lorten
COKES
OfficiëBle KflnniSÊöviiim.
1911.
Zaterdag 28 Januari.
N°. 3206.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Eerste Blad
ER,
Navel 33.
KERDAM
aar
5 Koffie,
GASFABRIEK
SCHOONHOVEN.
ZOONHOVEN.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Schuldvorderingen.
Tegen oneerlijke Concurrentie.
ak, oud 27 j., en
ces,
diei
In 't
T. de
1.
Cuhn<
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
Intercomm. Telefoon-nr. 20.
nut
Met
voor-
lp niets,
jke deelen der
1 van den
ien mond
i, belast
van het
ge-
•oo t,
)ven
mees ter
t onder-
En;
in Wt
11 i
echt(
•lob.
sn I
Gemeente Schoonhoven.
i de
«ge
in-
Mi
fflOOllHÖVBMB COURANT.
Dit nouamer bestaat uit 2 bladen.
ing voor
ekomen
J is het
de
s, oud 64 j.
Van 6—20 Jan.
jlianna, d. van
IeQe, d. van
AaQe, d. van
and. Quirina
en M. Veen.
en N. C. In 't
iria, d. van T. de
Wij kunnen de aankondiging van dit
dringend noodige wetsontwerp niet eindigen,
zonder de aandacht te richten op een
leemte, die ook door den Minister van
Justitie levendig gevoeld wordt, maar die
ook hij niet bij machte is aan te vullen.
Zy staat geheel en al buiten de zaakdoor
ons opschrift aangekondigd, maar niet buiten
de eischen, die redelijkerwijze aan een her
vorming van de bepalingen v^n het Bur
gerlijk Wetboek omtrent dé verbintenis uit
onrechtmalige daad gesteld mogen worden.
De Regeering antwoordt namelijk ont
kennend op de vraag, of in dit wetsontwerp
ook behoort geregeld te •worden „het ge
wichtig en moeilijk onderwerp, de gebon
denheid van den Staat en van andere pu-
bliekrechtelyke lichamen tot vergoeding
van de schade, veroorzaakt door onrecht
matige daden van hun organen of van hun
bejimbten en ondergeschikten”.
Als grond voor dat antwoord geeft zij op
„De quaestie beweegt zich grootendeels op
het gebied van het publieke recht; zij is
niet behoorlijk op te lossen., zoo de rege-
door
•echt.
die
:hap- •-
wordt
i heer
>ordeeld. De
it een schei
inde Grootboekin-
op te
rcents en
schreven?
ildus ge-
j de be-
•rglochtenwet door
Jr. gi
naar
jongens. Daai
mderwyzer Arie T., te Giesen-
_rgemeester niet te ant-
:_gde daarby den burge-
ar hem werd ten laste
land sals jij, die mij zoo
irden”. Beklaagde
,2 la hebben:
antwoord ik
5 STAND.
418 Jan.
van C. Oosthoek
na, d. van C. van
erpagt. Alida,
in C. Hardain.
raai en A. J. de
n A. Blom en A.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer ƒ0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrijdags-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opge
geven, worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden
f 0,75. Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich
abonneeren bij alle Boekhandelaren, Agenten ^n Brievengaarders.
iet, oud 70 j.,
- P.J. Bodes,
j-, weduwnaar
huis brengen,
van de wettige
.mevrouwt,
ling met d
echtgenoo
deze Pril
bij de
worden de
leker eenig
ingen door
zoeker een
iek-rech-
van een
thouders
ling der publiekrechteiyke zyde achterwege
blijft. Totdat de Administratieve Recht
spraak zal zyn tot stand gebracht, blyve
de zaak onveranderd”.
De Admimaar er is nog wel iemand,
die zonder ergernis die woorden in een
officieel stuk gedrukt kan zien staan Grijs
aards kunnen zich niet meer herinneren
hoe lang het al geleden is sedert de nood
zakelijkheid harer regeling is aangetoond;
in de Grondwet van 1848 is zij toegezegd.
Aan wie ligt het nu, dat het ontbreken
van die Rechtspraak maar voortdurend het
gat isde kolk, de afgrond is, waarin alle wen-
schen aangaande een verbetering van
zekere rechtsverhoudingen worden neer
geworpen? In de Tweede Kamer kan
men de beruchte woorden niet uitspre
ken zonder dat de leden in een lach
schieten. Aan wie dan toch de schuld?
Er zyn ontwerpen, er zyn Commissies voor
aan 't werk zoo het heet!
En bovendien, publiekre'chtelyke lichamen
gaan meer en meer het terrein van het
burgerlyk recht betreden. Gemeenten trekken
bedrijven tot zich en worden dus werk
geefsters in den gewonen zinis het dan
billyk dat zij niet onderworpen zijn aan de
voorschriften, die gelden voor gewone
hoofden van ondernemingen?
Er is, by de aanstaande hervatting van
de werkzaamheden in de Kamer, een drang
om eens te beproeven, wat nuttig werk af
te doen; nu niet den tyd te gaan bezigen
voor politieke beschouwingen, die, hoe
interessant ook en hoe wegslepend voorge
dragen, toch het doel der vergaderingen,
de verbetering en uitbreiding van onze wet
geving niet naderbij brengen. Ook het
hierboven besproken ontwerp tot wijziging
van het Burgerlyk Wetboek is er een,
waarvan de behandeling urgent mag heeten.
Mag dan meteen de aandacht van de heeren
even gericht worden op hetgeen in 's Minis
ters Memorie gezegd is van de gij weet
wel? Misschien komt er dan een flauwe
opwelling van schaamte, die het allereerste
begin kan worden van een vruchtdragend
voornemen, opdat nog in deze eeuw het
somber gapende gat wordt dichtgegooid.
van de
van oorl
besproke
De grot
-verhoudir.
land
mengi
een mot
Van
over
geval vai
land binnen
nalatenschap
plan gevondei
ryk, opgemaakt
generalen staf,
het bezit van
gekomen, die m
laat houden
hebben: de i
een vreemd
Belgiö het li
Het vi"
waar is,
drukkerij van
PAN NOOTEN te
en worden IOO
tje» op helder wit
Mui, geleverd voor
CENTN. Op fijn
ton in luxe étui
'1,80, ƒ1,00 enz.
rgemeesti
__,jn. In dit
gebeurde
die
»weg, oud 39 j.,
n Oosterhout.
chtgenoot van C.
oud 5 j.
1 Dec.—1 Jan.
/an A. Renes en
.drianus Güsbert,
M. VerdooM.
Wyngaarden en
z. van W. van
- Klaas Cornelia,
C.den Besten.
A. v. d. Berg.
I. Graveland.
Dool en M. den
Zanen en J. v. d.
r, oud 21 j. en
A. de Pater. oud
m, oud 22 j.
W. C. Boon, oud
id 34 j. en J. de
>rtland, oud 33 j.
Donk, oud 2 m.
echtgen. van H.
id 71 j., weduwe
Vuuren, oud 65 j.,
-r G. Speksnijder,
de Borst.
Dcc.—13 Jan.
van A. van 't
Willem, z. van
oud 41 j. en
J. Rietveld, oud
l j. M. J. van
irwoerd, oud 18 j.
oud 67 wed.
a de Wiel, oud
kei. H. Boer,
Wijngaarden.
1 Dec.
iria, d. van P. H
Jan Adriaan,
b. Hendriks
M. van Loon.
oud 31 j. en
reten, oud 18 m
Dec.
n C. Verhoef en
innes Bastiaan,
r Hoop en J. G.
I. van M. Keyts
i, z. van N. van
getuige
istantie h
ook?”
vraagd nog mi
deze, bestemd
door een particuln
Veldwachter De
de ten laste gelegde
heeft gehoord.
Sergeant-majoor Havekes, uit Gorinchem
die in het schoolgebouw dien avond theore
tisch onderwys gaf, heeft beklaagde alleen
hooren zeggen tegen den burgemeester:
„u antwoord ik niet." Of beklaagde later
nog wat gezegd heeft, wist getuige niet. De
majoor heeft nooit last met beklaagde ge
had, integendeel.
Segeant-majoor Span uit Breda, deelde
mede, dat beklaagde twee maal by hem is
gekomen. Na de tweede verwijdering is
ook de burgemeester opgewonden bij getuige
gekomen en verzocht hij hem, beklaagde
van het onderricht te verwijderen, wat
getuige niet deed, omdat de burgemeester
daarover niets te zeggen heeft, alleen de
kapitein, belast met dat onderricht.
In byzyn van getuige heeft de burgemeester
beklaagde toen later verweten, dat hy de
beleefdheidsvormen niet in acht kon nemen,
waarop beklaagde antwoordde: „ik gebruik
de beleefdheidsvormen wel tegenover een
burgemeester, dien ik acht, doch niet jegens
een, dien ik minacht”.
De ambtenaar van het O. M., requisitoir
nemende, merkte allereerst op. dat de bur
gemeester rechtmatig is opgetreden in het
schoolgebouw. De beleediging achtte de
ambtenaar bewezen. De beklaagde heeft een
les noodig, om de boven hem gestelden wat
meer te respecteeren. De eisch luidde f25
boete subs. 25 d. hechtenis.
Mr. Van Marwyk Kooy weet het geheele
geval aan het ontactisch optreden van den
burgemeester. Deze vraagt een onderwyzer,
die gedurende 11 weken het hoofd van de
school heeft vervangen voor een daalder per
week: „zeg pruim jij?" Dat zou ieder
driftig maken en deed oude grieven boven
Dec.
na, d. van P.
»t. Hendrik,
Verspui»
9 Dec.—10 Jan.
van H. Storre
?un, z. van P.
Aletta, d. van
de Graaff.
ssen en R. van
lanna, z. en d.
-- Henricus.
[uhne en J. M.
A. Tiele en J.
a, d. van L. van
Dirkje, d. van
l. Hubertus,
ties. Gerrit,
de Zwart.
en F. Verwejj
Leeuwen en
er Willik (won.
snaar, weduwe
rond 31 Januari te acht uur
ïestuur en afgevaardigden offi-
worden ten stadhuize
'ethouders van Dordn
en belangstellenden
aan het gemeenscl
a deel te nemen v
iten aan den
Wolvershaven te
Overzicht.
In verband met de quaestie der Neder-
landsche kustverdediging, wordende plannen
j_ groote mogendheden, voor het geval
rlog, in de buitenlandschc pers druk
:en.
"oote bladen wijden artikelen aan
.ing tusschen Duitschland en Eiq
en bespreken alle kansen op een i
;ing van de kleinere mogendheden
)gelyk Europeesch conflict.
Jielang is hierbij ook een gerucht
een plan van Duitschland om in
m een oorlo; met Frankryk, dit
te vallen via Belgiö. In de
van Koning Leopold zou een
m zijn voor een inval in Frank-
in overleg met den Duitschen
Dit plan nu zou thans in
de Fransche regeering zyn
met het oog daarop manoeuvres
i in het noorden, welke ten doel
verdediging van Frankryk tegen
1 leger, dat aan de zyde van
land tracht binnen te vallen,
ralt moeilijk te zeggen of dit gerucht
is, in ieder geval is het een feit dat
men over en weer met een zeker wantrou
wen de beweging der strijdmachten gadeslaat.
De President der Fransche republiek
wordt tegenwoordig nog al eens lastig
gevallen door de „camelots du roy", ook
wel royalistische kwajongens genoemd.
Zoodra zich de heer Faillières in het publiek
vertoont, maken zij het hem op een of andere
wyze zoo moeilyk, dat dezer dagen weer
enkelen hunner gevangen genomen moesten
worden.
Duitschland. De deskundigen,
met het onderzoek naar de oorzaak
ongeluk met de „U III”, hebben thans vast
gesteld, dat het niet te wyten is aan eenig
menschplyk verzuim. De schuif van den
ventilator was feitelyk niet dicht, terwyl
de kruk, die tot sluiting diende, reeds op
„toe” stond. Daardoor kon het water
binnenstroomen en kwam er 5 kub. M. per*
minuut in het schip. Pompen hielp niets,
men kon alleen de gevaarlykc
boot ontruimen. Elke man kreeg
commandant een kali-patroon in di
tot het opzuigen van koolzuur.
Zondag zyn er in Berlyn en voorsteden
niet minder dan 75 sociaai-democratische
'bijeenkomsten gehouden tegen het Pruisische
kiesrecht. Men weet dat dit in Berlyn ieder
jaar op of om en bij den 22en Januari ge
schiedt, ter herdenking van den zoc-
genaamden „rooden Zondag".
Andere jaren was de overheid altyd zoó
bevreesd voor verstoring der orde, dat de
troepen en kanonnen achter de kazerne-
detjren gereed werden gehouden. Thans
waren er niet zulke maatregelen getroffen,
en tqch liep alles rustig af.
Het langdurige proces over de Moabiter-
onlusten is nu eindelyk afgeloopen. De
gezworenen hebben het machtsmisbruik
door de politie als een verzachtende om
standigheid aangemerkt en de beklaagden
tot betrekkelijk korte gevangenisstraf ver-
De Minister van Binnenland
sche Zaken heeft door tusschenkomst van
Gedeputeerde Staten der provinciën, aan
de gemeentebesturen beantwoording der
volgende vyf vragen verzocht:
1. Bestaat de door den gemeenteontvan
ger gestelde zekerheid geheel of ten deele
uit inschrijvingen op de Grootboeken van
de Nationale Schuld?
2. Zoo ja, hoe groot is het nominaal
bedrag der aldus verpande GrooIL
schryvingen, waarbij afzonderlijk
geven het bedrag op het 2'/a perc°
dat op het 3 percents Grootboek ingescu
jcht de ontvanger de aldi
ekerheid overeenkomstig c
der Gemeente-borglochten'..
vervangen
is de naam van den
i name staat het ver-
lal in de Grootboeken
1 ingeschreven?
i de bedoeling o
vervanging, de
m Grootboekii "1
leele en i
Dinsdag-avo
zullen hoofdbi
cieel ontvangen
burgemeester en w<
Afgevaardigden
logies' wepschen of c
pelyk diner wenschen
aanbevolen dit te bericht)
J. H. Mulock Houwer, V
Dordrecht.
In de Woensdag gehouden zit
ting van den Raad van State (afdeelir
de geschillen van bestuur) was ingei
een Kon. besluit, waarbij vernietigd
besluit van Burg, en Weth. van de ge
meente Montfoort, d.d. 22 Augustus 1910,
waartegen beroep was ingesteld door de
firma A. J. van Rooyen en Zoon aldaar,
omdat by dat besluit nadere voorwaarden
zijn verbonden om de haar bij besluit van
voornoemd college d.d. 3 Mei 1907 ver
leende vergunning tot oprichting van eene
door stoom gedreven fabriek voor hout
bewerking aldaar.
In de Vrydug20 dezer gehouden
zitting van de arrondissementsrechtbank te
Dordrecht werd o. a. de volgende zaak
behandeld: Het hoofd der school te
Giesendam had bij den burgemeester een
klacht ingediend, dat de jongens, die deel
nemen aan het voorbereidend militair
onderricht, het schoolgebouw bevuilden met
tabaksspuwsel. De burgemeester, de heer
W. A. Laurense Jr. ging daarop op 7 No
vember 's avonds naar de school en onder
vroeg de jongens. Daarby wenschte de
18-jarige onderwyzer Arie T., te Giesen-
Oudekerk, den burgemeester niet te ant
woorden. Hy voegde daarby den burge
meester toe, naai
gelegd: „zoo iemand -als jij,
beliegt, zal ik nooit antwoorder
ontkende dit en beweerde gezegd te
„u, mijnheer de burgemeester, antw
nooit".
Beklaagde is na die woorden naar een ander
lokaal gegaan, omdat de burgemeester hem
gelastte de school te verlaten. In dit andere
lokaal vertelde hy het gebeurde aan den
sergeant-majoor Span, die hem gelastte
terug te gaan, daar de burgen
niet het recht had, iemand van het
richt te verwyderen.
Toen beklaagde in de school terug kwam,
moest hy er weer uit, op last van den
burgemeester. Hij werd er door dezen en
den veldwachter De Heer uitgezet. Daarom
is ook een klacht van huisvredebreuk in
gediend. Beklaagde ging weer naar majoor
Span en daar zou hy den burgemeester,
die daar ook kwam, nog hebben toegevoegd
„andere burgemeesters acht ik wel, maar
u acht ik niet".
Beklaagde ontkende dit laatste. Hij ver
klaarde, dat de burgemeester hem in bijzijn
van anderen, had onder handen genomen
en gezegd: „jy hebt de onderwyzersacteen
kunt de beleefdheidsvormen nog niet in
acht nemen," waarop beklaagde zou hebben
geantwoord: „Ik kan wel de beleefdheids
vormen in acht nemen, maar doe dat alleen
jegens burgemeesters die. ik acht**.
Burgemeester Laurense hield zyn lezing
van het geval staande. Hy verklaarde.dat
het gebouw door hem tot gebruik was af
gestaan aan de militaire autoriteiten, doch
dat hy, als hoofd der gemeente, er toch
steeds de volle beschikking over had. Het
afslaan ervan was een zuivere welwillend
heid van hem persoonlyk. De burgemeester
hield vol, dat hy beklaagde meer dan eens
gelast heeft om weg te gaan. Beklaagde
ontkende dit, slechts éénmaal heeft de bur
gemeester hem dat bevolen, zooals get. zelf
in de instructie heeft verklaard.
Op een desbetreffende vraag van den
verdediger Mr. B. van Marwijk Kooy, ant
woordde getuige dat hij beklaagde in de
eerste instantie heeft gevraagd: „pruim jij
soms ook?” Ook deelde getuige desge-
tede, dat het tweede lokaal in
voor het practisch onderricht,
ier is verhuurd.
Heer verklaarde, dat hij
woorden in de school
oordeeld. De politie heeft van den presi
dent een scherpe vermaning gekregen.
De Portugeeschc regeering heeft de
uitkeeringen aan de Koninklyke familie
vastgesteld. Koningin Maria l’ia krygt jaar
lijks 5200 gulden, Koning Manuel circa
f 8000.
De minister beweerde dat de regeering
dus zeer grootmoedig gehandeld heeft. Maar
oud-Koning Manuel komt openlyk tegen
deze bewering op.
Wat zijn eigen inkomsten betreft, ook
daar is geen sprake van edelmoedigheid,
want zij zyn afkomstig uit 's Konings eigen
vermogen. Bovendien heeft hy nooit afstand
gedaan van de kroon en zal hy zyn rechten
blijven handhaven.
Het jaargeld van Koningin Maria Pia is
vastgesteld bij een ItaiiaanschPortugeesch
verdrag, goedgekeurd door beide parlementen.
En al is nu Portugal republiek geworden,
het is niettemin aan dat oude verdrag ge
bonden.
De toestand in Portugal is weer normaal.
De bevolking heeft ingezien, dat de stakin
gen nadeelig zijn voor de republikeinsche
zaak. Daarom is het volk de stakers niet
gifrtstig gezind, soms was het verzet tegen
de stakers hevig en het gevolg ervan was
dat de staking spoedig verliep en de
toestand weer normaal werd.
ngeland. Bij een spoorwegongeluk
rales zijn volgens de officiöele berichten
menschen omgekomen. Men gelooft
iter dat er nog meer dooden onder de
vernielde wagens liggen.
Er waren 2 a 300 passagiers in den trein,
die op een stilstaanden kolentrein is ge
reden. Het aantal gekwetsten is zeergrt
doordat de voorste wagens in elkaar schoi
en de menschen jammerlijk bekneld raakten
tusschen de vernielde wagenstukken.
China. De berichten over de pest in
Tienstin worden al ernstiger. In Peking is
het nog niet tot een epidemie gekomen.
Zoodra het noodig mocht zyn zal men de
vrcemdelingen-wyk, waar de gezantschap
pen staan, geheel afzonderen.
Prinses Ka la Tsjing, echtgenoote van een
Mongoolschen Prins, heeft te Peking een
vereeniging van vrouwen opgericht, waar
van reeds 500 dames Uit de hoogste krin
gen lid zyn, en die zich tot doel stelt een
veldtocht te voeren voor de invoering van
een wet waarbij het den mandarijnen ver
boden zal worden bijvrouwen te nemen.
/.ij mogen op het oogenblik een aantal
concubines in huis brengen, die tevens
dienaressen zyn van de wettige echtgenoote
en die gewoonlijk „mevrouwtje” worden ge
noemd, in tegenstelling met de „groote me
vrouw”, de wettige echtgenoote.
Het streven van deze Prinses vindt bij
zeer velen (vooral bij de vrouwen) groote
instemming.
Een Amerikaanscli werktuigkundige
beeft een uitvinding gedaan, waardoor men
op stoomschepen in staat zal zün, zelfs in
volle vaart, de machine oninidaellyk ach
teruit te zetten. Zoo zullen, naar men hoopt,
vele aanvaringen worden voorkomen.
ud 28 L, echt-
1 van Bemmel,
Oosterw(jk.
- M. van Gro-
e van J. van
N) d. N. W.
'ingen,
t, het bf
dat op het 3 pc
.3. Wensch
stelde zekerheid
palingen der Gemei
andere zekerheid te
4. Zoo ja, welke
ontvanger en te wiens
pande Grootboekkapitai
der Nationale schuld i w
5. Ligt het in de bedoeling om, na de
sub. 3 bedoelde vervanging, de van het
verband ontheven Grootboekinschryvingen
geheel of ten deele en in dit laatste
geval voor welk deel te verkoopen?
De Staatscourant no.,20 bevat
de wet van 7 Januari tot wijziging van de
Drankwet.
In artikel 8, eerste lid, 16b, v
woorden: .of wanneer de verzot
openbaar ambt bekleedt” verval
de woorden „of wanneer de verzoe
betrekking in dienst van een publii
telyk lichaam bekleedt of lid is 1
college van burgemeesters en wetl
of van Gedeputeerde Staten."
H. M. de Koningin heeft f 150
geschonken voor het aanschaffen van een
orgel in het kerkgebouw der Hervormde
hulpgemeente te Jubbega (Friesland) enx
f 25 aan L. O. te Sprang, teneinde een klein
handel te beginnen.
Dr. G. van Helbergen, rector
van het gymnasium te Gorinchem, heeft
tegen 1 Mei pensioen aangevraagd.
Dinsdag 31 Januari en Woens
dag 1 Februari a.s. zal te Dordrecht de
48ste algemeene vergadering van „Schutte-
vaer" gehouden worden.
Belangrijke punten komen aan de orde,
niet alleen op technisch maar vooral ook
op sociaal-economisch gebied.
Als ook zal het praeadvies over toezicht
op de binnenvaart behandeld worden, ont
worpen door de heeren C. Bakker te
Sliedrecht, K. H. Koster te Hoogeveen,
Mr. R. J. H. Patyn te 's-Gravènhage, H.
Terval te Kampen, J. H. Visser te Heeren-
veen, G. S. Vliegen te Amsterdam.
Allen, die iets te vorderen hebben van
de gemeente Schoonhoven over 1910,
worden verzocht hunne Nota's spoedig in
te zenden aan het adres van den Burge
meester.
Schoonhoven, 24 Januari 1911.
De Burgemeester,
VAN SLOTEN.
Jarenlang aangeheven, tot in het onein
dige herhaald, mogen de klachten van den
winkeliersstand wél bekend ondersteld wor
den. Tegemoetkoming aan, zoo mogelijk
opheffing van de oorzaak van die klachten,
is dikwyls toegezegd, eenmaal beproefd ook,
maar tot dusver is het er niet toe kunnen
komen.
Twee wegen kunnen daartoe worden in
geslagen. De eerste is, de onderscheiden
vormen, waarin de oneerlyke mededinging
zich voordoet, afzonderlyk noemen en straf
baar stellen. Deze zou dit vóór hebben,
dat de aanwezigheid van het geval gemak-
kelyk te constateeren, de straf baarheid zoo
wel als de strafmaat met juistheid te be
palen zou zyn. Daar staat tegenover, dat
,de vyand” niet slaapt, integendeel uit
geslapen genoeg is om weer afwykende vor
men te vinden, van welke het dan weer
twyfelachtig zou zyn of zy onder de nieuwe
bepalingen vielen, en dan kon men van
voren af beginnen.
De tweede weg en deze is thans door
den Minister van Justitie ingeslagen, —is,
aan het begrip „onrechtmatige daad" in het
Burgerlyk Wetboek een zoodanige uitbrei
dende omschryving te geven, dat de han
delingen, over welke de klachten loopen,
zonder eenigen twyfel daaronder vallen.
Menigmaal is beweerd, dat reeds nu de be
woordingen van het bestaande art. 1401
(„Elke onregtmatige daad, waardoor aan
een ander schade wordt toegebragt, stelt
dengenen, door wiens schuld die schade
veroorzaakt is, in de verpligting om de
zelve te vergoeden")» en meermalen is ook
een rechterlyk vonnis geveld in dién zin in
staat stellen, aan handelingen zooals de
gewraakte den pas af te snyden, maar
telkens bleek de Hooge Raad van een
andere meening te zijn, namelijk dat alleen
schennis van een rechtsplicht, inbreuk
op eens anders wettelyk recht als
onrechtmatige daad in den zin van bedoeld
artikel is te beschouwen.
Bij die beslissftig van ons hoogste rechts
college moet men zich nederleggenmaar
dan is het ook dringend noodig aan den
toestand, zooals die thans is, de wet te doen
aanpassen. „Immers, het is een ieder
duidelyk", zegt de Minister in de Memorie
van Toelichting tot zyn voorstel daartoe,
„dat zich in de maatschappelyke verhou
dingen, en meer byzonderlyk in het handels
verkeer, omstandigheden voordoen, waarin
men ernstig nadeel kan lyden door toedoen
van iemand, die wel niet eenigen uitdrukke-
lyk voorgeschreven rechtsplicht schendt,
doch desniettemin handelt op een w(jze, die
ten eenenmale in strijd is met alle maat
schappelijke regelen van betamelijkheid en
goede trouw.
De strekking van het wetsontwerp is
nedergelegd in de nieuwe redactie van het
artikel. Zij luidt aldus:
„Hy, die door „eene onregtmatige
daad aan een ander ^schade toebrengt,
is jegens hem tot schadevergoeding ge
houden.
„Onder onregtmatige daad wordt ver
staan eene door de schuld des daders
veroorzaakte handeling of nalatigheid,
in strjjd met de openbare orde, met de
goede zeden, of met de zorg van een goed
huisvader.
„De verschuldigde schadevergoeding
wordt, ook indien en voorzoover de
geleden schade niet op geld waardeer
baar is, door den regter in billijkheid
naar de omstandigheden bepaald.”
Rechtsschennis is vanzelf met de openbare
orde in slryd, en by de woorden „met de
goede zeden”, zegt de Minister: heeft men
niet uitsluitend te denken aan het geslachts
leven; leugens, misleiding, weigering van
gevaarlooze hulp vallen onder het begrip,
alzoo „al hetgeen niet strookt met de wijze
waarop een zedeljjk, een eerlyk man zich
jegens zyn medeburgers gedraagt". Aan het
thans heerschend begrip van onrechtmatige
daad is hiermede reeds een uitbreiding ge
geven, welke een belangryke maatschappe
lyke strekking heeft en welker
en beteekenis in het oog springt,
behulp toch van een bepaling als de
gestelde zal de oneerlyke concurrentie civiel
rechtelijk met kracht aangevallen kunnen
worden.
„Immers juist hierdoor onderscheidt deze
zich van de meest scherpe eerlyke concurren
tie, dat zij het publiek tracht te misleiden,
hetzy omtrent den aard of den oorsprong
der goederen, hetzy ten aanzien van de hoe
danigheid van den vervaardiger of de om
standigheden van den verkoop, of in welk
opzicht ook. Niet licht zal een rechter
gevonden worden, die oordeelt dat oneerlyke
concurrentie niet in stryd is met, de goede
zeden."
Ook aan de woorden: „met de zorg van
een goed huisvader” is een verklaring toe
gevoegd. Zy komen in burgerrechtelyke
wetsbepalingen méér voor, en hebben
betrekking op nalatigheid, waarmede onvoor
zichtigheid is gelijkgesteld, en die aan
anderen schade berokkent. „De rechter
zal in elk voorkomend geval ook dit begVip
zonder veel moeite kunnen afmeten en*
toepassen”, zegt de Minister. Wy willen
het hopen, maar dóór zyn Wy nog zoo
zeker niet van.
Eenige volgende artikelen, die het wets
ontwerp voorstelt in de plaqts van de
bestaande en voor een deel wegvallende
te stellen, zyn toepassingen van het
beginsel, nedergelegd in het aangehaalde
art. 1401, somtyds ook „verduidelijkingen
van den wat ouderwets aandoenden tekst.
Zoo hebben wij de hoofdelijke aansprake
lijkheid voor de schade wegens onrechtmatige
daad van twee of meer vereenigde per
sonen, de verantwoordelijkheid van den
werkgever voor de onrechtmatige daad
van den arbeider in zijn dienst, mits
tusschen daad en arbeid verband bestaat
die, welke bedreven wordt door personen,
die wegens jeugdigen leeftyd of wegens de
gebrekkige ontwikkeling of de ziekelijke
storing hunner geestvermogens onder
toezicht staan. Dat alles treedt wel is
waar buiten den kring van de „oneerlyke
concurrentie", waarvan de bestrijding
hoofddoel is van deze wetswijziging, maar
omvat toch dingen die dagelijks voorkomen
en een juistere regeling wel noodig hebben.
Daarby is ook van belang het nieuwe
artikel 1406, dat de aansprakelijkheid regelt
wegens schade, aangericht door dieren en
door voorwerpen. De bepalingen zyn wel
in hoofdzaak gelyk aan de bestaande, maar
de omschrijving is verduidelijkt en er is
aan toegevoegd, dat de eigenaar zich niet
zou kunnen dekken door zich spoedig van
den eigendom te ontdoen. Als een hond
’s nachts een schaap heeft doodgebeten in
,de wei, blyft de eigenaar van den hond tot
schadevergoeding verplicht, al verkoopt hij
dien of schiet hij hem onmiddellyk dood.
