1879.
Zondag 11 Mei.
N°. 517.
i Grutten,
(Kop).
srkrijgbaar,
HIE.
afgewerkte
IPWAflMS,
[ruis ”1
gr
$Jukjes)>
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
I E L.
UL8EN.
KAMER
AUER.
VALK.
eschheid
liddel.
H. L.
JR:
PPELENj
L VALK.
AREN Ja.,
fan Helden.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Na de zilveren bruiloft.
ne geëerde be-
gbaar.
NOOTW.
Prijs der Advertentien: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.
eisch te
zand in
lig ben.
4AASLAND.
ran den Heer
38EN alhier.
'LINK RABAT.
COURANT.
van Frans Jozef 1
dezor eeuw een L
neemt.
i verzegelde
astibles-win-
ok Apothe-
ur.
)E RUITER.
jft mijn vrind,
rindt,
netgezel
wel;
en bad
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
-» zijn bemoeiingen tot toe in gebreken aan den eisch y,v
het Balkan-schiereiland uit te strekken en door j Engeland te voldoendoor de ontslagen Minis-
hinkel genoten,
men als buiten
Dr. Harleea,
it en koninkl.
ireide
bonbons,
en beproefd,
ruismiddelen
t u, R. MAA8-
I, met myn ver-
>k pmjvwa aan
'ORMOLEN te
t
S. W. N. VAN NOO$EN te Schoonhoven,
Uitgum.
H III I I* J --
belangrijkste doel van zijn ie annexatie van Bosnië tot zijn eigen verzwak-
inden Lombardije. king mede te werken. Mocht de strijd daar op-
nieuw ontbranden, dan zou de monarchie be-
‘paald ggirjneer besliste houding moeten aan
nomen en
'__L—
Hongaren en Slaven zouden onvermijdelijk volgen.
van zijn volken te winnen, en dat is van g
belang. Het „Gott erhalte Franz dem Kaiser”
ich gedurende
aan tot het
en ALBUM-
'liofographiën
eden, enz., ert
srk en billijk
en en de gunst
et en zonder ZON-
JTOELEN, VOET-
iS, enz. enz., tegen
inden, in het Maga-
ren van
zich aanziendat de verovering van het land
nog niet zoo gemakkelijk zal gaan. De houding
der Transvalere wekt ook nog altijd bezorgdheid
een goed deel der bevolking laat zich niet door
schoonklinkende beloften paaien.
De Emir van Afghanistan, Jakub-Khan, schijnt
tot vrede gezind.
De afdoening van zaken in het Ooateh is we
der een goed eind gevorderd door de tot stand-
koming van eene overeenkomst tusschen Oosten
rijk en Turkije over de bezetting van Bosnië en
Novi-Bazar. De bepalingen dezer overeenkomst
worden echter op verlangen van de Porte geheim
gehouden waaruit men vrij zeker mag opmaken
dat men te Constantinopel eindelijk wel zal heb
ben moeten toegeven aan de eischea van den
Oostenrij kschen premier.
De benoemde Vorst van Bulgarjje, prins van
Battenbergheeft zich naar Livadia begeven
waarschijnlijk om den Keizer van Rusland, die
daar vertoeftmede te deelendat hij de be
noeming aanneemt.
Het Russische schrikbewind gaat voort met
het nemen van de strengste maatregelen en het
in hechtenis nemen van allendie maar eenigs-
zins verdacht voorkomen. Menig rustig burger
wordt het slachtoffer van dien dollen ijver en
de partijdie aanleiding gaf tot het nemen van
die maatregelengaat inmiddels rustig voort met
hare aanslagen en bedreigingen. De Keizer en
de keizerlyke familie zijn naar Livadia vertrok
ken omdat zij van dit alles geen getuigen wil
len zijn, mogeljjk ook wel, omdat zij zich te
St. Petersburg onder de tegenwoordige omstan
digheden niet veilig wanen.
Alle Binnenlandscho Advertentien, waarvan
de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden
slechts 2 maal in rekening gebracht.
Overzicht
Do groote strijd tusschen de voorstanders van
het beschermend stelsel en de vrijhandelsmannen
in Dultscliland is overgebracht in den Rijksdag.
De vraagstukken maanden lang in de persin
vergaderingen en met regeeringspersonen bespro
ken, komen nu achtereenvolgens op nieuw aan
do orde, om eindelijk doqr de Kamer van den
President te worden beslist. De tol- en tarieven
wet is door den Rijkskanselier in persoon bij
den Rijksdag ingeleiddoch de wijze waarop
hij dit deed heeft er zeker niet toe bijgedragen,
om de tegenstanders, die mcerendeels onder de
nationaal-liheralen moeten gezocht worden, voor
de voordracht te winnen. Het groote doel van
den maatregel de Rijkskanselier kwam er open
lijk voor uit was in de eerste plaats om in den
nood der schatkist te voorzienom de financiëele
positie van het Rijk beter te verzekeren en de
Rijksrogeering minder afhankelijk te maken van
de bijdragen der verschillende Bondsstaten, die
thans, meer dan den Vorst lief is, de koorden
van de beurs in handen hebben.
De directe belastingen langzamerhand, op het
voetspoor van Ruslandte vervangen door in
directe moest Duitschland zich ten doel stellen.
Dan ook kwam de opbeuring van handel en
industrie in aanmerking.
Om dit tweeledig doel te bereiken mocht men
zich niet laten weerhouden door redeneeringen
en bespiegelingen, die lang uitgediend hebben
en weersproken zjjn door betrouwbare cijfers.
Aldus Von Bismarck.
De oppositie heeft tegen deze redeneering nog
al heel wat in te brengen; vooral wat betreft
het gekozen middel tot bevoordeeling van handel
on industrie en de onderdeden der voordracht
zullen ongetwijfeld hier en daar wel aan eene
herziening onderworpen worden. De tot stand-
koming der wet is echter, vooral dotr de toe
nadering van het centrum, zoo goed als verzekerd.
Terwijl men in Duitschland aldus er op uit
is middelen tet vermeerdering van inkomsten te
zoeken, overleggen regeering en begrotings
commissie in Frankrijk welke lasten nog kunnen
verminderd of weggenomen worden, boven die
welke reeds door de regeering zijn voorgesteld
en zeven millioen francs beloopcn. Let men
hierbij tevens op het feit, dat voor enkele weken
geleden de Staat don laatsten termijn voldeed van
eene schuld van 1530 millioen francs, die de
Franscho Bank te vorderen had, ten gevolge
van de gebeurtenissen van 1870 en 1871, dan
is het niet zeer waarschijnlijk, dat de protec-
tionnisten, die steen en been klagen over den
achteruitgang van handel en nijverheid en ook
voor Frankrijk beschermende rechten vragen,
veel bijval zullen vinden bij regeering en ver
tegenwoordiging.
Zooals verwacht kon worden heeft de Regee
ring geen beslissing genomen in zake de zooveel
gorucht makende verkiezing van Blanqui. Alleen
heeft zij die verkiezing niet officieel gepubliceerd
zoodat de beslissing aan de Kamer overgelaten
is. Men verzekert echter, dat de Regeering van
I de vogelvrijverklaring eene kabinetsquaestie zal
maken. De meerderheid van den Senaat schijnt
I van den zetel der vertegenwoordiging naar Pa
rijs. De regeering en eene commissie uit den
Senaat houden zich thans bezig te zoeken naar
i een geschikte vergaderzaal.
I De Onderkoning van Egypte blijft tot nog
van jfranki ijk en
STATEN-GENERA AL.
Tweede Kamer. De kanalenwet heeft alle
sluizen die do kanalen der parlementaire wel
sprekendheid gesloten hielden, wijd open gezet.
Wij zouden volgens de redevoeringen deze week
op het Binnenhof gehouden, de Kamerleden in
vier groepen kunnen verdeelen: 1°. Tegenstan
ders, bij wie het financieel bezwaar op den
voorghmd treedt. 2°. Idem, die de noodzake
lijkheid van nieuwe waterwegen betwisten.
3°. Voorstanders, bij wie het financieel bezwaar
volstrekt niet weegt en die de voordracht on
verdeeld toejuichen. 4’. Idem, die slechts tot
op zekere hoogte met de Regeering willen
medegaan.
De heer Bastert keurde het af, dat de Re-
geering, om haar lievelings denkbeeld, het kanaal
van Amsterdam door de Geldersche vallei, er
door te halen, dit had vastgeknoopt aan een
veertiental andere plannenten einde uit alle
oorden des lands instemming te verwerven. De
heer Barge gaf zjjn ingenomenheid met de
voordracht te kennen. De heer Schimmelpenninck
van der Otje zou dit ook doen,, wanneer de
financiën toelieten tot zulke belangrijke uitgaven
te besluiten; thans meent hij dat het noodig
is den ijver voor den aanleg van openbare werken
binnen de grenzen te houden. Ook de heer Van
Baar bestreed de voordracht; een leening kan
hij niet goedkeuren, omdat de rentebetaling na
tuurlijk verhooging van belastingen vordert. De
heer De Meijier vreest niet voor die verhooging,
mits de draagkracht der natie wordt versterkt,
en daartoe is de voorgestelde uitbreiding van
communicatiemiddelen onmisbaar. De heer Van
Naamen wees er op, dat de inkomsten, uit de
nieuwe kanalen te verkrijgen, nog geen derde
van de onderhoudskosten bedragen. Al het an-
Itere, benevens de rente van het aanleg-kapitaal,
moet komen uit de beurzen der belastingschul
digen, ook van de niet rechtstreeksch belang
hebbenden. De heer Lenting zal uit volle over
tuiging vóór het ontwerp stemmen dewijl het
de strekking heeft, om bij toepassing van vrije
handehbeginselen onze bronnen van inkomsten
tot krachtige ontwikkeling te voeren. De heer
Mackay acht de voordracht in strijd met het
vroeger steeds door de liberalen vooropgezette
beginselGeen voorstellen van groote werken
1 zonder aanwijzing van middelen. De heer Te-
ding van Berkhout vond vooreerst bezwaar in
de samenkoppelerij van Onderscheiden groote
werken, strijdig met het beginsel van matiging
in uitgavenen voorts daarindat de verschil
lende provinciën niet op voet van gelijkheid
worden behandeld.
Do argumentenMaandag van weerszijden aan
gevoerd werden in de volgende zittingen deels
herhaald, deels aangevuld. Ons bestek verbidt
verwachten, I thans gewonnen te zijn voor de verplaatsing
op
dit
Het vijf-on-twintig jarig huwelijksfeeston
langs door het Oostenrijksch Keizerlijk paar
gevierd, geeft ons een gewenschte aanleiding
tot een korte beschouwing van do regeering
1welke in de geschiedenis
hoogst belangrijke plaats in-
De Europeescho omwenteling van 1848 was in
de verschillende landen, die thans do Oosten-
rijksch-Hongaarsche monarchie vormen, in vol
len gang, toen Keizer Ferdinand in December
van dat jaar de kroon nederlegde. Ferdinand
had geen mannelijke nakomelingen: zijn broe
der Frans Karei maakte bezwaar, de drukken
de erfenis der Habsburgen te aanvaarden, en
nu werd diens zoon mot de Keizerlijke en Ko
ninklijke waardigheid bekleedopeen leeftijd,
hij was achtien jaar, waarop de ernst des le
vens in den regel nog zoo weinig vat heeft op
het menschehjk gemoed. Hard is de leerschool
geweest, dien de jeugdige Vorst sedert dat oogen
blik heeft moeten doorloopen.
Hongarije was in vollen opstand. Het auto
cratisch regeeringsbeleid van Metternich had ja-
ren achtereen de brandstoffen opgehooptwaarin
de vurige taal van den grooten patriot Kos
suth i eindelijk de vonken had geworpen, die hot
land der Magijaren in vlam zetten. Tijdens do
Troonsverwisseling waren do Oostenrijksche wa- I
penen in Hongarije voorspoedig, en hieruit vond I
de Keizer aanleiding tot de staatsgreep van 7 j
Maart 1849, waarbij een Constitutie werd vast
gesteld die alle dooier.
ondeelbaar gebied vereenigde. Die daad was
de oorzaak van do meeste rampen welke ver
volgens het rijk bestormden.
De Duitsche bond wilde het aldus vergroote
Oostenrijk niet opnemenzelfs was er toen reeds
sprake van, dien staat uit te sluiten en aan
den Koning van Pruken de Keizerskroon bene
vens het presidium op te dragen, en alleen de
spoedig daarop gevolgde reactie in Pruisen ver-
hinderde de volvoering van dat plan. De Hon
garen waren alles behalve geneigdeen gpöc-
troijeerde grondwet te ontvangen on zetten den
tegenstand voort. Wel werd Boeda-Pesth door
de Oostenrijkers genomenmaar de krijgskans
keerde weldra; de Hongaarsche Rijksdag ver
klaarde Hongarije met Zevenbergen tot een
onafhankelijke republiek met Kossuth als Presi
dent. Russische troepen worden te hulp geroe
pen en deze smoorden de revolutie in stroomon
bloed. Zoo werd hot denkbeeld van Frans Jozef,
nationale eenheidverwezenlijkthet onmogelijke
werd tot werkelijkheid gemaakt.
Dat die toestand niet blijvend zou zijnligt
voor do hand. De verschillende volkendoor
gev eld te zamon gebrachtonderscheiden niet
slechts in taal maar ook in afstamming en ge
bruiken in zeden en behoeftenwaren ton op
zichte van elkander mot een vurigen haat bezield,
die noodwendig tot botsing aanleiding moest
geven. Germanen beschouwden de Hongaren
uit Azië afkomstig, als een verwonnen natie,
en dezen op hun beurt zagen mot minachting
neder op de Romanen en Slavoniëre, waartoe
de overige volken behoorden. De ministeriëele
verantwoordelijkheidvroeger toogestaan als een
middel om de revolutie te bedwingenwerd
ingetrokkeneen Rijksraadwelks leden door
den Keizer werden benoemd, verving de volks
vertegenwoordiging kortomvan constitutio-
neole rechten bleef weinig meer over dan een
schaduw. Bij den weerzindien de terugkeer
tot het vroeger stelsel overal wekte, voegde zich
de allertreurigste staat der schatkist, terwijl ook
het stoutmoedig optreden der geestelijkheid eon
oorzaak van spanning werd. Niettemin stond
destijds Oostenrijk bij het buitenland hoog in
aanzienvooral door den nauwen band die het
met Rusland vereenigde.
De Krim-oorlog maakte daaraan eon eind.
Oostenrijks politiek verbood samenwerking met
den Czaaroude vriendschap verzette zich tegen
vereeniging met de geallieerden, en zoo werd
Frans Jozef tot een roemlooze neutraliteit ge
noopt, terwijl het bovendien werd belast met een
bezetting der Donau-voretendommen, (het tegen-
woordig vorstendom Roemenië,) die den schul
denlast aanmerkelijk verzwaarde. Ook kreeg
Victor Emmanuël, door de handige staatkunde
van Cavour, gelegenheid zich in de Europeesche
aangelegenheden te mengen, hetgeen den bevrij
dingsoorlog van 1859 voorbereidde.
Toen deze uitbrak, ondervond Oostenrijk ten
volle de gevolgen zjjner slechte politiek. Het
leger was gedesorganiseerd, de aanvoerders waren
wel getrouwe aanhangers van het reactionair
regeeringsstelsel, maar voor hun taak geheel
ongeschiktde leveranciers van het leger maakten
zich aan de ongehoordste diefstallen schuldig
de eene nederlaag volgde op de andere, en bij
den vrede van Villafranoa verloor Frans Jozef
het schoonste en 1
i Italiaansche kroonlanden, juom
Deze ramp had ten minste het gevolgdat
de Regeering tot inkeer kwamen vooral de
flnancieclc möeielijkhedendie door den jongsten
oorlog niet weinig waren toegenomennoopten
den Keizer in 1860 een besluit uit te vaardigen,
dat de grondslagen eener nieuwe, meer vrijzin
nige constitutie bevatte. De Rijkseenheid bleef
gehandhaafd, maar de afzonderlijke kroonlanden
kregen meer zelfbestuur. Hongarije bekwam
zijn vroegere grondwet weeren een nieuwe
Rijksdag op meer constitutioneele wijze samen
gesteld dan de voormalige Raadword met de
speciale behandeling der Hongaarsche zaken be
last. In dien Rijksdag onderscheidde zich boven
alle andere leden de bekende Frans Deak. Hij
werd spoedig de leider der g
partij die aan de ontwikkeling dor staatkundige
verhoudingen zulke belangrijke diensten heeft
bewezen.
Nog zwaardere slagen zouden do monarchie
treffen. Do Sleeswijk-Holsteinsche quaestie bracht
Oostenrijk en Pruisen gezamenlijk onder de wa
penen togen Denemarken; de overwinning van
den zwakke door de twee sterken leverde Oos
tenrijk geen enkel voordeel op, en verergerde
den toestand der financiën, die haast niet erger
kon worden, nog meer. Bedenkehjker nog was
het, dat deze oorlog direct aanleiding gaf tot
nog veel heviger strijd, die op het slagveld van
Sadowa word beslist, Oostenrijk uit zijn stelling
in den Duitschen bond verdreef en Venetië deed
verloren gaan. Zelden is een Mogendheid er
slechter aan toe geweest, dan het Rijk van Frans
I Jozef aan het eiqd van het rampspoedig jaar 1866.
I En toch, hoe ongeloofelijk het ook moge
schijnen, van dat oogenblik dagteekent Oosten
rijks wedergeboorte. Het scheen wel, alsof de
in der monarchie tot een gezamenljjk geleden tegenspoed den Vorst en
"de volken nader tot elkander had gebracht on
zelfs den nap ver der verschillende nationalitei
ten binnen de grenzen der betamelijkheid had
teruggedreven. In elk geval, de noodzakelijk
heid van ingrijpende hervormingen was nu zoo
zonneklaar gebleken, dat langer uitstel niet meer
mogehjk was. De vrijheer Von Beust, met de
rijks-portefeuille voor Buitenlandsche Zaken be-
i1 last, ontwierp een staatsregeling die het be
ginsel van de autonomie der nationaliteiten hul
digde, do Keizer benoemde voor Hongarije een
afzonderlijk ministerie, aan het hoofd waarvan
graaf Andrassy werd geplaatst, en na eenige
onderhandelingen had in Juni 1867 te Pesth
de kroning plaats van Frans Jozef als koning
van Hongarjje, eon plechtigheid die een eind
maakte aan dc fictie, als zou genoemd land
niets meer zijn dan een Oostenrijksch wingewest.
Drie belangrijke ontwerpen werden tot wet ver
heven, de instelling van het burgerlijk huwelijk,
de scheiding tusschen school en kerk en de
onderlinge verhouding der kerkgenootschappen
betreffende. Wel voerden de bisschoppen tegen
deze wetten een heftigen strijd en werd uit
Rome het doemvonnis er over uitgesproken, maar
de Keizer volhardde en bevond er zich wèl bjj.
Niet minder moeite kostte de regeling der geld
zaken; de toestand was zoo bedenkelijk gewor
den, dat de rente der staatsschuld al de directe
belastingen verslond, terwijl de indirecte ter
nauweniood voldoende waren om de uitgaven
voor het leger te dekken, zoodat er voor de
overige behoeften niets overbleef. Een aanvan
kelijk redmiddel, het eenige dat eon staatsbank
roet kon verhoedenwerd gevonden in de ver-
eeniging van alle leeningcn, met enkele uitzon
deringen tot een eenvormige schuld, met korting
van 16 percent op de rente.
Na dien tijd hebben do staats-instellingen der
monarchie zich regelmatig ontwikkeld. Het
systeem, volgens hetwelk de beide rijkshelften
worden geregeerd, is wel vrij ingewikkeld, maar
bij zulk een uitgestrekt gebied, door zoo onder
scheiden volken bewoond, kan dat niet andere.
Het ontbreekt er voortdurend niet aan elemen
ten van strijd, tot dusver heeft elke crisis zich
op normale wijze opgelost, liet is niet onwaar
schijnlijk dat de band, die zooveel uitoenloopends
bijeenhoudt, eenmaal zal worden verbroken, en
dat de splitsing der Oostenrijksch-Hongaarsche
monarchie in zelfstandige staten slechts een
quaestie van tijd isechter kan van keizer Frans
Jozef worden gezegd dat hy al het mogelijke
doet om dat oogenblik te vertragen.
Een van de bedenkelijkste verschijnselen der
laatste jaren is de toenemende invloed van de
Slavische bevolking, in verband met de gebeur
tenissen die tot den Russisch-Turkschen oorlog
geleid hebben. Deze beweging, het zoogenaamd
Panslavismus, draagt een algemeen historisch
karakter, en onze opvatting aangaande de ont
wikkeling van het nationaliteits-gcvoel in het
Zuid-Oosten van Europa doet ons
dat de vrede van Berlijn slechts een halt is
den weg die naar de verwezenlijking van
denkbeeld voert. Is dit zóo, dan kan de bewe
ging wel tijdelijk in haar vaart gestremd, on
mogelijk voor goed gekeerd worden. Oostenrijk
is gedwongen geworden,
het Balkan-schiereiland ui
tere in hunne betrekking en in eere to herstel
len. Hij zal wel eenige uitvlucht vinden om zich
aan dien voor zyne inkomsten zoo nadeeligen
eisch te onttrekken en de schuldeischers wat
aeutvti uua un m uu iuut,«<> venuupeu jaren zand in de oogen strooien. Na de bevrijding
deed, en nieuwe conflicten tusschen Duitschers, van kolonel Pearson heeftzoover de berichten
Hongaren en Slaven zouden onvermijdelijk volgen. luiden, in de Kaapkolonie geene ontmoeting van
Inmiddels is het Frans Jozef gelukt, de liefde eenig belang met de Zulu-Kaffers meer plaats
groot gehad. Lord Chelmsford bereidt zich met de
oeiang. net „uott ernaito Franz uein ivaiser” 10.000 man versche troepenwelke hij nu onder
zweefde niet slechts op de lippen zijner millioe- zijne bevelen heeft op eene nieuwe campagne
nen onderdanen, maar vond ook weerklank in voor, doch de Koning der Zulu-Kaffersbeschikt
hun hart. Keizer Frans en Keizerin Elisabeth i nog over eene talrijke troepenmacht en het laat
beleefden blijde dagen, en zelfs de ramp van Ant- An
Szegedin was niet in staat, de betuigingen van
warme sympathie te onderdrukken. Hoe weinig
samenhangend de deelen der monarchie ook zijn
gomatigd-liberale i mogen, in elk daarvan schuilt een groote mate
jx_.Aivan innorlijke kracht; van harte wenschen wij
den bijna vijftigjarigen monarch toe, dat hij in
leeftijd spjn Duitschen buurman op zijde moge
streven, en dat hij moge voortgaan het stoffe
lijk en zedelijk welzijn van zijn onderdanen zoo
te behardigen als hij tot dusver heeft gedaan.
Wij herhalen het, een harde leerschool heeft
hij doorloopenen van hem kan worden getuigd
dat hij door schade wijs is geworden. Doch
aangezien er honderden regeerders en millioenen
goregeerden zjjn, op wie de tegenspoed die ge
zegende werking niet uitoefent, gelooven we
met die bewering een welverdiende lofspraak te
hebben neergeschrevon.