, slechts weinig bommen
hebben kunnen uitgooien, die slechts ge
ringe materieels schade hebben aangericht
Een visschersvaartuig werd tot zinken
gebracht. i
steeds niet op die voorstellen geantwoord
heeft.
In Helsinki is het gisteren rustig geble
ken. Er hadden geen luchtaanvallen plaats,
vermoedelyk is geen aanval ondernomen
omdat „de Donau”, die in de haven van
Helsinki ligt, eerst tegen twaalf uur
met de Russische legatie, 700
..„„u en 100 Estlander*»
gemeld I --
Volgens een officieele mededeelmg had
de nieuwe Finsche regeering in haar zitting
van Vrijdag nog besloten den Zweedschen een nationale figuur weder op den vonr-
gezant te verzoeken nieuwe positieve voor- 1 grond gekomei veldmaarschal1 bar n
stellen tot oplossing van de hangende kwes- Gustaf Mannerheim, die thans, nu het oor
log is, optreedt als opperbevelhebber van
de Finsche weermacht.
Deze thans 72-Jarige krijgsman was oor
c.valerit-officier in het Russi
sche leger. II'.i nam als zoodon *g deel aan
groot als Nederland) stelt kolonel Airo, dat
Finland grooter verdedigingsmogelykheden
heeft dan zijn bevolkingscyfer zou doen ge-
looven: zijn aardrijkskundige ligging is, als
men er party van weet te trekken, een
machtige bondgenoot, want de Finsche
grenzen leenen zich gemakkelyk voor een
defensieve strategie. Van de totale lengte
der grenzen wordt ongeveer 40% door de
kust gevormd; het grootste deel der lands
grenzen wordt zoo goed als niet bedreigd en
telt dus niet mede; slechts een tiende deel
der grenzen kan zich in gevaar bevinden.
Het binnenland met zyn wateren, zyn bos-
schen en zyn plassen zou groote moeilijk
heden opleveren voor een invaller en voo*
een betrekkelijk zwakke verdediging alle
voordeelen bieden. Kolonel Airo zegt daar
over het volgende;
Deze overwegingen leveren het bewijs dat
een leger zooals Finland er een kan schep
pen, goed uitgerust en goed opgeleid, partij
trekkend van, de voordeelen van het terrein
en gebruik makend van de verworven tech
nische ervaring, het land met succes zou
kunnen verddeigen.
Wat voor het leger geldt, geldt ook voor
de maritieme defensie; het fysieke aspect
der kusten is ook hier een kostbare bond
genoot; de archipel met zyn nauwe door
gangen, des winters met ijs bedekt, heeft
een groote waarde voor de verdediging.
Men is, volgens den militairen schrijver,
van oordeel, dat het mogelijk is de kusten
van Finland zelfs tegen een machtigen
tegenstander doeltreffend te verdedigen.
Wat het luchtwapen betreft wijst kolonel
Airo er op daf men eenerzijds geneigd is de
mogelijkheid van een nieuw wapen zooals
cnderzeébooten en tanks te overschatten.
Weliswaar hebben voor de luchtmacht de
geografische factoren niet meer dezelfde
waarde als voor leger en vloot, maar ook
hier moet men rekening houden met de
uitgestrektheid van Finland. Het feit, dat
83% van de bevolking buiten de steden
woont, is een voor de hand liggend voor
op een afstand van 12 k.m. 240 k.m. uit de
kust, een stip aan den horizon. Na nauw
keurige beschouwing door den kijker bleek
het een duikboot van het oceaan-type te
zijn. De piloot klom daarop tot in de wolken
om ongemerkt naderbij te kunnen komen.
Toen de duikbootbemanning het geluid der
vliegtuigmotoren hoorde, deed zy wanho
pige pogingen om den commandotoren te
sluiten en onder te duiken. Het was echter
vergeefsch. Voor de rduikboot kon duiken,
trof een voltreffer den toren.
Door de explosie vlogen stukken van de
duikboot hoog de lucht in. Het water werd
over een wijde oppervlakte met olie bedekt
Gedurende vyf minuten bleef het toestel
nog boven de plaats vliegen, waar de duik
boot gezonken was, om te zien of er nog
mogelijike overlevenden te redden wargn. Er
werd echter niemand gevonden.
Verder heeft de Britsche admiraliteit be
kend gemaakt, dat Zaterdag in een Schot-
sche haven een aantal leden van een- duik
bootbemanning aan land zijn gebracht.
üüllkMllE COUIAM.
waren vannacht op de wegen, die van He'-
sinlki in Noordelijke richting voeren. Vele
i auto’s zijn op de gladde wegen geslipt. He-
denochtend zou Helsinki een stad zonder in-
I woners zyn, behoudens dan de politie, de
brandweer en degenen, die het particuliere
eJweergeschut bedienen.
De overeenkomst welke door Moskou
gemaakt is met de Volksregeering.
Naar het Duitsche' nieuwsbureau uit Mos
kou meldt bevatten de Prawda en Iz west ij a
gisteren kaarten, welke toonden, waar vol
gens de overeenkomst tusschen de Sovjet-
Unie eh de Finsche „volksregeering” de
nieuwe grens ontworpen*is.
Volgens deze kaarten krygt Finland het
Westen van Karelië met Petrosadowsk, dat
tot dusver de hoofdstad was van Sovjet-
Karelië, doch niet de heele provincie, omdat
er dan voor de Sovjet-Unie geen toegajig
meer over zou blyven tot het schiereiland
kola en-Moermansk.
De nieuwe grens begint aan het Ladoga-
meer ten Z.W. van Olonetz en loopt dan op
een afstand, die wisselt van 25 tot 70 k.m.
ten W. van den spoorweg LeningradMoer-
mansk tot ter hoogde van Kaudalaksja,
stellen tot oplossing van de hangende kwes
tie over te brengen. Hoe weinig de Russen
xan zins geweest zijn hierop in te gaan,
blijkt wel uit het feit, dat het Kremlin nog j
I s/xcnkelijk
den Russisch. .lapt nschen oorlog en aan den
Wireldoorlog. Gp zijn naam staat een sto.it
rulterstukje, een str.diereis te paard name
lijk met mi’Hair-politieke en archeologische
doeleinden v.tn Rusland door Turkestan
naar Peking.
Veldmaarschalk Mannerheim was in 1918
als generaal aan het hoofd van de „witten”
hy kreeg daardoor den bynaam van „de
witte generaal” de bevryder van Finland
e van de „ronden". In December 1918 koos
men- hem tot ryksbestuurder. Daarna trok
hy zich uit de staatszaken terug doch in
1930 kwam hij weer in contact met zijn
vroeger beroep doordat hij benoemd werd
tot voorzitter van den raad van defensie.
Op binnenlandsch>gebied onderscheidde hij
zich door te streven naar verzoening in den
Tinsch-Zweedschen taalstrijd en voorts
kwam hij op voor orienteering op Scandi
navië.
Over de mogelijkheid voor Finland zich
met succes tegen eer overmachtigen vijand
te verdedigen, heeft, naar de Scandin. mede
werker van het Hbld. onlangs in herinnering
bracht, een alleszins bevoegd man als de
secretaris van den -verdedigingsraad, kolo
nel Airo, zich uitgelaten in een artikel in
het eerste nummer van den jaargang 1939
van het driemaandelyksche Scandinaviscnp
tijdschrift „Le Nord”. Tegenover de vaak
gehoorde bewering, dat de toestand van
Finland op dit gebied zeer precair is, waar
bij men echter alleen uitgaat van'het ge
ringe bevolkingscyfer (nog geen 4 milHoen
zielen op een oppervlakte 11 maal zoo
Ruitschers, 150 Italianen
zou vertreikken.
Een tweede schip ig in den middag ver- i
trokken. Men schryft het aan de aanwezig
heid van deze beide schepen toe, dat Hel
sinki voor een luchtbojnbardement gespaard
is gebleven.
Verwacht wordt dat de Russen probeeren
zullen de Fingche hoofdstad van zee uit te
bombardeeren, terwijl dan tegelijkertijd de
vliegtuigen aan het bombardement zullen
deelnemen.
Gedurende den nacht is aan degenen, die
«oh nog in gtad bevonden, medegedeeld
dat alle kinderen en zieken onmiddellijk
Helsinki moeten verlaten. Er speelden zich
hartverscheurende tooneelen bij velen af;
de kinderen moesten plotseling afscheid
Semen van hun ouders. In open vracht
auto's werden zij naar een veiliger plaats
ui het land gebracht. Geen enkele der
°uders verzette zich echter tegen het be
van de overheid.
geheelen Zondag
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den beznrgkring:
1—5 reyels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnumme’1 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prffs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorparina 50 hooger
Adverientiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone adverteutiën en ingezonden mededeeiingei. by contract tot zeer gereduceerden
prfis Groote letter» en randen worden berekend naar plaatsruimte.
JJET nieuwe Finsche kabinet heeft in zyn
eerste bijeenkomst besloten, alsnog te
aoeken naar een vreedzame oplossing voor
het Russisch-Finsche conflict door nieuwe
voorstellen te doen aan de regeering te
Moskou.
Te dien einde werd de gezant van Zwe
den, die thans belast is met de behandeling
der aangelegenheden van Finland in de
Sovjet-Unie, verzocht een stap te doen bij
de Sovjet-regeering om te vernemen, of
deze bereid is de onderhandelingen te he”-
vatten.
Omtrent de hardnekkige strijd in Karelië i
wordt gemeld dat twee Finsche divisies van
totaal 40.000 man hardnekkig stand houden
tegen de aanvallende Sovjet-legers ter
stericte van 70.000 tot 80.000 man. Het oor-
logscommuniqué van den staf van het mi
litaire district Leningrad meldt, volgens de
Crt., dat de Sovjet-troepen, sedert zy de
grens overschreden hebben, in Karelië 40 mansk tot ter hoogte van Kaudalaksja,
tot 50 K.M. gevorderd zijn, doch de Man- j waar zy verder de oude grens volgt,
r.erheimlinie hebben de roode troepen nog Op de landengte van Karelië loopt de
i Van Russische zijde wordt grens van Björkö naar het Ladogameer, on-
geveer 20 k.m. benoorden de bestaande
j grens Wiborg zou Finsch blyven.
In het Noorden woedt de stryd eveneens
voort. De Sovjet-troepen rukken in den
Moermansk-sector onweerstaanbaar op ma- J
ken groote vorderingen. Volgens den Mos- vrien 8C a,)’
kouschen zender is Petsamo door de Rus- j
keer” genoemd en niet „kameraad”. In dezp
I inleiding wordt
De ontruiming van Helsinki wordt onder
zeer moeilyke omstandigheden voortgezet, i
Luchtaanvallen zijn nog uitgebleven. Sov-
jet-vliegtuigen hebben echter, naar
wordt, pamfletten uitgeworpen, waarin de
hoofdstad namens den Sovjet-premier Mo-