oW RKEN. Zondag 18 Juni. N°. 679. 1882. EDE1 ding. De Unie-sameDkomst. 1 JG Dz„ andelaar, STOL. n 7 tot 12 h«).B 1,M. IONS te. I Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht. r 't.3 >INC VEGWz., PER, bij Gouda. i Az. iuiveraar -Lekkerland, nde fabriek der e Zevenbergen, ring van puik atigen prga. rijveren, enz. BUITENLAND. BINNENLAND. aande met het te i Schoonhoven. S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven, Uitgever». mel dden, _'3| r l KG. r 1,«O. <1 tot 17 de»er. ERS en MEU- 1 227, Gouda, ntle. van ’t nommer zijn ihouden ge- «(fflfflffl COURANT. ide dépóts: olff Zoon; ite Haast- op den wal te Deze Courant wordt geregeld lederen Zaierdag-middag verzonden. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post door het geheele rgk 0,80. Men kan zich abonqeeren bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. in het besteken F Dinsdag 80 Mei ame liggen ten alwaar gedrukte xemplaar en de r stel op franco i. Zij zjjn voor bij de Boekver- N te Rotterdam, op Maandag 5 8 11 uur, door WANING, Ver- rdam, bij wien are inlichtingen irijvingsbiljetten komen vóór den iddags 9 uur. ders voornoemd, urgemeester. G,L.-Secretaris. de hoogte van t personen te sulks netjes en le metalen. ter M., aan het i 1882. voornoemd, ter. LAND, Lid, L.S. WETHOUDERS zullen op Dins- 882, 11 uur des LDHUI8, in het sproken en 1 tegen woordigd hij de arbeiders en hun streven naar alge meen stemrecht in het debat had gemengd hg meende er eventjes op te moeten wyzen dat alle jaren aan tweeduizend van de elf- duizend miliciens nog lezen en schryven census-verlagingals het laatste middel om uit den aïlerongelukkigsten politieken toestand van het oogenblik te geraken.” Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel meer 0,10. Groote letten naar plaatsruimte. Inzending francoen uiterlijk tot Zaterdags-voormiddags te 10 uren. Alle binnenlandsche Advertentiënwaarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegevenworden slechts 2 maal in rekening gebracht. JHE raiding van even groot iparaten als welke zich jut en etiket te bootsen. Stollwerck- vollen naam aerken zich e uitgehan- ler bestaande et Onderwjj- •ouwen eener t 288 kinde- iten der beide en het ver- ’and, wjjk B, Onderwijzers- 22. Janij 1882, zal te Montfoort ikele inschrijving Wlllescop, Kort orden besteed: een WATER- eeden en ver- DEN, zoomede n BAGGER- «.^«v.ing der Gel- >ij van Landbouw heeft Regeering en tot de en Heer J. PAUL, izen, op Maandag j 10 uur. •krijgbaar ter So ap Willesoop o. a. khandelaar R. F. bort en aan de omgemaal, tegen van af 10 dezer. óór 10 ure ’s mor- besteding, in een het lokaal waar *ds die weten- riag waard; zij tan den heer Waging en den taéreekCwe alle ?^d»rne zouden Wie verwacht mocht hebben dat de meeting, uitgeschreven door de Unie te Amsterdam ter bespreking van het vraag stuk der kiesbevoegdheid, licht, een stroom van electrisch licht misschien? zou hebben doen opgaan over de tastbare duis ternis van onzen politieken toestand, zal door de uitkomst dier byèmkomst, gehou den in Frascati, Donderdag-avond (8 Juni), hoogstwaarschijnlijk zijn teleurgesteld. We gelooven reden te hebben tot het vermoeden dat diezelfde vergadering be stemd is om een bladzijde te vullen in het geschiedverhaal niet slechts van de crisis die we thans doorworstelen zou ik zeg gen, indien het niet onjuist ware van strijd te spreken met het oog op de zeldzame gevoelloosheid waarmede onze natie de din gen ziet gebeuren, doch ook van de ge heele kiesrechtbeweging, die reeds van vele jaren herwaarts dagteekent en nog maar altyd niet goed op gang schijnt te kunnen komen. Misschien is voor dit laatste de tyd nog niet rijp, en zullen we nog een zeker aantal onaangename ervaringen moe ten opdoen, eer we kunnen zeggen dat zich een publieke overtuiging in bepaalde rich ting heeft gevormd. Doch hoe dit zij, de Unie-meeting is een van de gebeurtenissen die genoemd en besproken zullen worden, net zoowel als indertijd het rapport over de kiezersteelt te Eist, in latere dagen de motieVan Delden van 25 Mei 1881, het i vers|ag van gedelegeerden der vrijzinnige kiesVereenigingen, en het voorstel tot op richting van een »Bond tot hervorming van ons kiesrecht”. Al die verschillende epi soden van den stryd hebben haar waarde en beteekenis; en als, wellicht na jaren, misschien ook binnen vrij korten tyd de hervorming die wy allen begeeren tot stand zal gekomen zijn, dan eerst kan de onbe vooroordeelde geschiedschryveraanteekenen, hoe groot het aandeel is geweest, dat elke der opvolgende gebeurtenissen in de uit komst gehad heeft. Vraagt men ons een voorloopige taxatie van de Unie-meeting, die alleszins geoor loofd is, onder voorbehoud van latere her- scbatting indien zy noodig is, in verband met andere voorvallen, dan moeten we zeggen dat zij de overtuiging heeft verle vendigd dat wy er, van een politiek stand punt bezien, slecht aan toe zijn. Maakten sommigen zich nog illusies dat, als het er op aankwam, en men zich de mogelijkheid eener clericale overheersching duidelijk voor oogen stelde, de heeren die geacht kunnen en stellig wijlen worden het best den staat kundigen toestand te begrijpen en met mid delen tot verbetering vertrouwd te wezen, ten slotte wei bereid zouden zyn hun per soonlijke opvattingen op te lossen in één enkele groote overweging, het vaderlandsch belang, voor de zooveelste maal is het ons duideiyk geworden dat daaraan niet valt te denken. Elk heer zit op zijn eigen stokpaardje, en rydt er op dat de rook er afvliegt; doch de heele cavalcade komt geen span verder. Zullen we zeggen dat de eer van den avond den heer 'Van Houten, den Afgevaar digde uit Groningen, die zich belastte met de inleiding van het debat, en de hem onder steunende werkliedenpartij toekwam? Mis schien, althans de heer Van Houten zei ietr, al was het niet heel veel. Hij beweerde, maar bewees niet, dat grondwetsherziening geen onmogelijkheid is, op dit oogenblik, en by volkomen afwezigheid van een geves tigde meening omtrent hetgeen in de grond wet dan wel gewijzigd zou moeten worden en met welk doel. Hij beweerde, maar bewees niet, dat censusverlaging geen ge schikt middel zou kunnen zyn om uit den vicieusen cirkel te geraken waarin we rond dolen, de voorbereiding tot een vestiging van het kiesrecht op breederen grondslag dan het aandeel ’t welk men betaalt in de directe ryksbelastingen. Hij stelde, naar het ons voorkomt, de beweging tot het verkrijgen van algemeen stemrecht op een veel te hoog voetstuk; zy is lang zoo krachtig en diepgaand niet als de voorstan ders van het beginsel, en daaronder de heer Van Houten in de eerste plaats, meenen. Zelfs gelooven we, dat bij sommigen der laatsten de ijver nog koeler is geworden sedert zij zagen hoe zoowel in Duitschland als in Frankryk onder de vleugelen van het algemeen stemrecht toch nog politieke on gerechtigheden plaats hebben, en eerstge noemd Keizerrijk zelf in een toestand is geraakt die van autocratie niet byzonder veel verschilt. De heer Van Houten heeft nog meer verteld, en van de eensgezindheid der liberalen in de Tweede Kamer ten aan zien van kiesrechthervorrning een nog on gunstiger tafereel opgehangen dan ons reeds voor den geest zweefde. Verbeeldt u, er was in die party een fractie, de radicale; nevens deze had zich een andere gevormd, die ook al naar oplossing van de kies- quaestie streefde; maar welke nu de ver houding was tusschen die twee fraction, de radicalen en de Kappeynianen, dat schynt niemand recht te begrgpen. De heer Van Houten heeft ons, gelukkig uit den droom Maar zal men vragen, heett dan de Unie-vergadering tot geen enkel resultaat geleid Hebben wij er alleen door kunnen leeren, dat de heer Van Houten een zeer gevaarlyk leidsman is, die zelfs ter wille van zyn denkbeeld, de grondwetsherziening, die in de Kamers een meerderheid eischt van er niet tegen op zou zien Art. 194 van die Grondwet, het voorschrift van de _o zorg der Overheid voor openbaar onderwijs, zag verwerpen. Na die dubbele nederlaag vroeg hij natuurlijk zijn ontslag, doch de President heeft geweigerd dat aan te nemen. De DuJtsche Rijksdagafgevaardigden kun nen hunne koffers pakken. De Rijkskan- selier heeft het bij den beraadslaging in tweede lezing van het ontwerp tot invoering van het tabaksmonopoiie kort en duidelijk verteld, dat indien zij niet willen zoo als de regeering wil, de kiezers uitspraak zullen moeten doen. Hij trad daarbij in eene korte uiteenzetting zijner belastingplannen, die ge heel waren overeenkomstig de wenschen van het Hoofd van den Staat, een beroep waar van v. Bismarck zich nu eenmaal niet schijnt te kunnen onthouden. Do bedoelingen van het monopolie-ont- werpevenals van zoovele andere reeds ver worpen wetsontwerpen, was te geraken tot afschaffing der klassenbelastingdie met de hooge gemeentebelastingen de hoofdoor zaken waren van het maatschappelijk on- welzijn en de daaruitvolgende lust tot land verhuizing. Zijn gemoedelijk beroep op de leden van den Rijksdag, om de partyzucht plaats te doen maken voor eene waarachtig natiouale Staatkundezal echter het wets ontwerp, dat nu eenmaal zijn lievelings denkbeeld isniet kunnen redden. Terwijl men in het Engelsch Lagerhuis eindeloos redeneert en kibbelt over de Wet, die de rust in Ierland moet herstellen, hou den de onverzoenlijken daar vrij huis. In de laatste week hadden weder niet minder dan vier moorden plaats, waaronder een op een pachter, Borithe genaamddie zich op zijn weg nog wel door een dragonder had doen vergezellen. De moordenaars, op wier ontdekking eén prijs van 2000 p. s. is uitgeloofd, zijn als gewoonljjk niet te vinden. Dat de thans in behandeling zijnde wet aan dien toestand een einde zal kunnen maken wordt door velen betwijfeld en het is zeker geen gunstig voorteeken, dat de geestelijkheid haar reeds in vrij sterke be woordingen heeft afgekeurd. In Rusland is Prins Ignatieff als Minister van Binnenlandsche Zaken vervangen door graaf Tolstoi, die evenzeer het persoonlijk gezag voorstaat en van wien dus voor de hervorming van het binnenlandsch bestuur weinig goeds te verwachten is. Toch ver wacht men van hem de staking der Joden vervolging. De jongste verkiezingen voor de Kamers in België hebben de liberale partij nogal belangrijk versterkt. Hare meerderheid is daardoor in de Tweede Kamer van 14 tot 18 en in de Eerste van 4 tot 7 aangegroeid. Overzicht Het schijnt wel dat de komst van den vredestichter Derwisch-pacha in Egypte het afgesproken sein is geweest voor rustver storing. Nauwelijks was hij daar aangeko men en had de gebruikelijke bezoeken af gelegd en ontvangenook van de vertegen woordigers der Mogendhedenof te Alexan- drië barstte een opstand losdie, al bleek het oo'k van achteren dat geen zuiver staat kundig doel er aan ten grondslag lag, on der de bestaande omstandigheden toch een zeer bedenkelyk verschijnsel is. Dit blijkt maar al to zeer uit den loop dien het oproer nam. Onder de gevallen dooden zijn niet minder dan 38 Europeanen en de Grieksche, IteiiaanscheEngelsche consuls en de vrouw van den Oostenrij kschen consul werden mis handeld of beleedigd. Zelfs dit feit heeft de Mogendheden niet uit hun toeziende rust tot handelen doen overgaan. Het oproer is gedempt van overheidswege, en de overheid, met Derwisch-pacha als ge volmachtigde van de Porto, heeft de voor de Europeanen niet zeor bemoedigende ver zekering gegeven dat zij de rust zal weten te handhaven en leven en eigendom te be schermen. Frankryk en Engeland schijnen op die verzekering te vertrouwende regee- ringon althans lieten zich in dien geest in de kamers uitofschoon zij er aan toevoeg den dat, indien dat vertrouwen gelogenstraft mocht worden de vloot niet langer wer keloos zal blijven. De porie schijntonbegrijpelijk genoeg zoowel den Khedive als zijn eersten minister Arabi-pacha te willen handhaven; met beiden is hij op een goeden voet. Het is dus geen wonder, dat de Mogendheden in zulk een combinatie niet veel vertrouwen stellen en er dus met kracht op blijven aandringen dat de conferentie doorga. Met evenveel kracht blijft Turkije zich echter tegen het plan verzetten en uitstel eisohenten einde den uitslag van Derwisch-paoha’s pogingen af te wachtenen de Mogendheden zul len goedschikskwaadschiks wel moeten toegeven. Het door de Franache regeering uitgege ven gele boekbetreffende Egypteheeft ook een tipje opgelicht van den sluier, die nog altijd Gambetta’s spoedig verdwijnen van het Staats tooneel bedekte. Het blijkt nl. dat Gambetta met de hem eigen hals starrigheid tegenover het geheel overige Europade noodzakelijkheid heeft volge houden eener militaire bezetting van Egypte, en toen Europa hierin niet met hom mede wilde gaanin zulk eene onaangename positie kwam, dat zijn aanblijven onmo gelijk werd. Niet onwaarschijnlijk is dit een der medeoorzaken geweest van zijn aftreden. Zijne opvolgers beginnen echter ook reeds op hunne zetels te wankelen. Eerst was het Bay, do Minister van Finan ciën, die door de Kamer voor het hoofd ge stoten werd, thans was het do Minister van Justitio Humbert, die bij de behandeling van zijn ontwerp tot hervorming der rech terlijke macht do onafzetbaarheid en de be noeming van regeering» wege der rechters zou willen prys geven? Re schap is wel een vergadei zal in elk geval de kiezers Van Houten, voor wiens ove moed waarmede hij dien «it achting hebben, maar dienSve w zien vervangen door een libaraal in wien de geest van samenwerking niet geheel is verdwenen, tot de overweging noodzaken of het wel raadzaam is zyn mandaat te ver- nieuwen. Dan krijgt de heer Van Houten misschien wat tyd om geschiedenis testu- deerenten einde te kunnen nagaan hoe het geloopen heeft in die landen wahr men, uit een valsch begrip van gelijk recht, den geestelijken de deur heeft geopend om storm te loopen op de volksschool, ’t Is waar, in België, dat ik thans op het oog heb, komt alles wel weer terecht, en het geslacht, dat opgegroeid is onder de clericale plak, is druk bezig zyn eigen kroost daarvan te bevryden, doch laat ons maar niet vragen hoeveel intellectueel kapitaal er onder zoo’n periode van kerkelijke heer schappij, die we toch ook zouden nioetta», dóórstaan, verloren gaat eer de zon f/f-' vrye ontwikkeling dan weer doorbreekt. Maar ja, de Unie-meeting leerde ons nog iets, en wel niet precies hetgeen de aan het eind zoo-wat aangenomen motie uit drukte, »De vergadering, overwegende dat de census niet mag z/n de grondslag voor kiesbevoegdheid, aept voor een billijke regeling van het kfcsrecht Grondwetsher ziening dringend nbohhakeljjk.” Zoo luidde de motie. Maar de meetqjg bracht duidelijk dit aan het lichtJ>De Vergadering, in haar eigen debatten het bewijs geleverd hebbende, dat Grondwetsherziening totaal onmogelyk is, dankt reeds bij voorbaat hartelyk den on bekenden weldoener, die het land begiftigen zal met een eenigszins aannemelijk plan van Nederlandscli Groot-Oosten, ter verkiezing van een Grootmeester-nationaal in de plaats van wijlen Z. K. K. prins Frederik. De voorgenomen tentoonstel ling van aardbeziënopgelnisterd door bloe men heesters en gewassenzal te Aalsmeer gehouden worden op 28 Jnni e. k. Het feest zal besloten worden met een aardbeziën souper en café chantant. Door de Utrechtsohe harddra verij rereeniging werd Dinsdag in de Ma liebaan een harddraverij gahouden van paarden van zessen klaar. 10 paarden dongen mede, en wel de Willem III, eige naar P. Bromnier te Zijpe, pikeur J. Koster; Victoria, e. C. M. Oppelaar te Koudekerk, p. A. C. Van den Akker; de Vogel, e. G. Barendrecht te Rosenburg, p. P. Van San ten; Jacoba, e. N. A. Van Niekerken te Utrecht, p. A. C. Wouters; Wilhelm, e. H. Van Haaren te Amsterdam, p. P. Koek; Snijboon, e. W. H. J. Brom te Utrecht, p. A. Bos; Snjjbooo, e. A. Boekhout te Hou ten, p. A. Bos; Wilhelmina, e. H. Van Haaron te Amsterdam, p. P. Koek; de Prins, e. H. Zeehandelaar te Amsterdam, p. A. De Graaf; Prinses, e. P. Smit te Rotterdam, p. P. Van Santen. De prijs, een gouden zweep, Werd be haald door de schimmel-merrie „Prinses” van den heer P. Smit te Rotterdam, bere den door den heer P. Van Santen, en de premie, twee met zilver gemonteerde hoofd stellen, door de donkerbruine merrie „Snij boon” van don heer W. H. J. Brom te Utrecht, bereden door den heer A. Bos. De Tielsche afdeeli dersche Maatschappij L. besloten zich tot de P_oo Tweede Kamer te wenden met verzoek in het wetsontwerp op den kinderarbeid art. 3 aldus te wijzigen, dat het verbod om veld arbeid te verrichten slechts op kinderen beneden 10 jaren moge slaan. Voor hét landbouwbedrijf achtte men het gemis van kinderen tot den leeftijd van 12 jaren hoogst bezwarend, terwijl van zulk eene bepaling voor het schoolgaan weinig heil werd verwacht. Eenige Burgemeesters in Friesland, alsmede de Voorzitters der Ka mers van Koophandel en Fabrieken en van afdeelingen der Maatschappij van Landbouw en Veeteelt in Friesland hebben het initi atief genomen voor een adres aan Z. M. den Koning, waarin de wensch wordt uitgesproken, dat de Regeering weldra moge overgaan tot het aanleggen, althans subsidiëeren van Staatswege, van een syste matisch net van stoomtramwegen. Als re denen worden opgegeven, vooreerst dat de Staat veelal beter dan particulieren bij machte is de zaak tot stand te brengen, ondanks de moeielijkheden met commissa rissen van wegen, polderbesturen, enz. Doch vooral, omdat daardoor de Staat in de gelegenheid zal komen om door de win sten uit de productieve lijnen, het verlies op de minder voordeelige te dekken. De adressanten hopen, dat de tegenwoordige Regeering het voorbeeld zal volgen van wijlen Z. M. Koning Willem I, die in zgn tijd reeds hetzelfde beoogde met den aan leg van een systematisch spoorwegnet, het geen toen door de volksvertegenwoordiging verworpen werd. Een dergelijke d.waling kan nu nog worden voorkomen. Ten slotte herinneren de adressanten, dat de Staat langs dezen weg ook beter zijn invloed zal kunnen doen gelden op de ta rieven en op de veiligheid der wegen in het algemeen belang, tegenover eventueele willekeurige handelingen van particuliere ondernemingen. In de laatst gehouden raads vergadering te Enkhuizen gaf de voorzitter te kennen, dat het dagelijksch bestuur na het overlijden van den gemeente-ontvanger een onderzoek heeft doen instellen, on men tot de ontdekking is gekomen, dat van de ontvangsten over 1880 niet is verantwoord oen bedrag van f 2315,90. Een verder voortgezet onderzoek heeft aan het licht gebracht, dat van 1881 aan ontvangsten onverantwoord is gelaten een bedrag van f 3370. De heeren Lakenman en Nijhoff geven hunne verbazing to kennen, dat zoo iets kon gebeurenniettegenstaande alle kas-opnemingen. De voorzitter lichtte toe, hoe dit mogelijk is geweest. De borgstel ling van den ontvanger bedroeg f 4500, zoodat die niet voldoende is om de schade te dekken. Ter zake van bedelarij binnen de gemeente Benschop aangeh^. de personen van Willem Hendrik Ki1' boren en wonende te ’s Gravenhage, van beroep schoenmaker, oud 49 jaren en Cor nelia Van Linschoten, geboren en wonende te Groningen, van beroep smid, oud 34 jaren, welke personen, na in het Kantonnale Huis van Beweringen te Schoonhoven nacht verblijf te hebben gehad, naar Rotterdam zijn overgebracht ter beschikking van den Officier van ‘Justitie in het Arrondissement Rotterdam. In de vorige week zijn teWoer- den 7, te Rotterdam 6 en te Gouda 2 ge vallen van pokken voorgekomen. Z. M. heeft benoemd tot ont vanger der directe belastingen en accijnsen te Ameide J. H. H. Eelsingh, thans ont vanger der invoerrechten en accijnsen te Vlissingen. Z. M. heeft den officier van gezondheid le kl. J. Van Koetsveld van Ankeren, van het pers, van den geneesk. diengt der landmacht, een pensioen verleend van f 1300 ’a jaars. Z. M. heeft de volgende pei oenen lerleendals aan A. Van der Hei onderwijzer te Nieuwland, f 567; J. Harde man, hoofd der school te Nieuwpoort, f800; J. Verduin, id. te Lopikerkapel, f 596. Aan het Departement van Waterstaat, handel en njjverheid werd 14 dezer aanbesteed: de uitvoering van her stellingen en vernieuwingen aan de Rijks- rivierwerken op de Boven-, Beneden- en Nieuwe Merwede, behoorende tot de wer ken der Merwede en Killen, met het on derhoud dier werken van 1 Juli 1882 tot en met 30 Juni 1883 in vier perceelen. Minste inschrijvers waren de heeren: voor het ie perceel: G. De Hoog teGorinchem voor f 25.148; 2e perceel: T. De Grootte Giesendam voor f 15.594; 8e perceel: C. Bot Cz. te Sliedrecht voor f 31.489 en voor het 4e perceel L. A. Van Haaften te Sliedrecht voor f 23.850. Bij de aanbesteding van tarwe, ten behoeve van het garnizoen te Venlo, werd het minst ingeschreven door den heer J. Hooghwinkel te Gorinchem voor de witte tarwe, tegen f 10,29 per HL. van 76 kilo; voor de roode tarwe door den heer M. De Gier te Gorinchemtegen f 10,20 per HL. van 78 kilo. Ton behoeve der garnizoens- bakkerij ta Maastricht werd 10 dezer aan besteed, do levering van 100 hectoliter roode en 300 hectoliter witte tarwe. Minste in schrijvers warenvoor de roode de heer M. De Gier te Gorinchem, ad f 10,45, en voor de witte tarwe de heer H. Hooghwin kel aldaar, ad f 10,29 per hectoliter. De gemeenteraad van Deven ter heeft besloten goed te keuren de onder- handsche aanbesteding van het maken van een gashouderklok voor de gasfabriek, waar voor door den heer M. Van der Kuijlte Slikkerveer, bij onderhandsche aanbesteding het minst word ingeschreven voor den prijs van f 10.266. Morgen zal te ’s-Hage eene vergadering plaats hebben der afgevaar digden van do vrijmetselaarsloges van het of liever uit de verschrikkelijke onwetend heid geholpen; de zaak is deze: de Kap peynianen zijn meer opportunistisch dan de radicalen, en by hen treedt het denkbeeld van gelijkheid niet zoo sterk op den voor grond. Wat den radicalen betreft, dezen zyn thans reeds zoover heen, dat zij Van Houtens standpunt van 1877 bereikt hebben. Nu, een voorsprong van vijf jaar mogen wij den Groninger Afgevaardigde waarlijk niet misgunnen. Den heer Van Houten kan niet worden ten laste gelegd, gelyk den meesten Unie- redenaars van Donderdag-avond, dat hij niet gezegd heeft wat hij wil. Hy verlangt zoodanige herziening van de Grondwet, dat onbeperkt algemeen stemrecht onverwijld wordt ingevoerd. Ook wy achten algemeen stemrecht het eenig billyke stelsel; en daarom moeten wy ons met den meesten ernst tegen het denkbeeld van den heer Van Houten er. zijn geestverwanten ver klaren. Als myn stem precies evenveel waard is, voor de wet, als die van den onbeschaafden, halfdronken, overschilligen proletariër uit de achterbuurt, die met het grootste pleizier zijn stem zal verkoopen voor een halfje en een sigaar, dan bedank ik er voor zulk een stelsel toe te juichen zoolang geen waarborgen worden gegeven dat die soort van lui van de stembus af- blyven, is elk ander systeem, zelfs het Russische, beter dan algemeen stemrecht. In de Unie-vergadering is nogal veel ge- "oken van »de werklieden”, die dan ook, het strekt hun tot eere, vrij talryk ver- ”~1 waren. De heer Levy mis prees het in den inleider (Van Houten) dat hij de arbeiders en hun streven naar alge meen stemrecht in het debat had gemengd hy meende er eventjes op te moeten wyzen dat alle jaren aan tweeduizend van de elf duizend miliciens nog 1“ moet worden geleerd. Beet, sprak later de heer Heldt, de wakkere voorzitter van het Algemeen Nederlandsch Werklieden verbond; maar aan wie de schuld Immers slechts aan de Regeering en de Kamers? Hebben niet de arbeiders reeds 15 jaar lang aangedrongen op leerplicht, en is dus de onkunde aan iets anders toeteschryven dan aan den politieken toestand? Zoowel de een als de ander hadden hier volkomen gelijk, eenvoudig omdat de heer Levy met »arheiders” heel iets anders be doelt dan de heer Heldt. De laatste heeft slechts het oog op de leden zijner ver- eeniging, en dat dezen leerplicht vragen, aandringen op vertegenwoordiging hunner belangen in de wetgevende vergaderingen en invloed bg de stembus, is zeer natuurlek. Dat zyn de mannen die de waarde van verstandelijke ontwikkeling hebben leeren kennen, en daarom dienzelfden schat voor de kinderen hunner lotgenooten verkrijgbaar willen maken, ondanks de ploertige zelfzucht van de ouders dier kinderen; op die wyze, meenen zy, zal er een geslacht van werk lieden worden gevormd dat bevoegd is de maatschappelijke vraagstukken wat nader onder de oogCTj te zien en, als het mogelyk is, wat dichter aan de oplossing te brengen. Maar de arbeiders van Mr. Levy zijn een heel ander slag van volk, en de heer Heldt mag die niet buiten rekening laten. Weet liy wellicht, wat ongeloofelyke moeite het den onderwyzers der volksscholen kost, de kinderen dier »arbeiders” tot zich te trekken; met wat onwil en verzet zij te worstelen hebben? En zal de heer Heldt' nu maar dadelyk, aan dien ellendigen vader, die te dierlijk onverschillig is om zich aan het bestuur van zijn gezin iets te laten ge legen liggen, denzelfden invloed willen toe kennen op het bestuur des lands, dien hij terecht voor zich en zyn medestanders verlangt f En zoo blyven we ronddwarrelen in den ouden maalstroom van onzekerheid en ver scheidenheid van wenschen. Alle denkbare schakeeringen van kieswetbevoegdheids- regeling, - ik weet waarlijk niet hoe ik het duidelijker zal noemen; waren vertegen woordigd en lieten zich hooren, ook de mede-onderteekenaar, vermoedelyk de steller van het bekende rapport over de census verlaging, de heer Hartogh. Het komt my voor dat die heer vry gelukkig was in zyn verdediging van dat denkbeeld. Zyn gedachtengang was deze: De politieke toestand van 1882 is allertreurigst, dus verbetering dringend noodig. Ieder zoekt die op zyn eigen manier: van samenwerking, van sympathie is niets le bespeuren. Ieder wil Grondwetsherziening, maarop »zyn eigen houtje”, volgens zyn eigen meening. Verlaging van den census kan dus alleen ten gevolge hebben, dat meerdere aanhangers der herziening aan het verkiezingswerk deelnemen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1882 | | pagina 1