SCHOONHOVEN» COURANT
WEEKBLAD
!DEN,
rtöii, lange en
>n en Schoren,
Voeringen om
et see jaar gua-
minste prijzen, bij
fMolenmakers
L, waar reeds 100
jurante lengte tot
aantal adressen
i Eigenaars van
(896)
1870.
ZONDAG 14 AWSTDS.
N°. 59.
)EN!”
tient buiten
VOOR DE KRIMPENER-, AIRIASSER- EN LOPIKERWAARD.
EEN TRADITION NEELE LEER.
5
STUUR.
9STERIJ,
Jzeren
NIEUWSTIJDINGEN.
S.&
I.
vanNOOTEN te Schoonhoven,
Uitgever».
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Schoonhoven per drie maanden f 0,60.
Franco per poet- 0,76.
i/le
er-
pC.
H
3
4
3
3
3
3
3
3
5
5
h
5
5 r
4i
4
5
5
5
5
5
5
5
6
5
5
5
5
5
5
3
w
4
25 Cent.
ijk op
PRIJS DER ADVERTENTIE»’
Van 1 tot 5 regels
Iedere regel meer- 0,10.
Groote lettere naar plaatsruimte. Inzending franco.
HH. Artsen
ziekte en me
luwen te ver-
llen zijne ge-
s indat doel
duizende doo
ier de verster-
S eene eerste
onvervalsckt,
door hen in-
edingsmiddel
5 Aug.
49S
56}
77*
82}
23;
24t«.
27:
2fl;
26|;
86
57
69;
84}
84}
75}
61}
61}
89
190}
39
39}
46;
45}
388
90}
38}
67}
87;
87A
82}
1891
187
Si
7S|
76
580. t
105
rdam. Depots
iad;A. SCHIP-
J. PORTON.
(903)
en deze Wetten
(900)
Of overdrijven wij
Wij behoeven niet verder te gaan dan de
Nederlaudsche grondwet. Art. 55 geeft aan den
Koning het opperbestuur der buitenlandsche be
trekkingen; art. 56 bepaalt dat hij oorlog ver
klaart en voegt er alleen bij, dat hij daarvan
onmiddellijk kennis geeft aan de beide Kamers
der Staten-Generaal. Meer wordt er niet van
gesproken. En nu mogen sommigen spitsvon
dig genoeg zijn om te beweren, dat de Ko
ning wel den oorlog verklaart, maar daarom nog
niet over het voeren of niet voeren van den dor-
log beslistdit is hier volkomen hetzelfde. Wnn-
neer b. v. de Oostenrij ksche constitutie zegt, flat
de Keizer over oorlog en vrede beslisten Ue
onze alleen dat de koning oorlog verklaart, dan
bestaat daartusschen geen verschilomdatwaa
neer onze staatsregeling het tegendeel bedoelde,
zij uitdrukkelijk aan de volksvertegenwoordiging
het recht van beslissing had moeten geven. Ad
ders is natuurlijk hijvan wien het afhangt deli
oorlog te verklaren ook van zelf degene diè
bepaalt of en wanneer er oorlog zal zijn. I
Wij behoeven ook inderdaad aan den zink
dier woorden niet te twijfelen. In alle consti-\
tutionneele monarchieën vinden wij in deze of)
andere bewoordingen hetzelfde denkbeeld terugy
voor de beslissing omtrent het
log berust het
schrijvers over
kennen dit en
recht.” Zoo spreekt b.
land, de Bosch
Het
voeren van ooj
zwaartepunt bij den vorst. 1
constitutionneel staatsrecht
voegen er meestal bij /ren te-
viki b. v. Bluntschli in Duitsch-
de Bosch Kemjier bij ons.
is er ons niet om te doen tegenover der
gelijke autoriteiten onbescheiden betweters te
wezen, maar wij zijn van de juistheid dier leer
volstrekt niet overtuigd, en wij juichen het
nog thans toe dat de hoogleeraar van Swinden
in 1814 in de vergadering der notabelen tegen
de Grondwet stemde, //omdat hij het gevaarlijk oor
deelde dat recht aan den Koning toe te kennen.”
Men werpe ons niet tegen, dat een andere
bepaling toch niets baten zou, dat b. v. de
Fransche Kamer thans even oorlogzuchtig was
als de regeering. Wij spreken over dit punt
straks nader, doch merken reeds thans op,
dat wij aan het tegenwoordige Wetgevend Li
chaam het recht om zich een zuivere vertegen
woordiging der Fransche natie te noemen ont
zeggen het is nog steeds de Kamer uit de da
gen van Rouher. En in de tweede plaats is
toch wel niemand blind geweest voor de kunst
matige spanning, waarin het Fransche gouver
nement de Kamer langzamerhand gebracht heeft.
Het is een traditionneele leerzeiden wij. Zij
wordt inderdaad door de beginselen der consti-
tutionneele monarchie niet geëischt. Zij strijdt
daartegenzij isuit een constitutionneel oog
punt beschouwd, een inconsequentie. Het hoofd
beginsel van den constitutionneel monarchalen
regeeringsvorm is immers dat de wetgevende
macht wordt uitgeoefend door den Koning en
de Kamers samen, d. i. dat over geen der
groote belangen van het volk beslist wordt
zonder den wil van hendie het vertegenwoor
digen. De beginselen door die wetten gesteld,
worden dan door de regeering in bijzonderhe
den uitgevoerd.
Daarom wordt zonder de vertegenwoordiging
logsn
paleis
de
Wij willen op de waarde der
i w
nemen, dat het een gelukki""
is, waarin de orde en de
zoend, waarin de rechten
en de uitspattingen van
worden. Wij erke
dat een repubhkeinsche regeeringsi
daar kan bestaan, waar tusschen de
den staat een groot vertrouwen heerschtwaar
alzoo voor den kanker der partijschappenvoor
de tyrannie der meerderheid niet behoeft te wor
den gevreesd.
Maar wij vragen alleen dit: brengen de be
ginselen der constitutionneele ma^aijchic mede,
dat het recht om oorlog te voeren berust bij
den vorst? En wij antwoorden volmondigneen;
dat is niets dan een traditionneele leer. Wan
neer de treurige dagen van Augustus 1870 er
toe mochten leidendat met deze traditionneele
leer wordt gebroken, dan zoude eene der vele
Wenscben, welke wij thans te midden van het
gebulder der kanonnen uitspreken, vervuld zijn.
SCHOONHOVEN, 13 Augnsii».
Zaterdag 11. is door de Pruisen bij Wörth
eene schitterende overwinning behaald. De Fran-
scbeii, onder bevel van maarschalk Mac Mahon,
zijn verslagen en in de richting van Bitcbe te
ruggedreven. De Pruisen hebben 2 adelaars,
6 mitrailleuses en ongeveer 30 kanonnen geno
men benevens 4000 man krijgsgevangen gemaakt.
Het leger van den kroonprins van Pruisen
vond op zijn weg in Frankrijk al de dorpen
opgevuld met gewonde soldaten, uit deu slag
bij W'örth. Het verlies der Franschen is wel
tien duizend dooden en gekwetsten, zonder de
gevangenen te rekenen. Van deze laatsten wor
den nog steeds velen naar Duitschland gebracht.
Ten aanzien van het belangrijke gevecht
bij Wörth, waar het legercorps onder Mac Ma
hon geheel is verslagen, deelt de Köln. Zeitung
mede, dat het bijna geheel en al bestond uit
troepen, die kort te voren den oorlog in Al
getic hadden medegemaakt, benevens 10,000 man
geen enkele gulden voor belasting opgebracht,
zonder haar de vrijheid zelfs van den armsten
landlooper niet aangerand, zonder haar geen
enkele persoonlijke verplichting jegens den staat
opgelegd, zonder haar geen enkele vrije uiting
der gedachte belemmerd of gestraftzonder haar
geen enkel voorschrift gegeven, dat de rust
der huisgezinnen verstoort, zonder haar geen
enkel# tollinie getrokken, geen enkele tak van
nijverheid beperkt, geen enkele beoefening der
wetenschap aan banden gelegd. Geen enkele
vermindering van de vrijheid der burgers eu
de onschendbaarheid hunner eigendommen zon
der haar; dat is het beginsel.
Doch waarom dan zonder haar een beslissing
over oorlogzonder haar het scheppen van een
toestand waarin fortuinen vernietigdhuisge
zinnen verwoest, personen gedood en gevangen
genomen,, handelswezen gestremd, nijverheids
takken verstikt, eigendommen ontroofd, bron
nen van welvaart gedempt worden.
Wie daarin geen schreeuwende inconsequentie
ziet, dien verklaar1 ik niet te l/egrijpen.
En dan gun ik u verder alle beschouwingen over
de souvereiniteit van den vorst, over regeerin^s-
rechten, over opperste leiding der politiek. Door
al die schoone woorden wordt het eenvoudig
a, b, c niet gewijzigd.
Wel ontken ik niet dat tegenover het bui
tenland de vorst voor den staat optreedt, dat
het diplomatiek beleid daarom moet uitgaan van
den Koning, dat de oorlogsverklaring moet wor
den getcekend door hem, gelijk het geval is
met iedere wet, dat hij bovendien het juiste
oogenblik der oorlogsverklaring bepaalt. Maar
dit alles raakt de beslissing over den oorlog niet.
Doch men meent dat onze leer in de prak
tijk onmogelijk te volgen is, en dat de waar
borgenwelke de constitutionneele monarchie,
ook volgens onze grondwet, tot dusver gegeven
- heeft, ruim voldoende zijn om elk misbruik van
die gevreesde macht des Konings te voorkomen.
Wij gelooven het niet, noch het een noch
het ander.
Daarover in een volgend artikel.
Wel zijn wij neutrale toeschouwers van den
woedenden oorlog die thans tusschen twee groote
en fiere natiën gevoerd wordt, maar toch toe-,
schouwers. Angstig vragen wij ons af, wat het
einde van dezen strijd zal zijn, wat uit deze zee
van rampen zal te voorschijn komenwanneer
hare branding bedaard is. Wij weten hoe ge
waagd het is ook maar de mipste voorspelling
te uiten omtrent hetgeen de toekomst zal ge
ven omdat de gebeurtenissen van morgen al
onze vermoedens van heden kunnen logenstraf
fen. Op het oogenblik dat wij deze regelen
schrijven is de zege nog aan de Duitsche wa
penen, doch hoe licht kunnen aan het einde der
week de kansen gekeerd zijn.
25}
56
54
56
67}
NootenSchoonhoven.
Van ééne zaak echter kan Duitschland zeker
zijn. Hoe ook het einde is van dezen oorlog,
toch zal het blijken dat die oorlog zelf het ste
vigste cement heeft geleverd voor het gebouw
der Duitsche eenheid. De Vruchten die Frank
rijk van den krijg zal plukkenzijn nog onbe
kend.
Doch wij hebben thans, altijd met het oog op de
toekomst, een andere vraag te doeneen vraag,
die beide volken te gelijk, ja, die bijna alle
Europeesche natiëndie ook ons landdie de
geheele nieuwere maatschappij raakt.
De rampen van den oorlog treffen de volken.
Zij zijn het, wier krachtigste zonen stuiptrekken
op het slagveldzij zijn het, wier mannen met
verminkte ledematen een hulpbehoevend leven
rekken; zij zijn het, wier vrouwen en kinderen
in rouwgewaad het vervlogen geluk van hun hui
selijk leven beweenen zij zijn bet, wier nijver
heid vernietigd, wier handel geknakt, wier we
tenschap verlamd, wier kunst gedrukt wordt.
De volken zijn het, wier bronnen van wel
vaart verdrogen en in wier woningen honger,
ellende en dood binnendringen. Maar toch
is bet in de raadzalen der vorstendat het oor-
jmonster wordt toegerust, toch is het uit hunne
izen, dat het in de renbaan midden tusschen
verschrikte bevolking wordt losgelaten.
r constitutionneele
monarchie niets afdingenwij willen gaarne aan-
- j_. u-i. ’"kkige regeeringsvorm
vrijheid worden ver-
van het volk erkend
het volk voorkomen
rij erkennen uit volle overtuiging
regeeringsvorm alleen
buigers van
