WEEKBLAD
F. 98.
ZONDAG 14 MEL
EEN GEWETENHflE.j
187L
VOOR DE KRIMPENER-, ALB1ASSER- EN LOPIKERWAARD.
1 1 r
S. W. N. van NOOTEN te Schoonhoven,
SGHOONHOVENSCHE COURANT.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Schoonhoven per drie meenden f 0,60.
Fienoo per port 0,7(1
Een hooggeleerd schrijver heeft een par jaren
geleden, toen er ook een verkiezingsstrijd te wach
ten was, toen er van vele zijden pogingen wer
den in het werk gesteld om de kiezers om den
tuin te leiden, om ze, zooals men in het da
gelijkse!] leven zegt, bij den neus te hebbenaan
het Nederlandsche volk toegeroepen «kiezers!
past op uwe neuzen."
Die aardigheid is na dien tijd overgenomen
door allerlei schrijvers en jonrnalisten en het
is tegenwoordig haast gewoonte geworden, dat
men bij iedere nieuwe verkiezing in de dagbla
den aan de kiezers het «past op uwe neuzen"
als een afdoend recept voorschrijft, alsof geen
ander deel van bet kiezerslichaam gevaar liep
gewond te worden dan de neus.
Wij gelooven dat er nog een veeNfedeler deel
is'lietwelk" inet 'kneuzing en verworidinOedreigd
wordt; wij willen wel aan het straksjfcenoemde
recept alle mogelijke waarde toekenjBn maar
wij wenschen allereerst aan d^fcffzfrs toe te
roepenrpait op uw geweten.
Heeds in ons vorig artikel hebbenywij er op
gewezen hoe dat geweten bedjfeigd wordt, hoe
velen misbruik weten te maken van hun maat-
schapplijk overwicht, van de afhankelijkheid,
waarin vele kiezers tot hen staan door dienst
baarheid, nering of bedrijf, hoe velen zelfs de
heilige wapns, die zij aan den godsdienst ont-
leenen, versmeden om ze aan de kiezers op de
borst te zetten en dan te zeggenuw stem voor
onzen candidaat, of anders verliest gij, koopman,
onze klandizie, anders wordt gij, landbouwer,
na het eindigen - van den pachttijd niet weder
toegelaten op het land, dat gij reeds zoo lang
bebonwt, anders zult gij', gemoedelijk katholiek,
met den banvloek van den pus wordeu bela
den, anders zult gij, geloovig protestant, als
een opstandeling tegen God door den toorn
des Hemels worden bezocht.
Wij komen daarop thans nog even terug,
omdat de zaak,'waarover wij u spreken, zoo be
langrijk, zoo ernstig, zoo heilig is.
Immers bet geldt hier niets meer of minder,
kiezers, dan dat ieder uwer voor zijn aandeel
de mannen aanwijst, die in de vergaderzaal der
landsvertegenwoordiging zitting zullen hebben,
en die daar de dierbaarste belangen zullen be
hartigen niet alleen van umaar van al me
medeburger/. U is de plicht opgelegd om door
uwe stemuitgebracht volgens uwe émetige
overtuiging, voor de belangen van geheel Ne
derland te zorgdh, en gij pleegt een misdrijf
tegen nw land en uw volkwanneer gjj die
overtuiging verloochent, of zelfs wanneer gij geen
overtuiging zoekt te verkrijgen en eenvoudig
naar de stembus gaat. om een ander te believen,
die misschien dan nog wel uw stembriefje met zijne
hand heeft ingevuld.
Wij zouden dit niet van u willen gelooven,
wanneer niet de ervaring van ieder verkiezings-
'tijdprk ons, helaas, leerde dat die treurige fei
ten werkelijk plaats vinden.
Wanneer iemand u gunsten belooft, of u met
het verlies van gunsten bedreigt, om n te bewegen
een moord te begaan een valsche handteekening
onder een wissel te schrijven, eens anders goed
te stelen, een valschen «d te doen, dan richt
gij uw hoofd fier naar hoven, niet waar, i'i gij
roept hem toe: «ga achter mij, Satanasr'nam-
dat gij in hem een wolf in schaapkleeren, een
duivel in engelengedaanfe ziet.'
En hier, bij de stenftus, zoudt gij anders
handelen? Och, wat vrij u bidden mogen,
weest ook hier fier, laad ook hier het «ga ach
ter mijj Satanas!" uit uwen mond hooren.
Wanneer iemand u vraagt om een stem tegen
uwe overtuiging en u met beloften wil paaien of
door bedreigingen bevreesd wil maken, dan is
hij niets minder misdadig, niets minder een
Satanas dan die anderepdie wij zoo juist
noemden.
Hij vraagt wel niet van u 'het storten van
menschenbloed, maar hij waagt het dooden van
uw geweten. Hij vraagt u wel biet een val
sche handteekening te «ghrijven, maar toch op
uw stembiljet een valschen naam te schrijven
dat wil zeggen een anderen npam dan gij in
gemoede overtuigd zijt te moeten schrijven. Hij
vraagt u wel niet anderen te bestelenmaar hij
vraagt u dat gij u zeiven berooft vail uw dier
baarst eigendom, een zuiver geweten. Hij vraagt
u wel niet den reehter te bedriegen door een
valschen eed, maar hij vraagt u dat gij het*
gansche volk bedriegt door een valsche stem.
Wanneer de stemmingen eens mondeling ge
schiedden en gij verscheent voor het stembureau,
waar u gevraagd werd: wien wilt gij als den
man, die naar uwe overtuiging in 's lands ver
gaderzaal zitting moet hebbfen? en' wanneer gij
dan luide een naam uitspraakt^dien men u had
afgeprst en dien gij naaiVuw geweten niet
wildet kiezen, dan zoudt gij een leugen uitspre
ken, een leugen zoo grof; als maar denkbaar
is, en gij zoudt moeten blozen tot over de ooren.
Nu wordt u niet gevraagd te spreken, nu
schrijft gij eenvoudig den naam op een briefje,
nu kan het ten eeuwigen dage een geheim blijven,
wien gij gestemd hebt, maar toch, wanneer gij
dat briefje anders invult of' doet invullen dan
uwe overtuiging zou medebrengen, dan zijt gij
toch niets meer of minder dan een leugenaar.
Maar wij willen niet alleen spreken tot u.
Wij hebben ook een woord tot hen richten,
die pp uwe zwakheid azen en die zoo misda
dig zijn, als wij ze daar stritks beschreven.
Men zoude zoo zeggen, dat voor hen geen
woord van medelijden, geen zachte waarschuwing
pste, dat zij niets anders hadden verdiend
dan h»rdebittere verwijtingen.
En^toch, gij allen die wij thans bedoeleft
zoovelen als gij deze regelen moogt lezen, wij
weten wel dat gij niet allen tot dezelfde soort
behoort.
Daar zijn onder u wel gemoedelijke manoen,
die meenen Gode een dienst te doen, wanneer
zij den candidaat hunner richting doordrijven,
hoe dan ookdie met dat doel voor oogen niet
vragen naar de overtuigingen der kiezers, die
maar blij zijn, wanneer zij stemmen winnen
en er niet zoo nauw op zien hoe die winst
verkregen is.
Aan hen roepen wij toe: weest niet langer
zoo ziende blind. De zaken, waar gij zoo licht
PRIJS DER'ADVERTENTIEN:
Yan 1 tot 5 regelsf 0,50.
Iedere regel meer 0,10.
Qroote letters naar plaatsruimte. Inzending franco.
over heen loopt, zijn teedere, heilige zaken, en
gij doet Gode mèer dienst door eerbied te heb
ben voor de heilige overtuigingenvan anderen,
dan door candidaten uit de stembus te halen,
die toch altijd maar naar uwe prsoonlijke over
tuiging de beste zijn. En bovendienwanneer
gij meent dat de zaak van het recht, vim den
vrede, van de welvaart alleen door menschen
als uW candidaat bevorderd zal worden, hebt
dan vertrouwen, vertrouwen in de zegepraal van
bet goede. Daar-is eens. een verstandig woord
gesproken door zekeren Gamaliel in een ver
gadering van tegenstanders van het Christen
dom: «wanneer dat werk," zeide hij, soit God
is, dan zal het toch overwinnenwanneer het uit
de menschen is, dan zal het toch wel te niet
gaan." Bedenkt dat ook en onthoudt hetgeen
gtj zelf zoo dikwfjls leeraart, dat op kwade
middelen nooit zegen kan rusten. a
Maar daar zjjn er ook onder u, die door «p-
dere bedoelingen worden gedreven, en op den
bodem van hunne gedachten ligt eigenlijk niets
dan egoïsmeheerschjuchtpersoonlijke naijver
en zooveel ellendigs meer. Zij meenen dat een
landeigenaar het recht heeft dat zijn boeren
stemmen naar zijn zin, dat een rijk man het
recht heeft dat zijn begunstigde leveranciers
stemmen zooals het hem belieft. Zulke men
schen zijn tyrannen en bovendien tyrannen zon
der gezond verstand. Toen uw boer nw grond
huurde, nam hij niet» op zich dan uw grond
goed te bebouwen, toen uw schoenmaker een
bestelling van u aannam, verbond hij zich tot
niets anders dan tot het leveren van goede
schoenen. Voldoen deze menschen aan die ver
plichtingen dan hebt gij niets meer te eischen.
Al het andere, wat gij aan hen vraagt, is roof.
Zij zijn even' onafhankelijk als gij. Het is
waar, zij leven van nw grond, van uw geld,
maar gij leeft ook van hun pacht, van hun schoe
nen. Zijn zij minder dan gij? En omdat zij
in sommige opzichten van u afhankelijk zijn,
zijn zij toch niet met lijf en ziel aan u ver
kocht. Hebt eerbied voor hun vrijheid, voor
hun geweten. Daar zijn ook menschen in de
wereld, die in de maatschappij uwe meerderen
zijn, en wat zoudt gij zeggen, indien zij han
delden tegenover u, gelijk gij u aanstelt tegen
over hen, die op de maatschappelijke ladder
beneden u staan. Wanneer gjj> trapt, verdient
gij ook niets anders dan getrapt te worden,
Eéne zaak vergeten de burgers van den staat
te veel, dit, dat zulk een maatschappij het
ineest bloeit, waarin deugd en zieleadef in het
volk leven. Wat baten zonder dat de beste
instellingen van den staat? Welnn, wil men
die bevorderen, dan kweeke men allereerst aan
eerbied voor deugd, eerbied voor ziele&del,
voor onafhankelijkheid van karakter, voor een
zuiver geweten, voor een vaste overtuiging.
Deugden, waarvoor een volk geen eerbied heeft,
zal het nimmer trachten te verkrijgen.
En Nederland moet ze bezitten, wanneer het
een vrij en onafhankelijk land zal blijven.
Dnaroin is het de plicht van allen, die deugden
ifi eere te houden. Ook bij de stembus.
Dfifir blijve het wachtwoord: geen tyrannie,
vrijheid van geweten.
