Ee*. (Ucl v
2\U£*hWb&h. -t*v «Ae*».
Hart van Holland/2 juli 1997
pagina 29
Met geuren kun ie sfeer scheppen als met geen ander
middel. Men is het er steeds meer over eens, dat een tuin
zonder geur niet af is. Opvallende geuren zijn er vooral in
de voorzomer. Het is voor de meeste planten de hoofdbloei
periode. Klimplanten met geur zijn extra waardevol, omdat
ze rijk bloeien èn geuren. En klimplanten hoeven niet perse
te klimmen: omdat ze lange takken maken kunnen ze ook
heel goed horizontaal langs een hek worden geleid, of over
een schuurtje.
TIP: Alle klimplanten hebben de neiging om in hoeken en
gaatjes te kruipen. Laat ze daarom niet over een pannendak
groeien!
Zachte kleuren
Romantisch en overvloedig bloeiend zijn klimrozen, die op
allerlei manieren geleid kunnen worden: tegen de gevel,
langs hekken, over bogen, pergola's en standaards, maar
ook in oude bomen, of over de gror\d. Voor al deze
toepassingen zijn meer of minder sterk groeiende rozen
verkrijgbaar. Een ijzersterke is Rosa /Jew Dawn', met
zachtroze, gevulde bloemen die licht geuren. Ngw Dawn'
groeit fors uit en bloeit meestal door. Pink Cloud' is een
roos met een wat steviger kleur, zalmroze. Zéphirine
Drouhin' is dieproze en grootbloemig, met eert sterke geur.
Bijzonder aan deze soort is, dat hij vrijwel geen doorns
draagt.
TIP: Klimrozen snoeien is niet moeilijk: in maart een
gedeelte van de oude, verweerde takken onderaan wegne
men om de plant te verjongen. Op de hoofdtakken alle zij
takken tot op 15 cm terugsnoeien.
Ook op het balkon
Lonicera of kamperfoelie heeft
net als de roos een geur die in
parfums wordt gebruikt, kamper
foelies houden van goede, wat
vochtige tuingrond in de zon of
gedeeltelijke schaduw. Lonicera
periclymenum Serotina' is rijk-
bloeiend; de bloemen, vipletrood
met geel, verschijnen van juni tot
oktober. Daarna draagt Serotina'
helderrode bessen, opvallend
oranjegeel zijn de geurende bloe
men van Lonicera tellmanniana,
die in mei en juni bloeit., Een
mooie, kleinbladige kamperfoelie
soort is Lonicera japonica Hall's
Prolific' rijkbloeiend met sterk
geurende, van crème-wit naar
oranjegeel verbloeiende bloemen,
van juni tot september.
TIP: Kamperfoelies zijn zo sterk
dat ze het ook in bakken op het
balkon prima doen. Wanneer ze te
groot worden kunt u ze gewoon
bijknippen.
Ander geurende klim
planten
Clematis flammula, die tot 5 m
hoog groeit, is een plant met zeer
welriekende bloemen van juni tot
oktober en vormt daarna mooie
zaadpluimen.
Clematis vitalba de inheemse
Bosrank, groeit fors uit met lia
nen die wel 15 m lang kunnen
worden. De Bosrank bereikt daar
mee met gemak de top van een
middel-hoge boom. De bloemen
zijn roomwit en geuren heerlijk.
Ze verschijnen van juli tot sep
tember. Een bijzondere soort is de
laatbloeiende Clematis rehderia-
na, met lichtgele klokvormige
bloemen die zaait naar primula s
geuren.
TIP: Deze kleinbloemige soorten
kunt u in het voorjaarflinkterug-
snoeien als dat al nodig is. Ze doen
het ook op plaatsen waar groot-
bloemige soorten moeite hebben.
Wel altijd met de voet in de scha
duw zetten, bijvoorbeeld achter
een heester of een flinke vaste
plant.
Goed bevestigen
Klimplanten staan altijd moo"i,
wanneer ze tegen een gevel wor
den geleid. Zorg vooral voors ste
vig materiaal, bijvoorbeeld een
betonmat, staaldraad of dik ge
plastificeerd ijzerdraad. Uitge
groeide klimplanten worden
zwaar en waaien bij storm los
omdat ze veel wind vangen. De
takken het liefst vastmaken met
flexibel binddraad aan een stevige
leidraad. Gebruik klossen of keiI-
bouten met oog om een afstand
van ongeveer van 10 cm tussen de
muur en het draad of hekwerk te
houden. Dit heeft twee voordelen:
Snoeien en aanbinden van jonge
takken is veel eenvoudiger, en het
komt de gezondheid van de klim
plant ten goede: de lucht circu
leert beter en de plant zit niet te
dicht op een hete muur.
Watersport, wandelen of skaten
Rotterdam - Het groene gebied
tussen Zevenhuizen, Oud-Verlaat,
Zevenkamp en Ommoord biedt
vele mogelijkheden voor recrea
tie. Het gebied vormt een rust
punt temidden van de bebouwing
van de stad en vele drukke wegen.
Heel dicht bij huis is er toch de
Mogelijkheid volop te genieten
van veel groen en zijn bewoners.
De fiets- en wandelpaden langs de
Rotte bieden volop gelegenheid
voor ontspanning in de natuur.
Het strand aan de Zevenhuizer-
plas is ideaal en heel bereikbaar
voor dagrecreatie. Uiteraard is de
Zevenhuizerplas ook heel ge-
rLn- L voor watersport. Menig
liefhebber van de surfsport kan
zijn hart ophalen.
Euro Funcenter, gelegen aan de
Mrandweg, biedt ook deze zomer
eg,
fle mogelijkheid
binnen één dag volledig onder de
Knie te krijgen tegen een aantrek-
Keiijk zomertarief. Voor slechts f
r worden in een dag tijd alle
Kneepjes op het gebied van surfen
aangeleerd. Tegen een geringe
Wngoeding kan er ook gebruik
ójmaakt worden van een surf-
P'ank en een pak. Dit is tevens een
goede gelegenheid om de nieuwe
generatie surfplanken eens uit te
proberen, deze zijn de afgelopen
nireti narr,elijk erg veranderd. De
Panken zijn lichter en handza-
er geworden en het optuigen is
mpeler door de toepassing van
euwe technieken. Op deze ma
an is voor iedereen het surfen
eze zomer
het surfen
opnieuw aantrekkelijk, zowel
voor degene die in het verleden
deze sport heeft beoefend, als
voor mensen die nog nooit op een
plank hebben gestaan.
Het gebied rondom de Zevenhui
zerplas leent zich ook uitstekend
voor het beoefenen van een vrij
nieuwe sport, die snel wint aan
populariteit: het skaten. Alle pa
den rondom de plas zijn geasfal
teerd en voeren door een mooi
natuurgebied. Zo is actief bezig
zijn en werken aan de conditie
tevens een prachtige manier voor
ontspanning. Ook hiervoor kan
men terecht bij Euro Funcenter.
Hier kunnen skates gehuurd voor
slechts 15,- per dag en men
krijgt een kaart mee van het ge
bied. Iedereen die kan schaatsen
kan ook skaten en al vrij snel
kunnen vrij grote afstanden wor
den afgelegd. Ook de conditie
wordt vrij snel stukken beter met
deze manier van sportief bezig
zijn.
landde Zevensprong. Er zijn bij dit
centrum 11 tennisbanen "beschik
baar waarvan vier indoor. Spor
ten bij de Zevensprong gebeurt
altijd onder leiding van een gedi
plomeerde sportleraar. Ook kan
er bij de Zevensprong een kegel
baan gehuurd worden en de culi
naire voorzieningen zijn uitste
kend.
Zwemmen in open water kan heel goed in Zuid-Holland. Zee,
meren en plassen bieden veel mogelijkheden om te zwemmen.
Het water is echter niet overal even schoon en veilig.
Waar beslist niet
zwemmen?
bij jachthavens of ligplaatsen
van boten; in vaargeulen of bij
aanlegplaatsen van ponten en
veerboten; bij een gemaal of
sluis; bij afvoerleidingen van rio
leringen en rioolwaterzuiverings
installaties; op plaatsen met veel
watervogels; op plaatsen waar
kadavers drijven (botulisme ;*op
plaatsen waar ratten voorkomen;
op plaatsen waar vuil op het
water drijft; in water waarin veel
algen voorkomen; in grote rivie
ren.
Duik nooit in onbekend, on
diep of troebel water.
Zwemmen in open water is overi
gens altijd voor eigen risico. Er is
meestal geen toezicht en de kwa
liteit van het water wordt niet
dagelijks gecontroleerd.
Kwaliteit
Oppervlaktewater is niet te verge
lijken meteen zwembad. Wordt in
een zwembad de waterkwaliteit
voortdurend gecontroleerd in
oppervlakte water is dat onmoge
lijk. Wel controleren de waterkwa
liteitsbeheerders op plaatsen
waar veel mensen recreëren elke
twee weken het oppervlaktewater
op bacteriën, helderheid en de
aanwezigheid van blauwwieren.
Veiligheid
Ook als de kwaliteit van het water
goed is kan zwemmen in open
water vol risico's zijn. Vaak is de
helderheid beperkt zodat duiken
heel gevaarlijk wordt omdat men
geen scherpe voorwerpen en ob
stakels kan zien. Zwemmen in
water met veel scheepvaart is uit
den boze; in de grote rivieren is
het buiten de kribben zeer gevaar
lijk. Het water is een stuk kouder
en vanaf een schip zijn zwemmers
niet te zien.
Veel voorzichtigheid is ook gebo
den bij het zwemmen in zanawin-
plaatsen; het is er diep en er zijn
koude stromingen.
Allergie en klachten
over gezondheid
Algen in het water kunnen klach
ten als allergie, huiduitslag, jeuk
of hoofdpijn veroorzaken. Ook
kunnen sommige planten en rup
sen op strandjes en zonneweiden
irritatie r veroorzaken. Wie
(ernstige gezondheidsklachten
heeft na het zwemmen in open
water wordt aangeraden naar de
huisarts te gaan. Ook melding bij
de GGD of de. zwemwatertelefoon,
is raadzaam.
Als er veel klachten zijn over een
bepaalde locatie kan dat aanlei
dingzijn extra onderzoek te doen
of maatregelen te nemen.
Botulisme
Botulisme is een besmettelijke
vorm van voedselvergiftiging
waaraan vooral watervogels en
vissen sterven. De bacterie die
botulisme veroorzaakt kan zich
alleen onder bepaalde omstandig
heden vermenigvuldigen. Dat ge
beurt dan wel erg snel. Gunstige
omstandigheden voor botulisme
zijn:
een eiwitrijk milieu (dode vogels
of vissen, vooral wanneer deze in
het water liggen
water dat 20 graden Celcius of
nog water is (met name ondiep,
stilstaand watery wordt in de zo
mer snel warm
Botulisme bij dieren kan herkend
worden aan verlammingsver
schijnselen aan kop, nek, vleugels
of poten. Er bestaat nogal wat
verwarring over het gevaar van
botulisme. Wij kennen zeven soor
ten botulisme die gelukkig niet
allemaal gevaarlijk zijn voor men
sen. De meest voorkomende soort
in Nederland is in principe alleen
gevaarlijk voor dieren, maar
voorzichtigheid blijft geboden.
Wanneer namelijk een dier dat
besmet is blijft liggen, kunnen ook
soorten botulisme ontstaan die
wel gevaarlijk zijn voor mensen.
Met botulisme besmette dieren
moeten daarom zo snel mogelijk
worden weggehaald. Dit is een
taak van de gemeente.
Meldt, indien men meent botulis-
meslachtoffers aan te treffen, dit
zo snel mogelijk bij de gemeente.
Bovendien moet men hier niet in
het water gaan.
Blauwwieren
Blauwwieren zijn eigenlijk bacte
riën die eruit zien als wier. Als ze
gaaf zijn hebben de meeste blauw
wieren een blauwgroene kleur;
enkele zijn roodbruin. Drijvend
aan het wateroppervlak vormen
ze een laag die op olie lijkt. Als
deze laag dikker wordt en het wier
dichter op elkaar drijft, sterven
de blauwwieren af en vormen een
stinkende brei. Bij het afsterven
produceren sommige blauwwie
ren giftige stoffen die schadelijk
kunnen zijn voor mens en dier.
Vergiftigingen door blauwwieren
komen alleen via de mond tot
stand. Het gif dringt niet door in
de huid. Ernstige vergiftigingen
doen zich bij mensen zelden voor,
omdat zij niet veel water binnen
krijgen bij het zwemmen. Kleine
kinderen zijn kwetsbaarder om
dat zij meer water binnen krijgen
en eerder ziek worden door ver-
fiftiging.
innen twaalf uur na het zwem
men in water met blauwwieren
kunnen mensen last krijgen van
de volgende verschijnselen:
hoofdpijn, huiduitslag, maag
kramp, misselijkheid, braken,
diarree, koorts, een pijnlijke en
rode keel. oorpijn, oogirritaties,
loopneus of gezwollen lippen.
Deze verschijnselen honden onge
veer vijf dagen aan er verdwijnen
vanzelf. Blauwwieren hoeven niet
altijd de oorzaak te zijn van bo
vengenoemde ziekteverschijnse
len. Ook andere bacteriën en vi
russen zijn mogelijk oorzaak; de
klachten zijn vaak hetzelfde.
Raadpleeg in deze gevallen daar
altijd de huisarts.
Ziekte van Weil
Het is de bruine rat die de ziekte
van Weil met zich meedraagt en
verspreidt. Mensen kunne besmet
raken met de ziekte van Weil door
de urine van de bruine rat. De rat
plast niet alleen in het water,
maar ook aan de kant. Men kan
daarom zowel besmet raken in
het water als door bijvoorbeeld
een wandeling langs de water
kant. Bij mensen dringt de ziekte
binnen via wondjes aan de huid en
via de slijmvliezen van oeen en
neus.
Wanneer mensen besmet zijn met
de ziekte van Weil duurt het vijf
tot veertien dagen voordat ze
echt ziek worden. De ziekte uit
zich in eerste instantie in de vorm
van plotselinge hoge koorts,
hoofd- en spierpijn, rode ogen,
huiduitslag en een stijve nek. Bij
deze verschijnselen is het verstan
dig de huisarts te waarschuwen,
want na een paar dagen tast de
ziekte ook de nieren en de lever
aan. Uiteindelijk kan de patiënt
geelzucht krijgen.
Melden
Bel altijd de zwemwatertelefoon
in geval van botulisme, de ziekte
van Weil of gezondheidsklachten
na het zwemmen in open water.
Hiermee helpt men voorkomen
dat andere mensen ziek worden.
Het nummer is 070-441 75 50.
Ook voor melding bij twijfel over
de waterkwaliteit.
De provincie plaatst waarschu
wingsborden bij verdachte zwem
plaatsen.
Rosa New Dawn'
om
Ncssilanto
Bron: Zwemmen in oppervlaktewater 1997"
van de provincie Zuid-Holland.
