F. 148.
ZONDAG 28 APRIL
ÏK
AAL,
ERSLEERLING
«RIJEN,
hoven.
LEDEN
g Loon.
WEEKBLAD VOOR t)E KRIMPENER-, ALBLASSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
OORT.
Een inleiding op een volgend
artikel.
TELLIHG
r weiler,
BUITENLAND.
OVERZICHT.
I
StlOtniWtll EOBRANT
1 DINGEN EN
1. THIEME.
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag 1
verzonden. Prjjs; voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70.
Franco per port door hei geheele rijk f 0,80.
u i soms
e gij het vergeleken
I
.eats.
iRECHT HEB-
BEZ1GD, en
al kompleet zijn
:t. Het wordt
us in JO A 12
verzonden, zoo-
bij inteekening,
sn aan de in*
>or de Inteeke-
ng geschiedt in
Prys der ^LdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0,50, Iedere
régel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzen
ding franco, en uiterlyk totZiterdags-voormiddags ten 10 ure.
)den wij dit werk
:n het onmisbare
compres zelfs,
Uju/wQordenboek
>ne bladzijden te
bladzijden groot.
ieder, hebben
azen. Een klein
en wij grlooven
ering, terstond
n worden voor
om het enorme
lit Woordenboek
geen zeven Cent
ardoor compleet
levering voor de
Op deze wijze
andsche Taal
IOT te Berkenwovde
efst in persoon. (2773)
Hmt tas zessen,
van 10 tot 3 ure.
vrij.
.ie van CHROMO- en
’HOTOGRAPHJÊN,
het beleg van Parijs,
rijen worden verkocht
▼an Rotterdam.
BOOTEN te Schoon*
*gen worden uiürege-
uitmuntend gelijkend
BET
JMAAI)
voor het a. s.
Zomersaizocn
I, Mr. Kleermaker.
(S781)
graveur;
Rotterdam, adres-
*r letter B.bij den
MBECK, Spui, aldaar.
(2780)
Je firma ALARD
dadelijk, tegen zeer
me GOUDSMEDEN
Fantaisie-werkers ko-
™K).
ën wende men zich
oemde Fabriek. (2767)
Zooals te voorzien was bij de tegenspraak,
die de oorlogzuchtige berichten van de Daily
telegraph al dadelijk van officieuse en officiëele
zijde vonden, is de nota, door graaf Arnim na
mens Bismarck aan de Fransche regeering over
handigd, louter verzinselwellicht het werk van
dezen of genen beursspeculant. De dagbladpers
in Duitschland heeft daarin evenwel aan
leiding gevonden haar oog te laten gaan over
den nieuwen toestand van Frankrijk, en de re-
geeringsvoorstellen breedvoerig te bespreken.
Duitschland, zegt zij, zal op zijne hoede zijn en
niet lichtvaardig de bezette departementen verlaten,
alvorens Frankrijk aan al zijne verplichtingen
zal voldaan hebben. De hervormingen in de
militaire organisatie tot stand gebracht of ont
worpen hebben Duitschlands argwaan opgewekt
en de gedachte aan eene voorgenomene weer
wraak weder levendig gemaakt.
Sommige willen dat dit de reden iswaarom
Thiers bij de wederopening der Fransoho
nationale vergadering, toen over de volgorde in
de behandeling der aanhangige wetsontwerpen
gesproken werd, zich verklaarde tegen het in
de eerste plaats aan de orde stellen van het
ontwerp op de militaire legerorganisatieop
S. W. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
lei avonturier» zaagt rondloopenmet groote plak
katen en advertentiën allerlei hersenschimmige
ondernemingen aankondigende en gouden bergen
belovende, om later de arme drommels, die er
waren ingeloopen, te laten staan voor mislukte
ondernemingen, voor bedriegelijke administration,
voor een ledige beurs
Herinnert gij u niet hoe gij in die dagen
soms het crediet hebt gevloekt?
En gij, nijvere ambachtsliedenkleine nering
doenden en landbouwers, mannen van energie
en bekwaamheid, herinnert gij u niet hoe vele
plannen gij soms hebt gevormd tot uitbreiding
uwer zakentot het aankoopen van verbeterde
werktuigentot het doen van grootere en daar
door goedkoopere inslagen, tot het aanknoopen
van nieuwe haridelsbetrekkingen, en hoe gij die
schoone plannen, voor welker volvoering gij ge-
voeldet de krachten te bezitten, moest opgeven,
omdat daarvoor kapitaal noodig was en gij geene
mannen van kapitaal waart? O, indien gij maar
eenig geld kondet leenen, indien gij ook van
dat crediet kondet genieten, dat de groote koop
man de groote industrieelde groote bankier
de groote grondeigenaar zoo maar altijd krijgen
konden! Maar ziet, en dit vindt gij zelven
zeer natuurlijkde geldschieters verlangden van
u zekerheidwaarborgdoch gij hadt geen goe-
deren, geen effecten te missen om in onderpand i
te geven; uwe wissels waren op de beun niet 1
bekendgij kondt wel met een goed vriend tot
borg een klein sommetje van de hulpbank he
len, maar dat was voor te korten tijd, dat was i
niet zooals gij het wenschtet, dat hadt nog te
veel van aalmoes, dat deedt men in uwen stand
zoo niet. Herinnert gij u niet hoe gij dan I
wenschtet, dat er ook eens een tijd mocht ko-
men, waarin niet alleen hij crediet konde krijgen, i
die iets heeft, maar ook hij die iets m, en dat
gij dan wel eens gevloekt hebt dat credietdat
zoovele rijkeren te kust en te keur konden
krijgen, terwijl het u ontging? 4
Ziet, voor u allen hebben wij deze regelen
geschreven als de inleiding op een artikel, in
een der volgende nommers van dit blad te
plaatsen, en waarin wij u willen bekend maken
met eene hier te lande nog te weinig bekende
credietinstelling, de volksbanken van Schulze-
Delitzsch. De ambachtslieden en kleine nering
doenden en landbouwers in Duitschland genieten
de vruchten dezer instellingen reeds ten volle.
Wij hopen dat ze ook in Nederland meer ge
noten mogen worden.
Dus tot nader.
j eene hypotheek vestigt op
^ediel geniet de staat, die voor groote
openbare werken, of voor een oorlog ter verdedi
ging zijner onaf hankelijkbeid, eene ïeening opent
en effecten uitgeeft, welke de grootere en kleinere
kapitalisten als om strijd koopen tot het beleggen
hunner spaarpenningen.
i Eene maatschappij zonder crediet is ondenkbaar,
en dagelijks, ja ieder oogenblik, wordt bijna door
bns allen in grooteren of kleineren kring crediet
verleend en crediet gevraagd.
Doch wij noemden daar straks het crediet een
tweesnijdend zwaard een heulsap en een vergif
te gelijk. 1
Inderdaad* Het is dit èn voor de bijzondere
personen èn voor de maatschappij in haar geheel.
Kooplieden die dit leestkleine neringdoenden
bovénal, herinnert gij u niet met weemoed menig
faillissement, waarin gij de vruchten van uwen
ai beid zaagt verdwijnen en waaruit gij nauwelijks
enkele jorcenten van hetgeen u wettig toekwam
redden kondt. Herinnert gij u niet de angstige
dagen, waarin gij van uwe eigen leveranciers drie
maanden na de leverantie een wissel verwacht-
tet, waarin gij bij niet-betaling van den wissel
bedreigd werd met protest, met dagvaarding, met
vonnis, en waarin gij toch maar geen geld dispo
nibel hadt, omdat uwe schuldenaren, aan wie gij
uwe waren in goed vertrouwen geleverd hadt, n
één jaartwee jarendrie jaren naar uw geld lie
ten wachten? Herinnert gij u niet uwe slapelooze
nachten in zulk een tijdterwijl gij toch het geld
niet van uw lichaam kondetsnijden, terwyl gij
voor de wereld een vroolijk gezicht moest toon en
om het crediet uwer zaken up te houden, terwijl
gij toch ter wille van uwen naam als koopman uwe
goederen niet voor een appel en een ei van de hand
kondet zetten om maar geld te slaanterwijl gij
alwederom uwe klandizie niet te verliezen, voor
zichtig moest wezen in het manen uwer klanten,
en zulks terwijl gij toch maar hardvochtig en zeker
bedreigd werd met een faillissement, met schande
voor u zelven en gebrek voor uw gezin? Herinnert
gij u niet hoe gij uwe kleine spaarpenningenzoo
zorgvuldig van den arbeid overgehouden, belegd
hadt in effecten, die gij voor soïiede hield, in
aandeelen van maatschappijenwelker toekomst
u zóo schoon was afgeschilderdterwijl later uwe
effecten maar steeds in waarde daalden en daalden,
uwe aandeelen ophielden winsten af te werpen voor
do houders?
Herinnert gij u niet hoe gij in die dagen
bet crediet hebt gevloekt, hoe gij het verge
hebt bij de slang uit de paradijsgeschiedenis, die’
u de schoonste vruchten hadt voorgespiegeld en
u ten slotte op nieuw in het zweet uws aan-
schijns dwong tot den arbeid in moeite, in
schande en in gebrek?
Herinnert gij u ook somsmannen die u gaarne
en ernstig bezig houdt mtt het bestudceren van de
huishouding en de wetten der maatschappijhoe
gij het hoofd wel eens hebt geschudwanneer gij
jonge menschen aan hoogescliolen en elders met
eene onverdedigbare brooddronkenheid allerlei
verteringen zaagt maken, zonder eenig nut voor
henzelven of voor iemand ter wereld ja tot groote
schade voor hunne jeugdhunne krachtenhunne
gezondheid, en hoe gij daarbij bedacht dat alleen
een onbeperkt crediet verleenen door allerlei specu-
leerende societeits- of koffiehuishouders, die jonge
menschen verlokte tot verteringen, waartoe zij de
betaalmiddelen volstrekt niet bezaten? Herinnert
gij u soms, hoe gij het hoofd hebt gescfiud bij het
zien van andere jonge menschen, in hun tijdelijk
geldgebrek voorziende door zich te werpen in de
armen van dat ellendig slag van woekeraarsbij
wie zij altijd geld genoeg gereed vonderi aan wie
zij zelfs 100 en 200 percent interest beloofden,
aan wie zij zelfs bij het leven der ouders de nala
tenschap dier ouders verpandden en die het later
uitschreeuwden van de pijn, wanneer zij ont-
nuchtetd waren en de heeren woekeraars hun het
geld over de ooren haalden Herinnert gij u soms
hoe gij het hoofd hebt geschudwanneer gij aller-
I grond dat eene lichte ongesteldheid hem zou
verhinderen aan de beraadslagingen deel te ne
men. Ook het belastingontwerp op de grond-’
stoffen moest worden uitgesteld, daar de bud-
getcommissie nog niet geheel daarmede gereed
was. Aan werkzaamheden ontbrak het evenwel
niet, want de vacantietijd had weder aan sommige
leden der rechterzijde de gelegenheid gegeven,
met een of andere interpellatie de regeering te
bestoken. De president is daarvoor vrij on
gevoelig, gesteund al» hij is, meer dan ooit,
door, de groote meerderheid van het volk.
De verhouding tusschen kerk eu staat, door
het geschil van den Bisschop te Bordeaux met
twee geestelijken aldaar, over het niet aannemen
van het onfeilbaarheidsleerstuk, reeds aan de
orde gebracht, doet nu voor eene botsing vree-
zen. De Aartsbisschop van Parijs heeft dit
leerstuk af^ékondigdzonder dat de regeering
de wettigheid daarvan heeft erkenden is daar
door zijne bevoegdheid te buiten gegaan. Het
is niet te hopendat hierdoor nieuwe verdeeld
heid zal ontstaannü vooral zoo gevaarlijk voor
den toestand van dat land.
De verkiezingen in Bohemen zijn ten gunste
der regeering uitgevallen. De feudale partij ont
hield zich op sommige plaatsen en weigert nu, on
der protest, aan de zittingen van den Landdag
deel te nemen; bij de opening was ook geen
van hen tegenwoordig.
In Zwitserland heeft de Bondsraad eene
proclamatie uitgevaardigdmet het oog op de
aanstaande stemming over de nieuwe grondwet.
Hij wijst er op hoe de groote gebeurtenissen
op politiek-, kerkelijk- en maatschappelijk gebied
hervormingen noodzakelijk maaktenten ei.ide de
geleidelijke^ntwikkelingniet testoren, en spoort
aan tot eendracht en samenwerking om het groote
werk tot stnnd te brengen.
Nu de verkiezingen in Spanje ten gunste der
regeering zijn uitgevallen en daarmede de kans op
krachtige tegenwerking in het parlement en moge
lijke omverwerping der tegenwoordige orde van za
ken Voor de Carlisten grootendeels verdwenen ia,
heeft Don Carlos gemeend eene nieuwe poging
te moeten wagen om zijne aanhangers te ver
zamelen en gewapenderhand een ommekeer in
zijn voordeel tot stand te brengen. In eene
proclamatie, die onwillekeurig herinnert aan die
door den graaf van Chambord aan zijne land-
genooten gericht, roept hij de Spanjaarden op
zich onder zijne vaan te scharen met de leus:
/zGod, Vaderland en Koning”, en hoopt hij door
eene korte maar beslissende worsteling zijn va
derland te redden. Aanvankelijk is zijn aan
halig niet zeer groot, en de regeering neemt
krachtige maatregelen om den dpstand te on
derdrukken.
Ook de troonrede, waarmede de zittingen der
Cortes geopend werden, maakt van deze treurige
woelingen gewag. De koniug zal de rechten,
hem door de constitutie gewaarborgd, en zijne
plichten blijven handhaven.
Nog geeft deze troonrede uitzicht op eene
spoedige schikking met de Heilige Stoel.
In de verhouding tusschen Amerika en
Engeland, ten opzichte der zoogenaamde Ala-
bama-quaestie, is nog weinig verandering geko
men. De Amerikaansche regeering meent zijne
eischen te moeten volhouden, niettegenstaande
de pers zich daartegen verklaart. Het is dan
ook moeielijk voor eene regeering als die van
Amerika om van eenmaal gestelde eischen zoo
op eenmaal afstand te doen; wellicht zou ze
eene gereede aanleiding daartoe, waarbij haar
eergevoel gespaard bleef, gaarne aangrijpen.
De quaestie van het Hooger onderwijs in Ier
land dreigt in Engeland eene kabinets-crisis te
zullen veroorzaken. Het ministerie Gladstone
wil wel medewerken om eenige kerkelijke be-
perkingen aan de Hoogescliool te Dublin af te
schaffen, doch tot volledige losmaking van de
kerk wil zij de hand niet leenen. Het voorstel,
door een der parlementsleden hiertoe gedaan
Crediet.
Kent gij de beteekenis van dat tooverwoord.
O, jpzullen velen qps toeroepen, terwijl
huune oogen glinsteren van zelfvoldoening en
trpte.
Helaas ja I zullen vele anderen onsi nntwóorden
met een wfeemoedigen trek op het gelaat.
Waarom dat?
Omdat het ^rediet is een tweesnijdend zwaard.
Omdat het is een geneesmiddel tegen vele maat
schappelijke kwaleneen stevig voedsel voor
menigen ondernemender) koopman en industri
eel, maar omdat het ook kon wezen een doodelijk
vergif. Omdat het wezen kan een goede genius,,
heil en overvloed aanbrengende aan allen, die hen)
inroepen, maar ook een booze geest, menigen
zwakke verleidendemenigen onvoorzichtige
dompelende in een zee van ellenden.
Het crediet is een ontzettende macht.
Wanneer een koopman goede vooruitzichten
ziet in eene of andere ondernemingdoch hij
op het oogenblik niet bij machte is het noodig
gedeelte van zijn vermogen daarin te steken,
dan gaat hij naar de bank en leent er tndelijk
de gelden, waarmede het volvoeren zijner plannen
mogelijk wordt. Na afloop der onderneming
brengt hij het opgenomen geld terug, betaalt
eenvoudig daarbij den interest naar den koers
van den dag en verheugt zich in het bezit der
aanzienlijke winstendie hij door het gebruik
van dat opgenomen geld heelt behaald. Zal de
bank er den koopman zwart op aanzien, dat bij
die winsten aan haar geld te danken heeft, en zal
zij klagendat hij haar met enkele percenten
interest afscheept? Zal zij vorderen dat hij voor
haar eene onderdanige buiging maakt en haar
voor het leenen dier gelden heel nederig en har
telijk bedankt Een dwaas die zoo iets zoude
onderstellen. Voor den koopman liestaat tot bet
maken van zulke dankbare buigingen geene enkele
reden. Immers, niet aan de goedwilligheid der
bank is hij dat opgenomen geld verschuldigd ge
weest, maar alleen aan zijn eigen crediet.
Hij heeft de bank voor de zekerheid der terug-
gave van het geld waarborgen gegeven. Hij gaf
haar b. v. een door hem op een anderen koopman
getrokken wisselwaarop de bank over drie of
zes maanden het bedrag van den wissel ontvangen
kon; of wel hij stelde in haar bezit eenigegoede
ren of effecten als onderpand, en nam die na de
teruggave van het geld weder tot zich. En boven
dien gaf hij nog als waarborg de soliditeit van zijn
persoon en van zijne zaak
En de bank op hare» beurt, in plaats van zich
te verbeelden dat zij den koopman eene weldaad
bewees, was er daarentegen zeer verheugd over
dat’ de koopman haar geld ter leen vroeg en
haar aizoo in de gelegenheid stelde interest te
maken van een kapitaal, hetwelk zij in hare kassen
had gereed liggen.
Daarin bestaat dus de macht van het crediet, dat
het iemand in staatstelt tot eenigeonderneming,
welke hij anders, wegens gemis van het noodige
kapitaal, onmogelijk zoude kunnen wagen.
Crediet geniet reeds bij een weinig ontwikkeld
maatschappelijk leven de eene werkman, die voor
een korten tijd een stuk gereedschap gebruiktdat
hij van zijn buurman leent. Crediet geniet de
ambtenaar, die eerst over eenige dagen zijn trakte
ment ontvangt, en, omdat hij inmiddels toch leven
moetvan zijn slachter en zijn kruidenier de
noodige winkelwaren laat halen, om ze eerst aan
het einde der maand te betalen. Crediet geniet de
grondeigenaar, die aanzienlijke uitgaven moet doen,
om door betere afwateringsmiddelen, door betere
bemestingdoor meer volmaakte werktuigen de
vruchtbaarheid van zijn grond te verhoogenen
diejiu, omdat hij daarvoor geen geld beschikbaar
heeft, gelden van anderen leent en voor de zeker-
