SCHOONHOTENSCHEBANT
WEEKBLAD
F. 53. I
ZONDAG 3 JÏÏLL
VOOR DE YRIMPENER-, RLBUSSER- EN
1870.
OVERWAARD.
I t I w i
r
|>E PREVENTIEVE GEVANGENIS.
s:&w.N..v<i»Noq
-K
PRIJS OEZER COURANT-'
Voor Schoonhoven ,per drip maanden 0,60.
Franco per pout 1.
0,76.
Ven.
Met harteiflkdo dajitó.aan Ben gever
h bjj (ms nog ontvangen las NjN ƒ25.—,
lelk pedrag door ons aa-S de ilgemeene
^mmiBsieteBodegraveriis Ojvel gemaakt,)
8. W. N. vi*N<$>TEN.
Het ia inderdaad wel een vreemd verschijn
sel, dat terWijl ons volk dooi de krachtje stem
der openbare meening in dnyfoop dezer eeuw
zoovele vrijheden verworven hwfthet zich, wat
de preventieve gevangenis bctrmnog met een
zeer bekrompen stelsel behelpQ Wij gelooven
dan óoï dat de publieke opinifjop dit puqt nog
volstrekt niet wakker is. Ovfr het algemeeïi
vat ons volk de vrijheid te beperkt op. Men
wijst met zekeren trots op al de voorrechten,
welke onze natie geuiet en houdt volook o. i.
terecht, dat bijna geen volk zooveel vrijheden
vereeuigt. Ons onderwijs is vrij van staatsdwang
en vrij van den invloed der kerk; vrijheid is
er voor den godsdienst, voor de druk|jers, voor
het kiesrechtvoor het recht van vetoenigiug
en vergaderingvoor den handel. En toch, wat
onze rechtsinstellingen betreft, zijn wij in Yele
opzichten nog maar kinderen in de vrijheid/wij
missen veel, in welks bezit men zich elders reeds
sint» lang verheugt, en het is alsof wij geen haast
maken, ook die zoo gewichtige rijkdommen te
veroveren, of liever eenvoudig te eisphen.
Onze opvatting der vrijheid is te veel bij
uitstek politiekals ik het zoo noemen mag.
Wij hebben een afkeer van de inmenging der
zoogenaamde «administratie", gelijk de Franschen
het noemen en gruweu b. v. van oföcieële can-
didatufen bij verkiezingen voor een volksverte
genwoordiging, van mededeel ingen" en «waar
schuwingen", door een angstvallige regeering aau
de redactiën der al te vermetele dagbladenge-
daan, van een verbod om vereenigingen van
meer dan twintig personen op te richten. Wij
zien met medelijden neder op onze Eransche na
buren die al die onaangenaamheden nog dage
lijks moeten verterenen wij denken 'er niet
aan dat zelfs Frankrijk, om van het krachtige
Engeland met te sprekeniu vele zijner rechts
instellingen ons vooruit is.
Hoe komt dat? Men zou kunnen beweren,
dat de opkomst der vrijheid in deze eeuw be
paald een politiek karakter gedragen heeft en
de gevolgen harer geboorte nog ondervindt,
dat zij immers dagteeki-ut van de Franscbe re
volutie en de democratische bewegingen van 1848,
van welke vooral de laatste eén bij uitstek staat
kundig karakter hebben gedragen. Doch wat
hieivan zij, er bestaat nog een andere reden.
Het gemis van vrijheid in de uitoefening van
politieke rechten gevoelt ieder, maar met de rechts
instellingen, bepaaldelijk met de preventieve ge
vangenis, komt volstrekt niet ieder in aanraking.
belemmer de drukpen en duizenden roepexr
I Uiig
te Schoonhoven,
redding J. want u||iuizenden die dagelijks
in,ne dagblad- en tfjuftchriftartikeleu schrijven
lezen» gevoelen datlhier het leven van hun
r»! op^hetspel staat. Mfjar hoe weinigen zijn
tt betrekkelijk, achter jwiei zich de deuren der
ventjeve gevangenis fluiten? En bovendien
eésteft van hen blijken dan nog werkelijk
uldigerij w zijnwiel napfSu en ellenden bij
d^ maatschappij daarbuiten i langzamerhand in
h^jt vergeetboek gerakeui Jpa!aroin geloof ik dat
de fout bii ons volk nqg veel meer dan een te
beperkte opvatting der {vrijheid, in eeil bepaald
egoütitck«\beschouwing Ideri vrijheid gelegen is.
Doch 4| hebben zoo fin jeu dan feiten plaats,
die zelfs fjpat egoïsme te krachtjg zijn. Want
in den grond meent men net zqo kwaad niet.
Het egoïsme toch, dat ik bedoA,.verdooft ons
gevoel niet voor de vrijheid; van anderendoch
maakt alleen maar, dat wij naar die vrijheid zoo
veel niet omzien. Zijn oné eenmaal de oogen
opengegaan, d^n komt^ ofcse yjryheidslievende
natuur wel boven.
Zulk een feit leverde onlangs de zooveel be
sproken zaak van Pr. Elders. Aan een gezeten
burger wordt een zwaar misdrijf ten laste gelegd,
men ontrukt hem aan zijp omgeving, aan zijn
werkkring, men sluit heib op in de cellulaire
gevangenis te Amsterdam, eindelijk, nadat het
voorloopig onderzoek is afgesponnen, slaat bij
terecht en wordt vrijgesproken; de deuren der
gevangenis worden weder geopend, hij kan er
uitgaan alsof er niets gebeurd was; en toch heeft
deze man, die ten slotte niet schuldig verklaard
wordt, eenige maanden in de gevangenis door
gebracht. Men moge tegen Dr. Elders nog zoo
groote antipathie gevoelen dat doet uietp ter
zake; hij is niet strafbaar verklaard en toch
heeft men hem maanden lang gevangen gehouden.
Zulke gevallen komen meer voor en wij konden
nog onlangs in de dagbladen lezen, dat een
ander vrijgesprokene gedurende zijn voorloopige
aanhouding zoozeer in zijn zaken was achteruit
gegaan en zoozeer in zijn goeden naam bad ge
leden dat hij naar Amerika een goed heenkomen
moest zoeken. En ook al volgt er geen vrij
spraak, al wprdt de beschuldigde veroordeeld,
dan vragen wij, waartoe die dikwijls maanden
lange gevangenis, welke hem toch niet als str f
wordt toegerekend
Is dan de preventieve gevangenis een onrecht?
Volstrekt niet, doch alleen onder zekere voor
waarden.
Wanneer een misdrijf is gepleegd moet de
schuldige worden gestraft; dat eischt het recht,
dat eischt de veiligheid der maatschappij. Wij
moeten ons allereerst hiervan goed doordringen.
Geen ziekelijk medelijden met, geen bespottelijke
belangstelling in een of ander misdadiger, dien men
voor een romanheld wil doen doorgaan, zijn hier
op hun plaats. Daar is bij de laatste behande
ling der doodstraf-quaestie aan de tegenstanders
die straf, ja, in het algemeen aan hen, die voor
verzachting der strafwetten gestemd zijn, verwe
ten, dat zijL slechts sjmpathie gevoelen voor die
ven en moordenaars. Dat verwijt bevat een on
waarheid. Wij haten het onfecht, dat in som
mige straffen ligt opgesloten, maar wij haten
volstrekt niet minder het onrecht der misdaad.
Wanneer dus de schuldige moet worden ge-
IJS DER AIVEATENTIER
Van 1 tcWi 5 regelsf 0,50.
Iedere regel meer - 040»
Groote letters naar plaatsruimte, lazefadiag franse.
straft, moet de maatschappij ook de bevoegdheid
hqbben om te zorgen, dat dit doel inderdaad
wordt bereiwM De justitïp moet er voof kunnen
waken, dafldè schuldige niet door ontvluchting
zijn straf döjjtkomt, dat de stukken vin overtui
ging niet jvbrdeu weggemaakt df vernietigd, dat
de personen1), die over het gepleegde feit duide
lijke verklaringen en inlichtingen kunnen geven
zich niet aan het geven dier getuigenissen ont
trekken, or door valsche mededeelingen de jus
titie op een dwaalspoor bFangen. Hierbij komt
de wetgever op een zeer moeilijk terrejn. Die nog
niet van misdrijf is overtuigdstaat met Alle an
dere menschen gelijk, al heet hij ook verdachte
of beschuldigde, eu toch, hij mag niet ontvluch
ten ieder eigenaar van goederen ót pepieren heeft
dparover de vrije beschikking, en toch, die stuk
ken van overtuiging moeten voor verdwijning en
vernietiging worden bewaard; ieder men9ch hééft
de vrijheid te zwijgen, wanneer het hem goed
dunkt, eu tochde getuigen moeten sprékenzij
moeten de waarheid zeggen. Daar moet dus,
wanneer hel bestaan der maatschappij mogelijk
zal wezen, een deel \an de individueels vrijheid
worden opgeofferd. Deze overtuiging moet meer
en meer een .volksovertuiging worden. Niemand,
van wien die opoffering gevraagd wordt,, moet
trachten haar te ontkomen of zelfs daartegen be
zwaar maken, want ieder .moet bedenken dat
zijne opoffering aan het algemeen en ook aan
hem zelf ten goede komt. Is die overtuiging
diep geworteld, dan eerst kan men van een
rechtsbewustzijir der natie spreken.
Maar het blijven opofferingen en daarom mo
gen zij niet verder reiken, dan bepaald noodig
is. Dit geldt voor de preventieve gevangenis al-
lereerst. Het is er niet om te doen iemand
die wel moet worden vrijgesproken, maar op wien
toch zwarè verdenkingen rusteneen lesje te ge
ven, door hem eenigen tijd achter slot te houden.
Het is er niet om te doen den rechter van in
structie het gemak te bezorgendat de beklaagde
altijd onmiddellijk onder zijn bereik is, wanneer
hij hem hooren wil, zonder dat hij hem voofaf
befaoeft op te roepen.
Op het \aste land van Europa brengen de
nieuwste beginselen van strafrecht mede, dat een
preventieve gevangenis alleen dan geoorloofd is,
wanneer er vrees bestaat dat de beschuldigde
door ontvluchting de voltrekking der straf ou-
mogelijk zal makenof dat hij zijn vrijheid mis
bruiken zal om de sporen van het gepleegde feit
te vernietigen en alzoo den rechter de middelen
tot een grondig onderzoek te ontnemen. In En
geland neemt men zelfs die laatste reden niet
aan en meent men dat de justitie zelf daartegen
.moet waken, terwijl immers oofc, al zit de be
schuldigde gevangen, zijne handlangers, vrien
den ol betrekkingen zulk een vernietiging, wan
neer zij mogelijk is, toch wel dikwijls zullen
kunnen eu willen volvoeren.
In eeu volgend artik'él zullen wij bij de wet
geving van ons eigen land stilstaan en tevens
de middelen nagaan, waardoor men elders de
nadeeleu der preventieve gevangenis heeft weten
te temperen. Het tlians i'u Nederland heerscheude
stelsel moet worden veranderd, en wie dat doel
wil bereiken, moet het volksbewustzijn wakker
maken.
