O
3
.AND
N°. 507.
Zondag 2 Maart.
1879.
gieterij,
1
t
1L
KEN,
ijs 5000 bofl
partijen. Als*
ANGERAK,'
I
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht
t
'i
i
S Zn.,
5, te Boskoop.
oden
jeboren),
IJS BAKKER
kerkerk,
unnen worden
ekondon voor
te? zullen zorg
BINNENLAND.
Weg niet de sociaal
democraten
BUITENLAND.
Overzicht.
Bij het optreden der nieuwe regeering in
Frankrijk waren er twee vraagstukken op te
lossen, die meer dan alle andere als questions
brnlantes mogen worden beschouwdde amnestie
en het voorstel tot het in staat van beschuldi
ging stellen der beruchte regeering van den
16en Mei. Waren de verschillende liberale frac
tion het tamelijk wel eens over dequaestie, die
de eigenlijke aanleiding was tot de aftreding van
Mac-Mahon, de vervanging der generaals-bevel-
hebbers van het leger niet alzoo over de boven
genoemde vraagstukken. Een dier vraagstukken
is gelukkig reeds in een voor de regeering gun-
stigen zin opgelostdat der amnestie. Met de
aanzienlijke meerderheid van 340 tegen 99 stem
men heeft de Kamer van Afgevaardigden zich
met het voorstel der regeeringzooals dit door
de commissie was gewijzigdvereenigd en met
nog grooter meerderheid 368 tegen 105 stem
men, dat der uiterste Linkerzijde verworpen.
Blijkens het le artikel van het thans aangenomen
ontwerp zal dus aan allen die wegens misdrijven
betrekking hebben op den opstand van 1871 of
no—o o- w - wegens misdaden of staatkundige vergrijpen ver-
Chavers.
voor
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
SfflüfflOWB COURANT.
re Werktuigen
>A.
i en herstellen
MWERKTUI-
;n, pannen-
rORMMACHI-
'0 stuks steenen
PERSEN, enz.
1 Mei 1870.
echt).
belang van ve-
art deonderge-
dat zijn zoon
an slijmhoest r
te danfffirr heeft
ruik uwer voor-
DRUIVEN-
ONIGuit het
Mej. de Wed.
pperen alhier.
MULDER.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels /0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
T Zn.Gouda
bij B. J. R.
den Hartog;
rkerk bij P. van
nker Idonburg.
n hebben bij
ichten Begun-
or LEKKER-
tionair hebben
ontwaart men s
die manier slecht
I lost.
wordt er te
igeboden eene
Gmet BOOM-'
ERG, waarin
ren WEI- en
franco brieven
van dit blad.
deze woorden:
„En nu het huiselijk leven! Zeker, dat be
staat bijna niet onder de arbeiders. Maar is
dat het geval omdat de arbeiders het niet wen-
schen of wel omdat het hun niet gegund is
onder de tegenwoordige verhoudingen? Als zij
n misschien 2
’s avonds laat terug- i
ipen, hoe kan w
Mk leven? Een j ring dier afgevaardigden te verleenen.
dagelijks doorbrengt n“:*u J--
riek, heeft geen tijd
ontbinding, waartoe eene mogelijke verwerping
van het aanhangige voorstel tot beperking der
’s ochtends vroeg weggaan
kinderen nog slapeneu
keeren, als de kinderen weer slaj
daar sprake zijn van een huiselijk leven? Een
arbeider die 12, 14, 16 uur (’---'j1— »-„__x
in de werkplaats, in de fabriek, heeft geen tijd
om mensch te zijn.” En later: „Is volgens
geneeskundigen acht uren een werktijd, die zon
der schade voor de gezondheid aangewend kan
worden, dan is de eisch van een normalen ar
beidsdag niet te hoog. Bij zulk een werktijd
wordt het mo{"'1';l' 4-
om zich b( w _r
zijner kinderen, en om in zijn gezin ontspan
ning te zoeken. Het is dus in het belang der
arbeidende klassen, maar daarom in het belang I
van allen, want zoo wordt het moge^jk gemaakt j
worden het gereedschap neder te ie—’—
leert het ons op welsprekende wijze. \,VBUU..C,.
dus niet zeggen, dat de bewering: „de socialisten
willen het eigendomsrecht eerbiedigen en ver
sterken,” op afdoende wijze wordt gestaafd.
De tweede beschuldiging, door Bracke we-
derlegd, is deze: „De sociaal-democraten willen
gemeenschap van vrouwen invoerenzij zijn
voorstanders van de vrije liefde! Welnu, daar
door willen zij een der zuilen omverwerpen,
n. 1. de instelling des huwelijks waarop de maat-
schappij rust!”
Wat schr. daaromtrent zegt komt ons zeer
lezenswaard voor. Hij bepleit op krachtige wijze
het recht van het familieleven
in zijn edelste opvatting. En al z_...a
alsnog de mogelijkheid niet, om al zijn grieven
te dien aanzien weg te nemen, omdat zij samen
hangen mot andere gebreken der maatschap"“-
lijke inrichting, die de tijd en vooral het or.
line
billijkheid om te erkennen dat er, nevens de
Alle Binnenlandsche Advertentie}, waarvan
de plaatsing 3 maal wordt ,0pgcgevonworden
slechts l maal inrjjJwftftig gebracht.
Op het eerste gezicht ziet die redem aring
er zoo kwaad niet uit. Maar bij eenig 'nadenken
al spoedig, dat de quaestie op
- wordt verplaatst, niet opge-
Want vooreerst is de onteigeningzooms
zij thans wordt toegepast, op dien voet geregeld,
dat hij die een gebouw of een stuk land moot
afstaan, daarvoor zooveel geld bekomt dat hij
er evenveel stoffelijk voordeel mee kan behalen
als voorheen met zijn onroerende bezitting. Doch
waar blijft dat billijkheidsbeginsel, als het kapi
taal in een geheel andere verhouding komt,
zóó dat men er wel middelen van genot voor
zou kunnen koopen, maar het niet meer kan
laten optreden als deelgerechtigde, dat het
dus de eigenschap verliest zich te kunnen
vermenigvuldigen? Voorts, Bracke laat wij
selijk do vraag in het midden, waar het geld 1
van daan moet komenvoor die universeele
onteigening noodig. Volgens een consequente
den naam van „belastingen”, geput worden uit
de beurzen der bezittendenzoodat men hen
per slot van rekening met hun eigen geld uit
betaalde, voor zooverré dit toereikend mocht
blijken, en voor de rest hen misschien een zoo
genaamd geldswaardig papier in handen stopte
nét als de assignaten van de eerste Fransche
revolutie en de Turksche caimé’s van onze da-
i gen, welke betalingsmiddelen natuurlijk binnen
j zeer korten tijd volkomen waardeloos zouden
I worden. Waar blijft nu het onderscheid tusschen
1 „ontnemen” en „onteigenen”? Kan het wel „ont
eigenen” genoemd worden, als ik mijn buurman
den bakker noodzaak mij een gulden af te staan
en daarvoor vervolgens bij hem een brood koop
En op noodzaken zou het toch in ieder geval
uitloopen. Brengen we daarmee eens in verband
wat onlangs in de Werkmansbode werd geschre
ven door mr. Kerdijk, den man die misschien
meer dan iemand anders in ons land op de
doorstond. Zijn verlies wordt in de regeerings-
kringen en door de natie zeer betreurd.
Terwijl alles in Engeland in rep en roer is
om de vereischte versterking en voorraad voor
Zuld-Afrika zoo spoedig mogelijk gereed te heb
ben en een gedeelte reeds is afgezonden, deelen
de bladen nog steeds nieuwe bijzonderheden
mede, omtrent de noodlottige nederlaag, die
de oorzaak is van al die drukte. Zoolang de
versterking nog niet ter bestemder plaats is aan
gekomen, is men niet zeer gerust over het lot
dor troepen, die zich op het vijandelijk grondge
bied bevinden.
De berichten uit Afghanistan maken molding
van de ernstige ziekte van Shere-Ali. Zijn
toestand wordt als hopeloos voorgesteld. Ook
in zijn /ïc/mamslnden wordt hij trouw bijgestaan
door RuslandRussische geneesheeren helpen
hem verplegen.
Do nationale vergadering van Bulgaarsche
notabelen is dezer dagen te Tirnova door den
Russischen landvoogd, vorst Dondukoff, die als
voorzitter fungeert, geopend.
Men zal zich herinneren dat deze vergadering,
volgens de bepalingen van het Berlijnsch Ver
drag, belast is met het ontwerpen eener grond
wet voor het nieuwe Vorstendom en de keuze
van een Vorst. Het ontwerp-grondwet ademt
een zeer vrijzinnigen geest; het omschryft nauw
keurig en in streng constitutioneelen zin de be
voegdheden van Vorst en volk en huldigt zoowel
in administratieve zaken als in de rechtspraak
het gelijk recht voor alle onderdanen.
Als candidaat voor don nieuwen troon wordt
in de eerste plaats genoemd Petrovich, voorzitter
van den Senaat van Montenegro en schoonvader
van vorst Nicola.
De berichten omtrent,de pestziekte in Rus
land luiden in de laatste dagen zeer gunstig.
Allerwege gaat men voort met het nemen van
strenge voorzorgsmaatregelen.
om menschen te worden. Door eendrachtig sa-
ienwerkendoor veroeniging alleen kan dat
l >el bereikt worden.”
Hfd^trevon naar een normalen arbeidsdag dag
tekent reeds van jaren heren wif geïooven dat
hierin eon der brandpunten van de sociale quaestie
ligt. In Engeland was men vóór de crisis van
den 1 latsten tijdin die richting een goed eind
gevorderd; het gebruik echterdat de arbeiders
dóór van hun vrije uren maakten viel over het
algemeen niet mede.
Maar we moeten eindigennog één algemeene
opmerking. Met dezelfde wapenenwaarvan de
socialisten zich bedienen moeten wij hen bestrij
den,—dat vordert het „recht voor allen.” Zijn
hun redeneeringen van beter allooi dan onze
tegenwerpingendan is hun zaak gewonnen
wan:, zegt Vondel 1 „Al ligt de waarheid in een
graf, al wat haar drukt dat moet er af.” Is het
tegendeel waar, dan heeft Nederlandzoolang
het Je vrijheid van schrijven en spreken waar
borgt, niets te vreezen. Wij voor ons zien in de
socisaldemocratie geen ideaal, maar een middel
datmet verstand gebruiktmede zal werken
om vele vlekkendie de maatschappij ontsieren
langi geleidelijken weg te reinigen. Men zij daar
toe welwillend van weerszijdenen denke er
nimmer aan het beruchte „Macht gaat boven
recht" in toepassing te brengen.
tijgenooten naar
dit op oen -
woordingenwe hebben dus alle reden om oven
naar hem te luisteren.
De eerste stelling, waartegen hij protest aan-
teekent, is het beweren: „De sociaal-democraten
willen deelen. Ieder die iets bezit,“moet geven
wat hij heeft, dan krijgt ieder mensch een even
groot deel; en als de een veel noodig heeft en
de ander weinig, zoodat straks do ongelijkheid
van vermogen weer intreedt, dan gaat men weer
verdeelen, telkenmale als op nieuw.”
Die meening noemt Brpcke een ongerijmdheid,
een dwaasheid gelijk er zelfs in een gekkenhuis,
niet worden bedacht. Neen, de sociaal-demo-
craat wil juist het tegenovergestelde, hij wil
gemeenschap. Gemeenschappelijk bebouwen van
den akker, gezamenlijken eigendom van allo in
richtingen die hj)t verkeer, don handel en den
arbeid mogelijk maken. Kortom, alles een be
zitting van allen. Juist de hedendaagsche maat
schappij is gebaseerd op een systeem van dea
ling, waarbij het kapitaal het leetfwen-aandeel
tot zich trekt en de arbeid, volgens hem de
eenig rechthebbende, zich met het schrale over
schot moet vergenoegen. Het kapitaal wil hij
ongemoeid laten, maar het met onvruchtbaarheid
slaan door het buiten staat te stellen tot het
doen gelden van eenig recht op de opbrengst
van hetgeen alleen door arbeid wordt te voor
schijn gebracht. De sociaal-democraten spreken
niet van ontnemen; maar van onteigenen.
„Worden,” zoo zegt hij o. a. „ook nu niet
bij het aanleggen van spoorwegen, bij het ver
broeden van straten enz. de bezittingen onteigend
van Staatswege? Geheel dus hetzelfde geschiedt
en de heele vraag loopt over wat meer of min
der. Als men dat bedenkt, verliest de sociaal-
democratie veel van haar schrikwekkend karakter.
Als het algemeen belang deze of die onteigening
vordert, dan geschiedt het en niemand verzet
zich tegen het beginsel, dat men de hand uit
strekt naar de bezitting van een ander; maar
wat is er nu op tegen, als het algemeen belang
een algemeene onteigening van land en bodem
eischt, om ook deze aan te nemen tegen scha
deloosstelling? Men kan verschillen over de
vraag of het algemeen belang zulks vereischt,—
dat is alleen een meeningsverschilmaar over
het beginsel of het geoorloofd is indien het al-
gémeene belang zulks vordert, verschilt men
eigenlijk nisL”
Wat wij voorts te denken hebben van die
herhaalde betuigingen van vredelievendheid, de
geschiedenis van elke groote werkstaking, zooals
de jongste te Liverpool, waar de rustig voort-
vende ontkenning van de voortreffelijkheid dor i
sociale instellingen is geen voldoende grondslag, I
om er een maatschappelijke richting of politieke 1
partij op te bouwen. Toch is dit tot op heden
het eenige, wat aan alle stroomingen op sociaal
gebied gemeen is; want zoodra het aankomt
op de uiteenzetting van positieve beginselen,
ontstaat er een zoo verbazende spraakverwar
ring, dat we wel eenig geduld zullen moeten
- mjx::j
heeren het onderling ééns zullen zijn.
Bracke, uu scl__^ ‘L
houdt, levert ook geen nauwkeurig geformu
leerd program. Hij btr
tot de wederlegging van eenige beschuldigingen,
--e --ZL ».«h n
voorstel tot beperking der
vrijheid van spreken in den Rijksdag dan mo-
gelijk den laatsten stoot zou moeten geven. En
u voor die verwerping bestaat wel eenige kans.
nogelijk om zichzelven te ontwikkelen, De Pruisische Minister van Oorlog, de wel-
iezig te houden met de opvoeding bekende veldmaarschalk Van Roon, is dezer da
gen in hoogen ouderdom overleden. Hij was
het, die het Duitsche leger die uitstekende or
ganisatie gaf, welke het thans bezit en die reeds
zoo menigmaal de treurige proef met glans
Z. M. hoeft met do tijdelijke waar
neming van het Departement van Koloniën be
last den Minister van Marine Jhr. H. O. Wichers.
Z. M. heeft benoemd: tot burge
meester der gemeenten Overschie en Schiebroek
C. J. A. Wynaendts, met toekenning van eer
vol ontslag als burgemeester van Hoogblokland,
Hoornaar en Noordeloos, en tot burgemeester
der gemeenten Hoogblokland, Hoornaar en Noor
deloos W. Lotzy, secretaris der gem. Nieuwer-
kerk aan den IJsel.
Z. M. heeft benoemd tot ontvanger
der dir. belastingen en accijnsen te IJselstein:
J. C. E. Sala, thans ontvanger te Willemstad.
Z. M. heeft aan J. P. Kikkert, ge
wezen bewaarster der 2de klasse in de gevan
genis voor jeugdige vrouwelijke veroordeelden,
te Montfoort, een pensioen verleend van f102
’s jaars.
Het „Comité van uitvoering”
voor het Nationaal Huldeblijk aan wijlen Z. K. H.
prins Hendrik ontving namens II. K. H. de
Princes-Weduwe het navolgende bericht: H.K.H.,
erkentelijk voor de wijze waarop het Comité van
uitvoering zich tot dusverre van zijne taak,
geheel in den zin van nu wijlen Z. K. H. heeft
gekweten, en waarop het zich tot haar wendde,
om te vernemen hoe verder in deze te handelen,
verzoekt het Comité van uitvoering met hare
dankzegging deswege, Haar te veroorloven deze
aangelegenheid voor het oogenblik nog in over
weging te houden en het nader hare wenschen
te doen kennen over de wijze waarop zoude
kunnen gehandeld worden, om verder gevolg
te geven aan eene zaak, waaraan voor H.K.H.
zoo weemoedige herinneringen verbonden zijn,
maar waarop zij, al? Huldeblijk van het Neder-
landsche volk aan haar beminden en diep be
treurden gemaal, nu wijlen prins Hendrik der
Nederlanden, den grootsten prijs blijft stellen, enz.
De Minister van Oorlog heeft be
volen dat in het belang van het onderwijs de
voorbereidende cursus der artillerie te Utrecht
zal worden vereenigd met don hoofdcursus
onderofficieren der artillerie te Delft.
De heer mr. F. J. E. Van Zinnicq
Bergmann, sinds November '1866 lid van de
Tweede Kamor der Staton-Generaal voor het
kiesdistrict ’s Hertogenboschis Maandag over
leden.
- Men meldt uit het district Dord
recht, dat de heer Gevers Doynoot bij de aan
staande verkiezing voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer niet weder in aanmerking wenscht
te komen.
Men verneemt dat voor d e a na
staande Noordpoolexpeditie, op verzoek van het
Comité voor do IJszeevaart, thans definitief
zijn aangewezen: do luitenants ter zoe Is te kl.
A. De Bruijne en II. Van Broekhuijzen, benevens
do luitenants ter zee 2de kl. jhr. H. M. Speel
man en J. II. Calinoijer. Zooals men want,
hebbeh de hoeren De Bruijne on Speelman de
eerste expeditie reeds medegemaakt.
Aan he^ ministerie van water
staat, handel en njjverheid is Woensdag aanbe-
S. W N. VAN \'»OTEN te Schoonhoven.
m verschc-
iets anders
tgee
het streven d(
op duizenden
I aan U(J UO IWpUUUKUlIlUIl LU YUUgUll 111UV uu upuii-
lijke erkenning, dat do Republiek voor’toogen-
blik de meest gewenschte regeeringsvonn is.
van het gezin 1 Over het voorstel tot het in staat van be
zien wij voor- schuldiging stellen der regeering van 16 Mei
i als men weet
lappe-
u jndej*-
ig overleg zal wegnementoch dwingt de
llijkheid om te erkennen dat er, nevens de
gebruikelijke overdrijving, ook veel waars ligt in
Dat is de titel van een dezer dagei
nen vlugschrift, welks inhoud geheel i
aanbiedt dan het motto doet verwachten’t geeft
namelijk een verdediging van hot streven der
maatschappelijke partij, wier naam
lippen zweeft en bij den één hot gevoel van af
schuw opwekt, bij den ander een onbestemde
gewaarwording van vrees doet ontstaan.
Als schryver wordt genoemd Bracke, lid van
den Duitschen Rijksdag. De vertaler gaf het
voor eigen rekening uit bij Vlieger te Amster- uuieigeiung nvuuig. v uigens een consequente
dam, tegen den prijs van 5 cents. Wjj, die toepassing der socialistische leer zou het, onder
zooveel mogelijk onbevooroordeeld de vraagstuk
ken van den dag wenschen te beschouwen, en
die niets onbillijker achten dan ongemotiveerde
afkeuring, raden ten sterkste aan kennis te ne
men van dit in vele opzichten belangrijk geschrift.
De vraag: „Wat is een socialist,” is niet
gemakkelyk te beantwoorden. Hebben wij onder
dien naam te verstaan iemand, die niet instemt
met de tegenwoordige maatschappelijke verhou-
dingen, en al zijn krachten wil inspannen om
daarin verbetering aan te brengen, dan zou de
kring zeer wijd getrokken moeten worden; ja, i
ik geloof dat we dan haast allen een tikje van
socialisme beet hebben. Maar dan is ook die
richting zoo oud als de maatschappij'zelve, die
van haar geboorte af aan steeds haar bouw
heeft gewijzigd naar de veranderde inzichten
harer leden, en ongetwijfeld daarmede zal voort
gaan, zoolang er menschen leven die denken
durven en werken willen.
Maar zulk een algemeene, in de lucht zwe- hoogte is van de arbeidersbeweging:
„Wanneer telkens beweerd wordt, dat de
sociaal-democraten geen geweld willen, dan is
zulks in zóóverre juist, dat zij ongetwijfeld liever
hun doel wenschen te bereiken zonder geweld.
Maar dat neemt niet weg, dat zij volgens hun
verklaringen, d. w. z. volgens de verklaringen
der meest gezaghebbenden onder hen, voor
het bezigen van geweld niet zouden terugdein-
o ozen, indien zulks ter bereiking van hun doel
oefenen, willen we den tjjd afwachten dat de hun noodig bleek. Zij zeggen als 't ware: ge-
knaM» onderling één? znllnn «Hn. 1 schicdt datgene, wat wij verlangen, dan denken
Bracke, de schrijver die ons thans bezig- wij er niet aan, geweld te gebruiken, maar ge-
-geen nauwkeurig geformu- schiedt dat niet, dan zal wel degelijk op het
Hij bepaalt zich hoofdzakelijk geweld door ons eön beroep worden gedaan,
png van eenige beschuldigingen, Deze opvatting wordt gerechtvaardigd ook door
raken van
het hoofd slingert. Hij doet zijnde ware is.”
waardigen toon, in gematigde bc-
die men uit „onkunde of uit moedwil” zijn par- uitspraken van Marx; en ik ben overtuigd, dat oordceld werden, doch door den President der
i..-- l-x t___M tts: Republiek begenadigd zijn of nog binnen 3 maan-
den begenadigd zullen worden amnestie verleend.
Wel moet het voorstel nog door don Senaat
worden goedgekeurd en door den President be-
o o krachtigd alvorens het kracht van wet verkre-
werkende lui door de strikers gedwongen 1 gen hebbedoch na de gevallen beslissing in
]eggeT1de Kamer van Afgevaardigdenwordt aan de
We kunnen goedkeuring van den Senaat niet meer getwij-
j feld. Het mag een gelukkig verschijnsel heeten
dat de Bonapartisten enkelen misschien uitge
zonderd zich in deze aan de zijde der regeering
en niet aan de zijde der uiterste Linkerzijde ge
schaard hebben. Het laatste werd gevreesd. Dat
dit niet geschied is heeft vermoedelijk aanlei
ding gegeven tot het overigens weinig betrouw
bare gerucht, dat een groot gedeelte de Bona-
partistische partij voornemens zou zijn zich voort
aan bij de Republikeinen to voogon mot do opon-
gewenschte regeeringsvc
Over het voorstel tot het in staat
schuldiging stellen der regeering van
kan-4non het nog maar niet eens worden. Zoo-
i als men weet adviseert de commissie van onder
zoek naar de dadera dier regeering tot het in
staat van beschuldiging stollen, dooh de regoe-
ring en met haar een groot gedeelte dor ver
tegenwoordiging, zouden liever zoover niet gaan.
Men spreekt nu varf een conciliant voorstel om
nl. die fameuse regeering wegens hare onver
antwoordelijke wijze van handelen in eene mo
tie van orde in het openbaar te laken.
De DuitNchO keizer en de Rijkskanselier zijn
beiden zeer ontstemd over de beslissing van den
uaingen r ais zij Rijksdagin zake de inhechtenisneming der
misschien als de beide sociaal-democratischo afgevaardigden Frit
sche en Hasselmann. De vergadering heeft ge
weigerd do gevraagde machtiging tot verwijde-
-x-1- E(jht.
Duitsch, noopt deze zaak sommige officieuse or
ganen tot het bespreken der kansen eener nieuwe
ontbinding, waartoe eene mogelijke verwerping
