N°. 664.
Zondag 5 Maart
1882.
FERIJ
iD
ids.
EEK
K,
'T,
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
161.
'i’.
nden,
aai.
I
ge,
erdijk,
ne winst kan
franco en geeft
•antie.
aat 6,
r«.
reep,
BINNENLAND.
8TATEN-GENERAAL.
Een paar woorden over
L. kunst en critiek.
BÜÏTËNLANP.
lijn t« *•-
WMHOfflffl GOMT
dit zoo geheel bezijden
1. Hoyer.
ito van 3 pCt.
conditie der
of bij gedeel-
inland.
irmijnen van
ter, eens bij
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevere-
ipiegels, oude
zen bij
URGH.
aonder prijs-
ig vormt een
Bijdragen, in
wetenschap-
ken gesloten.
Feilen Druks
g is
naken, ver
K 247,
it incaoseeren
loonhoven.
ogus gratis.
Ichoonhoven.
Q.
gezin welkom
van bekende
i, Typen van
uit oorapron-
llen, Reisont-
ts alles wat
D waardig.
Deze Courant wordt geregeld iederen Zaterdag-middag verzonden.
Prjjs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rjjk f 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Prijs der Advertentita: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending francoen
uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags te 10 uren. Alle binnenlandsche
Advertentidnwaarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegeven, worden
slechts 2 maal in rekening gebracht
cbank voor
100 en f 50,
re Agenten
AI^Notam.
's Hage.
iOOS.
n zijn en Prjj-
m toegekend.
Uitgever.
wen.
heim,
nige”
inspanning groot
kennen dat de
naam een
tuurlijk zijn we
dilettanten kenmerkte: by enkelen liet
N8
jerzeep, ver-
verheden der
igeen zuiver
aar per stuk
EERTEN
dnizende vluchtelingen, van alles verstoken,
zochten een wgkplaats op Montenegrijnsch
grondgebied.
In Egypte blijft het nog steeds woelig.
Tweede Kamer. Bij de hervatting der
werkzaamheden, Maandag den 27 Februari,
werden de geloofsbrieven van de nieuw be
noemde leden, Ciercx en Seret, gesteld in
handen eener commissie. De Minister van
Buitenlandsche Zaken deelde mede dat de
besprekingen met Frankrijk over een nieuw
handels-tractaat terstond na de verwerping
der vroegere voordracht waren heropend,
en dat het bestaande verdrag tot uiterlijk
15 Mei a. s. zou worden verlengd. Voorts
werden de volgende interpellation aange-
kondigd: van den heer Schimmelpenninck
van der Oije over de vaste brug over den
IJsel bij Deventer, opgenomen, in de con
cessie aan de Koninklijke locaalspoorwog-
maatschappij verleend; van den heer Ver
meulen over de uitsluiting van Limburg en
bijna geheel Noord-Brabant van den pakket
tendienst van den heer Oldenhuis Gratama
over do plannen der Regeering met het
Zwolsche Diep.
De volgende dagen werden de bij de
Kamer aanhangige wetsontwerpen in de
afdeelingen onderzocht.
In de zitting van Donderdag werden de
heeren Ciercx en Seret toegelaten en be-
eedigd, en werd een voorstel ingediend door
10 leden om voor de behandeling der mi
litie- en schutterij wet dezelfde wijze van
werken aan te nemen die bij het strafwet
boek werd gekozen.
De Gedeputeerde Staten der
prov. Zuid-Holland hebben bepaald dat de
verkiezing van een lid der Prov. Staten in
het hoofdkiesdistrict Gorinchem zal plaats
hebben oj» Dinsdag z* aozer. uezo ver
kiezing heeft plaats ter vervanging van
wylen den heer H. R. Vogelsang, te
Leerdam, die in 1883 aan de beurt van
aftreding was.
Naar men verneemt, heeft
Z. M. de Koning de uitnoodiging van
H. M. de Koningin van Engeland; om
tegenwoordig te zyn bij het huwelijk van
den Hertog van Albany met Prinses Helena
van Waldeck, aangenomen.
Het huwelijk ia bepaald op den 20sten
April in de St. George-kapel op Windsor.
Naar men verneemt, is H. K. H.
Prinses Marianne op haar buitenverblijf bij
Wiesbaden ernstig ongesteld. De 71-jarige
Prinses moet aan een hartkwaal lijdende zijn.
Van den Goeverneur-Generaal
van Ned.-Indié is deze week bij het depar
tement van Koloniën het telegrafisch be
richt ontvangen, dat Zr. Ms. stoomschip
Atjeh, hetwelk naden vergeefschen kruis
tocht van het particuliere stoomschip Goe
verneur-Generaal van Lansberge van 17
November tot 23 December, door de Indi
sche regeering op 24 of 25 December werd
uitgezonden ter opsporing van de vermiste
schipbreukelingen van het verongelukte
stoomschip „Koning der Nederlanden”, den
25. Februari te Batavia is teruggekeerd
van zijn tocht naar de Nicobaren, de Ma
lediven en de Chagos-eilandenzonder iets
gevonden te hebben.”
Aan het Departement van Wa
terstaat, handel en njjverheid werd op 1
Maart aanbesteedHet wegruimen van een
in het Hollandsch Diep, onder Numansdorp,
gezonken vaartuig. Minste inschrijver de
heer A. C. Mes te Sliedrechtvoor f 1600.
Eergisteren herdacht de in
genieur Ameshoff te Utrecht den dag waarop
hij 25 jaar in dienst der Ned. Rhijnspoor-
weg maat schap pij was.
Op de Maandag te Utrecht ge
houden paardenmarkt waren 1388 paarden
en veulens aan de lijn. De paarden werden
verkocht van f 650 tot f 800de veulens
van f150 tot f350. Er waren veel buiten
en binnenlandsche kooplieden; de handel
was levendig. Door het prachtige weder
heenchte er veel drukte. Levendige handel
vooral in paarden van weelde. Bpanpaar-
den werden verkocht voor f1700.
De heer W. Laane, bankier te
Roosendaal, is voor 135.000 francs eigenaar
geworden van de beetwortelsuikerfabriek te
Sas van Gent.
Een stoomrjjstpellerjj te Zaan
dam heeft hare betalingen gestaakt. Het
passief zou 8 k 9 ton bedragen.
D insdag-mor gen werd door dé
Arrondissements-rechtbank te Rotterdam
uitspraak gedaan in zake het proces be
treffende het spoorwegongeluk aan den
Bcugeldijkschen weg aldaar. De rechtbank
heeft de schuld van De Witt, onderstati-
onscbef, niet bewezen geacht, en dezen dus
van alle verdere vervolging vrijgesproken;
de voorman Broekhuyzen werd overeenkom
stig den eisch veroordeeld tot 3 maanden ge
vangenisstraf in eenzame opsluiting te onder
gaan benevens in de kosten.
Voor de Arr.-Reohtbank te
Rotterdam werd Dinsdag de volgende zaak
behandeld: In de gemeente Nieuwerkerk
a/d IJsel heeft men veel houders van eenden,
voornamelijk afgericht voor de jacht; men
heeft daar en in den ontrek ook lief hebbers
in de eenden van anderen en onder dezen
behoort zekere A. v. R., arbeider teReeu-
wijk, welke thans terechtstond als zoude hij
ten nadeele van K. Heykoop 3 eenden en
een waard hebben ontvreemd De getuige
Heykoop heeft zijn eenden terstond herkend,1
toen hij hen in het hok van den bekl. zag
zitten en er ontstond een kleine woorden
wisseling tusschen hem en den bekl. over
de herkenningsteekenensplitten aan de
pooten enz. De bekl. houdt vol dat het
zijn eenden zjjn; hij heeft ze te Utrecht
op de markt met nog 4 andere gekocht,
wanneer weet hij niet, want hij houdt er
geen almanak op na.
7 getuigen worden in deze zaak gehoord.
De brigadier der rjjksveldwacht te Gouda,
welke de eenden bjj den bekl. in beslag
heeft genomen en een woordelijke verkla
ring moet afleggen, kan omtrent de identi
teit van de eenden geen voldoende verklaring
afleggen; hij heeft het wel op een papiertje
in zijn zak staan, maar het precies mede-
deelen kan hij niet. 3 getuigen verklaarden
de eenden te hebben herkend als toebe-
hoorende aan Heykoop. Het Openbaar
Ministerie requireerde 3 maanden gev. cell.
Vervolgens stond nog terecht:
J. R., wonende te Schoonhoven, bekl.
van een kreupelen schoenmaker aldaar moed
willig geslagen te hebben. Eisch 1 maand
gev. cell, en f 8 boete of 1 dag gev. coll.
Mr. B. Denekamp trad op als verdediger
voor dezen beklaagde. In bovenstaande
zaken over 8 dagen uitspraak.
Daar de pokken te Gouda epi
demisch heerschen, zijn de militaire auto
riteiten aangeschreven tot nader geene ver
lofgangers derwaarts te zenden of van daar
te doen terugkeeren.
zaamheden zijn in de Alblasserwaard in
vollen gang. Naar men algemeen beweert
laat het land zich niet zoo gemakkelijk
omspitten en bewerken als men dit andere
jaren na strenge vorst gewoon is. Ook
vreest men, dat het onkruid ten gevolge
van den zachten winter eerlang des te
weliger tieren zal.
Te Borkel, bjj Rotterdam, heb
ben van de twaalf tegenwoordige drankver-
koopers slechts twee vergunning gevraagd
om hun bedrijf voort te zetten. De bevolking
telt ruim zestien honderd zielen.
De heer W. J. H. Berenbak,
banket-suikerbakker en winkelier te ’s Hage
en tevens als zoodanig tapper van fijne
likeuren, bezwaart zich in een requaest aan
de Tweede Kamer over de opvatting door
de regeering van de bepalingen der drank
wet, volgens welke niet alleen voor den
verkoop van fijne likeuren in het klein in
zyne confiseurszaak vergunning noodig is,
maar die vergunning zelfs na 1 Mei 1884
zal moeten worden geweigerd en dus na
dien tijd de uitoefening van >het beroep van
winkelier-confiseur onmogelijk zal worden.
Hij onderwerpt aan de Kamer de vraag, of
dit bij de vaststelling van de wet hare be
doeling geweest en of dergelijke vernieti
ging van het uit een zedeljjk oogpunt aan
geenerlei bedenking onderhevig bedrijf van
confiseur wel uit eenigen hoofde te verde
digen is.
Naar het schjjnt, zal in de pro
vincie Groningen de landverhuizing naar
Noord-Amerika, die verleden jaar reeds sterk
is geweestin dit voorjaar nog in verhoogde
mate plaats hebben, althans uit sommige
gedeelten van die provincie. Opmerkeljjk
is het feitdat op den vetsten grondde
kleiten allen tijde de landverhuizing het
sterkst voorkomt. Van een reis naar de
binnenlanden van Noord-Amerika spreekt
men daar op veel luchtiger manier, dan
vóór 25 jaren over een reis naar Amsterdam.
Door de Arr. Rechtbank te
Dordrecht zijn op 24 Febr. veroordeeld:
P. P. v. S. te Leerdam, wegens geweld
dadigheid bedienend beambte, tot 15 dagen
cell, gevangenisstraf.
H. v. H. te Arkel, wegens moedw. mis
handeling, tot f3 boete, subs. 3 dagen.
De eind-examens der Hoogere
Burgerscholen in de Provincie Zuid-Holland
zullen dit jaar te Gouda worden afgenomen.
Het klassikaal bestuur van
Dordrecht heeft den Kerkeraad van Gou-
driaan bericht, dat alle pogingen van dat
bestuur vruchteloos geweest zjjn, om het
besluit des Kerkeraads „inhoudende ontslag
van den voorlezer en voorzanger” te ver
nietigen. Dientengevolge blijft het besluit
des Kerkeraads van kracht en kan er over
gegaan worden tot het aanstellen van een
vasten voorlezer en voorzanger.
Op 1 Januari van dit jaar^wa-
ren 260 predikants-plaatsen vacant, waar
voor op dat tijdstip slechts 17 candidaten
beschikbaar waren. Onder de gemeenten,
welke het langst vacant zjjnbehooren
Kootwjjk, sedert 1868, Naarden 1872, Otto-
land 1871, Urk 1871, Zoutelande 1869,
Waverveen 1870, St. Anna-Parochie 1864,
Vrouwen-Parochie 1870. IF. W.
In zekere gemeente van ons land vatten
eenige jongelieden onlangs het plan op, den
eentonigen gang hunner dagelyksche bezig
heden een weinig op te vroolyken, door
gezamenlijk een gedeelte van hun tijd te
gaan wyden aan den dienst van het schoone.
Er is een periode in het leven, waarin
de geest meer dan ooit behoefte schjjnt te
hebben aan de meer innige gemeenschaps
oefening met het verhevene, die de be
oefening van eenig kunstvak aanbiedt. Het
is in die gelukkige jaren, als de bloesemknop
des levens zich opent; als de lente begint
plaats temaken voorden zomer, de man
of vrouw zich los rukt van het kinderlijke,
gelyk de kapel opstygt uit de verbroken
pop-omhulsels. De nog onbegrepen vragen
en raadsels, die de ziel vervullen, nemen
voor een poos den vorm aan van schitte
rende fantaisieën, en zoeken aangrijpings
punten in hetgeen de besten en edelsten
van ons geslacht hebben gedacht en gedicht,
gezongen en gedroomd, in marmer of op
het doek hebben voorgesteld.
Of nu de door ons bedoelde jongelui in,
hoogen graad werden bevangen door het
heimwee naar het Rjjk der Kunst dat tot
de kenmerken van hun leeftyd behoort,
weten we niet; wèl, dat zij niet lang in
twjjfel verkeerden omtrent de wijze waarop
zjj voor hun verlangen bevrediging zouden
zoekenzij besloten een »rederykera-gezel-
tehap” te vormen.
Onze achting voor dergcl'fke vereeni-
gingen is niet gering. Ten voile zjjn wij
Overtuigd van het nut dat zij stichten daar,
Waar men anders verstoken zou blijven van
elke gelegenheid om eenig dramatisch genot
te smaken. Zjj bieden de bevolking van
afgelegen plaatsen een zeer gezocht en aan-
'bevelenswaardig uitspanningsmiddel aan
dat menigen winteravond veraangenaamt.
En toch, ondanks die zonder eenig voor
behoud uitgesproken ingenomenheid, moeten
wij het toch betreuren, dat er in die
richting te veel wordt gedaan, en veroor
loven wjj ons de vraag te stellen of het
groote doel, veredeling van den smaak,
aankweeking van den schoonheidszin bjj ons
volkniet zekerder zou worden bereikt, als
onze jongelui zich niet zoo uitsluitend bleven
I bepalen bij de tooneelspeelkunst, maar
ook andere wegen insloegen om de gehei
menissen van het Schoone binnen te dringen.
Als één derde deel der rederjjkers-gezel-
schappen of >liefhebberjj-comédies” eens
vervangen werd door muziekvereenigingen,
een ander derde door teeken-genootschap-
pen, zou er dan met den tjjd, die thans
aan kunstbeoefening wordt gewjjd, geen
grooter winst zjjn te doen?
Ja, maar voor teekenenmuziek en zang
heeft men degeljjk onderwijs noodig. Voor
het tooneelspel daarentegen kan men met
Wat zelf-oefening volstaan!
Ei, meent u dat inderdaad? Is het waar,
dat het gevoelen en begrijpen en op be
vredigende wijze weergeven van den arbeid
eens tooneelschrij vers zoo maar vanzelf
gaat? Dat men daarbij geen langdurige
en krachtige leiding noodig heeft?
We hebben hier juist de oorzaak aan
geduid, waardoor een zoo groot aantal di-
lettantrtooneelgezelschappen het niet verder
brengen dan »aan het publiek een vrooljjken
avond te bezorgen”, hetgeen op zichzelf
niet zonder verdienste is, doch voor den
vooruitgang op artistiek gebied zoo goed
als niets beteekent. Zoolang men zich
geen hoogere eischen stelt, achten wjj den
tijdaan het van buiten leeren en ten ge-
hoore brengen van tooneefstukjes van ver
schillend allooi grootendeels verloren. De bljj-,
tooneel- en treur (l)-spelen voor urederjjkers”
nemen in onze hedendaagsche letterkunde
een niet onbeduidende plaats in wat den
omvang betreftmaar de meeste pro
ducten van dien aard zjjn van zoo min ge
halte, dat we ze gerust als een speculatie
op den wansmaak onzer landgenooten kun
nen beschouwen; en zjj brengen dat groot
nadeel teweeg, dat de lieden die ze j»op-
voeren” zich verbeelden de Kunst te dienen,
waar zjj niets anders bewonderen dan een
I van haar flauwste nabootsingen.
Met niet genoeg aandrang kunnen wjj
I dus de bestaande en nog op te richten
rederjjkers-kamers opwekken tot ernstige
i studie. De begeerte, om op de planken
te komen en ten aanhoore van vrienden
en vriendinnen zjjn rol voor te dragen, al
gevoelt men dat er nog heel wat souflleurs-
bystand noodig is, dat men slechts een
zeer onvolmaakte voorstelling geeft van den
persoon dien men heet te reproduceeren,
dat men er verschrikkeljjk houterig bjj staat
en het spel in het gunstigst geval niet veel
meer is dan het opdreunen van zijn rol,
die begeerte naar openljjk optreden is voor
een groot aantal gezelschappen den voor
uitgang vjjandig. Wjj beweren dat de too
neelspeelkunst een zeer moeieljjk kunstvak
is waarin slechts enkelen het door inspan
ning en toewjjding tot zekere volkomenheid
brengen. En, al mogen we nu in de zoo
genaamde lief hebbers-vereeniging niet
het hoogste eischenhet streven naai
de officiëele zieners der pers belemmeren
het vrije uitzicht. Een sbwht atuk wordt
door de opgeschroefde lof bazuin misschien
een poos staande gehouden, ten slotte
valt het toch in ’t water. Ook het om
gekeerde.
Wat dunkt u, zou
de waarheid zjjn P
Overzicht
Terwijl het Engelache Hoogerhuis, oor-
deelende dat het niet te pas komt, dat het
Lagerhuis een besluit door de Lord geno
men te niet doet, overging tot de benoe
ming van eene Commissie van onderzoek
naar de werking der lersche landwet, blijft
Gladstone zich met hand en tand verzetten
tegen dit onderzoek. Hij vroeg en verkreeg
daartoe van het Lagerhuis den voorrang
voor de behandeling eener motie, waarin
zoodanig onderzoek wordt genoemd in strijd
te zijn met ’s lands belang en gevaarlijk
voor de maatschappelijke orde. Niet alle
leden van het Lagerhuis zijn het daarin
met hem eens en de beraadslagingen daar
over, die nogal levendig waren, duren nog
voort. Dat Gladstone van de aanneming
der motie eene levens-quaestie zou maken,
zooals sommige bladen, met de Times aan
het hoofd, beweren, is niet te denken. Werd
ze verworpen, dan zal de regeering er zich
vermoedelijk bij bepalen om van de geheele
zaak geen nota te nemen.
Over het handels verdrag met Frankrijk
schijnt het tot een vergelijk te zijn geko
men. Door den vice-Minister Dilhe werd
althans in het Hoogerhuis verklaard, dat
de bepalingen van het oude Verdrag, ra
kende de behandeling der wederzijdscho
onderdanen, de scheepvaart en dé fabrieks
merken, waarschijnlijk voor 10 jaren zouden
verlengd worden, terwijl bij de vertegen
woordiging in beide landen een wetsvoorstel
bereids aangenomen, waarbij de handels-
betrekkingen met Engeland, op den voet
der meest begunstigde natie, wordt geregeld.
De eedsquaestie dreigt een internationale
te zullen worden. Nadat een der afgevaar
digden er op gewezen heeft dat sommige
leden van rechtbanken van gezworenen wei
geren den eed af te leggen, heeft de re
geering, bij monde van den Minister van
Justitie, verklaard dat zjj, hoewel vóór den
eed, met het oog op de rechten van wet
en geweten, de zaak zal onderzoeken.
Met betrekking tot de geestelijke orden
blijft de regeering de vroegere besluiten
handhaven. De prefecten zijn aangeschreven
om de verdreven orden, die zich hier en
daar weder wilden constitueerendit te
beletten.
De afgevaardigde Talandie heeft getracht
zich onsterfelijk te maken door het indienen
van een voorstelbepalende dat elke ge-
meente verplicht is hare jonggeborenen voor
meesterstuk heeft geleverd. Na- i 1500 francs te verzekeren, welke som na
volbrachten twintig jarigen leeftijd, wat de
meisjes betreften na volbrachten diensttijd,
wat de jongens betreft, dezen ten goede
zou komenna aftrek van eene premie ten
behoeve der gemeente.
De berucht geworden generaal Skobeleff
is op last der Russische regeering naar
Petersburg vertrokken, om zich over zijne
staatkundige uitingen te verantwoorden.
Hiernaar te oordeelenschijnen de berichten
van sommige Duiteche en andere bladen
dat er over die zaak tusschen Berlyn en
St. Petersburg van gedachten gewisseld is,
wel geloof te verdienen. Er wordt beweerd,
dat zoowel de Keizer persoonlijk als v. Bis
marck zich met de zaak zou bemoeid heb
ben en dat het hieraan voornamelijk is
toe te schrijvendat de> generaal ter ver
antwoording is opgeroepen.
Misschien moet het geruchtdat het met
de onderhaudelingen tusschen Rome en
Berlijn in den laatsten tijd niét vlot gaat,
wel als middel dienen om de tegenstanders
van de kerkelijke voordracht der regee
ring in den Landdag wat toegeefljjker te
stemmen. Een andere pas ingekomen voor
dracht strekt om eene betere regeling van
het toezicht op de openbare vermakelijkhe
den de wering van onzedelijkheidversto
ring van de openbare orde of veiligheid.
De onverdraagzame afgevaardigde Btöcker
heeft bij de behandeling der begroeting
weder gelegenheid gevonden nog eens recht
Russisch tegen de Joden uit te varen, die
echter in Virchow en Richter hunne be
schermers vonden.
Het door de regeering bij de Bondsregee-
ringen ingediende ontwerp, betreffende het
tabaksmonopolie, wekt algemeonen tegenzin.
Het is zeer lastig uit do berichten van
verschillende zijden op te makenhoe het
Etaat met den opstand in Dalmatie en de
Herzegowina. De officiëele tydingen uit
OoatenrijkNche regoeringsbronnengewagen
steeds van behaalde voordeelen, die echter
zoo gering zijn dat zij haast der mededee-
ling niet waardig zijn. Daarentegen wordt
van andere zijdo beweerddat de opstan
delingen elke ontmoeting van beteekenis
vermijden en dat de regceringstroepen in
hunne bewegingen door sneeuw on ruw
I weer zeer belemmerd worden. Intusschen
het hoogste mag toch niet worden gemist.
Een kunstbeoefenaar, in welk vak ook,
die zich geen ideaal stelt, rn niet alle
krachten inspant om het zoo dicht mogelyk
te naderen, brengt den schoonheidszin bij
zyn omgeving niet tot ontwikkeling.
Maar om op onze jongelieden van ktraks
terug te komen: hun gezelschap was Spoe
dig gevormd, een bestuur werd gekozen,
een bedrag aan contributie vastge^rfeld, een
devies aangenomen. Men koch^ /enige too-
neelstukken en blyspelen, altemaal produc
ten die het merk van fabrieksarbeid op het
voorhoofd droegen, verdeelde de rollen
en sloeg aan ’t van buiten leeren. Na een
doz'yn zrepetities” was men zoo goed als
klaar. Nu overgegaan 'tot de uitvoering.
Ten einde de belangstelling van het publiek
in een bepaalde richting te dry ven, had
men bepaald dat die voorstelling ten bate
van de algemeene armen zou gegeven wor
den. Het gevolg was, dat een vrij talrijke
vergadering de gelagkamer van »De Kroon”
vuldm^L
OjjMTde uitvoering mogen wy niets zeg
gen, uij weet het, dergelijke zaken te be
spreken behoort niet tot ieders bevoegd
heid. Op do meest welwillende wyze heeft
de pers die zorg op zich genomen, en ten
einde geen gevaar te loopen van als een
weetniet te pronk gesteld te worden, is
het maar raadzaam te zwijgen totdat het
orgaan van de publieke opinie, de officiëele
critiek, haar woord heeft uitgestrooid. Een
poos geleden zag ik een treurspel opvoe
ren door een gezelschap dat nog al >naarn”
had: in een hoek van een loge gedoken,
viel ik haast omver van ’t lachen om de
dwaze gezichten die de held en de heldin
van ’t stuk legen elkander trokken. Hoe
gelukkig dat ik het aan niemand heb ver
teld, want met myn eigen oogen las ik
den volgenden dag onder de rubriek
iKunstnieuws’’ van de Nieuwe X.ache Cou
rant: Waarlijk, men zou al weinig gevoel
voor het verhevene moeten bezitten, om
niet tot tranen te zijn bewogen vooral bij
de aandoenlijke scène, waarin de jeugdige
markiezin haren echtgenoot tot het besef
zyner plichten terugbrengt...enz.
Wat onze jongelieden aangaat, ook hun
spel was het onderwerp van een uitvoerige
kunstbeschouwing in »De P.bode” van de
volgende week. Het stuk begon als volgt:
Eenigen tyd geleden hebben wy onze
voldoening uitgedrukt over het feit, dat
het met onaanzienlijk getal onzer tooneel-
gezelschappen weer met een is vermeerderd.
Tot onze blydschap kunnen we thans de
zekerheid uitspreken, dat die vermeerdering
als een belangrijke aanwinst is te beschou-
De opvoering van #Het doode ge-
of de gevangene van den waanzin-
was het eerste proefstuk van »Door
rooter,” en we moeten er-
rederijkerskamer van dien
nnotulr haalt rralavarrl Nil.
niet blind voor de enkele
vlekjes die het eerste optreden der jeugdige
dilettanten kenmerkte: by enkelen liet de rol
vastheid te wenschen over, en over het
algemeen zou meer losheid wel aan te be
velen zyn, maar we houden ons overtuigd
dat die geringe opmerkingen weldra haar
recht van bestaan verloren zullen hebben.
De hoofdpersoon, hertog Raoul, was in één i
woord voortreffelijk: zyn bediende onver-
beterlyk. Vooral het stille spel van den
waanzinnige in het derde bedryf getuigde
van een zeer diepzinnige opvatting. Df
voordracht van den verraderlijken vriend
Giuseppe was wegsleepend, alleen zyn' ge-
baren hebben nog een kleine herziening i
noodig enz.” 1
Als iemand, die met aan kunstkritiek i
deed, een oordeel had moeten uitspreken, t
dan zou hij gezegd hebben dat Raoul de
helft van zyn rol niet kende; dat zyn be-
diende het comische element yertegenwoor-
digde door driemaal in de minuut met zijn
linkeroog te knippen; dat het stille spel i
voornoemd bestond in een voortdurend i
wryven met de handen en verdraaien van i
de oogen zooals een kalf in het critiekste
oogenblik zyns levens kan doen; dat de
opmeiking omtrent Giuseppe sloeg op de
omstandigheid, dat hy telkens, wanneer hy
de woorden hart, gemoed, geweten of ziel
uitsprak, de handen met kracht op zyn
buik lei, kortom, dat onze vrienden,
wien we alles goeds toewenschen, eerst
een paar jaar flink moeten studeeren al
vorens op nieuw voor het hier in de
verbeelding bestaande voetlicht te ver-
schynen.
Maar er is toch een kunstcntiek, die
zichzelve heel andere eischen stelt, en wer
kelijk de kunst ten goede komt?
Best mogelyk. We herinneren ons ech
ter, eens bij een geestig Franschman te
hebben gelezen, dat men verstandig zou
doen met het oordeel over een kunstwerk
en vooral over tooneel-uitvoeringen, maar
aan het publiek over te laten. Het moge
zich nu en dan vergissen, doch dat is on
eindig beter dan dat het zich een meening
laat aanleunen die menigweif door bijoog
merken, onedele concurrentie, broodnyd, of
andere onedele hartstochten is ingegeven. I --
Het volk moet uit eigen oogen leeren zienveroorzaakt die burgeroorlog veel ellende,