M00NH07ENSCHE COURANT.
WEEKBLAD
F. 40.
ZONDAG a APRIL
1870.
VOOR DE KRIMPENER-. ALBLASSER- EN LOPIKERWAARD.
i r f
PRIJS OUER COURANT
Voor Schoonhoven per drie maanden 0,60.
Franco per po«t- 0,75.
ETCVOORSTEL
EEN W
TEN BEHOEVE
DER WERKLIEDEN IN NEDERLAND.
Onze lezers zullen reeds meermalen hebben
hooren spreken van wat men noemt het tociale
vraagstuk. Wel is het aantal der maatschap
pelijke quaestiëndie dagelijks om oplossing
vragenlegio, maar toch is er eene, welker om
vang zoo groot, welker belangrijkheid zoo alge
meen erkend, welker,,bespreking zoovele jaren
enieeuwen herhaald, eh welker beantwoording
zoo ontzettend ipoeilijk is, dat zij stpeds als
het sföciale vraagstuk bij Uitnemendheid wordt
aangeduid. Dit vraagstuk betreft den toestand
der arbeidende klassen.
Die toestand is in den regel niet benijdens
waard. vEen arbeiders-budget is het groot
ste financieele kunststuk, dat ooit is verricht,"
schreef onlangs een nederlandsch staathuishoud
kundige, en inderdaad dat kunststuk moet dan
toch maar dagelijks worden uitgevoerd en wordt
htf wk. Mimr hoe? De loonefT zijn in den
regel zoo laag, datd.e kostwinner nauwelijks in
de meest gewone behoeften van het gezin voor
zien kan. Bijzondere uitgaven wegens ziekte
of andere ongelukken ruïneeren hem dadelijk:
Hij leeft bij den dag en moet die gewone be
hoeften tot een zeer klein getal inkrimpen. Aard
appelen zijn op zijn tafel het bekende dngelijksch
gerecht. Geschikte uitspanningen kan hij zich
niet verschaffen, dan in het doodend gebruik
van geestrijke dranken. De koude winter brengt)
elders de verwarmende kachels, de wollen de
kens en de dikke kleederen mee, maar voor deu
arbeider zoo dik wij niets anders, dan meer kou,
meer ziekte, meer gfbrek en minder verdiensten.
Men moet niet meenen dat zijdie met don
kere kleuren den ellendigen toestand der arbei
dende klassen afschilderen, overdrijvew. Deden
zij het maar; doch hun voorstellingen zijn zoo
dikwijls niets meer of minder, dan de zuivere
waarheid. Vooral de bewoners dér groote fa
brieksteden moeten in een winteravond de ar
beidersbuurten eens doorwandelen. Wanneer zij
gevoelig zijn van hart, loopen zij groote kans
wanhopend thuis te komen.
En toch wanhoop geeft hier niets. Aalmoe
zen doen het ook niet. Tot tijdelijke leniging
van ..den nood hier en daar gunnen zij veel
bijdragen, maar op den duur zijn zij onvrucht
baar, zelfs schadelijk. De arbeiders willed dat
ook niet. Geregeld hooger verdiensten, dat is
hun ideaal.
Wie de geschiedenis nagaat der pogingen, die
reeds zoo lang zijn aangewend om een beteren
stand der dagloonen te verkrijgen, wie er aan
dertkt met hoeveel opgewondenheid die vele po-
gftigen begroet zijn om straks weer met de bit
terste teleurstelling in het groote graf der mis
lukte maatschappelijke hervormingen te worden
bijgezet, wie daarbij bedenkt met hoeveel ernst
en goeden wil die pogingen meestal begonnen
zijn, hij zou er bijna toe gebracht worden wee
moedig te klagendaar is een harde natuurwet,
die de loonen regelt, en geen menschelijke geest
vermag iets daartegen; het is den arbeider ge
zet een ellendig bestaan te koopen voor een
laag loon, zoo is het noodlot.
'Wij zullen meermalen de gelegenheid hebben
het sociale vraagstuk van zön onderscheiden kan
ten te bezien-, doch willet thane alleen een en
kelen blik wijden nan eem wetsveranderingvan
welke een van de leden def T>*mle Kamer eenige
verbetering, althans van dn ellendigen toestand,
dien wij zoo straks beschreven, verwacht.
Het is bekend dat irpttn' laatste» tijdvooral
in andere landen, dê werkstakingen een middel
zijn gewordenvan hetwelk de arbeiders gouden
bergen te gomoet zien. En inderdaad, hoezaer
wij er voor waarschuwen dat men Joch de ar
beiders niet verblindt door schoone woorden
om ze later in nog grootfcr ellende den blind
doek van de oogen te nemen wij willen ook
niet beweren, dat werkstakingen altijd onvrucht
baar en nadeelig zijn. Het zijn alleen hoogst
gevaarlijke wapenshet sjn messen waarmee
de arbeiders zich wel eeps een stuk van het
groote maatschappelijke tyood kunnen snijdeö,
maar dat zoo licht afschatopt en hun een wond
toebjjpngt, die eerder is, fffeLgea Aaa^genezen.
Zy kunnen soms goed do-jJ 7*ar z'jn van die
ondernemers en werkbazen, 6ie aan hun eigen
winsten en aan het lage loon hunner arbeiders
zoo gewoon zijndat zij door dwang er toe ge
bracht moeten worden meer loon te geven. Daar
zijn van die ondernemingen, waarin de prijzen
der producten zeer goed iets kunnen stijgra,
zonder dat het gebruik dier zaken daardoor ver
mindert, en die verhooging der prijzen zoude dan
zeer goed aan het loon der arbeiders ten goede
kunnen komen. Daar zijn van die gevallen,
waarin de winsten der fabriekanten zonder be
zwaar iets zonden kunnen dalen en de.voordeelen
der industrie meer gelijkmatig tusschen den heer
en den arbeider zouden kunnen verdeeld worden.
In dergelijke omstandigheden is een gezamen
lijke werkstaking dikwijls het eenige middel, dat
werkt. Maar daarom juist moet men zoo voor
zichtig zijn. Want, heeft men zich vergist en
kunnen dè meesters met geen mogelijkheid toe
geven dan is de ellendedie komtveel grooter
dan zij, die er was. Dan gaat de onderneming
te niet, dan zoeken de verbruikers hun artikelen
elders, dap Vervalt dé ondernemer zelf tot armoede,
e*> wanneer hij geen geld heeft, waarmede zal
hij dpn zijn volk betalen? De arbeiders mogen
djt wel bedenkenwant de rijkdom der meesters
is hun vijand niet. Integendeel, ljoe beter die
meesters er in zittenzoo veel te meer zekerheid
bestaat er ook voor het werkVolkdat het loon zal
worden betaald.
Bovendien, zelfs in die gevallen, waarin een
werkstaking zonder twijfel nuttig kan zijn, moet
zij met groote omzichtigheid worden op touw ge*,
zet; gedurende de werkstaking zelf wordt ér na
tuurlijk niets verdienden er-moet dus eeu som
voorat zijn bijeengebracht, waarvan men tl dien
tijd leven kan. Gebeurt het dan nog. dat de
meester andere werkliedeaJmjk vindendie voor
het gewone loon gaarne in JPrdienst willen tre
den, dan is hij natuurlijk gered en .behoeft hij
zich volstrekt niet meer deTmoeite te geven zijn
vorige arbeiders voor zich te winnen. Hun ge-
heele spel, want een dobbelspel is elke werksta
king altijd min of meer, is dan mislukt. Zij
hebben gedobbeld om hun leven en dat van het
gezin en hebben hét verloren.
PRIJS DER ADVERTENTIEM
Van 1 tot 5 regels9,60.
Iedere regel meer0,10.
Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco.
De arbeiders hebben dit al zeer spoedig inge
zien en zijn begonnen vereenigingen te vormen
tot gezamenlijke staking van den arbeid. De le
den dier vereeniging verbinden zich in zulk een
geval aan hunne lotgenooten niet ontrouw te wor
den 4rt brengen geregeld kleine geldelijke bij
dragen saraerf tot vorming van een fonds, waaruit
zij bij een werkstaking in hun eerste behoeften
zullen kunnen voorzien.
Dergelijke vereenigingen tot werkstaking zijn
volgens onze strafwet, een wet die, gelijk men
weet, nog van de dagen der fransche overheer-
sching afkomstig is, ongeoorloofd en wanneer
met de staking een aanvang is genteakt, kunnen
de leden worden vervolgd en veroordeeld, zelfs
tot gevangenisstraf van drie maanden, de hoof
den zelfs tot 5 jaar. Diezelfde wet bedreigt ook
wel straf tegen onderlinge samenspanning van de
ondernemers, wanneer dezen daardoor een ver-
mindering van het loon willen doordrijven en zij
daartoe werkelijk overgaan, maar de tusschen-
voeging van een klein woordje maakt tochdat
die ondernemers in een veel gunstiger toestand
verkeeren dan de arbeiders. Die meesters im
mers worden alleen gestraft, wanneer zij het loon
willen doen dalen tegen recht en billijkheid; voor
de arbeiders staat dat er niét bij. En nu is het
voor de meesters al heel gemakkelijk om aan te
toonen, dat recht en billijkheid inderdaad een
daling der loonen eischen, omdat hun industrie
anders niet kan blijven bestaanof omdat zij
meer moeten verdienen wegens het duurder wor
den hunner dagelijksche uitgavenen zoo al meer.
Onze lezers behoeven zich echter niet onge
rust te maken en te denkendat op grond van
die wetsbepaling al veel arbeidets in de gevan
genis zijn gebracht of gebracht znllen worden.
De officieren van justitie zien het maar door de
vingers en vinden.die bepalingen zóó slecht, dat
zij liever maar niet vervolgen.
Toch heeft Mr. van Houtenlid van de Tweede
Kamer, er bjj den minister van Justitie op aan
gedrongen dat die bepalingen zouden worden af
geschaft; wanneer de minister het niet voorstelde,
zou hij het zelf doen. Maar de minister heeft
beloofd dat hij het doen zou. Mr. v. H. heeft
nu alleen zijn denkbeelden in cén brochure pu
bliek gemaakt.
Is dat nü eigenlijk niet wat veel drukte voor een
paar wetsartikelen, die toch niet worden toegepast?
Wij gelooven het niet en hopen van harte dat
de afschaffing doorgaat. In de praktijk zal er
wel niet zoovéél door veranderen, ofschoon het
goed is dat het lot der arbeiders niet meer zal
afhangen van het inzicht der officieren van jus
titie en ofschoon de afschaffing ook op het ge
halte der arbeiders-vereenigingen wel goed werken
zalde mogelijkheid vap straf en in ieder geval
het verbod der wet houden thans dikwijls de eer
lijkste, verstandigste en beste arbeiders van die
vereenigingen terug, terwijl zij er juist zooveel
goed konden doen. Maar wanneer wij de af
schaffing wenschendan hopen wij vooral dat
daardoor die ouderwetsche begrippen zullen val
len die in elke werkstakingonverschillig in
welk geval, een misdaad zien en die schijnen te
meenen, dat de arbeider bij het aanbieden van
zijn arbeid niet dezelfde vrijheid mag hebben
als de koopman bij het aanbieden zijner waren.