nr.
iT
1879.
Zondag 9 November.
N°. 543.
Ie Lek
Planken,
llYTEN,
slagerij
HT.
JOH.
JEU.
EN.
’ING
cijn Dz.
’TIE.
vangen,
icteurs der
HLADE
laatrecht.
JEN
ianen,
van ruim
TEEN.
N,
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
KER.
V
CrOUDl.
Kritieke oogenblikken.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
on.
deze, dat hij
Bil
1 uur.
blijven do combinatie
S. W, N. VAN NOOTEN tï Schoonhoven,
Uitgaven.
Mutach. T.n
Landbouw,
lia.
■scho Maatach.
Landbouw.
en IJJN-
zen.
179, mor-
i eon der
bij de indie-
dat, met in-
l»
lECTIE.
LNSSEN,
Notaris,
elast met de
E SPIJS en
in deze Ge
richt bij deze
IU8, ten over-
kN BAAREN
artjj «ware
8, PLATEN,
EN enz.; in.
gen, Bruggen,
■OfflOÏEHM GOMT.
i van den Landdag,
ning der begroetingvoorrekende,
grip van het tekort
i op hot
)t eigen
n van COM-
benoodigdhe-
en:
0,70 per kilo
IPRO VISIE,
Deze Courant wordt geregeld iederen Zatordag-middag
verzonden./ Prjjs: voor Schoonhoven por drie maanden 0,70.
Franco per post door het gèheele ryk 0,80.
i doMachino-
io Oudewatcr
en CURSUS
VERKTUIG-
on, waarop
tent gemaakt
diteit gezorgd,
bij den Heer
oeten geschie-
eene lijst ter
n. Mocht de
allenzoo ia
ornoemd
INGELAND,
ingmeester.
20 per anker
1 half anken,
ord.
Prys der Ad vertontiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco, en uiterlijk tot Zatordags-voormiddags ten 10 ure.
Alle Binnenlandsche Advertentiënwaarvan
de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden
slechts 3 maal in rekening gebracht.
De dorde Franscho republiek hooft voortdurend
met allerlei gevaren te worstelen. Niet degenen,
die van gomeenebostelijko staatsinstellingen niets
willen weten, zijn de vijanden van wie zij hot
meest heeft te duchten: haar eigen voorstanders
bedreigen haar bestaan het meest.
Wat de eersten betreft, waren zij niet vrywol
verzekerd, in het kamp der republikeinen zelf
bondgenooten te vinden, dan konden zij gerust
een streöp trokken door al hun verwachtingen.
De laatste erfgenaam der Bourbons is een man
van 59 jaar, en het beginsel door hem vertegen
woordigd, het nagenoeg onbeperkt koningschap
in nauwe aansluiting bij het kerkelijk gezag,
wordt in Frankrijk slechts gehuldigd door de
hoogere geestelijkheid en een betrekkeljjk gering
getal leden van don ouden adel, naar wier be- I
krompen inzichten de maatschappij alleen gered
kan worden door horstel van al de bedorven in
stellingen waarover do omwenteling van hot eind
der vorige eeuw een veroordeelend vonnis heeft
uitgesproken. Met een volharding, een betere
zaak waardig, handhaaft de Graaf van Cham-
bord zijn verloren positie, ovenals een trouwe
schildwachtdiedoor een terugtrekkend leger
achtergelaten, niettemin zijn post blijft bezetten.
Boezemt zijn persoon, afgescheiden van zijn
beginsel, eerbied in, de prinsen van Orleans
vindon nergens in den lande sympathie. Het
constitutioneel koningschap hooft in Frankrijk,
dank zij do weifelende staatkunde van Louis
Philippe van 1830 tot 1848, volkomen fiasco
gemaakt, en alleen wanneer oen zeor krachtige,
algemeen beminde persoonlijkheid op een geschikt
oogenblik de vlag van do grondwettige monar
chie opstak, aou er eenige kans van welslagen
zjjn. De Graaf van Parijs bezit goon der' ge
noemde eigenschappen. Zjjn poging, voor een
vijftal jaron aangewend om tot een overeenkomst
met den graaf van Chambord te gorakon, heeft
de zelfstandige ontwikkeling der orloanistisdhe
partij sterk benadeeld: bovendien bezitten zoo
wel hij *1» zijn broeders wel voel aanleg om
renteniers te worden, maar heeft niemand ooit
gehoord van hun bekwaamheid en staatsbeleid.
.Het zijn hoogst respectabele burgers, die in ve
lerlei betrekkingen goede diensten kunnen be-
wijzen maar die in de ure des gevaars in geest
kracht te kort zouden schieten.
Sèdert de rampspoeden die haar getroffen heb
ben i» ook de Bonapartistische party op lager
wal geraakt. Zij vormt een leger zonder hoofd
zonder vaandel, zonder iets dat naar een orga
nisatie gelijkt. Wel kan zij, misbruik makende
van de vrjjheid, die de republiek ter wille van
haar eigen beginselook haar bestrijders moet
verleenen, agitatie verwekkensommige van haar
doldriftige penvoerders kunnen heftige couranten
artikelen schrjjyendie door de Parijsohe radi
calen met pleizier worden gelezen, omdat zij
piquant zjjn maar het leidend beginsel heeft
sinds lang ontbroken en is geheel onvindbaar
geworden sinds Rouher opgehouden hooft do
raadsman der verspreide kampvechters te zijn,
’t Is waar, als de Napoleontische dynastie door
het lot is aangewezen om slechts haar oneven
nummers vooraan op het woreldtoonool to zien
treden, dan zou de tegenwoordige uiterst rustige
pretendent als Napoleon V de man dor toekomst
zjjnmaar Jeróme Bonaparte is veel te verstan
dig om niet te begrjjpendat zijn aanspraken
bijzonder weinig kans van slagen hebben, ’t Is
dan ook niet mogeljjk, nauwkeurig het beginsel
aan te geven waarvan hij gezegd kan worden
de drager te zyn. Hij mist den steun der geeste
lijken omdat hjj niet cierioaal is; van den adel,
omdat hij tijdens hot tweede Keizerrijk democra
tische neigingen aan den dag legde van den
burgerstand, omdat zijn optreden do maatschap
pelijke orde in gevaar zou brengenvan de
volksmassaomdat zijn democratische opvattin
gen van verdacht allooi zjjn. Alleen wanneer do
leiders der republiek zich bij herhaling schuldig
maakten aan grove misslagen en tekortkomin
gen, zou er voor hen eenige kans bestaan,
doch zeker niet dan na heftige beroeringen.
De ergste vjjanden van de republiek zijn de
republikeinen zelf.
Het schijnt wel een vloek te zijn, die
liberalisme rustdat hot zich steeds met oigon
hand oen graf moot delven, of ton minste,
dat het gedwongen wordt zichzolf to kluisteren
tot volslagen machteloosheid toe. Ongaarno zou
den we ons begeven op het terrein der geschied
kundige bespiegelinganders’t zou de moeite
loonen eens na te gaanhoe ver do wereld reeds
zou gevorderd zjjn indien zjjdie zich voorstan
ders van hervormingen en wegbereiders van don
vooruitgang noemenniet altjjd on overal hun
eigen werk hadden vernietigd. Zoolang hot or
.slechts op aankomtde oeno of andero Bastille
te bestormen zijn do aanvallers eendrachtig on
vol geestdrifthen bezielt slechts één wenschdo
gehate muren die aan dwingelandij van de ergste
soort horinnoronvan de aarde te doen vordwjj-
nen. Maar pas is do zegepraal bevochten en
moet op do puinhoopen een nieuw gebouw ver
razen of het verschil van gevoelen komt voor
den dag, hot broidt zich uit tot een formeele
vredebreuken do verelagone van straks herwin
nen langzaam maar zeker het verloren terrein.
Toen do Franscho republikeinen hot beruchte
16 Moi-Ministerie tegenover zich haddenlegden
zij ton opzichte hunner persoonlijke meeningen
een verbazingwekkende zelf beheersching aan don
dagon gaven zjj eon voorbeeld van eensgezind
heid, zopals do wereld nog zelden had aanschouwd.
Ondor die omstandigheden kon do overwinning
hun niot ontgaan. Maar pas was do storm ge
stild, dio alle kwade dampen uit do, politieke
atmosfeer had woggovaagd, of dadolijk vertoon
den zich wolken aan het uitspansel. Eenige
daarvan heeft men nog door gemeenschappelijk
overleg doen verdwijnendoch er zjjn er bij die
bjjzondor lang blijven drjjven, al zwaarder en
zwaarder worden, en wellicht oon onweer in
haar schoot verborgen houden. Do republiek
staat op nieuw voor eeu dier kritieke oogenblik-
kon die haar bestaan in de waagschaal stollen
doch die tevens, indien zij zo te boven komt,
haar levenskracht aanmerkelijk vorhoogon zullen.
Het vraagstuk, dat vroeg of laat op het tapijt
komen moest, en dezer dagen druk wordt be
sproken gelijk het reeds van den aan vang dezes
jaars do gemooderon in beweging bracht, is de
amnestie.
Onder de vele honderdendie na den val der
Commune in 1871 in ballingschap werden heen
gevoerd, tolt mon or ongetwijfeld niet weinigen,
die hun lot dubbel en dwars hebben verdiend:
hetzjj dat zjj zich vergrepen aan het leven on
de eigendommen hunner medeburgers, hetzjj dat
ze, togen boter weten in, de verdoolde schare
opruiden tot hopeloos verzet. Verreweg de
meeaten evenwel kunnen gerekend worden, zwaar
genoeg te zijn gestraft door de ellende welke
zjj gedurende die acht jaron hebben doorgestaan,
en hun terugroeping is een daad van billijkheid
ge woest, waardoor do republiek aanspraak heeft
gemaakt op do erkentelijkheid, zelfs van do meest
geavanceerde Fransche staatsburgers.
Toch is juist die amnestie-geschiodenis een klip
geworden, langs welke hot vaartuig der repu
bliek mot de meeste behendigheid heengestuurd
zal moeten wordenzal mon een stranding ont
gaan. De niet te vermijden verlevendiging van
de communistische denkbeelden heeft tevens
doen zien dat er menschen zjjndie nooit iets
loeren: die meonen dat het voldoende is, het
water troebel te makenom aanstonds van oen
rjjko vischvangst verzekerd te zijn. De groote
woorden van de volksmenners uit de dagon van
hot schrikbewind zjjn nog niet vergotenen nu
do vrinden uit Nieuw-Caledoniö weer op Fran-
schen bodem staanmeent men niets dringendere
te doen te hebbendan hun zetels te bezorgen in
Kamer of gemeenteraaden roept men luidkeels
om de terugroeping der anderen, moordenaars
en brandstichters incluis. Dat is oon soort van
koorts, die spoedig genoog zal uitgoraasd zijn,
wanneer slechts hot gouvernement zjjn kalmte
weet te bewaren. Zoodra echter preventieve
maatregelen worden genomendoor welke do hel
den van de achterbuurtslieden mot eon martelaars
kroon kunnen pronken, dan is do zaak der gema
tigde republiek en daarmede hetrepublikeinsch be
ginsel zelf voor drievierden verloren. P->“!
dent Grór- -*--*
eon uitst
laten zeggen,—
gaan zjjn raadslieden oen
i-J -o
persvervolging, en werken langs dien weg
agita tours als Blanqni, Humbert on soortgelijkt
zeer in de hand. Nog eens, zoodra do repu
bliek haar kalmte verliest, is zij den ondergang
nabij, en wat de radicalen betreft, op niemand
genissen enz., werd te Lyon uitgemaakt’ dat
het collectief eigendom het eenige middel is om
de Sociale quaestie op te lossen I Een amende
ment ten gunste van individueelen eigendom
word eenvoudig met groote meerderheid verwor
pen. Voorts word besloten bij de Kamers ten
sterkste aan te dringen op het verleenen van
goheelo amnestie aan do communards. Men
ziet, de geestverwantschap is onmiskenbaar.
De President der Republiek heeft thans vooi*
goed zijn domicilium naar Parjjs overgebracht
en «daarmede is Parjjs weer in zijne oude rech
ten getreden. Voor dat de Kamers bjjeon ko
men, zal er nog wol een maand verloopen.
Gambetta, hoeft, bij het bezichtigen der nieuwe
vergaderzaal, de bel alvast eens beproefd. Hij
schjjnt de noodzakelijkheid van een veelvuldig
gebruik van dat middel om de orde te her
stellen dus wel in te zien.
De kroonprins en kroonprinses van Rusland
vertoeven op dit oogenblik te Parjjsde keizerin
to Cannes. Men verwacht ook eerstdaags de
Czaar.
Bij 7i. M. besluit, is benoemd tot
notaris binnen het arr. Rotterdam, ter stand
en cand.-notaris te Gouda; tot notaris binnen
het arr. Utrecht, ter standplaats Utrecht, E. J.
-on mr. II. F. W.
concessie öf aan Rusland Dubois, advocaat en cand.-not. aldaar.
Bij den Raad van State, afdeeling
voor do geschillen van bestuur, is ingekomen
een kon. besluit, houdende beschikking op het
i beroep van kerkvoogden der gereformeerde ge-
1 meento te Oudowater, tegen een besluit van
Burg, en Weth., waarbij aan L. Van Loon Hz.
vergunning is verleend voor de oprichting eenér
stoomolieslagerij. Niet ontvankelijk verklaard.
Bjj de verkiezing van een lid der
Tweede Kamer in het hoofdkiesdistrict Utrecht
zjjn uitgebracht 2310 stemmen, waarvan 12 van
onwaarde. Volstrekte meerderheid 1149. Ge
kozen de hoer J. N. Bastort met 1186 stemmen.
Op den heer Du Tour van Bollinchave waren
1112 stommen uitgebracht.
Het oudste lid van Gedeputeerde
Staten der provincie Utrecht, de heer Mr. G. J.
Verloren van Themaat, hoeft deze betrekking
nedergelegd.
Do najaarsvergadering der Provin
ciale Staton van Zuid-Holland is Dinsdag geopend.
De verschillende aanvragen om subsidie in de
gewone of buitengewone kosten van het lager
onderwijs worden in handen gesteld van tweo
commission. De volgende zitting is bepaald op
a s. Dinsdag, ter behandeling van het rapport
der Commissie uit de Statenbetrekkelijk de
verbetering van de waterontlasting der rivier de
Linge en van enkele andere onderworpen.
Aan de leden der Staton is rondgedeeld het
definitief rapport der hoofdingenieurs in de pro
vinciën Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht,
ter zake van den Ooster-Lekdjjk.
Bjj nadere overweging van do financieelen toe
stand dor gemeente Heinonoord zijn Ged. Staten
1 teruggekomon op hun aanvankelijk ongunstig
preadvies op de aanvrage dier gemeente om sub
sidie in de gewone kosten van het lager onderwijs.
Overigens hebben Ged. Staten ongunstig gead
viseerd omtrent gelijksoortige aanvrage van Lek-
kerkerkmaar gunstig ten aanzien van ’s-Gra-
vezandoHeenvliet en Barwoutswaarder. Zjj
stellen voor om Barwoutswaarder niet meer te
laten bijdragen dan f 4000 boven en behalve haar
evenredig aandeel in de kosten van aankoop en
overdracht van ’t benoodigd terrein.
In do vereenigde vergadering van
het hoogheemraadschap „de Alblasserwaard met
Arkel beneden de Zouwe” van 28 October, zjjn
voor den aanstaanden winter tot Noodheomraden
J benoemd, de hoerenN. J. Vonck, te Streefkerk;
A. Schram Jz., te Sliedrecht; V. Brandwijk, te
Gijbeland; A. Ejjkelboom, te Brandwijk; D.
Bons te Molenaarsgraaf; A. Vorvoorn Jz., te
ArkelH, J. Van Eeten, te Gorinchem; S.
Kuypers, te Hoog-Blokland; T. G. M. A. Van
Dam, te Gorinchem; G. Jongkind, te Ameide;
C. De Ruyter, te Moerkerk; J. A. Van der Stok,
te Niöiiwpoort.
Door bet bestuur van den Hodon-
pijlaohen polder, ondor do gemeente Schipluiden
is aanbesteed Hot leveren, vervoeren, stellenen
in goede werking opleveren van oon horizontaal
direct werkende hevel-contrifugaal pompmachina
met toobehoqron stoomketel enz. Minste inschrij
vers do hoeren Cosjjn&Co. te Gouda voor f 10.495.
Vrijdag 11. herdacht do heer P.
Kooyman Jz. te IJselmonde, den dag waarop
hl) voor 25 jaron al. dijkgraaf van de pelden
Varkensoord en Karnemelksland in betrekking
trad. Door het bestuur word hem o. a. namens
ingelanden oon cadeau aangeboden, als bljjk
van waardooring voor hot vele goede door hem
m die betrekking gedurende dat tjjdsverloop
in het belang der polders verricht.
’^“-’^Soorlooherij „Ligt to
vroden" bi, Ameide, ral weldra hare werkLaia-
hedon hervatten,
meest Vrjjzinnig opgevoede lieden, we spre
ken alleen van Frankrijk! later als trouwe
zonen der Kerk zien optreden. Indien de re-
geering,.«onder het bestaande af te breken,
begonnen ware met hot leekenrondorwjjs behoor
lijk te regelen, door opleiding van onderwijzers,—
die thans b|jna overal ontbreken, on door het
openen van flink ingerichto neutrale scholen
naast die dor geestelijken, dan zon de natie een
keus hebben kunnen doen, en hot groote vraag
stuk ware zonder gevaar opgelost.
De derde republiek zal, nog eer dit jaar ten
einde is, een paar kritieke oogenblikken door
leven. In ’t belang van den algemoenen voor
uitgang wenschen wij haar toe dat zij zegevie
rend te voorschijn treden moge uit don wach
tenden strjjd.
Overzicht.
Hetgeen op dit oogenblik in Turkije» hoofd
stad voorvalt is een nieuw bewijs dat het Oos-
tersche vraagstuk door het Berlijnsche tractaat
geenszins voor goed is opgelost. Dezelfde geest
van jjvorzucht tusschen Engeland on Rusland,
die zich tijdens den oorlog telkens openbaarde
men denke slechts aan de bewegingen van het - ---
Engelsche eskader in de Turksche wateren komt plaats Waddinxveen, mr, I, Molenaar, advocaat
ook nu nog stond, aan don dag, bij al hetgeen e" *--- -
er te Constantinopel voorvalt. Elke verande- -
ring van Ministers, en dat is lang geen zeldzaam- Dwars, oand.-not. aldaar,
heid in Turkije, is eene concessie öf aan Rusland Dubois, advocaat nn nand
öf aan Engeland en dit is dan ook mede do oor- j
zaak, dat er minder aan rogeeren dan aan in-
trigeeren gedacht wordt. De omstandigheiddat
er nu weer eens een meer Russisch gezind Ka
binet aan het bewind is en dat er gedacht wordt
aan de terugroeping van Midhat-Pacha als gou- i
verneur \an Syrië, heeft Engeland aanleiding I
gegeven om eene scherpe nota aan de Porto te
richten, met aanmaning nu toch eindelijk eens
aan do beloofde hervormingen in klein Azië te j
denken. "Die nota zou zelfs, wilde men gelooven I
wat do telegraaf daaromtrent bericht, vergezeld
zijn gegaan van bedreigingen: als afzetting van
den Sultan eon EngelschFranschOosten-
rijksch voogdijschap, het verschijnen van een
Engelsche vloot in de Turksche wateren, enz.
Wat daarvan zij, al die on-dilt pleiten zeker niet
voor do goede verbandhouding der beide Mogend
heden, die, hoever zij ook in Europa van elkander
verwijderd zijn, in Azië trachten elkander al
meer en meer te naderen en om do opperheer
schappij strijden. Vooral na de mislukte expeditie
der Russen in Centraal-Azië, is de bezetting van
Kabul door do Engelschen don Rus een doorn
in het oogdie misschien in de naaste toekomst
nog tot heel wat diplomatieke vertoogen, zoo
niet mooraanleiding zal geven. a
Do eerste troonrede die de Vorst van Bulgarije
uitsprak bij de opening van do zittingen der eerste
volksvertegenwoordiging in dat land, was niet i
zeer rooskleurig. De huldegebracht aan den
Czaar van Ruslandden grondlegger der vrij-
heid; do opsomming dor vriendschappelijke be
trekkingen met zoovele naburige en andere
Staten, dienden slechts als inleiding tot de min
der gunstige mededeelingon, dat de toestand der 1
financiën allerongunstigst was en dat de geest
van oproer, die er hier en daar heerschte, den I
staat van beleg voor verschillende provinciën
noodzakelijk maakte. Voorzeker geen zeer uitlok-
-- Presi- kend begin.
óvy sprak onlangs het woprd uit, waarin Trouwens, op gunstigen financieelen toestand
stekend recept ligt opgesloten: „Alles te wijzen is slechts het voorrecht van zeer enkele
ggen, niets laten doen.” Ongelukkig 1 Ministers. Dit ondervond ook do Pruisische
raadslieden een paar stappen vorder; i Minister van Financiën, toen hjj in J“
zjj begeven zich op het glibberig pad van druk- eerste zittingen 1 T—J1-- V!!
nAwavapvaIofin£f. en wnriroti ionm« iiinn de nine?
lijken begrip van het tekort op de nieuwe bogrooting,
j het gehcele deficit 50 millioen M. zou beloo-
--- ------y v..Uv«6«...g pen. V-“ d- 'K"
- j, d° radicalen betreft, op niemand I tocht waren,
is moer dan op hen het bekende gezegde van
toepassing: „Altijd baas boven baas.” Blanqui
werd vergood omdat hij do amnestie predikte;
maar nauwelijks komt Humbert do communa-
liston verheerlijken én hum rechters voor beulen
uitmaken, of mon vindt dat voel mooier en
neemt van Blanqui geen notitie meer. Louis
Blanc, tot voor korten tjd hot nee plus ultra
van radicalisme, wordt thans door velen tot de
reactionairen gerekend. Van Victor Hugo had
den we tot dusver geen andere voorstelling, dan
dat hij was oen volbloed, geavanceerd republi
kein; thans vertellen do mannen der revolutie
dat hjj met «ijn gebazel over „hot Opperwezen”
en do „eeuwige ziel” onuitstaanbaar is.
Niet minoéV gevaarlijk voor do toekomst der
republiek is het vraagstuk van het onderwijs
door geestelijken, leden van niet-erkondo go-
nootechap|)en.^ T Is haast onbegrijpelijk, dat
lijke maatregelen zijn toevlucht neemt om een
kwaad to koeren, dat dasr te lande volstrekt
geen kwaad is. Immers, do goheelo bevolking,
zooals zjj reilt on zeilt, is door geestelijken on
derwezen; en is zjj nu zoo
Do stoutste vrijdenkers ontvingen hun eerste I ton aan de vrouw,
onderwijs van priesters, terwijl men soms de en
pen. Van de betere tijden, die reeds in aan-
7on van eene nieuwe en betere
regeling der belastingen, o. a. van eene bank
en beursbolasting, meende de regeering echter
alles goeds te mogen hopen.
Bij de verkiezingen voor het bureau van den
Landdag hebben de conservatieven on het om
tram gomeono zaak gemaakt. Noch de vry-
conservatieven, noch de nationaal-liboralen zijn
daarbij gehoord. De uitslag is dat gekozen zijn
tot president de conservatief Köller, tot eersten
vice-president de nationaal-liberaal Benda en
tot tweeden vice-president do ultramontaan Hee-
reman. Bij deze verkiezing stonden centrum,
conservatieven en Polen aaneengesloten tegen
over vrij-conservatieven, nationaal-liboralen en
Fortsohritts-partij. Van deze laatste stemden
echter do meeste leden in blanco. Do samen
voeging dezer partijen is echter zóó zonderling,
dat moeielijk aan eene blyvendo combinatie
kan gedacht worden.
tot zulke heftige en onbil- Hoe aanstokolijk het voorbeeld der terugge
keerde communards in Frankrijk op de bevol
king werkt, kan mon opmaken uit de dezer da
gen gohou len tferklieden-oongresson to Marseille
en te Lyon. Behalve enkele moor onschuldige
overwegend clericaal besluiten, als het toekennen van politieke rech-
i aan do vrouw, de opheffing van kloosters
godsdienstige orden, het sloopen der geran
de
