DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN Amerikaansch wapenprogramma :d ft „Ernstig, maar niet uiterst critiek", plotselinge belangstelling der Duitsche pers voor Nf^d.-lndië gaandag 17 Februari 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEM aldu&de Australische premier i in betreurenswaardigen toestand Engelands moeilijke transporten en zijn voorradenpositie Geen groote Amerikaansche leveringen voor 1942 ion en. ftlcuur I Het onderhoud Roose- velt-N omoera. Huil confereert met Halifax. buitengewone zitting van hqt Japanse he parlement? DE STRATEGISCHS BETEEKENIS VAN DE ZUID CHINEESCHE ZEE' Britsche mijnen by Singapore. Engelsch-Chineéiche militaire onderhande- lingen? De Engelsche strijd krachten versterkt. Vertrek van Amerikanen en Engelschen. „Ziekelijke angst toestanden". Uitbreiding Amerikaan sche kuststations. Duitsche belangstelling voor Ned.-Indië. ENGELSCHE BOMMEN Ol* ROTTERDAM. ""•iven dooden, verf 'dene gewonden. Vischvangst 4e tropen. GOUDSCHE COUBANT ■Ut jMigan?» Ho. 20556 Postgiro «8400 Bur. Markt 81. Tel. 2746 Directeur P. TIETER V mm Bat terugroepen w> twee Neder- imdsebe passagiersschepen, die naar gtogkong en Sjanghai in zee waren prfoken, heeft te Manilla tot de irildste geruchten aanleiding gege ven. In dit verband meent men te «etea, dat een ander Nederlandsch lamgiersschip, dat begin de vorige peek naar de Vereenigde Staten waa vertrokken, zich op grond van alt Batavia ontvangen orders even eens te Manilla in veiligheid moet brengen. De Nederlandsche consul blijft weigeren, omtrent deze opval lende maatregelen eenige inlichtin- gen te verstrekken. De plaatsvervangende minister president van Australië, A. W. Fad- I «en, heeft Vrijdagavond het ooriogs- i kabinet bijeengeroepen en na ailoor ean de pers onthuld, dat de toestand ia het Zuidelijke deel van den Stil- len Oceaan ernstig maar niet „uiterst critiek" is, aldus meldt Domei uit I Sydney, waaraan wordt toegevoegd dat de plaatsvervangende minister president het volk heeft aangeraden rnstlg te blijven en geen acht te slaan op wilde geruchten. Domei meldt uit Washington, dat dc hptnsclw ambassadeur .admiraal No- noera tri president Roosevelt in hun «Sdarhoud niet in het bijzonder de ont- wWtelmg van den toestand in het Terra Oosten besproken hebben. Zij hebben hun gesprek beperkt tot de al- (tmeena lijnen van de JapanschAme- likisnsche betrekkingen, waarvan looseveit zeide, dat hij ze op vriend- eiuppelijken grondslag wenscht te houden. De president zelde te geloo- dat indien de vraagstukken be handeld worden óp grondslag van het eederzijdsche verlangen de vriendschap te bewaren, een conflict tusschen beide linden nog vermeden kon. worden. Wat europa betreft, zou Roosevelt het voor nemen van de Ver. Staten bevestigd hebben voort te gaad met hulpverlee- "ng op de grootste schaal aan Groot- Brittannië. Tenslotte gaf Roosevelt zijn bezorgdheid te kennen ten aanzien van Quia welke bezorgdheid, naar hij zei- ti», nog was gestegen door den indruk dat het Chineesche en het Europeesche •ontliet deel gaan uitmaken van een ■«helen strijd. [Staatssecretaris Huil heeft een be- fereking gehad met den Engelschen "hbassadeur lord Halifax en den ge- van Australië Casey. Bovendien **6 hij een onderhoud gehad met «"tuier Welles. Volgens Associated Press \pu hooMzakelyk over den toestand in hut **fulijk deel yan de Stille Zuidzee ge kken zijn.. Van het gerucht, dat tas tten de Vereenigde Staten, Australië "'«uw Zeeland een accoord tot stand ï®e^"inen> 's Seen bevestiging te ver- ttlgen, doch van officieele zijde wordt •wstaan gegeven, dat de regeenng v s. alle Zuidïee-kwestiea, waaru belangen der drie genoemde stateft ®*r bekken, met sympathie in over ging zal nemen. iBRfTSCH BEZIT FRANSCH BEZIT J-NEDERLANDSCH BEZtf Iamewkaansch(v.s) BEZIT - JAPANSCH BEZIT Hf- CHINEESCH BEZIT DOOR 501 JAPAN BEZET. JAPANSCHE INVLOEDS SFEER SPOÖDWEQgH BRITSCHE VLOOT5TEUNPUNTEH FRANSCHC - - A amermaanscme(vs) JAPANSCH VLOOTSTEUNPUNT BRITSCHE VITALE BELANGEN CHINA MAKO HONGKONG LUZON cavit^ chine esch* zee BRITSCH SINGAPORE MAUMA Joh ore ontstaan. Om het hoofd te bieden aan een dergelijke mogelijkheid, noodigde Kodama de regeering uit den Rijks dag bijeen te roepen om de geheele natie als een man tot haar plicht op be ien. Het D.N.B. meldt uit Berlijn: De Londensche radio hem"; gisteren de scheepvaart gewaarschuwo tegen het bevaren van de wateren ten Noord- Oosten van Singapore, aan de Oostkust van de Zuidpunt van het schiereiland Malakka. In deze volgens geographi- sche lengte en breedte aangegeven ge bieden zullen zonder nadere mededee- ling mijnen worden gelegd. Schepen, die door dit gebied willen varen, moe ten bij de Britsche marineautoriteiten te Singapore eeh reisrJfete vragen. Volgens berichten uit Chineesche bron worden thans onderhandelingen gevoerd over 'n geheim militair 'bond- fenootschap tusschen Engeland en sjoengking zoo meldt de Jomioeri uit Bangkok. Op deze wijze zou Enge land thayis door het oprichten van een front van Tsjoengking via Birma tot aan Singapore het opdringen van Japan naar hel Zuiden willen tegenhouden. De Engelschen stellen voorts pogingen in het werk, Chineezen te bewegen in het Britsche leger te gaan dienen en verhoogde levering van Amerikaansch oorlogsmateriaal via den Birma-weg voort te zetten. Van Thailand eischt Jlngeland een houding van volkomen neutraliteit waarbij het dit land tevens veftekert, dat de concentratie van Brit sche strijdkrachten in het Noorden van het schiereiland Malakka geen be- dreiginrg-Vbor Thailand beteekent. In aansluiting op het onderhoud tus schen den Amerikaanschen minister van Buitenlandsche Zaken, Huil, den Britschen ambassadeur Lord Halifax en den Australisehen gezant Casey, over de vraagstukken van den Stillen Oceaan, heeft Lord Halifax aan de pers verklaard, dat hij over de dreigende crisis in het Zuidelijke deel van den Stiltèn Oceaan niets anders te^ggen heeft dan, dat Engeland daar zijn strijd krachten reeds sinds geruimen tijd ver sterkt heeft, In de samentrekking van 50,000 man Indische troepen in Singapore ziet de Sihako Sjimboen een slinksch- heid van de Britsche politiek, om Japan met het oog op den voortdurend ver slechterden toestand io Europa in be dwang 'te houden. Het blad meent, dat het om voorbereidingen van Engeland gaat in geval van zijn ineenstorting in Europa. Waaneer Engeland van het continent en Uit de Middcllandsche Zee, is verdreven; blijft alleen nog Canada of Australië over als toevluchtsoord. Daarom kan het voor Engeland een volstrekte noodzakelijkheid worden Indië als ravitailleeringscentrum veilig te stellen. De voortdurende alarmkre ten van Londen tegen een op handen zijnden Japanschen aanval zijn er slechts op Berekend Amerika definitief aan den kant van Engeland te brengen. Engeland speelt dus een spel met zijn prestige om daarvoor veiligheid in ruil te krygen. De Nitsjl Nitsji Sjimboen meldt, dat de Amerikaansche consu laten-generaal te Tokio en Osaka en de consulaten te Yokohama, Kobe en Nagasaki, aan 'de Amerikaansche staatsburgers, inzonderheid vrouwen en kinderen en mannen, die niet door belangrijke zaken worden weerhouden, den raad hebben gegeven, te ver trekken. De Britsche ambassade heeft opnieuw aan de Engelsche staatsburgers den dringenden raad gegeven om het door Japanners bezette Chineesche gebied zoo spoedig mogelijk te verlaten. De ambassade heeft gewezen op de onmo gelijkheid om op korten termijn reis gelegenheid te verstrekken en heeft derhalve in verband met het gebrek dan scheepsruimte aangeraden reeds thans bij wijze van voorzorgsmaatregel passage te nemen. De geruchten over een beweerden op handen zijnden Japanschen aanval in het Verre Oosten worden door de Kokocmin Sjimboen ziekelijke angsttoestar.den van Engeland en de Vereenigde Staten ten aanzien van Japan genoemd. Het sehijrvt, zoo ver klaart het blad, dat thans rondom de ontwikkeling der Japansth-Amerikaan- sche betrekkingen de geheele diplo matie der wereld draait. Ondanks het feit, dat de minister van Buitenland sche Zaken. Matsoeoka, herhaaldelijk verklaringen heeft afgelegd over Ja pans houding, ten aanzien van de Ver eenigde Staten en zelfs-admiraal No- moera als ambassadeur naar Washing ton heeft gezonden, is geenerlei ont spanning ingetreden. De Amerika'ahsche vlootcommissie uit het Huis van Afgevaardigden heeft het vertoek van het ministerie van marine ingewilligd om 400 millioen dollar beschikbaar te stellen voor de uitbreiding van marine kuststations. De commissie hechtte hieraan haar goedkeuring, nadat aan den chef van de vloot, admiraal Stark, in een ge heime zitting de vraag gesteld wa$, waarom de steunpunten op Samoa en Guam moesten worden uitgebreid. Van het göedgekeurde bedrag zullen 40, millioen dollar gebruikt worden voor dei oprichting van vliegscholen en oefenkampen vóór de marineinfanterie. Een medewerker van de N. R. C. te Berlijn wijst erop, dat de Duitsche pers tot dusver weinig aandacht had be steed aan Ned. Oost Indië en consta teert, dat het tegen dezen achtergrond beschouwd zonder twijfel van groote beteekenis is, dat de Duitsche pers plotseling een levendige belangstelling voor de ontwikkeling van de situatie in het Verre Oosten .aan den dag legt en daarbij meer'dan tot nu toe het geval was aandacht schenkt aan de positie van Ned. Oost-Indië. Reuter heeft geconstateerd, dat er in het Verre Oosten een „ernstige situatie-' is ont staan- en niet alleen de Duitsche pers maar ook bevoegde Duitsche instanties probeeren niet aan deze vaststelling iets af te doen. Het sombere beeld van de naaste toekoaast in- het Verre Oosten, dat uit de jdflgste berichten opdoemt, wordt nog geaccentueerd door het feit, dat al deze herlchtet^ klaar en duidc'ijk en zondek eenige poging tot verdoèzeling van den ernst van tién toestand in de Duitsche pers»wordem gepubliceerd. Beziet men de alarmeerende berich ten der Duitsche pers, die nogal sensa tioneel aandoen maar die niettemin zeer zakelijk worden weergegeven in dit licht, dan krijgen zij aanmerkelijk meer relief. Ja, misschien mag men zoover gaan dat naar Duitsche opvat ting verwikkelingen in het Verre Oos ten nauwelijks meer te vermijden zijn, weshalve men de Duitsche openbare meening op de hoogte stelt om tegelij kertijd een beroep te doen op het ver standige deel der Amerikaansche be volking, dat wordt opgewekt zijn presi dent, die uitdrukkelijk heeft beloofd de Vereenigde Staten uit den oorlog te zullen houden, een energiek „tot hier toe en niet verder" toe te roepen. Van welken aard de verwikkelingen in het Verre Oosten, die de Duitsche pers kennelijk vreest, precies zullen zijn, ig een vraag die nog niet heele- maal duidelijk beantwoord wordt. Aan den eenen kant wijst men op de Britsch Amerikaansche poging om Japan te in- timideeren, aan de andere zijde echter houdt men kennelijk rekening met de mogelijkheid, dat Engeland en Amerika de spanning opzettelijk alleen maar verhoogen om zich een alibi te ver schaffen bij den voorgenomen roof van Nederlandsch Oost Indië, dat zij dan alleen maar „aan den greep der agres- soren onttrokken" zouden hebben. ST. FRANC1SCUS-ZIEKENHU1S GETROFFEN. Bij den aanval van Enget- sche boml ardementsvliegtmgeu in den nacht van Zaterdag op Zondag j.L werd, naar achteraf bekend wordt, in Rotterdam het St. F ranciscus-ziekenhuis ge- trollen. De inrichting werd zwaar beschadigd. Het dak van het gebouw brandde volkomen ai. Vier patiënten en drie ver pleegsters vonden den dood en verscheidene personen werden gewond. Eenige ziekenoppassers en een vrij groot aantal kin deren geraakten bedolven, aldtu het D.N.B. 79 Het A.N.P. meldt uit Berlijn: In een artikel jn de Daily Ex press, van de hand van den Ameri kaan Vernè Marshall, dat zich bezig houdt met den steun aan Engeland, wordt woordelijk het volgende gezegd.: Wanneer Groot Brittannië voortdu rend de geweldige huip verzekerd wordt, die het uit de Vereenigde Sta ten voor zijn strijd om zelfbehoud moet hebber., dan moet het Engelsche volk ook weten, dat het Amerikaansche wapenprogramma zich in een betreu renswaardigen toestand bevindt, gelijk de eerste commissaris voor de geheele Amerikaansche bewapening, William Knudseit, moet toegeven. De materi- eele hulp, die Engeland uit Amerika hebben moet, kan niet binnen afzien- baren tijd komen, wat mr. Knudsen eveneens zou bevestigen, indien men hem toestond zich uit te laten over de feiten. Intusschen heeft het Engelsche oeco nomische orgaan The Economist openlijk toegegeven, dat Engeland zelfs onder de gunstigste omstandig heden niet hopen kan voor 1942 groote leveringen uit Amerika te krijgen. De uiteenzettingen van de Economist heb ben voornamelijk betrekking op scheepsleveranties. Een andere groote belemmering voor den scheepsbouw is het stakingsgevaar, dat met het oog op de nieuwe loon- eischen van de Amerikaansche scheeps- bouwarbeiders bijzonder groot i3. De looneischen zijn zoo hoog, dat zij. vol gens mededeelingen uit Amerikaansche bron,' de geheele calculatie voor dit jaar op losse schroeven moeten zetten, want alle opdrachten tot nieuwbouw zijn tegen vaste prijzen gecontracteerd Ook een korte staking, waarop in Ame rika gerekend wordt, moet het bouw programma ernstig verstoren. Even ongunstig als op hët gebied van den scheepsbouw ziet- het er voor de fliegtuigproductie uit. Een vertegen woordiger der Amerikaansche vlieg tuigindustrie heeft nog onlangs op de buitengewone moeilijkheden gewezen, waarmede de vliegtuigbouw te kam pen heeft. De reorganisatie in de auto-industrie, die, zooals beketvd, de vervaardiging OU eenroeping ge- «h. P van een buitengewone zitting Parlement voor het geval, dat JSP* •"«iige verwikkelingen in JJj-jaUonalen toestand ontstaan. Met Wion ip den gecompheeerden inter- Putv IccstanOL^yoo verklaarde IqjuJkan iejfr oogenblik een ""gewoon ernstige ontwikkeling den van een geheele reeks vliegtuigonder- deelen op zich zal nemen, zal, zoo ver klaart de Amerikaansche vliegtuig- industrieel, ten minste twee jaar'duren, Hierby komt nog het groote gebrek aan vakarbeiders, dat volgens mede- deeling van het Amerikaansche ver bond van werktuigkundigen alleen reeds in Amerika's metaalindustrie 11% millioen bedraagt, zitten opleidingsprogramma's voor leer- Slechts 30 pCt van alle fabrieken be. lingen, zoodat opk niet gerekend be hoeft te worden op een snelle vorming van reserve. Alles bij elkaar genomen, zyn de vooruitzichten voor de Ameri kaansche hulp aan Engeland lang niet zoo gunstig als de Engelsche propa- ganda-instanties het aan het Engelsche volk willen doen voorkomen, om de voor de hand liggende reden hierdoor zijn weerstandskracht te versterken. Uit een onlangs in de Times gepu bliceerd bericht blijkt duidelijk dat men in Britsche kringen, die den bui- tenlandschen handel beoefenen, door de voortdurende verliezen van kost bare scheepsladingen in groote moei— ►liikheden geraakt. Het blad verklaart, dat de "klachten van Britsche firma's over de langzame en trage behandeling van aanspraken op schadeloosstelling bij verlies van scheepsladingen zeer toenemen. Na het overhandigen van de voorge schreven documenten kan het weken en maanden duren alvorens eindelijk tot betaling van gerechtvaardigde aan spraken wordt overgegaan. Dit beteekent veelal, dat het aan- koopen van nieuwe goederen in de plaats van de waren, welke zijn ver loren gegaan door financieele moeilijk. Heden, opnieuw maanden vertraging ondervindt. Ofschoon de Britsche ministeries en) hun propagandabureaux zich doorloo pend moeite geven de geweldige schade aan industrieele bedrijven en aan opgeslagen goederen veroorzaakt door de'Ouitsche aanvallen op Enge"- land als onbeteekenend voor te stel len, begint in het neutrale buitenland en vooral .ook overzee, de 'waarheid over den feitelijken omvang van de schade langzamerhand door te drin gen. Zelfs, in de Vereenigde Staten en in Zuid-Amerika wordt de geloofwaardig- .heid van de Britsche opgave steeds meer in twijfel getrokken, daar by tal rijke firma's die bestellingen in Enge land hebben geplaatst of plaatsen wil len. in toenemend aantal brieven bin nenkomen van Britsche firma's, dal* voorloopig wegens het vernielen va**"' haar goederenvoorraad of haar fabrie ken, niet geleverd kan worden. In den laatsten tijd zijn dergelijke mededeelingen van Britsche firma s vooral uit Manchester toegenomen. Onder het binnen brengen van de zwa re netten worden urenlang eentonige gezangen ten ge- hoore gebracht (Holland), ,r 4 Zon: op 8.53, onder 18456, Maan: op 1.02, onder 11.24. Men is Verplicht te verduis teren van lobsondergang tol zonsopkomst Lantaarns van voertvigeo moeten nor na zonsonder gang ontstoken worden. ixnaaami

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1941 | | pagina 1