1874.
ZONDAG 6 DECEMBER.
N°. 286.
r 1
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBLj
Haast u - langzaam.
»«7.
«V.
7.
79
96’/,
93»/,
100
WEEKBLAD VOOR DE KRIMPENER-, ALBl|sSER- EN LOPIKERWAARD EN OMSTREKEN.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
BINNENLAND.
C H T t M.
101»/,
100.
100
99*7le
smaak
is
bedienden te
hebben pas twee
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per driemaanden f 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80»
12
60
1042
107
I
95
8*71.
lO’/ia
H1/.
91»/,
5»‘/4
23’/t
80»/4
26
ver
en de
tertjen den heer J. C. F. Van Gennep te Gouda.
Bij de verkiezing van een lid der
Provinciale Stalen in het kiesdistrict Dsetatein,
zijn Dinsdag uitgebracht 689 stemmenwaarvan
6 van onwaarde. Daarvan werden uitgebracht op
Prijs der AdrertenliënVan 1 tot 5 regel. /0,00. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatwuimte. Inien-
ding franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten IQ ure.
M-W.-
wijs in goeden toestand zij, en
zal ons worden toegeworpen.
snzich aan ’t ouderwijs te wijden,
schaarsch wordt beloond, zoodat
47.
845»/,
298
287
61»/,
61»/,
66»/,
581
146
«‘71.
95“/,,
89»/,
87
•’Vi.
12‘/u
45’/,
102
>Mt» TWH MAAL in rwUni.g g.braoht.
.BWU
SCB80NHOÏEMSCBE COURANT.
Kk ƒ■«'-
S. W. N. VAN NOOTEN,
Uitgevers.
'Het //langzaam” moeten wij maar voor een
oogenblik onopgemerkt latendat komt wel van
zelf, meer dan ons lief is. He.
Zooals bekend isleidde het congres in het
begin van dit jaar op initiatie f der Russisohe
regeenng te Brussel bijeengekomen tot het daar-
stellen van internationale bepalingen betreffende
het volkenrecht in tijden van oorlogtot geen
practisch resultaat. Algemeen erkende men, dat
de poging mislukt was terwijl de schuld daarvan
geweten werd zoowel aan het uitvoerige pro
gramma, dat te veel wilde regelen, als aan de
tegenwerking van sommige regeeringendie aller
lei excepties opwierpen. Een deel van die schuld
mag men veilig ook wijten aan de verhouding
tusschen de Duitsche en Fransche afgevaardig
den, die, zooals de discussiën maar al te zeer
uitwezennog te veel herinnerde aan hetgeen
in den jongsten oorlog had plaats gehad. De
Russische regeering laat evenwel den moed niet
zakken. In een rondschrijven aan de verschd-
Hoe men ook moge denken over de waarde
van de spreek woordelijke aanbeveling, aan het
hoofd van dit artikel geplaatst, hoezeer men
moge sympathiseeren met de gedachte, daarin
Uitgedrukt, niemand zal ontkennen, dat er
iets tegenstrijdigs in ligt opgesloten. Onwille
keurig denken wij daarbij aan een harddraverij
van gekluisterde paardenof aan een slak, die
razend is geworden.
Er zal ook wel eenig verschil bestaan in de
opvatting van ons spreekwoord. De een zal
geneigd zijn den nadruk te leggen op het
eerste, de andér op het laatste gedeelte. Dat
is een quaestie niet alleen van smaak, maar
bovenal van karakter.
Wanneer wij niet wisten, dat het /rhaast u
langzaam" seiner in alle talen een équivalent
heeft, zoodat de Franscheo en Duitschers het
even goed bezigen als de oude Romeinen het
dedendan zouden wij wellicht meenen, dat het
voor ons Nederlanders als geknipt was. In ler-
daad, over het algemeen kunnen onze landge-
nooten er zich wonderwel mee vereenigen: zij
gebruiken het als een stortbad, om over het
hoofd van de blakende geestdrift uit te gieten;
zij bezigen het als een rem, wanneer maar üi
de verste verte het vermoeden rijst, dat de
wagen voor een oogenblik den traditioueelen suk
keldraf zal verlaten om in snellere vaart te
geraken. In zeer veel opzichten zouden wij
Kunnen zeggen, dat het conservatisme ons in
?t bloed ziten alleen de aandrang eener krachtige
overtuiging is in Staat om ons te doe i inzien,
dat ook wij voorwaarts moeten, waar anderen
ons vooruit vliegen.
Onze vaderen kenden het bewuste spreekwoord
ook, maar ik geloof te mogen aanucinen, dat
zij zich wel wachtten het als een oorkussen te
gebruiken. Immers hoe zouden zij anders,
met hun gebrekkige werktuigen, die kolossale
werken tot stand heoben gebracht, waar
door hun drassige bodem een uitstekende
woonplaats werd voor het nageslacht? ’t Is «aar,
ook zij bttekrndeu de kosten vóór zij den turen
gingen bouwen; maar na dat onderzoek begonnen
zij werkelijk de fondamenten te leggen. Ook wij,
wij onderzoeken veel: wij benoemen commission
bij de vleetwij verzamelen een Mont Blanc van
rapporten doch helaas I de slotsom van al die
overwegingen het resultaat van al d»e verslagen
is maar ai te vaak dat wij besluiten om voor
eerst nog niets te doen.
Wanneer het seizoen gunstig is, wanneer de
aarde slechts wacht op den uitgestrooideu graan
korrel dan mo.-ten dan mogen wij den kost
baren tijd niet staan versuffen met na te denken,
of het ook Uiogelijk zou zijn, dat een andere
soort van zaad ruimer oogst zou kunnen geven,
en of het niet beter zou zijn nog wat te wach
ten dewijl zoo licht nog de vorst het gewas
kan bederven. De tijd van onderzoeken is dan
.voorbij er moet gehandeld worden. Eirstdau,
als wij al gedaan hebben wat wij konden om
het welslagen van onzen arbeid te verzekeren
dan voegt het ons geduld le oefenen. Want,
hoezeer wij dan ook zouden willeu haasten
het geven van wasdom ligt niet in. onze hand.
Dat werkelijk in onzen tijd heWhaast u lang
zaam” te veel wordt opgevat in den zin vau
bet laatste woord valt niet moeiehjk te be
wijzen.
V“»gt bij voorbeeld aan eiken deukenden
Nederlander, hoofd voor hoold #V\at dunkt
u van den tegenwoordigen toestand van ons
nationaal onderwijs?” iK zou eetf weddenschap
durven aangaan dat negentig percent van de
aldus geraaupleegden antwoorden uilen n\\eï,
het verkeert in een staat van kwijriïngvan ver
val ’t is er treurig mtê gesteld, onze volksop
leiding is allergebrekkigstde vruchten van ons
onderwijs zijn gering in quantiteit en in qualueit.”
Eu dat zegt men ons zoo dood kaim, met
een zoo weinig ontroerd gelaat, als gold het
hier oen zaak vau minder belang, iets dat men
e Sectie. 7
1869. 7
3
19. .5
7
6
6
8
3
3
2HTBN.
jr. Hennep, f20,00,
ir 50 kilo; goeboter
t. per half kilo; kaas
ct.orerloopers I 6 a
Ifkoeien f 250 4 270,
5 vaarten föOèlOO,
Iveren 85 a 9u ct. per
.2; schapen f 28 a 36,
0-4 2,80, peeren f 3,80
oters f 1,20 4 1,80 per
00 «tuks. Ter markt
ingevoerd 60 partijen
iequai. f23 4 27.
ïf 1,30 k 140 per kilo,
jen voor Engeland 21
dito ƒ5414/
kangevoerd: 3 paarden,
skalveren, 8 nuchtere
ren, 471 varkens, 209
2ct., 2de quaL60 ct.;
qua). 80 ct.; mhapen
voor Londen 45 tot
qual. f 64 en 3de
maassche f 6,00 4 6,25
n Vlaansche f 9,00 4
Jrermaassche f8,60 4
h jMige Vlaamsche,
naasache f8,8u 4 9,80.
iweche f 7,80 4 8,36,
a Noord Brabantscbe
ihe, Flakkeeache en
W, dito mindere I 6,00
dito mindere f 6,00
5,20 4 6,00, lange
5 i 230 per 2100 kilo,
i &eeuwache fö,6OA
d it die begrooting niet in den rijksdagmaar
door lands afgevaardigden zou behandeld worden.
De rijkskanselier beduidde hun echter dat in
deze niet in de eerste plaats sprake was van
de belangen der nieuwe rijkstanden, maar van
die van het Rijk. Daartoe strekken de hoogeschool
en de overige inrichtingen van onderwijs, waar
men zou trachten de jeugd te ontwikkelen.
Alle elementen die het er op toelegden de jeugd
dom te hou lenzouden met kracht geweerd
wordeo. Niet voor Elzas-Lotharingen hadden
de soldaten hun bloed vergoten maar voor het
Rijk, en daarom moest het Rijksbelang imm.r
op den voorgroud staan.
De goede verwachtingen van een landsvertegen -
woordiging waren, zoo vervolgde de rijkskanse-
liervoor een goed deel in rook vervlogen
sedert hij de wijze van optreden der Elzasser
afgevaardigden inden rijksdag had gadegeslagen
Zulk een parlement zou niets dan voortdurende
agitatie verwekken en den vrede in gevaar brengen.
Ten slotte werd de begrooting in handen eener
cq nmissie gesteldeven als vroeger reeds ge
schied was met de ontwerpen betreffende de
rechterlijke organisatie en de burgerlijke rechts-
en strafvordering.
De commissie voor het bankwetsontwerp zal
weldra met een gewijzigd voorstel gereed zijn,
De Bondsraad heeft genoegen genomen met de
instelling eeiler rijksoankdoch onder zekere
beperkende voorwaarden.
In de Oostenriiluohe kamer van afge
vaardigden heew een det leden iceo- Vooratel
ingëdiend tot wijziging van de wet op het school
toezicht vooral met het oog op den toestand
te Tyrol, waar dit toezicht, onder de pressie
der geestelijkheid, veel te wenschen overlaat.
Na hevige bestrijding, vooral doof de afgevaar
digden uit Noord Tyrol, werd het voorstel,
w tarmede de regeenng instemde, gesteld in
ban len eener commissie.
De verhouding tusschen regeering en verte
genwoordiging in Hongarije is alweder zoo ge
spannen mogelijk, dank zij het gebrek aan ten
heid en discipline onder alle partijen. De mi
nister van financiën, die feitelijk reeds zijn ont
slag nam, doch alleen op verzoek nog als zoo-
danig blijft fungeeren, heeft zich hierdoor toch
niet laten terughouden om een geheel uitgewerkt
plan tot hervorming van 's lands financiën ter
tafel te brengen. Zijn doel is om in de eerste
plaats de artikelen van weelde, zooals biljdrds,
spiegels, paarden, rijtuigen en
belaften.
Met eene meerderheid van 60 i 70 stemmen
hebben de caudidaten der rechterzijde in bet Ita-
liaanaoü.0 pirlement bij de verkiezing van een
president en de samenstelling der bureaux gezege
vierd. Alle afgevaardigden waren toen ecbier nog
niet aanwezigzoodat men uit deze stemming nog
niet juist de meerderheid kon opmaken, waaróp de
regeering zal kunnen rekenen. De oppositie beeft
een voorstel gedaan om aan Garibaldi van rijks
wege een jaargeld van 100.000 francs toe te staan.
De regeering gaf echter haar voornemen te kennen,
om zeltfe hiertoe het initiatief te nemen en ver
zocht derhalve de oppositie hun voorstel terug
te nemen.
Wordt het ontxerp van bet departement van
koophandel in Zwitserland wetdan zullen
daar te lande vuortaau geen kinderen beneden
de 14 jaren op de fabrieken worden toegetaten.
Van bun 11de tot hun 16de jaar zullen ze
hoogstens 6 uren per dag mogen werken. Die
werktijd bedraagt voor een volwassen man 11
uur, terwijl nachtarbeid zeer beperkt wordt. De
fabrikant zal voorts tot schadevergoeding ver
plicht zijnwanneer arbeiders bij hun arbeid
gedood of gekwetst worden.
Z. M. heeft bij de dd. Schutterij
te Gouda benoemd tot isteu luit. A. Sparnaaij,
thans 2e luit.
Z. M. heeft, na afgelegd examen,
benoemd tot Suruu nerair bij bet vak der pos-
pC. 27 Nor.
4
8
3
8
8
3
en 1816. 5
520 5
5
5
62. .5
ƒ1000. 5
è/1000. 6
2e leen. 4}
/69. 4
3
f
Bij een aanvoer van
jong vee, was de han-
buitemandsche koop*
grootate gedeelte ou-
160 4 270, rijpe kalf-
d- f i30 a. lȟ, dito
f90 4 180, pinken
>94160 kilo 504 52
49 ct., die van /5 a
varken» f 5 4 12 naar
f 1,2041.26 p. k.
’tuks.
jarige Zeeuwsche,
>a9,3ü, puike nieuwe
Vlaamsche f 7,60 4
Kh. ukmut (6,60,
genwoordigd waren, heeft zij het programma op
nieuw ter sprake gebracht en haar voornemen
te kennen gegeven om na behoorlijke voorberei
ding een tweede congres samen te roepen, tot
bijwoning waarvan ook de Mogendheden buiten
Europa zouden uitgenoodigd worden. Als het
w^nj^is t< dat y^peling tusschen Rusland en
^i?uitsclilan3 waarvan de dagbladen voor eenigen
tijd zoo hoog opgaven, moet worden toegesclire
ven aan de mislukking van het plan van den
Rusdschen premier dan is het ook niet onwaar
schijnlijk, dat de herhaalde conferenties van
dezen laatsten tijdens zijn verblijf te Berlijn
met den DuitscLen Rijkskanselier, hebben ge
strekt om die zaak weder in het reine te bre igen.
.Vlede in verband toet deze conferenties was er
in de laatste dagen weer sprake van, dat Rus
land niet langer zou dralen met de erkenning
van Spanje’s regeering. De toestand van dat
land noopt daartoe anders metde goede ge
volgen Welke men van eene erkenning
wachtte, zijn tot nog toe uitgebleven,
stand van zaken is nog juist dezelfde als vroeger.
De Carlisten geven den strijd niet op. Pas ge
noodzaakt om het beleg vSn Irun op te breken
zijn zij nu reeds weer zoover, dat zij de vesting,
van uit de hoogten, die zij na het vertrek der
regeeringstroepen bezet hebben, kunnen beschie
ten eene kleine nederlaag bij San Martial hield
hen daarvan niet terug.
In het naburige Frankrijk zijn den laat-
sten der vorige maand de zittingen der Natio
nale vergadering in alle stilte heropend De heer
Buffet werd als president herkozen onder lijdelijken
tegenstand der republikeinsc/iefraction, die blanco
biljetten inleverden Men wacht vermoedelijk op
de boodschap van den president Mac- Mahon
om den strijddoor de dagbladen met zooveel
élan voorbereid aan te binden. Het is toch
met denkbaar dat de partijen ter wille van den
handelstand, die uit staalkundige discussiën na
deel voor den handel duchtzich zoodanig zul
len kunnen bedwingen dat de constitutioneele
quaesties, zoo talrijk in Frankrijk, met voor
né nieuwjaar in behandeling zouden komen, en
m dien lusschentijd de nationale tijd nuttig zou
besteed worden. De Minister van Oorlog heeft
de vergadering daartoe evenwel in staat gesteld,
door al dadelijk eenige ontwerpen betreffende de
organisatie van het leger ter tafel te brengen.
De wet op de drukpers die de regeeringzooals
men zich herinneren zalnog onlangs in de eerste
plaats had toegezegdbleef echter uit.
De Franschen in den DuitSCllOIl Rijksdag,
de afgevaardigden uit Elzas en Lotharingen,
hebben dezer dagen gelegenheid gehad wat meer
van nabij met de bedoelingen der rijksregeermg
bekend te worden. Het was bij de discussie
over de begrooting voor de nieuwe rijkstanden.
De Elzasser afgevaardigden betoogden dat liet
niet aanging, de kosten voor verbetering der
wegen, die door den oorlog zooveel geleden
hadden, maar vooral de aanzienlijke kosten der
Straatsburger hoogeschool en der andere inneh-
I tuigen van onderwijs, die men liefst niet wilde,
I op de begrooting te brengen. Ook etachten zij
-Nov. 5
-Aug. 5
—Juli. 5
-Oct. 5
0, 1860.
1864. r
6
5
5
6
7
6
6
0
5
4j
3
3
«deel.
5
5
5
5
t. 100. 5
Wel tens kan ter hand gaan nemen nadat al I
bet andere zal zijn afgedaan. Natuurlijk, men
moet zich niet overhaasten.
Wij voor ons, wij veroorloven ons een* te
genovergestelde meaning uit te spreken. Een
volk dat zijn onderwijs verwaarloost, wandelt
langs den krater eens vulkaans of op het ver
molmde deksel van een zinkput: het zal binnen
korteren of langeren tijd door hevige beroering
en worden geschokt of in een poel van onbe
duidendheid verdwijnen. En indien men mocht
denken, dat voor het eerste minder gevaar be
staat, onzen kalmen gemoedsaard in aanmerking
genomen, dan toch zeker voor het laatste des
te meer. Wanneer de heer tappeyne in zijn
bekende Kamerspeech den eisch stelt, dat van
den staat iedere tak van het onderwijs uitga,
dat het onderwijs uitstekend zij ingericht, dan
zeggen wij ja en amen op dat woord, en wij
hadden bet zelfs niet onredt-ltjk gevo iden, als
ZEd. aan dat punt de eerste plaats op zijn
programma hadde ingeruimd. Wij wenschten
dat ieder Staatsbestuurder zich dezen regel hvide
gesteld. Laat ons eerst zorgen dat het onder- JL1, vvu
al het overige Mogendheden die op het congres verte-
Muar helaas! de tangzamen in den lande
hebben den tij 1 nog wel. Zij willen eerst nog
eens de kat uit den boom zien, 't Raakt hun
koude kleeren niet dat de jongelieden er den
brui van geven
hetwelk zoo
weldra geen arbeiders meer zullen beschikbaar
zijn op een akker waar zoo onnoemelijk veel
te doen, 't Verontrust hen volstrekt niet,
dat de onwetendheid voortdurend samenwoont
met de lieden uit de volksklasse en overigens,
zij willen wel eenige verbetering aanbrengen,
maar langzaam aanze hebben den tijd.
Straks zuilen zij mis-chien gaan voorstellen om
bet bij de Wet bepaald minimum-tractement
met tien gulden te verhoogen.
En in ludiëW ie met den toestand der
inlandsche bevolking bekend is bedroeft zich
over de grenzenlooze onkunde, de vruchtbare
moeder van zedenbederf, die men daar aantreft;
maar bij bloost tegelijk van schaamte, dat hij
deel uitiuaakt van een natiedie sedert twee
en een halve eeuw daar h- erschappij voerde en
toc.i laag genoeg was de Javanen te benuttigen
en voorts aan hun lot over te laten, h Haast u,”
ruept hij uit, //zendt een gansch leger van on
derwijzers naar Indiëom eindelijk goed te
maken wat zoo lang is bedorven doet boete
voor uw verzuim en richt den inlander op
uit hel moeras der onwetendheid waarin hij
door uio schuld, dreigt te verstikken. Haast u,
want met elk jiar dat voorbijgaat drukt u zwaar-
1 der verantwoordelijkheid
Langzaam aan blijf kalm - ga even zitten
en vergaloppeer je niet, zegt Jan Salie heel zoet
sappig 't is waar, de Javanen zijn dom, gru
welijk dom, en bijgeloovig in de hoogste mate;
maar ziet u, ze zijn dat al zoo lang geweest,
dat het er op een nalf eeuwtje meer of minder
niet aankomt. Want je praat van een leger
onderwijzers die kosten een drom millioentjes;
en >6m die zoo maar uit te geven ten behoeve
van dat volkje daar, dat zegt nog al iets. We
zullen eerst eens nauwkeurig, zonder overijling,
op ons dooie gemak een onderzoek instellen,
oi de lui daar ginds wel vatbaar zijn voor ont
wikkeling, en of zij zich in bun onwetendheid
niet gelukkiger gevoelen dan wij met al onze
zoogenaamde kennis. En iniusschen, om te laten
zien dat het ons niet ontbreekt aan belangstel
ling, zullen wij alle jaren drie onderwijzers naar
Indië sturen, voor de scholen der Europeanen
wel te verstaan.
Ziet eens aanlezerswe hebben pas twee
gevallen genoemdwaarin het bij ons beslaande
•Zachtjes aandau breekt de lijn niet”in
toepaasing wordt gebracht. Maar als ons ten
taan ware gestelddat onderwerp volledig te
behandelen, we zouden genoodzaakt ziju uitvoe
riger te worden dan de welsprekendste parle
mentaire redenaar. Wezenlijk, 't is noodig
dringend noodig, dat wij eens letten op de
teekcuen des tijds die tot spoed aan manen
dat wij m aanmerking nemen wat er aan 't
begin van ons spreekwoord staat: Haast u.
