\Z k. .OWAY N°. 518. Zondag 18 Mei. 1879. BID. IEH. IE. Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht. ?cn. ind-lLoek, :ter, ;rt bi.i 5 Gom. f 20 per anker en half ankers, verd. LBURY BINNENLAND. iding van modellen. !H kortst BUITENLAND. Indische baten en nog iets. 3 geëerde be- e litiseeren, levert S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven, Uitgevers. inkel genoten, nen als buiten luis. SCÏÏOOMOmSCHE COURANT. ren, Grander in g van ne huiswerk moet i en Omstreken. 'ons ziekte van mogelyk eene NS, bij P. DE n. Jaarsveld). Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post door het geheele rijk 0,80. n wordt in de dtegen half lein gezin zon- HENSTBODE, ot kan koken, uigen voorzien. D. E.aan het JK Comp. ida. maal zoover komen, dat Indië zich geheel van k j afscheidde, dan zou zeker een critieke tijd root ons aanbreken, doch we zeer goed overleven, en na die overgangs-yeriode ons even goed weten te redden als België, De nemarken, Zweden en andere kleine staten zon der koloniën zich staande houden. Doch voor Indië ware de afscheiding een onoverkomelijke ramp. Het lot van de Kaap kolonie is men zeker nog niet vergeten, en wat er verder volgde, de annexatie van Transvaal, enz. Als over tien jaar Indië zijn betrekkingen tot Nederland heeft verbroken, dan is het over twintig jaar Engelsch grondgebied. De voor- teekenen zijn reeds aanwezig; de weinig wel willende houding der Britsch-Indische organen ten opzichte van den Atjeh-oorlog, de vesti ging van Engelschen op Bornéo, de scherpe kritiek waaraan ons koloniaal beheer in Engel- sche tijdschriften blootstaat, men weet het, de Britten zijn evenals hun Russische mededin gers er steeds over uit om in naam van het humaniteits-beginsel het zwaard te voeren en veroveringen te maken, dat zijn altemaal van die schier onmerkbare windvlaagjes, die den storm voorafgaan. Zoolang Nederland en Indië één zijn, zal een andere mogendheid zich wel tweemaal bedenken eer het daar ginds annexatie- idées gaat verwezenlijken; niet, omdat wij zoo veel reden hebben om op onze defensieve kracht te zwetsen, maar omdat er dan andere verwik kelingen van oneindig breeder omvang zopden geboren worden. Doch Indië op eigen wieken drjjvende zou een gemakkelijke prooi worden voor een Brit met „confederatie-plaunen” in den zak. De Indische Europeaan, die op afscheiding aandringt, speelt met vuur. Maar ook een Ne derlandse ho Regeering doet zulks wanneer zij, in stede van door een rechtvaardige behartiging van gezamenlijke belangen, den afstand, die door het Suez-kanaal word verkort, door politieke maatregelen grooter maakt. Wij zijn er zeker van dat de Volksvertegenwoordiging dit niet uit het oog zal verliezen. I1ULLOWAY. ren. Sedert nage- ikleeden deze ge- voor de genezing gezwellen, uitslag i. Dadelijk deed gen deze genees- rolko al degenen i er mede namen, door eigenbelang le geneesmiddelen vertelden aan de zij er bij gehad r op hunne beurt er insgelijks de is aldus, dat die gebruik kwamen 3Woonden aardbol is altijd met het ingewend bij been- jrs, -de gezwollen igo ligchaamsge- n, die ons omnn- alf f 0,80, f 1,85, zijn op franco n bij alle Apothe- HOLLO WAY’S Oxford Street, Pry's der Ad verten tienVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco, en uiterlyk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure. w_£ In de zitting van w Oost-Rumeliëdie de pennen Beaufort aan, dat het plan tot den aanlej diplomaten bezig houdt. Het het ontworpen kanaal reeds uit de 16e t aan Turkije het recht toe om onmiddellijk na de ontruiming van Oost- Rumelië garnizoen te leggen in de steden Burgas enlchtimanen de Balkanpassen, die de grenslijn vormen tusschen het nieuwe Vorstendom Bul- garijë en Oost-Rumelië, te bezetten. Rusland, dat er steeds op uit is eene vereeniging dier beide gewesten in de hand te werken, doet alle o o mogelijke moeite om van de Porte te verkrygen Rotterdam kon hij geen kortoren weg vnnr Am- dat zij vooreerst van dat recht geen gebruik sterdam noemen, omdat deze loopt over het kan?. Alle Binnenlandschc Ad verten tiënwaarvan de plaatsing S maal wordt opgegevenworden slechts 2 maal in rekening gebracht IN te Schoonhoven: Bil. Roman in isoch. Naar den litsch door TER- t. Prijs f 6,25. VAN NOOTMT, STATEN-GENER AAL. Tweede Kanjer. Over de eerste alinea van Artikel 1 der Kanalenwet zijn heel wat woorden gewisseld: teveel om die in een kort bestek te resumeeren. We zullen beproeven het voornaam ste aan te stippen. De rede van den heer Lenting, den eersten spreker van Maandag, was voornamelijk gericht tegen hetgeen door den afgevaardigde uit Utrecht, den heer Roëll, in de zitting van Vrijdag was aangevoerd. (Zie ons vorig nommer.) De Ne- derlandsche handel /heeft niet genoeg aan het kanaal Amsterdam—Rotterdam, dat slechts in lokale behoeften kan voorzien. Het Valleika- naal alleen beantwoordt aan het doelde kortere afstand moet een gunstigen invloed uitoefenen op ’t spoedig vervoer, op de vrachtprijzen, op het getal reizen. Geheel Noord-Holland en Gel derland zullen er de voordeelen van genieten. De heer Van Kerkwijk critiseerde het kanaal - plan. Hij wees op de talryke sluizen en brug gen die de vaart zullen belemmeren, op de moeielijkheid van den Rijn-overtooht, op de stremming bij ijsvorstopping, op het gevaar vau botsingen. Ook hij zou willen beginnen met de vaart naar Rotterdam, om later, als de handel zich uitbreidt, mede te werken tot den aanleg van een nieuw of de verbetering van een be staand Rijnvaart-kanaal. De heer Van Wassenaer wil het kanaal laten graven als de Atjeh-oorlog geëindigd is; hoe wenschelijk hij het voorgestelde werk ook acht, er is nu eenmaal geen geld. De heer Froger, ofschoon niet zoo cordaat optredende als zyn Amsterdamsche committenten van hem, den opvolger van Stieltjes, hadden verwacht, wederlegde de bezwaren van techni- schen aard. Ook hij betoogde dat niet alleen Amsterdam bij ’t Vallei-kanaal is betrokken; de nijvere Zaanstreek, Haarlem, geheel Noord-Hol land, ook Gelderland hebben er rechtstreeks be lang bij voor handel en landbouw. Bovendien wordt het algemeen handelsbelang er zeer door gebaat. t Dinsdag toonde de heer De lat het plan tot den aanleg van i.eeuw dagteekent, maar steeds bij Utrecht tegenstand ontmoette. De heer Dijckmeester meende dat nog wel eens in overweging moest genomen worden, of een afdoende verbetering van de Keulsche vaart, waarvan de kosten op 16} mil- lioen zijn geraamd, niet te verkiezen was. Als voorstander van het re^/eeringsplan trad de heer Rutgers van Rozenburg op. Den waterweg naar tterdam kon hij geen kortoren weg vnnr Am- heftigheid toeneemt dan niet wat te denken? Was de jongste verkiezing te Bordeaux, waar Blanqui, mede door de hulp der clericalen, werd gekozen, dan geen onrustbarend voorteeken? Gretig wordt elke gelegenheid aangegrepen om tweedracht in den boezem der regeering te zaaien. Als zoodanig bezigt men nu weer de quaestie van de organisatie der politie in de hoofdstad. De Senaat, zoo beweert men, zou als voorwaarde voor den terugkeer naar de hoofdstad den eisch gesteld hebben, dat do Staat het bestuur der politie in Parijs op zich nam. Werkeljjk is er ook sprake van dat een dergelijk voorstel eerst daags zal worden ingediend, maar dat er ver band bestaat tusschen deze quaestie en die van den terugkeer naar Parijs moet nog blijken. Nu tusschen Oostenrijk en TurkIJë overeen stemming is gekomen over de bezetting van Bosnië, nu ook de ontruiming van het Turk- sche grondgebied door de Russische troepen voor goed geregeld is en Bulgarije verlan gend uitziet naar de komst van zijn Vorst, die nog te Livadia vertoeft, is het voornamelijk de quaestie van Oost-Rumelië en hoofden der tractaat van Berlijn kent Overzicht. Een staaltje van de vermakelijke wijze waarop men in Frankrijk weet te politiseeren, levert de conservatieve pers daar te lande. De Siècle en, in navolging van dit blad, mede een paar andere orginen hebben verband gezocht en ge- Dat er voor vonden tusschen het gure Meiweder en de afzonderlijke begroeting noodig republiek. „Hoe wilt gij dat de lucht onbe- wolkt en de temperatuur zacht zij; dat seringen bloeien! Wij zijn immer onder de republiek en de natuur is conservatief, de elementen be- hooren tot de party der orde.” De partij der orde, zoo noemen zich die mannen, die elk een eigen devies, oen eigen pretendent hebben en straks zich met de vijanden der maatschappelijke orde zullen vereenigen om de Republiek zoo mogelijk te doen vallen. Gelukte dit ooit, dan eerst zou blijken wat die lieden onder orde ver staan en Frankrijk, het verjongde en krachtige Frankrijk, waarschijnlijk het ongelukkige slacht offer worden dier zoogenaamde orde. Aan de mogelijkheid van zulk een ommekeer te denken op het oogenblik dat de Republiek sterker dan ooit uit hare windselen is te voorschijn getreden, ren, het omgekeerde doen, en flink schijnt eene dwaasheid. Maar geeft de oppo- behoeften van Indië, van de sitie die door de uiterste linkerzyde tegen de ondeelbaar regeering gewend wordt en met don dag in spoorbaan op Java of andere aanvulling van het zooge- r.MMVM.muwovh spoorwegnetheeft ons op een dwaalspoor gebracht. Evengoed als een kuuiuu, in Nuurdbrabaui gegraven, plan wèl overwogen zij, de alge vaart ten goec’ Z. geval met uitbreiding van het vervoerwezen in Neerlandsch-Indië. Elke onderwijs-inrichting binnen de grenzen van het Rijk geopendis een bron van licht welks stralen zien over 't gansche land verspreiden; maar hetzelfde kan gezegd worden van scholen waarmede do koloniën worden verrijkt. Wij moeten geen schrede voor waarts willen doen op den weg van ontwikke ling, zoo stoffelijke als zedelijke, of Indië moet die mede afleggen. Geen staatkunde van „elk het zijne”, maar van „alles voor allen” moet ons richtsnoer zijn. Niet deelen, maar bijeen houden; niet splitsen, maar samenvoegen. Reeds openbaart zich ook in Indië een nood lottig streven naar isolement, dat in een later tijdperk wellicht in een eisch tot afscheiding kan overgaan. Wij vreezen zeer dat losmaking van den financiëelen band de eerste phase zou worden van een ontbindings-proces, waarvan het einde niet te overzien is. Er is weleens gezegd, dat Nederland zonder zou kunnen blijven bestaan. Zoo was het in de .dagen van voorheen, toen de zo nen van ons vaderland uit de baten van Insu- zig isdoor al de Indische mopperaars linde gouden kwasten lieten maken waarmede afgekeurd I Neenleve de batige-saldo- zij hun slaapmutsen versierden. Mocht het een- jteld, de nieuwe uitvinding op het flnancieële koloniale politiek ware i van liberaliteit, hoe is het kenen wat op de Nederlandscho staatsbegrooting ro- -- o ten bate van Indië wordt uitgetrokken? Verslag,(waarom dat ding altijd Voorloopig Onzo marine doet deels in’t moederland, deels -jt„i jn (je koloniën dienst. De officieren van het onderzoek ter algemeene Indische leger wórden gevormd in de gelederen i van het Nederlandsche of op de militaire aca demie, op kosten van den Staat. Aan onze aca demies, alweer op kosten van den Staat, voor een groot deel althans, worden do mannen gevormd die als rechterlijke of administratieve ambtenaren of in andere betrekkingen de ver worven kennis ten behoeve van Indië gaan aan wenden; zelfs de onderwijzers, die er heen ge zonden worden, zijn aan onze kweekscholen of normaalinrichtingen gevormd, alweer op kosten van den Staat. Nu brenge men dat alles eens in rekening, zonder een van beide partyen te benadeelen Doch wij hebben nog een veel ernstiger be denking, die ook blijkens het Voorloopig Verslag door een groot getal leden der Tweede Kamer is-geopperd. De eenheid tusschen Nederland en de koloniën wordt er door bedreigd, ’t Is zoo, die eenheid bestaat tot dusver meer in théorie dan zij in werkelijkheid wordt toegepast; maar dat laatste is juist de verkeerdheid waarvan we moeten trachten ons los te maken. Indië nog een t“ wordt geacht, en zelfs de grondwet tot die op vatting aanleiding geeft, is evenzeer waar, maar dat is geen reden om de flnancieële klove nog wijder te maken. Integendeel, dat dualisme is te beschouwen als een gevolg van de omstan digheid dat Indië nog slechts ruim zestig jaar in vaster betrekking dan te voren tot Nederland is gekomen. Den band vaster te maken, de een heid, tot dusver in vele opzichten een fictie, tot daadzaak te verheffen, dat moet de roeping I zijn van een waarlijk liberale staatkunde. I In naam dier vooropgestelde eenheid, en met een beroep op de solidariteit van belangen hebben wy ons schuldig gemaakt aan grove afzetterij. Toegestemd. Welnu laat ons daarvoor boete doen. 1 Laat ons thans, met hetzelfde beginsel in onze banier geschreven, Voorzien in de l gewesten die met het moederland een c geheel vormen. Juist dat angstvallig wegen, of het leggen van een spoorbaan op Java of Sumatra wel de voorkeur verdient boven de eene of andere aanvulling van het zooge naamd binnenlandsch spoorwegnetheeft ons op dwaalspoor gebracht. Evengoed als een kanaal, in Noordbrabant gegraven. mits het o 'j, ameene wel- ;de komt, evenzeer is zulks het In het tijdsverloop dat aan de optreding van den tegen woord igen Minister van Koloniën vooraf ging werd beweerd dat de groote hinderpaal die tegen de vervanging van wijlen den heer Van Bosse bestond, gelegen was m het wetsontwerp wel eenige aanspraak kunnen doen gelden op tot nadere regeling van de financiëele verhou- hot omgekeerdeon vergen kunnen dat Neder- ding tusschen Nederland en Indië. landin aanmerking genomen de financiëele Natuurlijk zijn wij niet in staat de waarheid moeielijkhedeneens niet zoo precies cent voor van die bewering te bevestingen of te ontkennencent alles in rekening bracht. Het gaat er nu alleen de Haagsche correspondent van de Gro- net mee als met twee compagnonswaarvan de ninger Courant en een paar van zyn collega’s armste tot dusver de gemeenschap heel pleizierig 1 i.x --i_* Lui-i- -ne- 1 - ditieke tra- ..1 geprepa- zoozij oo" ruimd, want we Koloniën, en de periodetoen Nederland mot reuzenschreden vooruitgingin de richting der vetwording wel ons te verstaan, en Indië het als de natuurlijkste vooi zaak van de wereld beschouwde, dat aan zijn behoeften in ’t geheel niet werd gedacht. Wordt hot ontwerp, zooals het daar ligt, tot wet verhevendan krygen we batige sloten in verscherpten vorm. Indiëdat vroeger alles afstond wat het had (gedwongen natuurlijk) en veel meer dan de waarde van ’t geen Nederland er aan ten koste had gelegdzou misschien nu alleen de Haagsche correspondent van de Gro- -- hebben het voorrecht, een kijkje te mogen men achter de schermen, waar de poli'' gedioën, drama’s en kluchten worden reerd. In elk geval, die zwarigheidzi bestaan heeftis uit don weg geruimd, bezitten een nieuwen Minister van F*'1— voordracht in quaestie is nog altijd aanhangig, wijzen” zal verkepren en do Tweede Kamer tijd het nee plus ultra zal 1 v 1 stellen. Reeds heeft het onderzoek in de Afdeo- lingen plaats gehad, en brengt het Voorloopig wordt genoemd begrijpen we niet al te best de resultaten van dat kennis. Het zou geenszins te verwonderen zyn, dat een liberaal staatsman schroomvallig is geweest om dit gedeelte van de nalatenschap des groo- ten financiers te aanvaarden. Vooreerst om don oorsprong en de geschiede nis van dit wetsvoorstel. Het maakte geen deel uit van het progamma van den heer Kappoijne; zelfs gelooven wy dat deze, toen hij de regee- ringstaok overnam, in ’t geheel niet zal ver moed hebben dat van een Kabinet, door hem gevormdooit een voordracht van die strekking zou uitgaan. Eigenlijk is de Commissie van Rap porteurs over de jongste Indische begrooting op het schitterend idéé gekomende lastige quaestie óp die manier te regelen; zij confereerde er over met den Minister van Koloniën, deze kon zich in beginsel met het plan wel vereenigenwerkte 1 het verder uit en logde het in den vorm van een wetsontwerp de volksvertegenwoordiging voor, ’t Is een wetals het ware uit de lucht gevallen als een nieuwe Eris-appel, die twee dracht komt brengen in het liberale kamp. Ten tweede om de strekking. In hoofdzaak heeft het ten doelIndië aan Nederland te doen uitkeeren een vaste bijdrage, berekend naar den maatstaf van ’t geen het moederland ten bate van de koloniën uitgeeft. Zijn er dan nog over schotten oy den Indischen dienst, dan worden deze niet uitsluitend voor Indië aangewendmaar ze komen ter beschikking van den Nederland- schen wetgeverdie er de bestemming aan geeft welke hij voor het oogenblik het meest gepast oordeelt. Zijn er daarentegen tekorten zoodat de bydrage niet kan worden voldaandan gaat Nederland voor Indië een leening aanwaarvan de rente en de aflossing ten laste der Indische finantiën komen. Indië is dan de eigenlijke geldopnemer, Nederland niets anders dan zijn borg. Het komt ons voor dat deze voordracht, of schoon zij er op ’t eerste gezicht wel een beetje liberaal uitziet, in den grond der zaak precies het tegendeel is van liberaal,— ja, dat zij eigenlijk nog minder vrijzinnig is dan het terecht veroordeelde batige-sloten-systeem uit de gulden dagen van het cultuurstelsel. Toen nam Nederland een voudig wat er overschootalsof dat zoo hoorde zonder evenwel een minimum aan te geven waarmee het zich wel tevreden zou willen ver klaren. 't Is zoo, die batige saldo’s liepen over zoo enorme sommendat de thans gevorderde zes millioen als restitutie „voor gedane leveran- cies en bewezen diensten” daarbij een peulschil letje gelijkenmaar in elk gevalmen nam wat er was. In onze dagen van een meer rechtvaar dig bestuur zal men niet alleen nemen wat er ismaar eischt zelfs dat er item zóóveel zal zijnis die som niet present, dan ga je maar leenenwij zullen wel zoo goedertieren zijn om borg te spreken. Goed bekeken geraakt Indië alzoo in minder gunstige verhouding dan te voren. ’t Is zeker aardig gezegd, dat Indië terug betaalt wat voor Indië is uitgegeven; alleen is het jammer, dat men niet op die gedachte is gekomen vóór eenige jaren, toen de goudstroom van daar nog vloeide, toen er voor den oorlog in Atjeh en voor publieke werken nog niets werd uitgegeven en de lieden<dit laatste heel natuurlijk vonden. Wat heeft mep ook aan open bare werken didr, onder den Schoonen hemel van Insulinde! Spoorweg!ijnen op Java, het Indië niet dorste proza te midden der Oostersche poëzie 1 Een haven te Tandjong-Priokdie, nu men er wortt i‘g maakt, en volgens sommige berichten zou deze -- toeleg werkeljjk gelukt zijn. Ook in het zouden dien Eugelsche Hoogerhuis kwam deze zaak ter sprakewaarop de minister antwoorddedat hoewel de bepaling aangaande de bezetting fa- I cultatief was, Turkije daarvan toch geen afstand zou kunnen doen, zonder dei toestemming der Mogendheden, die het Berlijnsche tractaat on- derteekenden. Do mogelijkheid van nieuwe ge schillen tusschen Rusland en Engeland is dus nog niet weggenomen. De onderhandelingen met Jakub-Khan schij nen werkelijk tot vrede te zullen leiden. De Emir is zelf naar het Engelsche hoofdkwartier vertrokken om de vredesvoorwaarden te bespreken. Volgens een bericht van de Standard uit Lahore zouden partijen het reeds eens geworden zjjn en een goed deel van Afghanistan aan Engeland komen, terwijl een Engelsch agent ook voort durend te Candahar zou verblyf houden De toestand in Zuid-Afrika blijft nog altijd onveranderd. Alleen is het eindelijk toch gelukt de Transvaalsche boeren met een kluitje in het riet te sturen; de ontevredenen zijn allen huis waarts gekeerd. De Duiische Rijksdag heeft het tol- en ta- rieven-wetsontwerp in handen eener speciale commissie gesteld, waarin conservatieven en centrum de meerderheid hebben. Hoewel dit oponthoud door de regeering niet gewenscht werd, behoeft zij zich daarover echter niet al te bezorgd te maken. In afwachting van de dingen die komen zullen, heeft de Bondsregee- ring, vreezende dat men anders haar het gras voor de voeten zal wegmaaien, voorgesteld om voorloopig reeds over te gaan tot eene verhoo- ging der invoerrechten. Mocht de Rijksdag die verhooging dan later verwerpendan zal terug betaling van het te veel betaalde geschieden. Dit wetsontwerp zal mogelijk het aantal bro- churen en adressen (circa 80.000), bij den Rijks dag ingekomen en betrekking hebbende op de tarieven-en belasting-ontwerpen, nog doen stjjgen. Heden, Zondag, moet in Zwitserland de Volksstemming plaats hebben over de al of niet wederinvoering der doodstraf. Van beide zjjden, voor- en tegenstanders, heeft men getracht op die stemming invloed uit te oefenen, door het houden van optochten, het beleggen van verga deringen enz. vond, totdat op eenmaal zijn kameraad op lager wal geraaktenu gaat hij aan ’t cijferen en x vraagt trouw restitutie van ’t geen hij voor hem :ij ooit betaaldetot sigaren op ’t kantoor en bittertjes x in de spreekkamer toe. ’tls wel politiek, maar edelmoedig is ’t niet. --- Maar gest wachtende op het oogenblik dat zij in „staat van gebied der i hebben gevonden om haar aan de orde te dan nog mogelijk, met eenige juistheid te bere-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1879 | | pagina 1