zv.
LS
Zondag 14 September.
N0.- 535.
1879.
.SCHAP
jewerken
jgenenwelke
dingen en be-
rmist,
AS.
1-ïM,
KEEN,
digen, met zes
nde zuivert ook
algen, met de
BEIL
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht
AMS.
f
iboven.
eling.
IN»
9
EN,
turdag,
NG van
De strijd tegen drankmisbruik.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
E TV
LMARESQUE,
I
ÜE een derden
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgwere.
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag
verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70.
Franco per post door het geheele rijk 0,80.
SCHOBÜfflSCHB
SN, COMIQUE
TUIN.
Ijn.
urdag,
BS
den eene jaar-
I,—met vrije
4...
•SCHEN
NG VAN
n beheer over
digd hunne op
zenden ter Se-
met Arkel bef
te Gorinchem
)LTK.
ieene versprei-
zal zeker zijne
S Jr.
aan de Boek-
OON te Gouda.
L. L. en met
bek. Die hem
.K te Bontepas,
1-Holland wordt
aagd een be-
met moezerij
gen overeen te
m grooten tuin
igs eigen vrije
nzent meer en
mei* hoog ge-
Volk kan niet
id zijn aandeel
heid mag gel
Lverzwarend”
i Zietdaar een
Moge men er ziel
3 September,
vo entrée-prijs.
IJK
M,
les rijks, soliede
Brieven franco,
de Directie to
ilden. Integendeel moet die als
worden aangemerkt.
gansch arsenaal van wapenen,
jn ruimschoots van bedienen.
M. van der
Een woord van opwekking tot dien strijd is
gelukkig overbodig. Men ving de worsteling aan
tegen ’s vijands reuzenmachten zonder zich te
ontveinzen dat de zegepraal waarschijnlijk zoor
lang zal uitblijvenhaalde men toch de wapens
voor den dag. Het geldt hier meer dan eon
kruistochthet is eon strijd op leven en dood
van welks uitslag het zijn of niet zijn van ons
volk afhangt. God zegene de pogingen der moe
dige kampioenen.
Het volkspetitionnementwaartoe de Maat
schappij tot Nut van ’t Algemeen het besluit
heeft genomen, is een kloeke daad; elk Neder
lander man oï vrouw, gehuwd of vrijgezel, kan
er aan deelnemen zonder onderscheid van gods
dienstige belijdenis of politieke denkwijze. Och,
laat ons nu eens voor een oogenblik vergeten
dat er verschil in richting bestaat tusschen de
zonen en dochteren van het gemeenschappelijk
vaderland. Reikt ons do hand» Katholieke en
Orthodoxe broederswij hebben uwe medewer
king noodig, gelijk gij de onze. Vergeet voor
deze gelegenheid uw weerzin tegen een Maat
schappij die de behartiging van het nationaal
welzijn in haar banier heeft geschrevenen levert
het bewijsdat het met onze verdeeldheid zoo
erg niet is gesteld als sommige partij-leiders het
willen doen voorkomen. Van het Noorden tot het
Zuiden moet één kreet weergalmen Weg met
den démon dit ons volksbestaan bedreigt, ons
zedelijkheidsgevoel vernietigt, onze volkskracht
verlamtTen strijdegij allen die ons bewustzijn
van menschenwaarde niet wilt zien uitroeien...
God wil het
We zullen
gedachte
Alle Binnenlandsche Advertentfln, waarvan
de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden
■lechts 2 maal in rekening gebracht.
Canovas de Castillo zal namens den Koning de
hand dor Aartshertogin gaan vragen, die blij
kens het offimaua orgaan der Oostonrijkeoho
regeering het aanzoek reeds vriendelijk aannam.
ons niet loten weerhouden door de
aan het weinig practische dat tot dus
ver door do afdeelingen van den Multapatiors-
bond werd tot stand gebracht of voorgesteld. In
elk geval begroeten we in de leden van dien bond
een talrijke groep van mannendie den drank
duivel wenschen te lijf te gaan: en al kunnen
zij nog niet op behaalde lauweren bogenzij
hebben toch het hunne er aan toegebracht om
de volksovertuiging te verlevendigen. Straks zal
het nationaal geweten, uit zijn slaap wakker ge
schud zich nog krachtiger doen hoorenen we
zullen het misschien belevendat geen tegen
spraak meer wordt gehoord tot bestrijding van de
stellingDronkenschap is misdaad.
Een enkel woord over de middelenwaarvan
de bereiking van het groote doel wordt verwacht.
Daar zjjn er onder, die reeds op het eerste ge
zicht als totaal onvoldoende moeten worden ter
zijde gelegd.
Wanneer er sprake is van drankmisbruik, dan
wordt het allereerst, door velen zelfs uitslui
tend aan onze arbeidende klasse gedacht. De
onbillijkheid van die meaning behoeft niet te wor
den betoogd. Ook onder do moergegoeden worden
overmatige offers geplengd op het altaar van den
afsehuwelijken jenever-afgodal springt dat niet
zoo terstond in het oog. Wie zal de voorheen
welvarende gezinnen tellen, die door de drank-
verkwisting van het hoofd der familie ten gronde
zijn gericht P Wie zal een naamlijst geven van
de „mannen van zaken”, die door het drukke
societeitsbezoek of door de uitspattingen binnens
kamers den ondergang nabjj zijn gevoerd P Wie
zal de mannen van kostelijke gaven des verstanes
opnoemenvan wie bekend is dat zij zich door
dronkenschap totaal hebben verdierlijktwie
heeft den moed te dringen tot do vreeselijke
statistiek der zelfmoorden of een blik te slaan
in de treurige jaarboeken der krankzinnigen
gestichten om de geschiedenis van den jenever-
kanker met levendige en ware kleuren te kunnen
schildeken P
Maar tochhet kwaad is bij de werkende
klasse het diepst doorgedrongen. Daarvoor bestaan
verschillende oorzaken. In do eerste plaats de
verleiding, waaraan de werklieden van jongsaf
zijn blootgesteld. Als zij voor het eerst de werk
plaats betreden, zien zjj jenever drinken en hoo
ren zij den lof verkondigen van dezen of genen
van wien beweerd wordtdat hij zóó-en-zooveel
kan verdragen eer hij de vlag moet strijken.
Ouder gewordenzouden zij aan bespotting bloot
staanals zij er niet aan meededen. Dagelyks
hooren zij het drankmisbruik vergoelijkenhet
wordt hun een axiomadat „dronken beter is
dan gek”, een stellingdie wij voor ons zeer be
twistbaar durven noemen. Een dronkaard is erger
dan een diefwant hij besteelt meestal degenen
die hem het naast aan ’t hart moesten liggen,
voor wier welzijn hij gezworen heeft te zullen
zorgen. Hij is dus bovendien een meiueedige.
Een dronkaard is betreurens waardiger dan een
razende, want wjjlens en wetens vernietigt hij
de gaven en talenten, hem door zijn schepper
toevertrouwd. Onze jonge werkman wordt als
het ware tot jeneverdrinken gedwongenhij kan
zich niet met ouderen ontspannen, of men troont
hem mede naar de kroeg; zijn voortdurende studie
is, ten behoeve van zijn kameraden de maatre-
Overzicht
Dat het Engelsche Kabinet Beaconsfield zich
lauweren wenscht te plukken, vooral wat betreft
zijn buitenlandsch staatkundig beleid, heeft de
geschiedenis der laatste jaren genoeg bewezen.
Meermalen moest het echter ondervinden hoe
licht men zijn kracht en invloed overschat en
hoe d» uitkomst vaak de verwachting teleurstelt.
Ook in de laatste dagen was dit wederom het
geval. Ter nauwernood heeft de bloedige en
kostbare expeditie tegen Afghanistan geleid tot
een eervollen vrede en een voor Engeland voor-
deelig tractaatwaarbij aan invloed in Azië niet
weinig gewonnen werd, of de trouweloosheid
der Afghanen komt op eenmaal de rust opnieuw
verstoren. Den 3en dezer is er te Kaboul, de
hoofdstad van Afghanistan, een oproer uitge
barsten, waarbij het geheele Engelsche gezant
schap bestaande uit generaal Cavagnari een
doctor, een luitenant en 76 man troepen werd
om het leven gebracht, nadat allen zich tot het
uiterste verdedigd en hun leven zoo duur mo
gelijk verkocht hadden. De woede van het volk
en van de oproerige regimenten, die het volk
tot den opstand aanzetten richtte zich niet alleen
tegen do Engelschen doch, naar ’t schijnt, ook
tegen den Emir, Jakoub-Khan en diens omge
ving. Deze trachtte herhaaldelijk het volk tot
bedaren te brengendoch zag zijn afgezanten,
waaronder ook zijn zoön, gestoonigd en zich zelf
van zijne vrijheid beroofd. Generaal Robbers
is door den onderkoning van Indië onmiddellijk
tegen Kaboul afgezonden en zal de hoofdstad
voorzeker eene welverdiende tuchtiging toedienen;
doch zal men daardoor voor ’t vervolg gewaar
borgd zijn tegen herhaling van dergelijke too-
neelen In Engeland maakt men zich, en niet
ten onrechte, over het voorgevallene zeer bezorgd
en sommige bladen advizeeren zelfs tot annex
atie van het geheele gebied, doch rekenen daarbij
blijkbaar niet met Rusland, die, zooals reeds ge
bleken is, zulk eene wnnexatie nooit zou dulden.
Misschien is dit ook wel de oorzaak dat som
migen, het voorgevallene in Kaboul, waarover
tot nog toe een geheimzinnige sluier hangt
aan Russischen invloed willen toeschrjjven. En
dat juist op het oogenblik dat generaal Shau-
waloff, indertijd met eene bijzondere zending
van den Czaar aan het Engelsche hof belast
zijn taak als geëindigd kan beschouwen en naar
Rusland terugkeert I
Ook deze terugkeer heeft het aanzijn gegeven
aan een geruchtdat generaal Shauwaloff tot
Russischen Rijkskanselier verheft en Prins Gort-
schakoff, den tegenwoordigen titularistot het
ambteloos leven doet terugkeeron. Zóó zou ten
slotte hot bezoek van Keizer Wilhelm aan den
Czaar te Alexandrqwm nog een der prachtigste
zetten van den Diiltschen Rijkskanselier op het
politieke schaakbord worden!
Want dat deze met z*jn Russischen collega
slecht harmonieert is een openbaar geheim ge
worden. Na de ontmoeting der twee Keizers
wil men echter volstrekt ook eene betere ver
houding tusschen do beide Kanselarijen scheppen.
Een ander gerucht want aan geruchten ont
breekt het niet in de Duitsche pers schrijft
met dat doel aan Prins Gortschakoff hot voor
nomen toe, om op zijn terugreis van de bad
plaats naar St. Petersburg, aan Prins Von Bis
marck een bezoek te Berlijn te komen brengen.
De tijd zal leeren wat er van die on-dits waar is.
Terwijl de verkiezingsstrijd voor den Land
dag alle burgers in hot goweor roept en steeds
nieuwe dagorders in den vorm vap staatkundige
programma’s worden uitgevaardigdhebben er
in den omtrek van Koningsbeden militaire
manoevres plaatswaarbij de politiek echter
niet in ’t spel is. Keizer en Kroonprins, als
mede hunne familiön en tal van vreemde, ook
Fransche hoofdoffleierenwonen die krijgspelen
bijdie in geen land met met meer luister ge
paard gaan dan in Duitschland.
De bezetting van Novi-Bazar door de Oosten
rijkers heeft tot dusver zonder slag of stoot
plaats. De Porie wendt dan ook al haren in
vloed aan om botsingen te voorkomen. Weder
zijds zal Turkije misschien te gelegener tijd
aanspraak maken op den wederdienst van Oos
tenrijk als de omstandigheden in eigen land dit
vorderen. Behalve de verwikkelingen mot Grie
kenland die maar niet tot een einde schijnen
gebracht te kunnen worden, is ook de toestand
in Oost-Rumelië alles behalve rooskleurig. De
gouverneur aldaarAleko Pacha, nog slechts
sinds enkele weken aan het bewind, heeft zijn 1
ontslag gevraagd, omdat het hom niet is mogen
gelukken de verbittering tusschen de Bulgaren
en Muzelmannen te doen ophouden. Do Porte
wil nu het geheel gebied doen bezetten en onder
eigen beheer nemen. Als het geneesmiddel dan 1 worden.
maar niet erger blijkt te zijn dan de kwaalRaadvernietigende zoowel hot arrest van het
Do dag voor hot huwelijk van den Koning Hof als het vonnis der Rotterdamaohe rechtbank
van Spanje is thans op 28 November bepaald. i de gerequireerden zal schuldig verklaren aan het*
Z. M. hoeft aan J. Neiszen, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als ontvanger
der dir. belast, en aco. te Alblasserdam.
Naar men verneemt, heeft de re
kenkamer haar beweren, dat de benoeming der
ministers onwettig zou zjjn, teruggenomen.
De vergadering der Staten-Gene-
raal zal op Maandag a. s. door Z. M. den Ko
ning worden geopend. Men verneemt, dat H. M.
de Koningin die plechtige opening wenscht bij
te wonen in de zoogenaamde loge van den pre
sident der Tweede Kamer. Sinds een reeks van
jaren is geene Koningin bij de zitting der Staten-
Generaal geweest.
—•In eene buitengewone zitting der
Provinciale Staten van Zuid-Holland, 11. Dinsdag
gehouden, werden de heeren W. C. M. Begram
en Mr. W. A. J. baron Schimmelpenninck van
der Oye, na goedkeuring hunner geloofsbrieven,
beëedigd en toegelaten. De voorzitter had vooraf
eenige warme woorden gewijd aan de nagedach
tenis van het ontslapen medelid van het college
van Gedeputeerde Staten den heer Rengersvan
Warmenhuizenook aan den heer Merkes Van
Gendt, door de Staten ter Eerste Kamer afge
vaardigd, bracht de Voorzitter hulde voor zijnen
ijver en zijne werkzaamheid.
Tot lid van Gedeputeerde Staten in plaats van
den heer Rengers werd daarop gekozen de heer
Mr. G. J. Goekoop, Burgemeester van Goede-
reede, met 53 van de 74 stemmen.
De buitengewone zitting werd daarop gesloten.
Herhaaldelijk is het aan Gedep.
Staten der provincie Zuid-Holland gebleken, dat
bij verkiezingen van leden van polderbesturen de
bepalingen van de art*. 2534 en 85 van het
algemeen reglement voor de polders in die pro
vincie niet altijd even stipt worden in acht ge
nomen. In strijd met art. 25 geschiedt het, dat
als gemachtigden tot uitoefening van het stem
recht worden toegelaten leden beambten of be
dienden van het Bestuur. Deze personen kunnen
alleen dan voor een ander het stemrecht uitoefe
nen indien zij volgens art. 24 optreden voor
gehuwde vrouwenminderjarigenonder curatele
gesteldenzedelyke lichamen enz., als degenen
welke dezen volgens het Burgerlijk recht verte
genwoordigen. Ten einde het terstond kunne
blp kon of al dan niet in strijd met art. 25 is ge
handeld zijn de polderbesturen in die provincie
uitgenoodigd voortaan op de lijsten der gestemd
hebbende ingelanden te vermelden in welke hoe
danigheid eon bestuurslid voor een ander het
stemrecht heeft uitgeoefend.
In een bij het departement van
koloniën ontvangen telegram van den Gouver-
neur-Generaal van Ned.-Indiëvan 10 dezer,
wordt bericht, dat de tydingen uit Atjeh voort
durend gunstig luidendat de troepen van Lam-
toba teruggekeerd en de expeditionaire kolonnes
ontbonden zijn; dat de patrouilles geen spoor meer
van den vijand vondendat verscheidene hoofden
uit de XXV en XXII Moekim zich onlangs on
derwierpen en dat de bevolking langzamerhand
in de XXVI en XXII terugkeert.
Door directeuren van de Vereeni-
ging voor hooger onderwijs op gereformeerden
grondslag zijn aan de eerlang op te richten
school, met ingang van 1 November e. k., nu
reeds benoemd tot gewone hoogleeraren de
heeren dr. A. Kuyper, em.-predikant en oud-lid
van de Tweede Kamer en dr. F. L. Rutgers,
predikant te Amsterdam. Zoo spoedig mogelijk
zal tot de benoeming der verdere hoogleeraren
worden overgegaan. Gelijk men weet, bestaat
het voornemen de school met September van het
volgend jaar te openen. Omtrent de plaats van
vestiging zal eerlang eene beslissing worden
genomen.
De jury van den internationalen
wedstrijd, gevoegd bij de Nijverheids-tentoonstel
ling te Arnhem, heeft de volgende bekroningen
toegekend
VII. Afdeeling Ilenneplouw. A. Koninklijk»
Nederlandsche Marine, gouden medaille en f 100;
J. J. Wolff te Mannheim, zilveren medaille en
f50; B. Koninklijke Nederlandsche Marino,
g. m. en £100; W. De Gruyter en J. De Gruyter
te Lekker kerk, zilveren medaille en f50. In
deze rubriek nog toegekend een z. m. aan J. B
Reiners Co. te Brake a. d. Weser.
In de Maandag gehouden zitting
van den Hoogen Raad nam de advocaat gene
raal mr. Van Maanen conclusie in de zaak van
o den proc. gen. by het Hof te ’s-Gravenhage,
het bewind, heeft zijn 1 tegen een arrest waarbij A. de V. c. s. te Lek-
hat - kerkerk werden vrijgesproken van de aanklacht
van zich te hebben verzet tegen de uitgraving
van het kerkhof te Lekkerkerk, op welke plaats
eenpost- en telegraafkantoor zou gebouwd
2—. Het O. M. conoludeerde dat de Hooge
gelen te verschalken die zijn patroon neemt om
het binnensmokkelon van jenever op do werk
plaats te beletten.
Schr. dezes komt dikwijls met arbeiders in
aanraking. Zeer velen gebruiken eiken middag
minstens één borrelvaak blijft het er niet bij.
Niet weinigen verspreiden reeds ’s morgens een
geur alsof er een kroeg openstaat. Bij dozijnen
ziet men hen in het etensuur naar don bekenden
ingang loopen, op de toonbank hun moeilijk
verdiende centen nederleggenen vervolgens
naar buiten treden, terwijl zij met oen gebaar
van welbehagen de lippen afvegen met de rech
termouw. En wat er des Zaterdag-avonds en
’s Zondags gebeurt, kunnen we, als zeer alge
meen bekend, gerust onvermeld laten.
Er is voorgestold, de werkloonen in het mid
den der week uit te betalen. Van dien maat
regel is geen heil te verwachten. Mij is een
groote fabriek genoemd, waar men voor velo
jaren besloot, de afrekening op Donderdag to
doen plaats hebben. En wat was het gevolg?
Op den avond van dien dag werden de kroegen
druk bezocht, en des Vrijdags waren een aantal
arbeiders buiten staat, hun work to verrichten.
Des Zondags was er geen om de gowono
vertering te bekostigen, maar do humane kas
telein wilde wel borgen. Zoo kreeg men twee
Zaterdag-avonden voor één, en do gebruikelijke
Maandag-houdenj werd verdubbeld. De patroons
zagen zich dus gedwongen, in het belang van
hun volk, tot het oude stelsel terug te koeren.
Nog is de wenschelijkheid betoogd, om aan
de huismoeders wekelijks opgave te doen van
hetgeen haar echtgenooten verdienen. Ook dat
kan tot geonerlei resultaat voeren. Een aantal
„huisvaders” zijn gewoon, een bepaald bedrag
voor hun eigen „behoeften” af te zonderen, en
de rest aan de vrouw te geven; zij moet dan
maar zien hoe zij rondspartelt. Het is voor haar
volstrekt geen geheim, hoeveel er naar de lade
van den herbergier wordt gebracht; zij kan
evenwel niets anders doen dan in hot onvermij
delijke berusten. Wel vorwenscht zij somtyds
het oogenblik waarin zij besloot haar lot aan
dat van een dronkaard te verbinden, doch het
geval ligt er toe.
Een gemeente van ons land, Baarn, heeft het
lofwaardig besluit genomen het getal drankhui
zen aanmerkelijk in te krimpen. Van hooger-
hand is die stap goedgekeurd, en het is te ver
wachten dat op meerdere plaatsen dit voorbeeld
navolging zal vinden. Ziedaar een belangrijke
schrede voorwaarts. We hopen echter, dat de
oplossing dier quaestie niet overgelaten zal blij
ven aan het goedvinden der gemeentebesturen,
omdat zeker niet allen in dezelfde richting zullen
werken. Hier staan we voor een algemeen Ne-
derlandsch, en niet voor een plaatselijk belang,
waarin door de Rijkswetgeving behoort te wor
den voorzien. Ook is het dringefid noodzakelijk,
dat het tapperspatent wordt afgeschaft en ver
vangen door een vergunning, welker verkrijging
niet al te gemakkelyk moet worden gemaakt.
Werkgevers kunnen met vrucht aan den strijd
tegen drankmisbruik deelnemen, door onverbid
delijk hun werkplaatsen voor de jeneverflesch
te sluiten, erkende dronkaards te ontslaan en
niet te dulden dat een van hun onderhoorigen
zijn inkomsten poogt te vermeerderen door den
verkoop van sterken drank. Er zijn groote win
kels, waarvan de meesterknecht tevens het tap-
persbedrijf uitoefent, en die werklieden het meest
begunstigt die het krachtigst bijdragen tot den
bloei hunner „affaire”. Dat mag niet worden
gedoogd.
Een vrij algemeen voorkomend misbruik is de
verpachting van tollen aan herbergiers. In ’t
algpmeen zijn wij tegen tollen, togen de ver
pachting ook van openbare of bijzondere mid
delen van inkomsten, uit het publiek verkeer
voortvloeiende, maar den tollenaar-kroeg-
houder heeft allerminst onze sympathie, on wij
oischen dat de wet haar veto uitsproke over
deze samenvoeging van betrekkingen.
Krachtige middelen tot bestrijding van het
kwaad zijn:
1. Stichting van goede arbeiderswoningen,
die den werkman door haar gezelligheid boeien,
en die slechts aan welgezinden verhuurd moeten
worden op zoodanigen voet, dat dezen na ver
loop van tijd eigenaars worden. Op die wijze
wordt den arbeider het recht ontnomen, zijn
treurig tehuis als voorwendsel voor zijn uitspat
tingen te bezigen.
2. Hot openen van inrichtingen voor ver
edelend volksvermaak, en waar ten allen tijde
goede spijzen en verkwikkende, onschadelijke
drankwi tegen geschikte prijzen verkrijgbaar
zijn. Volksconcerten op Zondag en gelegenheid
voor lectuur kunnen daaraan verbonden worden.
3. Het verhoogen van het zedelijkheidsgevoel
door onderwijs en opvoeding. Het volksgeweten
moet worden gewekt tot de erkenning, dat dron
kenschap een afschuwelijk misdrijf,-dat de dronk
aard een verachtelijk wezen is.
4. IJet breken met de rechterlijke opvatting
dat een misdaad, in dronkenschap gepleegd, tot
op zekere hoogte verschoonbaar is; dat de toe
stand, waarin do misdadiger door het drankge
bruik verkeerde, als „verzachtende” Qmstandig-
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags ten 10 ure.