SCHOONHOVENSCHE COURANT
WEEKBLAD
EN LOPIKEfiWAARD.
VOOR DE KRIMPENER-j ALBLASSER-
ZIEKTEVERSCHIJNSELEN.
nus beier CBURtrr
Voor Schoonhoven per drie maanden f 0,60.
Franco per post- 0,75.
PRIJS DEI ADVERTENTIE
Van 1 tot beregel» 0,50
Iedere regel meer- 0,10.
Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco.
N. van NOOTËN te Scboonhovïn,
Uilgkeri.
lierinneien wij ons voor een oogenblik de
dagpn yan den afgeloopen zomer, toen de krijgs-
opvattingen als die yun bet
kunnen bestaan, is op rich
5maar dat een blad
loor den k?ning wordt
Z. M. op te zetten tegen
,n 1 2Q0.
M,
de constitutionneele monarchie goéd WePkfen, d<n
is het niet voldoende dat het volk de constftu-
tfonneele waarheden helder voor oogen houde,
maar dan moet ook de vorst vah dié beginselen
doordrongen zijn. De peis, die dit tegenWetkt
maakt, wanneer zij eetngen invloéd heeftöilecn
den koning zijn taak zwaar en hindetlijk, ttfr-
wijl die taak zeer schoon is.
En vraagt men thank wat de toekomst vhn
ons vaderland geven zal? Dan geeft nietoaAd
u het antwoordomdat niemand liet geven kah.
Zelfs zij, die Beweren dat zij de baan zullen ode
nen voor een nieuw liberalisme, geven nog niéts
onrustbarende dan het bestaan der crisis zelf.
Eén enkel lichtpunt heeft geschitterd, dat
was, toen een groot deel van de liberale leden
der Tweede Kamer bijeenkwamen om te beraad
slagen, wat hun te doen stondterwijl de op
lossing zich voortdurend liet wachtep. Het me
degedeelde bericht, dat Z. M. juist aap de heeren
Fock en Brocx de formatie van een kabinet had
opgedragen, weerhield de bijeengekomenen van
het nemen van eenig besluit, maar hun samen
komst moest bij alle weldenkenden heUvertrou-
wen in hunne waakzaamheid bevestigen Doch
hoe wordt dit feit misbruikt?
//Wat hebben die kamerleden te besluitep?”
zoo roept het Hangsche dagblad verontwaardigd
uit, valleen do Koning heeft te beslissen wie
zijne ministers zullen wezendoch niemand ad
ders; merkt gij niet hoe men hem ook dit
praerogatief wil ontnemen, hoe men hern steekt
naar de kroon De tijd is niet ver, aat men,
als de Portugeesche avonturiér Saldanha, den weg
zal weten te vinden naar de slaapkamer van don
;ten heeft geforceerdKoning, ötn hem daar een mitiisterie op te drin-
- gen. De njj is niet Ver, of Levér' hij is er
reeds, want, de vorrti moge verschillen, de re-
volutionnaire toeleg is dezelfde. Armé dynastie,
arm Nederland.”
Zoo raaskult een blad, dat, het is algeméén
bekenddagelijks den Koning onder de oogèn
komt. Want wat zouden die kamerleden hebben
gedaan? zeker hoogstens niets anders dan een
eerbiedig adres gericht aan den Koning, om hem
de wenseben van de meerderheid der vertegen
woordiging duidelijk kenbaar te makpn. Ei» een
constitutionneel vorst heeft niets liever(|an dat
hij door de vertegenwoordiging op de hoogte
wordt gehouden van de wenschen des lands. Hij
benoemt immers zijn ministers niet voorrijn
persoonlijk belang, maar voor het belang VM
het land en in den geest van de wettige ver
tegenwoordiging. In Engeland, waar meu de
constitutionneele praktijk zoo lang kent, heeft
men het dan ook herhaaldelijk zéér natuurlijk
geacht, dat bet parlement, vooral wanneer een
crisis eenigen tijd duurde, zich wendde tot de
kroon.
Dat dergelijke
llaagsche dagblad kunnen
zelf reeds ongelukkig genoeg
de omstandigheid dat het dc
1 gelezen misbruikt, om Z. M
werkt, de Kamer verdiepte zich niet langer in
politieke beschouwingen? maar gaf aan de na-
tie meer wetten dan er in den laatsten tijd ge-
I geven waren Flinke liberale maatregelen kwa
men tot stand en bij dé opening van het loo-
pende zittingjaar waren Verscheiden nieuwe ont
werpen te wachten. Hooter onderwijs, kiesstelsel,
belastinghervorming, rechterlijke inrichting, de
fensiewezen, dat alles zóu de regeling vinden,
waarnaar het zoolang hid gewacht. En ziet, op
eens verneemt men dat er een crisis bestaat.
Hoe, vanwaar is die gekomen? Wij hebben
er meer gezien, van een staatsvorm als de onze
zijn zij onafscheidelijk, jn bij zulk een staats
vorm zijn zij bewijzen van leven.
Maar thans? Zijn dé ministers, die hun ont
slag hebben gevraagd, gevallen helden Waar
zijn dan de wapenen, dip hen hebben verslagen?
Zijn zij veldhecren, wiSr tactiek heeft gefaald
Waar zijn dan de legers^ die men tegen hen in
het veld heeft gebracht? Zijn zij bevelhebbers,
die hebben moetun capftuleeren?^ Waar is dan
Eet geschud dat hun stérkt
waar is de trompet, die de overgave heeft aan-
gekondigd? Alles geschiedde in stilte, in het
geheim, in het geniep, zouden wij bijna zeggen,
en ter kwader ure zag het JJederlandsctie volk
zich op eens geplaatst voor een voldongen feit.
De minister van koloniën ziét zich door den
slechten staat zijner gezondheid gedwongen het
staatstooneel te verlaten en ziet, drie zijner col
lega’s schijnen van de gelegenheid gebruik te
willen maken om ook hun afscheid te nemen,
terwijl een vierde in een later stadium der cri
sis denzelfden weg gaat. Het gebeurde doet
ons denken aan een partijwaar bet eigenlijk
met het genoegen der gasten niet vlotten wil,
doch Waar niemand het eerst wil heengaan, tot
een der gasten ongesteld wordt en zich verwij
deren moet, terwijl de anderen zich haasten in
de daardoor ontstaande verwaïring hun hoed
te nemen, en, zonder dat het bijzonder in het
oog valt, het huis van den gastheer te verlaten.
Doch nu het beloop der crisis. Tégenover dat
teeken van zwakheid bestond er thans meer
dan ooit behoefte aan kracht. Wij zouden de
oorzaak van ons klagen spoedig vergeten heb
ben wij zouden de droevige gedachten aan ziekte
en bederf spoedig hebben laten varen, wanneer
onmiddellijk na het ontstaan der crisis de nieuwe
raadslieden der kroon waren aangewezenWan
neer niet alleen over de richting der toekom- de roeping van een constitutiönheel volst, a
stige regeenng geen oogenblik twijfel had be- als de grondwet hem die nd een mail oplt
staanmaar wanneer ook dadelijk de personen zie dat is een hieuw teeken van bederf,
hadden kunnen worden genoemd, die als de meest I
bekwame vertegenwoordigers dier richting voor
lederen tak van bestuur de zoo lang verwachte
hervormingen zouden in het leven roepen.
Illusies. Hoeveel dagen zijn er niet réeds
verloopen, en, terwijl wij dit schrijvennog niets
dan geruchten* Aan wie de schuld? Wij weten
het niet, maar het is een zware schuld.
Wellicht is de zaak teerder dan wij kunnen
denken, en ligt de fout niet bij den goeden wil
der mannen, aan wie de portefeuilles aangeboden
zijn. Wij wagen ons in dit duister niet aan
gevaarlijke onderstellingen, maar zien, wie dan
ook de oorzaak moge wezei
der crisis
trompet, in Parijs gestoken, ook de bewoners
van ons vaderland deed opschrikken en een I
oogenblik deed huiveren bij de gedachte aan
het geheimzinnige der toekomst. Kwam ons
in die dagen het leven niet te gemoet? De
krachtige houding onzer regeering bij de neu-
traliteitsverklaring, de voortvarendheid waarmede
onze strijdmachten werden gemobiliseerdde
ondubbelzinnige blijken van de gehechtheid der
Nederlanders aan hunne nationale zelfstandig
heid, de ijver in het openen der beurzen tot
leniging der rampen van den oorlog, de hulp
vaardigheid onzer geneesheeren en ziekenver
plegers om zich te scharen onder de vaan van
het roode kruis, alles toonde dat daar leven
was in om vaderland.
En thans? Een der Indische bladen verge
leek onlangs het Nederlandsche volk bij het op
perhoofd der nachtwakers in een van Shake-
spear es tooneelstuxken, die, midden in den nacht
gewekt, zich haast, na zijn plicht te hebben
vervuld;, de slaapmuts weder over de ooren te
trekken en zich ter ruste legt met de woorden
•laat mij thans slftpen, en wanneer er weder iets
belangrijks voorvalt, roep mij dan maar.” Wan
neer wij ons ooit illusion mochten gemaakt
hebben, wanneer wij ooit mochten hebben wil-
lèn volhouden, dat een dergelijke vergelijking
onwèar is en’beleedigend, thans kunnen wij zulks
niet meer beterennu een der treurigste ziekte
verschijnselen de kwaal van ons politiek leven
op nieuw verraden heeft.
Men gevoelt reeds, dat wij hier niets anders
kunnen bedoelendan de ministeriëele crisis.
Het ontstaan, zoowel als het beloop dier crisis,
beide zijn zoo ongehoord, zoo onnatuurlijk, zoo
onrustbarend, dat wij ons angstig afvragen, welke
toch de» kwaal isdie zulke verschijnselen me-
devoert?
Het ontstaan der crisis is helaas een niet
onnatuurlijk gevolg van het ontstaan van het
ministerie zelf in 1868. En toch, tegen eiken
prijs had die oplossing moeten worden voorko
men. Men weet dat toen in 1868 het con
servatieve kabinet ten laatste gevallen was, toen
er de grootst mogelijke onzekerheid bestond om
trent de richting, die op den duur door de meer
derheid der vertegenwoordiging zou worden ge
steund, dat toen de vaderlandsliefde der mannen,
die zich aan het hoofd der zaken plaatsten,
groote waardeering verdiende. De kiezers heb
ben in 1869 getoond die daad op den juisten
prijs te stellen en dankbaar te zijn voor de
herkregen politieke kalmte, welke de ministers
aan bet land hadden geschoiiken. Het was
echter te verwachten, dat terwijl in die dagen
ivan onzekerheid de ministeriëele portefeuilles
niet alle hadden kunnen worden gegeven aan
de personen, die door hunne bekwaamheden daar
toe het eerst waren geroepen, dat te een of an
deren tijd de zwakheid dier kabinetsformatie
blijken zou. En toch had men zich lang, zeer
hang niet het minst te beklagen. Er werd ge-
Daarom had de hoogleraar Days gebjk, toen
u langen duur
niet mmder
