Tegenstand in Westelijke Oekraine stort ineen Ontmoeting Churchill-Roosevelt op open zee Vrijdag 15 Augustus 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Het belangrijke ertsgebied van Kriwoi Rog verovi Victorie Duitschland Besprekingen duurden drie dagen EGIOEN VRUWlLliSÖlEG g}e Jitrganc. No. 20707 v ODESSA en NIKOLAJEF omsingeld VJ E T LAND Het ertsgebied van "Kriwoi Rog veroverd. nieuw Duinkerken. S sovJe Amèrikaansche benzine naar Wladiwostok. Actie van de Duitsche luchtmacht. Bekendmaking. Een gemeenschappelijke verklaring over het oorlogsdoel - „Onbeholpen agitatie-bluf; aldus Berlijn Officieele verklaring van het Witte Huig. Geen territoriale verandéringen. Ook Dakar besproken. t Indruk in New-York. Een difecte waarschu wing aan Japan. Commentaar van Berlijn. Eden brengt Maisky op de hoogte. AARDAPPELBON 30 BLIJFT 0ELDIG T.M. 23 AUGUSTUS. Conferentie van den staf der N.S.-B. J OPBOUWEN. 1 IH HtdOH goldsche Bsreaa; MUIT tl TEL. 17a Postrekening U4N Chefredacteur: F. TBETER, Gouda. HET ROEM£ENSCH- RU5SISCH FRONT Urruu) Perwomajsk KitS JE NEW ''Tlrasptl Bande WJERNOLENfNSK ODESSA arson Beried perekop KRONSTADT KKERMAN gSolpraa Ismail I/Brede K R I M 2 WASTE ZEE 5EBASTOP9L Eupatorik Seraboes PLOESTI J [f M EN BOEKARES <4152) QDN5TANT5A Bet opperbevel der Duitse he weer Macht deelt «ede: „Onder den druk der Duitsche, Boemeensehe, Hongaarsche en Ita- ÜMUuche afdeellngen, die, den vij- tad zonder ophouden achtervolgend, tnnchen Dnjestr en Dnjepr naar het Zuiden oprukken, «taat de verdedl ging der Westelijke Oekraine door do Sovjetweermacht op het punt, geheel ineen te atorten. Odessa ia door Boemeensehe troe pen qpssingeid. Nlkolajef is door Duitseh—Hongaarsche afdeellngen aas West- en Oostzijde Ingesloten. Ten Westen van de Boeg gaan ster ks vijandelijke afdeellngen haar ver. atettging tegemoet." Bet opperbevel der Duitsche weer macht deelt mede: B|j dtn opmarsch naar den bene denloop van de Dnjepr hebben Duit sche gemotoriseerde eenheden het 'ertsgebied van Kriwoi Rog ver overd. Dit gebied bracht jaarlijks meet dan 19 millloen ton ijzererts van seer goede kwaliteit op. De Dovjetet-Unie heeft daardoor meer dan 61 procent van haar geheele ertsproductie verloren en een ver liet van zeer groote beteekenis op het gebied der oorlogsproductie ge leden. Over de beteekenis van het erts- jSbied van Kriwoi llog in de Oekraine, d»t door de Duitsche troepen is bezet, •orden interessante getallen bekend. Wiezien van het feit, dat dit gebied wet een jaarlijksche productie van 18 railuoen ton bijna 2/3 van de geheele JltensrU-productie der Bovjet-Unie op levert, is dit erts bovendien een der teste ertsen, die in de Sovjet-Unie of «"s in Europa gewonnen worden. Het KÜonmJ VVl ,W zyil "Wndtr zuiver en kunnen derhalve ï?nJf Kemakkelijk verwerkt woïden. wtalagen van Kriwoi Rog strekken •jwHilt °vor een gebied van 90 km. tegte bjj een breedte van 2 tot 8 km. lotale «rtsvoorraden van dit gebied fescbat op niet minder dan 800 kaoen ton. Daarmede behoort dit «JJsterf tot de rjjkate der aarde. i*wi ®°8 werd niet alleen de F™*» behoefte van alle ijzergiete- ,L..Zuiden der Sovjet-Unie **t. maar het hier verwerkte ijzer vinaïu aa,r ^Ö71» «He standplaatsen C 2* tJzerverwerkende industrie Van deel der Sovjet-Unie w-gjn- Zoo kregen de ijzerindus- ll2 J'" Petersburg, Moskou, Tula, ^«Wfowgorod en vele andere ste nts P°K het noodige ijzer- dst ijzer. Het is interessant, UtUrÜL 0o»t-Opper-Siiezische ijzer totsTi'P den wereldoorlog, en «órtin. ht>0ktc ook nog tot de ineen- fcltS ff» den Poolschen staat, uit Werden voorzien van het richt °P het weermachtbe- »«n miljta0.t rerl het D.N.B. k»n sctitcr^.iÜ dat d* onafgebro- *j|tnd i« v>n den verslagen et,».T Zuiden der Oekraine thans Jvohten u'den der Oekraine thans' 2dOhJlwerPt' Ooetc'. vin Zr» bereik. fce" <te kust der Zwarte f'Vwi«tsd ui l ,t de belangrijke h„ *iïan "oord- en Oost- Bij hun ,cht#rland is afgesloten. *»leop v,~a" »ch lot "n deI1 hene- 8 Boeg hebben Duitsche irAARr VAN pcu'r troepen ook de tweede belangrijke Oekrajriehaven, Nikolajef, ingesloten. Transportschepen, die bij Odessa en Nikolajef gereed werden gehouden voor de vlucht der Sovjettroepen, zijn door de Duitsche luchtmacht aange vallen, zoodat zich daar een nieuw Duinkerken ontwikkelt. Bij deze aan vallen zijn tot dusverre twee transport schepen met een gezamenlijkdn inhoud van ongeveer 15.000 ton vernietigd en vijf groote schepen zwaar beschadigd. Ook de Duitsche marine neemt met aanzienlijke strijdkrachten aan den stryd in het Oosten deel. Ais operatie gebied komen voor haar in aanmerking de Zwarte Zee, de Oostzee en de Noor delijke IJszee. Het zwaartepunt der operaties lag tot dusverre in 't Oosten der Oostzee, Voor de Sovjets komt het VAOSO OERMANSK vuorso kandalaksj KEMÜAWT OULU Kaart van Pelt. er echter in de eerste plaats op aan de havens aan de Noordelijke IJszee open te houden, tot zij door den winter toch worden afgesloten. Nog onlangs bracht een Duitsche duikboot in de Barentsz- zee een Sovjettorpedojager tot zinken, waarmede de .bewaking der kust v«n Kola door de Duitsche vloot bewezen werd. Dit is van belang, omdaj, Moer- mansk en Archangelsk de<eenige ha vens zijn, waarover de .Engelsche en AmerikaansWie hulp de Sovjet-Unjj, zou kunnen ^bereiken. Bovendien be lemmert de blokkade van Archan gelsk den uitvöer van mijnhout, dat V WINT VOOR 6UROPA OP ALLE FRONTEN in Engeland dringend noodig is. Zoo is overal aan het geweldige front steeds w«yr de zorgvuldig georgani seerde samenwerking van alie deelen der Duitsche weermacht zichtbaar. De leider van de Amerikaansche benzingvoorziening, de minister van Binnenlandsche Zaken, Ickes, heeft volgens Associated Press Op de pers conferentie meegedeeld, dat gisteren de eerste Amerikaansche tankboot met benzine over Amerikaansche vlag uit Los Angeles naar Wladi wostok- is-vertrokken}. Andere tank booten zullen binnteikort volgen. Ten Oosten van Klef hebben Duit sche gevechtsvliegtuigen, naar het D.N.B. verneemt, den 13|pn Augustus belangrijke verkeerswegen door bom- treffers onderbroken. In dit gebied werden bovendien achttien vijande lijke vliegtuigen op den grond ver nield en zeven toestellen in een luchtgevecht omlaag geschoten. In den middeneector hebben Duit sche gevechtsvliegtuigen, Stuka's en formaties torpedovliegtuigen' hun aanvallen tegen Sovjet-troepencoi- centraties op vernietigende wijte voortgezet. In den ZuiZdelijken sector heeft de Duitsche luchtmacht ook op 13 Augustus de operaties van het land leger met veel succes gesteund, fa het gebied van Nikolajef zijp, concen traties van vrachtauto» en gemotori seerde colonne» verstrooid en tien pantserwagens door bommen vernield." Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben drie veerschepen op den Dnjepr tot zinken gebracht en een pontonbrug vernield. Aan het Noordelijke* front hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen de ha venwerken van Moermansk met Suc ces gebombardeerd. fa de Oostzee. Duitsche lichte' zeestrijdkrachten hebben in het Oosletijk deel van de Oostzee op 13 Augustus een formatie der Sovjets aangevallen. Eet) mijn- veger van 250 ton werd 'tot zinken gebracht. De bemanning, onder wie zich een politieke commissaris bevond, werd gevangen genomen. Een snel patrouillevaartuig de Sovjets liep op een mijn en. vloeg in de lucht. Herhaaldelijk heb ik de Neder- landsehe bevolking ervoor ge- waareehuwd op «enigerlei wijze de vtfanden van Duitschland te hegnnzBjen. Desondanks is weer een ernstig geval van begunsti ging van Sen vijand voorgekomen. Op 7 Augustus J.I. moest op Neder landsch gebied een Britsch gevechtsvliegtuig een noodlan ding maken. De ongedeerd ge bleven bemanning, bestaande uit personen, kreeg bij haar poging om te vlnchten steun van Neder landers, die geld gavgn, levens middelen en burgerkleeding.'Nog dienselfden dag werden de Engel- schen gevangen genomen. De personen, die hulp verleend had den bij de poging om te vluchten, zijn terstond voor een Duitschen krijgsfaad gebracht. Deze ver oordeelde vijf hunner ter dood en drie anderen tot langdurige, deels levenslange gevangenis straf. w.g. FR. CHRISTIANSEN, generaal der vliegers. r isHNimnmAWAwvnmMvuJ kwalificeei te Berijj; agitatie-b A.N.P. W Vers? Naar het Witte Huis officieel heeft medegedeeld, zijn Roosevelt en Churchill het bij een geheime sa menkomst in volle zee eens gewor den over een „gemeenschappelijke verklaring omtrent |tet oorlogsdoel" De officieele verklaring van het Witte Huis vermeldt, dat Churchill en Roosevelt het eens zijn geworden over een uit acht punten bestaand gemeen schappelijk programma eri dat aan de besprekingen de vooraanstaande mili tairen hebben deelgenomen. Zij heb ben het geheele vraagstuk bestudeerd der levering van oorlogsmateriaal aan landen, die actief „tegen den aanval verzet bieden", oa. ook het vraagstuk der leveranties aan de Sovjet-Unie. De Britsche minister Beaverbrook zal naar Washington reizen om verdere bijzon derheden te bespreken. In de verkla ring wordt verder gezegd, dat gespro ken is over maatregelen, Welke beide landen zuilen nemen om hun eigen veiligheid te waarborgen. "jk Associated Press meldt, betee- k^nfde gemeenschappelijke verklaring de meest concrete uiteenzetting over de oorlogsdoelen, welke tot dusverre van Britsche zijde gegeven is, waarvan het belangrijkste is, dat de afzonderlijke staten economisch samenwerken, voor zoove zij vredelicyend zijn. Het hoogte punt der oorlogsdoelen wordt gevormd door de ontwapening van de spilmo- gendheden. Voorts verklaren Roose velt en Churchill van meening te zijn, dat na de „definitieve vernietiging der nazityrannie" de ontwapening van de „agressieve landen" van belang is met gelijktijdige inrichting van een breeder en permanent stelsel van algemeene veiligheid. In een radiok-ede heeft majoor Attlee omtrent de j ontmoeting tusschen Roosevelt en Churchill op open zee medegedeeld, dat Roosevelt en Chur chill een gemeenschappelijke verkla ring hebben afgelegd, volgens welke de Vereenigde Staten en Engeland geen 'erritoriaie' veranderingen wenschen. Jeze moeten overigens, zoo gaat de verklaring verder, slechts op wensch der betrokken volken tot stand komen. De verklaring spreekt verdef van „ecnomische samenwerking der vol ken'. Ofschoon gezegd wordt, dat alle volken deft hun aangenamfen regee- ringsvorm zelf kiezen moeten, komen Roosevelt en Churchill op voor een vernietiging van een natidnaal soclalis- tischenregeeringsvorm, met de be wering, dat dit de voorwaarde is voor een vrede in veiligheid. De Rriiache berichtendienst meldt omtrent de? radiorede, die AtUee heeft gehouden over de ont moeting tusschen Roosevelt Churchill, dat hun besprekingen drie dagen hebben geduurd, en dat daarbij niet slechts de voorzienings- kwestte„maar ook de situatie in het Verre dfasten, de aangelegenheid- Dakar en de Duitsch-bolsjewistische oorlog zfjn besproken. Naar aanleiding van de gemeen schappelijke verklaring van Roosevelt en Churchill heeft men gisteren op de persconferentie den Amerikaanschen minister van Boitenlandsche. Zaken, Cordell Huil, gewezen op de omstandig, heid, dat het Amerikaansche volk gegevens wenscht over de wijze, waar op men den oorlog denkt te winnen, tegen Vichy en Japan wil optreden gn Engeland en Amerika de benarde Sovjet te hulp zullen komen, t, In zjjn antwoord beperkte Huil zich tot de algemeene bewering, dat de gemeenschappelijke verklaring „funda- menteele beginselen" inhoudt, die de Ver. Staten zullen steunen tot zij in „de geheele beschaafde wereld" weer worden gehuldigd. Nadere inlichtingen weigerde Huil, speciaal een antwoord op de vraag, of de passage in de gemeenschappelijke verklaring, die spreekt van gelijk recht op de grond stoffen der wereld, met inachtneming van de bestaande verplichtingen van Engeland en de Ver. Staten,1 wellicht beteekent, dat Engeland wil blijven vasthouden aan de overeenkomst van Ottawa en alle offers in dit opzicht aan Amerika wil op'leggen, De New Yorksche middagbladen publiceeren het bericht over de ont moeting tusschen Churchiil. en Roose velt onder zware koppen, waarin wordt medegedeeld, dat de twee het eens ge worden zijn over de oorlogsdoe'einden, waarvan er één vernietiging van het natioaal-socialisme is. Commentaren ontbreken voorloopig nog, Uit Washington zijn de eerste reactieg uit Congreskringen ontvangen. Associa. ted Pr-jss meldt, dat in regeerings- kringen de opvatting is gcujt, dat aan de beginselen van Churchili" en Roose velt in alle „anti-aslanden" een goede ontvangst ten deel zal wallen. De voor zitter van de militaire Senaatscommis sie, de democraat Reypold», heeft de vraag opgeworpen, waarom Engeland en Amerika de bekende „vk t vrij heden" niet terstond in de Sovjet-Unie en Britsch-Indië invoeren. De republi- keinsche afgevaardigde Shafer noemde de verklaring gelijkluidend met het éroegere oude vrouwengeleuter. De officieele v wklaring van het Witte Huis over di ontmoeting heeft op het publiek te New York al» een donderslag gewerkt, aldus het D.N.B-, omdat men daann naar oveya! Uit de eerste uitlatingen blijkt een gieUwen stap van Roosevelt ziet in dcf richting van actievere deelnéming van de Ver, Stoten aan den oorlog, z nder rekening te houden met de mèening1 van «het volk en het Congres. De eerste reactie van het publiek gaat uit van de op vatting, dat verbinding van de Ver. Staten aan de oorlogsdoeleinden van Engeland heelt wat actiever steun zou meebrengen. Terwijl in interventionis tische kringen het optreden van Roose velt wordt toegejuicht, doet zich reeds felle critiek gelden. Men verwijt Roose velt, dat hij het Congres en het publiek weer eens voor een voldongen feit pleegt te stellen. De Londensche nieuwsdienst heeft hedenochtend gemeld, dat men de ver. klaring van Roosevelt en Churchill moet beschouwen als een directe waarschuwing aan het adres van Japan. De Sovjet-Unie is, Volgens Londensche kringen op de hoogte gehouden omtrent de bijeenkomst. Het Witte Huis maakt bekend, zoo meldt Associated Press, dat minstens een der besprekingen tusschen Roose velt en Churchill lieeft plaats gehad aan boord van het Britsche slagschip Prince of Wales. De theatrale gemeenschappelijke ver. klaring van Roosevelt en Churchill ■in politieke kringen n zeer onbeholpen [olie frasen, aldus ers, eens geleverd Genève, zoo ver- Sart men in gencemde kringen, zijn thans uit de motzakken te voorschijn gebaald en opgestreken. De oude zon daar Chuj-chill poogt zich door dezen reusachtigen zwendel uit rijn benauwd heid te redden, Churchill en Roosevelt dom en driest als steeds meenen ook thans nog scheidsrechtertje te kunnen spelen en Euopa, dat op het punt staat zijn lot zelf in handen te nemen, te blijven bevoogden en ringel- ooren, zooals dit al tientallen jaren en nog langer geschiedde. Ten aanzien van de verklaring, dat Churchill en Roosevelt geenerlei territoriale uitbreiding'van hun landen wenschen, wijst men in politieke krin gen te Berlijn eenvoudig op de recente overweldiging van Groenland. IJsland en Syrië, benevens in h'et algemeen op de territoriale onrechtvaardigheid van het verdrag van Versailles, De lieutsche diplomatisch, politic che Korrespon^ienz noemt de gemeenschappelijke verkla ring van Roosevelt en Churchill een slecht plagiaat van de punten van Wilson, dat re^is daarom ge<»n aan trekkingskracht kan hebben, omdat de opstellers de zelfde menschen zijn. die, nauwelijks 25 jaar geleden, de wereld hebben bedrogen door hun voorspiegeling van niet ernstig be doelde beloften en die sindsdien door hun handelingen al lang vveer hebben bewezen hoe het in' waarheid* gesteld" is met hun eigenlijke gezindheid en politieke doelstellingen. De bewering van Churchill en Roosevelt, dat hun landen noch territoriale, noch eeniger- lei andere verrijking nastreven ken merkt de Korrespon enz als een brutale leugen. Evenals in den wereld oorlog, zoo gaat zij voort, streeft Engeland er .ook thans naar vreemde volken, die vrij wenschen te zjjn, aan zich dienstbaar te maken. En wat de politjek van Roosevelt betreft, het is juist ook van zijn program een essen tieel punt, de-wsaiHimische en militaire suprematie niet alleen op het Weste lijk halfrond, maSr ver buiten dit gebied te veroveren. Deze supprematie, die in waarheid niet anders beteekent dan „territoriale structuurwijziging" bekommen zich niet in het minst om de wenschen van de belanghebbende volken. Deze worden zoo noodig met bommen, af persing of omkooperij van geschikte partijgroepen tot rede gebracht. Hetzelfde is het geval met het grootmoedig voorgespiegelde* recht voor alle volken om hun eigen regee ringsvorm te kiezen. Zij worden met rust gelaten, voor zoover zij zich schikken naar de richtlijnen van Engeland en Noord-Amerika in de door deze mogendheden opgeëischte ruimten. Overigens toont bet volgende groteske programpunt, de opheffing van de door het geheele Duitsche volk gewilde leiding van Adolf Hitler, dat het den beiden mogendheden, voor wie volgen» "hun eigen woorden naast de, démocratie ge-m plaats ia vooi Naar de Londensche correspondent van de Ne w York Pos t meldt, heeft Eden den Sovjet-ambassadeur Maisky gistermiddag op de hoogte gebracht van den inhoud der tusschen Churchill en Roosevelt gevoerde besprekingen. Maisky/zou uitdrukking! hebben ge geven aan zjjn tevredenheid. Lord Beaverbrook heeft tegenover vertegenwoordiger der Amerikaansche pers verklaard, dat het tot dusverre door de Ver. Staten geleverde oor logs» materieel voor Engeland niet voldoen de is. De Ver, Staten mogen niet ver geten dat Engeland strijdt tegen een vijand, die vol vertrouwen en goed georgarfiseerd is. De Ver. Staten moé ten Groot-Brittannië meer oorlogs. materieel leveren en de leveranties bespoedigen. Vooral heeft Engeland bommenwerpers noodig. Ook heeft het dringend behoefte aan tanks en levens middelen. Kort na zijn aankomst in -Washington heeft lord Beaverbrook, naar Associa ted Press meldt, met den directeur van het federale productiebureau, Knudsen, en met andere regeerings-ambtenafen besprekingen «gevoerd. De bonaanwijzingen voor de komen de week geven de bonnen 31 voor de nieuwe weekrantsoenen aan. De bonnen 30 en 31 voor kaas blijven geldig i.e.m. 6 September, terwijl de aardappelbon 30 een geldigheidsduur heeft t.e.m. 23 Augustus. Nieuwe aardappel- en eierenbonnen zullen nader bekend gemaakt worden. autoritaire regeringssystemen, in het geheel niet te doen is om ware zelf bestemming. Dit punt bewijiPboven dien, dat Roosevelt en Curchill een organische, eenheidvormende samen, vatting van Europa, zooals juist de spilpolitiek die in het oog heeft gevat, met «11e middelen zouden willen ver hinderen, ten einde evenals in het verleden in den zin van hun thans gemeenschappelijk imperialisme de naties van de oude wereld opnieuw tegen elkander te kunnen uitspelen. De Korrespondenz besluit haar beschouwingen sis volgt: Duitschland en zijn bor.dgenooten. gewaarschuwd door bittert, ervarin gen, strijden thans den jd voor het behoud van de Europeesche cultuur, die rfoor het bolsjewisme met steun van Churchill en Roosevelt bedreigd wordt, Zij zijn chtet ook bereid tot een strijd tegen een ieder, die den volkep hun hoogste <o*d, in vrijheid te teven en U werken, wil ontrooven en onthouden niet de me thodes van slavenhouders." Het A.N.P. meldt; Op 16 Augustus heeft de staf van de N.S.B. in Utrecht een conferentie ge houden, waar commissaris-generaal Schmidt ip diepgaande beschouwingen den binnen en bultenlandschen poli tieleen toestand heeft behandeld. De leider der N.8.B., ir Mussert, ging ver volgens uitvoerig in op de rede van den commissaris-generaal. De leiding der conferentie was in handen van den plaatsvervangenden leider der N.S.B., Van Geelkerken. Dat'wil het nieuwe Duitschland van Adolf Hitler. Een «nieuw Europa, op bouwen. Een nieuwe ordening vestigen. Ons werelddeel weer bewoonbaar maken voor een ieder die werken wil en kan. En Stalin Wat wil/ deze Het dom, beschaving en caltuur vernie- bolsjewisme vestigen, dat is: Christen- tigen. Dat beteekent, moord en dood slag, armoede en ellende. Nederlarders, <fe keuze kan toch mat moeilijk zijn I Als waar Christen en goed vaderlander is uw plaats Immers aan de zijde van hen, die den opbouw willen U k u n t toch' nimmer wenschen, dat Europa het slachtoffer wordt van een horde barbaren, die reeds 25 jaar een millioenenvolk onderdrukt en hel ten slotte in het ongeluk stortte? En als gü uw keuze gedaan hebt, u dus schaart achter de bouwers van het nieuwe Europa, voegt dan de daad bij het woord. Vele duizenden «telden reeds die daad; zij strijden aan het Oostfront of maken zich gereed dsaf- heen te vertrekisen. Zij begrijpen, dat zonder strijd geen overwinning moge lijk is. Zij beseffen, dat ook Nederland zijn .aandeel moét leveren, wil het straks een eervolle plaats in het nieuwe Europa kunnen innemen. Zij zijn de sloopers van het bolajewlsme, maar tevena de bouwera aan de nieuwe toekomat van ons vaderland. Een nieuwe toekomat bouwen vpef ons land en volk. Er ia geen schooner doel. Het is uw plicht daaraan mede te werken. Verzaak die plicht niet, maar meldt u aan bij "het Koninginnegracht 32, 'a-Gravenhage. - Zon op 6.21, onder 21.06 Maan onder 15.13,op 0.12 Men I» verplicht te verduis teren van zonsondergang tol zonsopkomst Lantaarn* ven voertuigen moeten te nar na sonsonder gang ontstoken worden - lonvMwml H 713

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1941 | | pagina 1