EN
1879.
N°. 515.
GT
Zondag 27 April.
mgarns,
i enz.
ÏZIfi,
nA 323,
de1 clientello
LIliUKSI
«ping.
ÏaREN zal
11 t r -
I
I
11
ring
IK,
.1 s 7 9,
>ING
MAAT
:n,
['EM,
IT.
il 1879,
I 4° wj»
tten, wijzpn wi
y scholen ter
J ^benoeming
ite diepen V
Weekblad voor Zuid-Hplland en Utrecht.
iTZIG,
oogen-
?cht en
Doove
en tijd
ING
IRAAD,
KAGCHEL,
.EDIKANT,
[JE, KARN,
?1EN, KO-
en hotgoen
bragt.
Llui? 1
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Dé invöei'ing der Schoolwet.
X
P. MAHL-
IN.
eenstemminj
er
de
zjjn
Ijk, onder
lerstol,
terialen van
Ills®
des voor-
i P. BEAN-
jd geleverd.
NÖÓTIStf.
are,
inist van het
IN te Haut-
iliek worden
on
i van aanbe-
rinist-woning
n den Secre-
;erschap den
to I.oplk,
inde.
SCHOOWHOVEWSCHE COURANT.
NHOVEN,
:euze in
HT.
R yan het
chter Haast*
April 1879,
le Maohinist-
huren
in het
de bijzondere
eering Wij achtei
door
inricïïth
meer (|ec
het
.grei
J 8 7 9,
ifc
L 1 8 7 9,
Dezó Courant wordt geregeld iedore| Zaterdag-middag
verzonden. Prjjs: voor Schoonhoven por drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele ryk 0,80,
e
e Hoogen-
[T, gelegen
3 en no. 4
S. W. N. VAN NOOTENwe Schoonhoven,
Uitgevenr.
5 uur voor
N,
’s morgens
choonhoven,
C. H. VAN
ar om con-
Overzicht.
Ah ryen de drie verkiezingen, welke Zondag jl.
in Frankrijk voor de Kamer van Afgevaardigden
plaats hadden, op zich zelven beschouwt, zou men
gerust, met het oog op de waarde dier verkie
zingen uit een partij oogpunt, het resultaat nul
kunnen noemen, want de rood-radicale Blanqui,
te Bordeaux gekozen, is zeker wel opgewassen
tegen de Bonapartisten Oodelle en Niel, die te
Parijs en te Moeret werden gekozen. Maar van
eene andere zijde beschouwd, hebben die ver
kiezingen wel degelijk beteekenis. Het was
Zondag voor Frankrijk geen gelukkige dag.
De drie nieuw gekozene afgevaardigden kregen
allen met hun mandaat van hunne kiezers de
opdracht om te conspireeren tegen de bestaande
instellingen. De dag van Zondag is eene waar
schuwing tegen de eenmaal doodverklaarde partij
der Bonapartisten, die met eene driestheid, welke
aan vroeger jaren herinnert, het hoofd weer be
gint op te steken en geen middelen, hetzij die
links of rechts moeten gezocht worden, onge
bruikt zal laten om het verloren terrein te her
winnen. Maar ook en vooral is die dag eene
waarschuwing voor de regeering en machtheb-
benden om niet te veel toe te geven aan die
partij, welke haar leger kiest uit de laagste
volksklassen, om door brutaal geweld eiken regee-
ringsvorm omver te werpen en alleen in regee-
ringloosheid haar ideaal ziet. Die partij vindt
in Blanqui haren meest gewonschten vertegen
woordiger. Hoewel 74 jaren oud, is hij nog
geen haarbreed teruggekomen van zijne altijd
revolutionaire beginselen, die hem reeds twee
malen een doodvonnis bezorgden en den meesten
tijd van zijn leven in de gevangenis deed door
brengen. Zyn zondenregister telt dan ook geen
enkel schoon blad meer, en terwijl hij gekozen
werd zucht hij in den kerker, beroofd van zijn
burgerschapsrechten, wegens deelneming aan den
opstand, die tot de commune aanleiding gaf en
de voorlooper daarvan was.
Deze omstandigheid maakt dan ook, dat togen
de geldigheid zijner verkiezing nog al heel wat
in te brengen is, doch indien dezelfde partijen,
die tot zijne verkiezing medewerkten, de Bona
partisten en Legitimisten, hem blyven steunen,
ah de Kamer over die geldigheid zal hebben
ts beslissen, dan zal de uiterste linkerzijde wol
eene eereploats voor hem kunnen inruimen. Ook
zonder dat hebben de legitimisten en conserva
tieven hun doel bereikt. Blanqui wordt in hunne
organen voorgesteld als de man der toekomst der
Fransche Republiekhij doet dienst als vogelver
schrikker, maar vooral als machine de querre te
gen Ferry’s onderwysontwerpen. Dat was het
'’""1 en die toeleg is volkomen gelukttot
schande voot de verstandige republikeinen.
Frankrijks en Engelands bemoeiingen in zake
de kabinetswijziging in Egypte schijnen zich te
zullen bepalen tot diplomatieke -vertoogen. Er zal
dan ook weinig anders aan te doen zijn. Uit de
nadere berichten omtrent den staatsgreepzooals
men de handelwijze van den Khedive aanduidt,
blijkt toch dat doze zijne maatregelen met over
leg gekozen heeft. De verwisseling van ministers
had plaats tengevolge van het daartoe uitge
drukte verlangen in een volkspetitionnement, dat
langen tijd te voren door eenige invloedrijke
1 Prys der Ad vertentien: Van 1 tot 5 regels /0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
vluchtige beschouwing voorstanders 'Van don ouden gang van zaken
i van (jde lagere school daarin trouw geholpen door de geestelijkheid
mhoven ómjdat dit vootbeeld het naast was op touw gezetin overleg met den Onder
band ligt. <IUar evenwel hetzelfde op koning. Door dit comedieepel ia de Khedive,
do onderwijs-inricihtingon van leen aantal ge-
meenten kan worden toegepait, meenen wij
gpon onnut werkl tb verrichten door onzo op
vatting betreffende jde invoeriAg der Wet in
ruimer kring te verspreiden. Is zij onjuist
gaarne zullen wij haar opgeven ɻpr beter inzicht.
Maar in elk geval, het voorbeeld door den
Minister gegeven moet de genjeentebesturen tot
navolging wekken. Er i? mem Aandrang geroe
pen om wetsherziening, als heMmig middel om
het peil der volksontwikkeling te verhoogen.
Welnu, die wensch is in vervuljktag gekomenen
nu bestaat er geen enkele reumi voor de pas
sievee houding die hier en1 daar wordt aangetrof
fen. Niets belet naar onze meening de gemeen
teraden om reeds nu een regeling op het pa
pier in gereedheid te brengeh, die, zoodra de
„fatale termijn” voor dl? invoeging is verstreken,
tot werkelijkheid kan 'jworden gebracht: de wet
aan de eene zijde, de 'plaatselijkp Igogevons aan
den anderen kant, leveren stofïgenoeg om die
I voorloopige organisatie zoö vollflllig mogelijk te
maken. Nu is er tijd voor ri|| beraad, voor
grondige gedachtenwisteling; strides, als de fei
telijke invoering wordt gedecreteerd, dan zou al
lies hals over kop moeten geschieden. En ja,
,'dap zou er misschien nog wel een uitweg te
vinden zijn om een kprt uits|t$fl te verkijgen,
maar zou dat wel in hot belaflg der gemeente-
naron zijn? Do actueele toestand is op onder
scheiden plaatsen ongunstig, dn alles wat die
nen kan om daaraan ten spoedigste een eind
te makendient met beide handen te worden
aangegrepen.
in onze
esproken
Mh
i redenem vergunnii
m dat maxi
kozenterwijl het noot niets is jAjmotivcerd dan
’vv/jeen qnbestemdMvrees voot al tp groote'
’gewóón lagor qnderwysfijVéöl1
zonaihet zijn, yindien d^yWet
r klassen én de uiterste
her klassen aangaf, onderj
|fd der achool door zo0vee||
rwijzerfessen) wordt bijge-l
jl zijn.,( Dc^ch de bedoeïde
eémnaal, e^l we kunnen niet
i slachten',} Ónder welke om-
aangöhaaldyi^ vergunning zal
In beginsel zijn wjj^iiet te^ln groote scholen.!
vt Mn^getal leerlingen alsl te Schoonhoven
.voortreffelijke re
mits, namol ijk van
leerlingen tellende,
m het zesde toten
- - CT».
wat de vorm aangaat, volkomen gedekt en zal
noch door do vertoogen van Frankryk en En
geland, noch door het weeklagen der schuld-
eischers terugkomen op hetgeen geschied is.
De offensieve bewegingen in Zuid-Afrika zijn
in het begin van deze maand hervat Niet zonder
ernstige en bloedige tegenstand te ontmoeten
is het Lord Chelmsson gelukt kolonel Pearson
te ontzetten. Deze is daarop met het garnizoen
van Ekowe teruggetrokken naar do Tugela. Ge
durende de insluiting stierven er 28 man van de
bezettingterwijl 120 ziek lagen.
In de Trapvaal is het nog lang niet rustig.
De gouverneur der Kaapkolonie Sir Bartie Frère,
is er heen gegaan om de gemoedereh te bedaren,
doch de boeren blijven hun eisch otn hunne on
afhankelijkheid terug te erlangen handhaven.
De gevolgen van den moordaanslag op den
Keizer van Rusland zijn niet uitgfebleven. Bij
Keizerlijke Ukase van den 18en dezer zyn maat
regelen verordenddie in gestrengheid niet on
derdoen voor diewelke te Berlijn tegen
socialistische woelingen zyn genomen. Er u
tijdelijke gouverneurs benoemd voor de districten
St. Petersburg, Charkow en Chersow. Deze gou-
verneurs-generaal zyn met de méést onbeperkte
volmacht bekleed en alleen verantwoording van
hunne handelingen schuldig aan d0n Keizer. Alle
civiele departementen en autoriteiten zijn aan hen
ondergéschikt. Zij hebben het recht gevaarlyke
personen te verwijderen of gevangen te nemen
de uitgave van couranten of tijdschriften enz. te
verbieden en alle maatregelen te nemendie hun
in ’t belang der orde en veiligheid, wenschelyk
voorkomen.
Alleen in St. Petersburg beloopt het aantal der in
hechtenis genomen personen reeds meer dan 1000.
De uitslag van het voorloopig verhoor van den
aanslager op het leven van den Keizer wordt
strikt geheim gehouden. Hij is geboeid en de
wanden van zyn cel zijn met kussens bekleed
omdat men vreest, dat hij de hand aan zyn
leven wil slaan.
Uit Spanje komt het bericht, dat de regee-
ringsgezinden bij de verkiezingen de overwinning
behaaldeneene tijdingdie uit dat land trou
wens geen nieuws is.
STATEN-GENERAAL.
Maandag-avond ging de Eerste Kamer op recès,
na dien dag eenige belangrijke wetsontwerpen te
hebben goedgekeurd. Nummer 1, de voordracht
tot wyziging der regeling van de kosten in bur
gerlijke zaken en van de bevoegdheid der pro
cureurs tot het bepleiten dier zaken, had in de
afdeelingen algemeene instemming gevonden en
gaf tot weinig discussie aanleiding. Iets langer
werd gesproken over het ontwerp tot aanvulling
der wet op het middelbaar onderwijs (de taal-
examens); de Minister verklaarde, dat een vol
ledige herzieningswet bij zyn Departement in
bewerking is. De wet tot verhooging van de
militaire pensioenen bij de zeemacht had in de
afdeelingen ernstige bedenkingen uitgelokt, maar
deze waren zoo overtuigend wederlegd door den
Minister, die in zijn antwoord vooral had doen
uitkomendat dezo voordracht strekte om zonder
belangryke geldelijke opofferingen het moreel
gehalte der Marine op een goed peil te houden
dat onderscheiden leden gulweg erkenden, dat
zij door ’s Ministers verklaring geheel van ge
voelen veranderd en naar zijn jpijde overgehaald
waren.
Eindelijk het ontwerp tot herziening van de
belastbare opbrengst der ongebouwde eigendom
men. De theorie van de fixiteit dier belasting
kwam wel even om den hoek kykenmaar vond
in de Eerste Kamer weinig steun. Over het
algemeen bestaat bjj dezen tak onzer volksver
tegenwoordiging minder af keer van verhooging
der grondbelasting <|an velen denken. Zelfs ver
klaarde de hoer Van Voorthuijzen, dat hy zijn
stem hoofdzakelijk daarom aan deze wet gaf,
omdat zij het uitzicht op verhooging opende.
„Vele offers”, zeide deze Spr., „zullen vereischt
worden voor intellectueele en materieele belan
gen des lands. Daarom moet men verhooging
van belasting niet schromen. Moge zy strekken
om do veerkracht van het volk te verhoogen.”
Z. M. heeft herbenoemd tot burge
meester van Hekendorp, Papekop en Lange
Ruige Weide G. A. Muller, secr. dier gem.;
tot burgemeester van Schiermonnikoog N. J.
Van der Worm.
De heef G. Van Ejjseren, ambte
naar aan de gemeente-secretarie te Haastrecht,
is benoemd tot burgemeester der gemeente
Dreumel, gem. Tiel.
Bjj de verkiezing van een lid der
Tweede Kamer in het hoofdkiesdistrict Dordrecht
op 11. Dinsdag zijn uitgebracht 1051 geldige
stemmen. Daarvan bekwamen de hoeren mr.
J. B. Van Osenbruggen (liberaal) 431, G. A.'
Loeff (liberaal) 814, G. H. Veth (liberaal) 176,»
411o Binnenlandscho Advertentiënwaarvan
de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden
slechts 2 maal in rekening gebracht.
Do klacht, dat de Minister
8chq Zaken een
men om db bep_.
het Lager OndefWij
begint jangzarfterfia:
dqrscneiden Inmat
m bewindsi ia# 1
0i om aan 1
Spassin
I,, wyzpn wi
iolen ter o d
1 eei j
Me dienen Vanjw
1 ,'ichoolgebouwdni
j Vigemeeirtebesturen nu ook het
1. Me Rjiké-regeering
yfc gomöot te kome
niet óveral de nA
Met verstrijken van'
ffbreed mqpt zijn, d
gquvornemènt te zm
Xomoan, d^t is dH
men of we besluitim
Torfe het overwegen
grenspalen verbetert]
In slechts zeer
tot dusver de zaak). _o t
bijvoorbeeld vormdóli zich een niet-officiëele com
missie dio den tegimwoordigen toestand onder
zocht ed' daarover 11
tevens ontwierp zij t
stede, llat laatste is wel zeer mooi en nuttig,
Een andor puilt, door do gemeent^ in overleg
mot de ondeVwyzers te regdlen is de. periodieke
inschrijving van leerlingen, in verband mot de
klassen-verdeeling. Deze laatste hangt niet af
van net toéval, nóch sfaat woerin nauwe be
trekking tot het getql onderwyzers. Wo zullen
dit eens in "bijzonderheden bespreken, on daarbij
als bazis aannemon de gegevens betreffende de
school voor gewóón ïagbr onderwijs te Sphoon-
hovón, vporkomende in het verslag van de Plaat-
selij^e Schoolcommissie, in het 'nimmer van 23
•.Maart. I l 1
Hat aantal leerlingen dier schoój bedroeg in
187vp. m.^70. Volgens de voorlaarato alinea van
art. ,^4 der nieuwe wet mogen opj geen school
meer, dan vierhonderd kinderen gelijktijdig woi-
den xoegelaten tenzij door de Regeering om['
j-.i vergunning BrÓrde verleepd.11
ümum-getalmngelukkig ge-
'”'t niets is gemotiveerd dan
vrees voot al tp groote
^nbestemdib
ringen van
consequent
ipgste cijfer vs
/gronslj van sterkto’i^
fi^Óephlmgdat het nc
^'ÓDdemvijzers (of on$i
sifaanffals er klassè)
.1 .bepaling is er nu 1
Jleri doond«n
-ledigheden, de
jWordt^ verleend.
Met w
,|^angepakt. Te Amsterdam I word tijman getroffenkan een
LH-:-»' geling’worden tot stand gebraj
twaalf klassen ieder p. m. 40
Do normale sehooltyd ié vdr,
diet het Jwaalfde jaar. Wanneer wo nu hebben
(ttveemaal per jaar inschrijvingdan vormt zich
'Jflder half jaar een nieuwe klasseterwijl dan
rnvens do leerlingen der hoogste klassewier
'ouders zulks begeereneervol ontslag kunnen
Hekomen. Het kan somtijds gebeurendat eenige
leerlingen djer klasse nog wat langer willen
Rijven, en'dat hun zulks door den onderwijzer
ribrdt aangeradenom het geleerde te bevesti
gen waardoor die hoogste klasse dan niet
evenals de andereeen aaneengesloten geheel
wordt: het zal echter niet moeilijk zijn middelen
te vinden om aan dit nadeel het hoofd te bieden.
Gesteld daarentegendat de school voor lagef
onderwijs te Schoonhoven gesplitst moest wor}
den, dan zou het aanbeveling verdienen haat
op te lossen in twee inrichtingen van denzelfden
omvangelk van bijna 240 leerlingen. In over
eenstemming met het hierboven aangevoerde
zouden er dan moeten zijn zes klassenieder
van 40 kinderen. Het onderwijzend personeel
zou moeten bestaan uit oen hoofdonderwijzer
en zes onderwijzers en onderwijzeressen. Op
iedere school zouden slechts éénmaal per jaar
nieuwe leerlingen toegelaten moeten worden
ten einde het zesklassig stelsel (in verband al
weer met de zes schooljaren) regelmatig in toe
passing te brengen. Waren beide scholen van
volmaakt hetzelfde gehaltewat betreft hot al
of niet heffen van schoolgelddan zou het
misschien in overweging genomen kunnen wor
den op de eene in het voorjaarop de andere
in het najaar nieuwe leerlingen toe te laten
om de ouders in de gelegenheid te stellen hun
kinderen zoo spoedig mogeljjk na het intreden
van het zevende levensjaar naar de school te
zenden. In gemeenten van betrekkelijk geringe
uitgebreidheid zou het over het algemeen weinig
verschil opleveren welke van de beide scholen
worden bezocht.
Wanneer het getal leerlingen circa 240 be
draagt zoodat er zes klassen van normale sterkte
worden gevormdmoet het regel zijn het hoofd
der school niet te belasten met het onderwijs
eener bepaalde klasse. Hem is de zorg opge
dragen voor het geheel zoowel als voor het
onderling verband der deelenbovendien zijn
er, ook na de wyziging daarin gebracht door
den Minister van Binnenlandscho Zaken, altijd
eenige administratieve workzaamdeden te ver
richten waarvoor ook tijd wordt vereischt. Het
ontwerpen van het leerplan en de zorg voor een
juiste toepassing daarvan is evenzeer een zaak
van veel bemoeiingenterwijl eindelijk nog bij
ontstentenis van een der onderwijzenden het
hoofd der school hom of haar moet kunnen ver
vangen. Dan hebben wij nog do practische vor
ming der kweekelingen die insgelyks op reke
ning van den hoofdonderwijzer komt, en bij gen
een ruim gebruik maken van de normaal-inrich- doel
tingen meer inspanning zal vorderen dan opper
vlakkig wordt gedacht. Wanneer met dit alles
rekening wordt gehouden dan behoeft men niet
te vreezendat de betrekking van hoofdonder
wijzer eener talrijke schoolook al staat hij niet
den ganschen dag voor zijn klasseeen sinecure
zal worden. IntegUiyleelwillen de gemeente
lijke en rijks-autoriteiten het recht behouden,
aan de lagere school flinke ^ischen te stellen
dan móeten de bepalingen der nieuwe wet naar
den letter en naar den geest breed opgevat
worden.
van Binnonland-
n zoo ruimen termijn heeft geno-
jpalingen van de nieuwe wet op
lefWijs in werking te doen treden,
ll“*lliand te verflauwen, nu het uit
itregelen is gebleken dat het
|f volkomen ernst is met het
da wettehjke voorschriften volle
ns geven. Om dit toe te licht
cm de nieuw-opgerichte normaal
lij ding van onderwijzers, -
iM commissie om de Regeei o
wies omtrent de inrichting van
.4“-, 1 j I.
evenwel niet overbodig] of d0
„li. hunno|dJen 0$
alverwege, oh meer dan dat, i
i. Naar liet c^ns, toeschijnt I
ening levendig dat men bijLj
Hen tijd der voorbereiding,”1*
1 het niet aangaat, tot het
jten: „Ei zoo, X- is u klaar
b kkigfij nu zu len wij eens-J
1' cunnen aanstalten te maken
ran hetgeen binnen onze
1eisent.”
jpcelo gemeenten heeft men
bijvoorbeeld vormdê{i zich
missie die den tegg/hwoo
een verslag openbaar maakte
j een leerplan v*oor de ver
schillende inrichtingen van onderwijs te dier
stede. Dat laatste is wel zeer moqi en nuttig,
indien men maar niet uit het oog verliest dat
de vaststelling van het leerplan door de Wet in
art. 21 is opgedragen aan de hoofden der scho
len, onder goedkeuring van het dagelijksch be
stuur en den districts-sehoolopzioner, zoodat do
arbeid der bedoelde commissie in dit opzicht
slechts een betrekkelyke waarde hoeft.
Er is, ter voorbereiding van de invoering der
wet, door de besturen der gemeenten heel wat
ahders te doen. Zij moeten, meenen we, zich
vooraf op de hoogte stellen van het aantal aan
wezige kinderen die in de termen van het school
bezoek vallen, en van het getal leerlingen, dat
werkelyk ter school komt of vermoedelijk ko
men zal, om dienovereenkomstig in tijds de
noodige voorstellen te doen tot verandering van
de schoolgebouwen of vermeerdering van deze,
in verband met het aantal onderwijzers die vol
gens de bepalingen der nieuwe wet werkzaam
zullen zyn, waardoor een geheel gewijzigde klas
senverdeling zal ontstaan. Op zeer veel plaat
sen zal het ook noodig wezen, de verordeningen
op het lager onderwijs belangrijk te herzien,
vooral om gevolg te geven aan het bepaaldó
bij artt. 80 84, en het nemen van andere,
niet bij de wet voorgeschreven en toch volmaakt
wettige maatregelen die het schoolbezoek kun
nen bevorderen.
Om maar iets te noemenin ons land is over
het algemeen het volstrekt schoolverzuim niet
groot, doch des te belangrijker is het betrekke
lijk verzuim, dat is, het nu en dan zonder gel
dende reden wegblijven dor kinderen. De ge
meente heeft het in haar hand, dit kwaad na
genoeg geheel den kop in te drukken. Zij be-
pale eenvoudig dat al wie zijn kinderen van de
openbare scholen gebruik wil laten maken, zorg
heeft te dragen voor getrouw bezoek, op straffe
van venwijdering. Het recht daartoe aan het
gemeentebestuur ontzeggen, zal wel niemand
op goeden grond kunnen doen; de plaatselijke
autoriteiten zijn volkomen bevoegd om het ge
bruik maken van gemeentelijke instelingen aan
voorwaarden te onderwerpen, behoudens goed-
kernung door Gedeputeerde Staten. In een aan
schaver dezes bekende stad zijn op de Jcoste-
looze en tusschenscholen, waar uit den aard der
zaak het cijfer der verzuimen in den regel het
grootst is, de volgende bepalingen geldigGeen
kind mag wegblijven zonder vooraf de toestem
ming te hebben verkregen van den hoofdonder-
wyzer. Bij ziekte zyn de ouders of die hen
vervangen verplicht, vóór het begin van
den schooltijd* waarin de gedwongen absentie
voorkomt, mondeling of schriftelijk daarvan
mededeeling te doen. In geval van niet-nako-
ming dezer voorschriften is don hoofdonderwijzer
opgedragen, de betrokken leerling te verwijde
ren, en niet weder toe te laten dan na bekomen
machtiging van Burgemeester en Wethouders;
dat wil zeggen, om opnieuw opname te verkrijgen,
zyn de ouders verplicht een volgende inschrij
ving af te wachten. Nu wordt gewoonhjk die
laatste bepaling niet toegepast op elk alleen
staand verzuim; doch zoodra zich stelselmatigo
verwaarloozing voordoet, wordt dit middel aan
gegrepen. Het werkt uitstekendin weinig
gemeenten is het relatief schoolverzuim zoo on-
beteekenend als daar.
