1911
Zaterdag 23 April.
N°. 3230.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Eerste Blad.
Misdadige Zielskranken.
Gemeenteraad van Schoonhoven
I
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
U1TGEVEB3.»
Intercomm. Telefoon-nr. 20.
*e jaar
wet
ïebofi
de Jón|
van
'a’e,
3 en G. va;
de Wit en
J. Sujjker
iwd: G. f
geen
voor-
i, dan
SWOfflOVMSW GOÏÏRAHT.
--semde
ik op
bleven
t hoofd
Dit nommer bestaat uit a Maden.
behandeling,
en omdat bet
aangenomen
worpen. Ik
niet mee vei
De V'
het ree,
dienen,
is nog geei
no. 2, dat
a. v*i
Sluis
an J,
et
an H.
nnes Wi
3. Bouwhuizen.
nan en G. van 1
rirouwd: G.
verleden: J. Baas, oud 26 j. D.
der Wolf, oud 66 j., weduwnaar van
Neinings.
iingaarden. Van 1-31 Maart.
iboren: Marinus, z. van P. Korevaar
I. J. van den Heuvel.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden
f 0,75. Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich
abonneeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaardere.
is geve
wedei
inleving ten
c de mr
een vooi
tolwUk.
eboren
Hogendoon
li en J. Gi
van der Bnl
)b Teunia Hf
N.
k
an
Zwi
erner.
w..ter nog
wordt het
vèrworpen, dan
herhaal echter: wordt
is op f 800 gebracht en
i f 250, dan verkrjjgt de
.e school voor in. u.
hoofdacte, f 225 met
no 1 (van den heei
lichte hoofdacte. 1
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer ƒ0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrüdags-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën voor 3-maal plaatsing opge
geven, worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
-dacle
“’el als
Dan stel i
f 750 te brei
lacte van f
Het wordt welecns in twijfel getrokken,
of de menschbeid, in haar geheel beschouwd,
zedeljjk vooruitgaat.
Men wjjst dan op onrustbarende, schrik
wekkende feiten en Verschijnselen. Zóó
was hel in de tjjden der dusgenaamde bar-
baarschheid, zóó is het nog heden. Al valt
op eenig punt der beschaafde wereld eenige
verheffing waar te nemen, elders wordt zij
weer opgewogen en te niet gedaan door
een diep betreurenswaardige inzinking. De
ondeugden, die in verleden dagen haar
noodlottige heerschappij uitoefenden, ver
schijnen thans misschien in eenigszins
gewijzigde gedaante, giaar onder dat aan
de eischen des tjjds zich aanpassende kleed
verbergt zich dezelfde afzichtelyke gestalte.
De vorm wisselt, het wezen blijft.
W(j geven hier de geheele redeneering
weer. Haar te wederleggen zou een boek
deel vorderen en misschien zou dan toch
niet het pessimisme zich overwonnen ver
klaren. Het tegendeel moet worden aan
getoond, bewezen door daden; hier vooral
openbaart bet geloof zich door goede
werken.
Een sterk sprekende aanwijzing van de
gegrondheid der verwachtingen aangaande
de opwaartsche beweging des menschdoms
vinden wjj in de bestrijding der misdadig
heid.
Zelfbehoud, bescherming en verdediging
van eigen lijf en goed, wraak voor onder
vonden nadeel, en als voorbehoedmiddel
een afschrikking, teweeggebracht door ver
nuftig bedachte wreedheden, dat waren
voorheen de elementen der straftoepassing.
De misdadigers onschadelijk maken werd
aangemerkt als hot voorname doel, de
theorie van het „oog om oog" als de zui
verste grondslag van de rechtspleging.
Ieder weet, hoe ver wij van dien ouden
weg zjjn afgeweken, en hoezeer er naar
gestreefd wordt de bestrijding van het
kwaad in nog iets anders te zoeken dan
het gebruik maken der maatschappelijke
overmacht tegen den pleger van het mis
dadig feit.
En ook, hoe sterk in het geweten der
rechtsprekende overheid is aangegroeid
de overtuiging, dat er een nauw verband is
tusschen de geestelijke toerekenbaarheid en
de schuld, die strafbaarheid en strafmaat
bepaalt! Het over één kam scheren van
alle vergrijpen van gelijke soort, het uitdee-
len van straffen naar vastgesteld tarief, dat
eigenlijk de taak des rechters beperkt tot
het naar voren brengen van het wettig en
overtuigend bewijs, heeft plaats gemaakt
voor een nauwlettend onderzoek met weten
schappelijke voorlichting naar de lichame
lijke en geestelijke gesteldheid des over
treders. En sedert in die richting het
strafrecht begonnen is zich te ontwikkelen,
treden zoo uiteenloopende omstandigheden
in het licht, dat in toenemende mate de
onmogelijkheid wordt ingezien om bjj de
rechtspleging de bestaande verhoudingen te
handhaven. „Het strafrecht staat in het
teeken van voortschrijdende specialiseering",
schrjjft de Minister van Justitie in den
aanhef van de Memorie van Toelichting tot
het eerste van een tweetal wetsontwerpen,
„tot aanviflling en wijziging der bepalingen
betreffende het straffen en de strafrechts
pleging ten aanzien van overtreders, lijdende
aan storing of gebrekkige ontwikkeling
hunner geestvermogens",
De strekking der voorgestelde wettelijke
voorziening bljjkt uit deze zinsnede: „Er
bestaat in binnen- en ook in buitenland
algemeene overeenstemming op dit punt,
dat een belangrijke groep van «personen,
die met den strafrechter in aanraking
komen, ziekeljjke geestesafwjjkingen ver-
toonen, zonder dat zjj als bepaald krank
zinnigen of volkomen ontoerekëningsvat-
baren zjjn aan te merken en tegenover
wie met de bestaande voorschriften vaak
noch preventief, noch repressief, afdoende
of zelfs doelmatig valt op te treden”.
Schuldigen aan een ernstig misdrijf, wier
ontoerekenbaarheid door den rechter is
aangenomen, worden gemeenlijk verwezen
naar een krankzinnigengesticht, voor hoog
stens één jaar. De vraag is meermalen
gesteld, of zjj daar eigenlijk wel thuis be-
hooren, of zij geen afzonderlijke be
handeling behoeven. Dit nog daar gelaten,
doethet bezwaar zich voor, dat zjj in de
maatschappij terugkeeren, als de genezings-
verschjjnselen dit rechtvaardigenhet psy
chisch defect blijft echter bestaan, en daar
mede ook het gevaar voor recidive. En
z. van
r Johanna
iars en W. H.
die kans op herhaling van het misdrijf is
tevens een voortdurende bedreiging voor
de maatschappelijke veiligheid.
De moeilijkheid wordt grooter, naarmate
de toestand der overtreders dichter komt
b|j de dusgenoemde „grensgevallen”, en
het voorafgaand psychiatrisch onderzoek,
door den strafrechter gelast, minder be
slissende gegevens oplevert. De Minister
van Justitie heeft niet getracht een uni
forme regeling te vinden, waarin al die
gevallen zouden passen, doch een stelsel
van maatregelen en straffen ontworpen
ten aanzien van personen, die tijdens het
begaan van het feit lijdende waren aan
storing of gebrekkige ontwikkeling hunner
geestvermogens.
Overeenkomstig den bestaanden wet tel ij
ken toestand zal ten aanzien van hem, van
wien naar het oordeel des rechters ver
minderde toerekenbaarheid is aan te nemen,
een mildere straf-toepassing en uitbreiding
van het opleggen eener geldboete worden
in acht genomen. Maar bovendien wordt
thans bepaald, dat ingeval van veroordeeling
van een zielskranke ter zake van een straf
baar feit, waarop gevangenis is gesteld, de
rechter kan opleggen de straf van plaatsing
in een bijzondere strafgevangenis, geëigend,
wat haar inrichting betreft, aan zyn toestand.
Naast de thans bestaande verwijzing van
den aan geestesstoringen lijdenden misda
diger naar een krankzinnigengesticht gedu
rende een proeftijd van hoogstens een jaar,
die, volgens het systeem van het ontwerp
geschieden zal door den burgerlijken rechter,
wanneer de strafrechter beslist heeft dat
de beklaagde ter beschikking van de Re-
geering moet worden gesteld, wordt een
wy'ze van verpleging mogelijk gemaakt,
die op z|jn blijvende verbetering is gericht.
De daartoe noodige voorzieningen komen
voor in het tweede der ingediende wets
ontwerpen. Van een en ander heeft de
Minister hooge verwachtingen, hetgeen
blijkt uit deze zinsnede:
„Worden de thans ingedjende voorstellen
tot wet verheven, dan zal Nederland een
der eerste Staten z(jn, die een volledige
doeltreffende regeling van de aangelegenheid
der misdadige psychopathen heeft tot stand
gebracht en aldus zjjn ouden naam van
vooraan te staan, waar het hervormingen
op strafrechterlijk gebied betreft, hebben
gehandhaafd".
Van belang zjjn nog de volgende mede-
deelingen
In de Ryks-asyls, die voor de in deze
wetten bedoelde personen de gewone ge
vangenis zullen vervangen, zal de genees
kundige verzorging op den voorgrond staan.
Daarnaast zyn echter regelen van orde en
krachtige tucht onmisbaarbovendien wordt
de verplichting tot arbeid uitdrukkelijk
erkend, Ook zal getracht worden, de ver
pleegden door godsdienstige opleiding en
onderrichting, mede door het geven van
onderwijs, vakonderricht daaronder begre
pen, en door zooveel mogelyk te arbeiden
aan hun zedelyke opheffing, weder voor bet
leven in de vrjje maatschappij geschikt te
maken.
Verder wordt opneming in gezinnen mo
gelijk gemaakt, waarby in de eerste plaats
gedacht is aan die van gehuwde, aan een
Ryksasyl verbonden verplegers en ver-
pleegsters.
Einde en mogelyke hervatting der dwang-
verzorging worden duidelijk aangegeven in
de volgende zinsnede, die wy onverkort
overnemen:
„Zoodra de ingetreden verbetering van
den psycbischen ziektetoestand van den
patiënt schynt te wüzen op het niet
meer bestaan van de reden, waarom
zyne gedwongen verpleging werd ge
last, dan wel zoodra andere per
soonlijke of zakelyke omstandigheden
daartoe aanleiding geven, behoort die
verpleging te worden beëindigd. Even
wel zal het veelal onzeker zjjn of de
verbetering in de vrye maatschappij za*
standhouden en evenze'er of zjj ver ge
noeg is gevorderd om den betrokken
persoon weder zonder voorbehoud aan
de samenleving terug te geven. Vandaar
dat ook de mogelijkheid wordt geopend
van een voorwaardelyk onfslag, dat
zal kunnen worden herroepen, indien de
verbetering blykt niet duurzi
of blykt ten onrechte als g
gevorderd te zyn aangemerkt,
de in den ontslagbrief uitgedrukti
waarden niet worden nagekomen of ande
persoonlijke of zakelyke omstandighedi
den voorwaardelyk ontslagei
daartoe aanleiding geven."
d. Van 1-81 Maart.
Annigje, d. van G. den Braven
Wilhelmina Everdina Jo-
-tte, d. van J. Magendans en
1 Otten. Krfjntje, d. van C. Bassa en
Versluis. Barend, z. van H. Manscfcot
J. van Tienhoven.
I etrouwd: D. van Bieren, oud 22 j. en
Wansleven. oud 18 j. F. de Heer, oud
j. en M. Wink, oud 17 j.
verleden: K. Bassa, oud 1 d. P.
rsluis, oud 17j., echtgenoote van C. Bassa.
•ïolenaarsgrnaf. Van 1—31 Maart
atrotiwd: C. Kooyman, oud 30 j. en
Eikelenboom, oud 36 j.
)ad-Alblas. Van 1-31 Maart.
verleden: T. den Boer, oud 88 j.
den Boer, oud 86 j.
)uderkerk a/d IJfoel. Van 1—81 Mrt.
eboren: Dirk, z. van A. van Arkel
W. Speksnijder. Jacoba Magcbeltje,
van C. van Ommen en A. van Herk.
rrigje, d. van A. Vuik en A. N. Spek-
ider. Cornelia, van L. Krijgsman en
Heuvelman.- Adriaan Pieter, z. van
Albers en G. van Driel. Emmigje,
ran R. de Wit en M. Visser. Sophia,
ran A. J. Sujjker en D. Markus.
betrouwd: G. Burger en G. van Dujj-
verleden: A. Rademaker,oud 14m.
van Mejjeren, oud 1 m. D. van Arkel,
I 6 d. C. Bulk, oud 78 weduwe van
van Herk.
’apekop. Van 1—31 Maart.
eboren: Adriaan Antonius,
J. Boere en M. G. Verklejj.
yaretha, d. van Th. A. Baars e.
etrouwd: W. de Brujjn en A. Ver-
J. J. Dekker en J. Hagoort.
olnbroek. Van 1—31 Maart.
eboren: Hendrik, z. van W. J.Teeuw
“vn Mejjeren. —MariaAgenes,d.van
is en T. Snel. Elizabeth Hendriks,
J. de Heer en M. A. Verburg,
etrouwd: G. Hoffland, oud 26 j. en
4. H. Ooms, oud 23 J.
Van 1-31 Maart.
Hilligje, d. van I. de Jong en
Tn. Jan Jansen, z. van J.
Iraveland. Weintje, d. van
lül en C. Stoppelenburg.
Teunis Hendrik, z. van J. H. Verburg
Verburg. Pietronella, d. van K.
en J. Rietveld. Aaltje Jannigje,
T. Koolwijk en C. Ch. Stoppelenburg,
raantje, d. van J. A. Zjjderlaan en G.
etrouwd: H. Giraveland, oud 32 j. en
Verdoold, oud 24 j. W. Anker, oud
en L. Verdoold, oud 23 j. C. Mole-
r, oud 15 j. en G. Macdaniël. oud 26 j.
I. Schouten, oud 24 j., wonende té Reeu-
en A. Anker, oud 28 j.
verleden; M. Noordegraaf, oud 67 j.,
genoot van W. van Herk. A. Dekker,
73 j., weduwnaar van B. Geld er blom.
I. D. Baas, oud 4 j.
treefkerk. Van 1—81 Maart.
eboren: Willem, z. van K. Ooms en
v. d. Leden. Gerrit, z. van J. Stam
3. de Jong. Barbera, d. van P. Bouter
G. Vink.
etrouwd: H. C. de Groot, oud 11 j.
X M. Stout, oud 23 j. W. Kleyn.oud
en M. de Bruin, oud 44 j.
verleden: N. de Bruyn, echtgenoote
J. Bouwman (overt. te Botterdam).
lint. Van 1—81 Maart.
eboren: Pieter, z. van W. N. Oskam
C. Schouten. Maria, d. van A. van
en en N. de Hoog. Sjjgje, d. van J.
nejj en J. S. Briedé.
adding» veen. Van 28 Mrt.—9 April.
eboren: Gezina Samelina, d. van P.
de Wetering en B. Teekman. Jacob,
in J. Vermeulen en P. dt Ruiter. Jan,
an A. van Erk en G. van Ejjk.
z. van J. Rupke en J. H. van der
r. Jacob, z. van M. P. Toen en A.
;sboeff. Jan Griethus, z. van E. C.
der Meijden en A. den Boon. Albertus,
Hoogenboezem en H. Berkél.
'ilhelmus, z. van P. Overbeek
Johanna, d. van C.
Erk.
Pellekooren en E. in
salaris van het personeel in eens te ver-
hoogen. Wy hebben hier niet dadelyk met
de persoonlijke belangen van de ambtenaren
te doen, al gunnen we ben, en ook andere
ambtenaren, hooge salarissen, maar met
die van het onderwjjs in het algemeen.
En het is ook een gemeente-bclang om niet
boven onze krachten ie gaan.
De heer J. Kortland: Ik ben het niet
eens met hetgeen u daar zegt. Het is ook
ee.i gemeente-belang én een onderwHs-belang
dat de salarissen voldoende zjjn. Hoe komt
het anders dat er geen sollicitanten los
komen? Natuurlyk omdat het salaris niet
deugt; dat is al een zeer groot bewys. In
de tweede plaats vind ik dat de gemeente
geen voordeelen moet trekken van subsidie,
die voor de school gegevén wordt, terwjjl
men voor de ambtenaren niets doet. Dat
is geen behoorlijke toestand. We behoeven
niet alles te geven, maar een deel komt
toch den onderwijzers toe.
Ik stel daarom voor, het aanvangssalaris
met f 100 te verhoogen en dus op f800 te
brengen en dat voor de hoofdacte van f 150
-- f 250. Dan schiet er nog meer dan de
t over.
De heer H. M. den Ujjl: Ik geloof dat
we de zaak ons aldus moeten voorstellen:
De meerdere subsidie, die n u door het Rjjk
voor dit onderwijs wordt gegeven, vindt
daarin haar oorzaak dat de regeering thans
overtuigd is van het groole nut van Jiet
m.u.l.o., maar óók dat de kosten voor yele
gemeenten te groot zyn. Tot vóór de laa'tste
wetswijziging werd het m.u.l.o. door de re
geering als het stiefkind van het onder
wijs behandeld, waardoor de gemeenten
genoodzaakt waven hun uiterste krachten
in te spannen om dit onderwijs in
het leven te houden. De nieuwe wet heelt
hierin verbetering gebracht, want hfet is
mijns inziens juist de bedoeling dier wet
om door hoogere subsidie de gemeenten
te helpen en ze daardoor in staat te stellen
het m.u.l.o. beter te bevorderen en tot
meerderen bloei te brengen.
De voorzitter: De neer Kortland ziet
met zijn voorstel iets over het hoofd. Wan
neer de jaarwedden aldus geregeld werden,
zou het aanvangssalaris aan de school voor
in. u. 1. o. f 225 meer bedragen dan voor
de andere school is bepaald, terwjjl dat
voor verplichte hoofdacte reeds op f 250
vaststaat.
Het is nu twee jaar geleden de heer
Kortland was toen nog geen lid van den
Raad dat over deze zaak breedvoerig is
gesproken en met Gedeputeerde Staten
gecorrespondeerd, en we zjjn toen tot een
eindresultaat gekomen. Ik heb dit even
willen releveeren.
De heer Kortland beeft echt<
concreet voorstel gedaan;
stel van Burg, en Wetb.
kan hjj dat doen. Ik - -
het aanvangssalaris op f 800 gebracht en
voor hoofdacte op f 250, dan verkrjjgt de
onderwjjzer aan de school voor in. u. 1. o.,
zonder verplichte hoofdacte, f 225 meer dan
die aan de school no 1 (van den heer Ten
Hagen) met verplichte hoofdacte. Dat zegt
wall
De heer J. Kortland: Ik verzoek u het
voorstel van mjj in stemming te brengen.
De voorzitter: Is men daar tegen, dan
wordt het voorstel van Burg, en Weth. aan
genomen.
De heer J. Kortland: Dat is niet zeker!
De voorzitter: Ik zal het voorstel van
Burg, en Weth. eerst in rondvraag brengen.
Wordt aangenomen met 6 tegen 5 stem
men, die «van de leden: P. van Sonsbeek,
H. Peltenburg, G. J. Niekerk, A. Kujjlen-
burg en J. Kortland.
De voorzitter: Het voorstel van Burg,
en Weth. is aangenomen, dan is het voor
stel van den heer Kortland vervallen.
De heer J. Kortland: Maar dat is toch
een eigenaardige manier van doen! Op
zoo'n manier zou niemand meer in de ge
legenheid zyn om voorstellen te doen, want
men brengt ze maar eenvoudig niet in
behandeling. Ik heb een voorstel gedaan
«t voorstel van Burg, en Weth.
i is, is het mjjne nog niet ver-
kan me er dan ook heelemaal
ireeiygen.
voorzitter: De heer Kortland heeft
echt om nu een nieuw voorstel in te
Uw voorstel was niet correct; er
“en verplichte hoofdacte aan school
„j. x, uai weet u toch wel als
De heer J. Kortland: Dan stel ik voor,
het aanvangssalaris op f 750 te brengen en
vooT) verplichte hoofdacte van f 150 op
De voorzitter: Wie verlangt het woord
De heer C. L. van WillenswaardIk
wenschte wel gaarne een kleine inlichting.
De heer Kortland heeft zoo even gezegd dat
er niemand gesolliciteerd heeft. Nu is mjj
van offlcieuse zjjde medegedeeld dat in „De
Bode van den bond van Nederlandsche
onderwijzers een advertentie heeft gestaan,
■waarin gewaarschuwd werd om niet naar
Schoonhoven te solliciteeren. Is dit juist?
De voorzitter knikt bevestigend.
C’ k van Willenswaard:
Zie dat is dan natuurlijk van invloed geweest
op het solliciteeren. We moeten dus rekening
houden met een eigenaardigen toestand;
ik wensch daar even op te wjjzen nu dit mü
officieel verzekerd is. Zulke dingen werken
zeer zeker ongunstig. Ik weet niet of dit
den heer Kortland bekend is?
De heer J. Kortland: Neen.
D« he?* G. Niekerk: Was die adver
tentie met onderteekend
De heer J. Kortland: Ik wist er niets
van af. In elk geval heeft het met deze
kwestie niets te maken.
Een stem: Laat men er deh naam dan
onderzettendan weten we uit welken hoek
de wind waait.
De heer G.J. Niekerk; Voor bet voonM
iemands medelijden met den staat der
ongelukkigen wien zy gelden, hem toch
niet doet toejuichen een zoodanige verbete
ring van hun lot dat bet eep voorrecht
wordt tot die categorie •fa behooren, het
geen tot gevolg zou kunnen hebben dat
liedendie het met de maatschappij te kwaad
krygen, hun resten van geestkracht maar
prijsgeven en zich draven laten, verzekerd
van een betere toekomst dan zy zich door
arbeid kunnen verschaffen. In hoeverre
daar gevaar voor bestaat, kan nader blyken.
Ook zullen er, naar het ons toeschijnt,
wel bezwaren geopperd worden tegen de
interneering bij verplegers aan huis, waar
het minder gemakkelyk zal zjjn de maat
regelen van bewaking en van voorzorg in
acht te nemen, die de maatschappelijke
veiligheid eischt. Met alle zeer te waar-
deeren humanitaire bedoelingen zal men
toch ook dit openbaar behing niet geheel
over het hoofd mogen zien. Sedert het
onderzoek naar de toerekenbaarheid zjjn
intrede in de rechtzaal heeft gedaan, is
ook de simulatie verschenen met een
driestheid, die zelfs psychiaters op een
dwaalspoor brengt. Als een boosdoener
er in slaagt om met zyn kunsten gedaan
te krygen dat hjj kostganger wordt van
een met vriendeljjke gevoelens bezielden
ambtenaar, dan kan hjj gemakkelyk ’bij
passende gelegenheid zjjn vrjjheid her
nemen om als recidivist een of meer
nieuwe slachtoffers te maken.
Er zal nog wel gelegenheid zjjn om het
pro en contra van de voorgestelde behan
deling in overweging te nemen. En al
zyn wij het niet in alle opzichten met den
Minister eens, wat de toepassing van zjjn
beginsel -betreft, laten wjj niettemin
erkennen dat hjj hulde verdient wegens
den ernst, waarmede hjj bet op den voor
grond brengt.
op Woensdag 12 April 1911, ^es
namiddags twee uur.
Vervolg van no.’3229.
De voorzitter: Aan de orjje is het
adres van M. B. Schram c. s. inzakeisalaris-
verhooging. Burg, en Weth. hebben daar
omtrent het volgende prae-advies uitgebracht:
„Om prae-advies werd in onze handen
gesteld een adres van het personeel van
bjjstand aan school no. 2, houdende verzoek
om verhooging van wedde.
Bij dit adres was gevoegd een schrjjven
van het Hoofdbestuur der Vereêniging voor
Meer Uitgebreid Lager Onderwjjs, waarin
het verzoek om verhooging van wedde
wordt ondersteund. Adressanten gronden
hun verzoek op de verhoogde subsidie, die
bij de wet van 14 Juli 1910 (Stb. 202) voor
het M. U. L. O. aan de gemeenten is toe
gekend. Het kan niet anders, of die meerdere
subsidie is verleend om het M. U. L. O. te
verbeteren. Maar naar onze meening zal
die verbetering niet in de eerste plaats
moeten worden gezocht in de verhooging 1
der jaarwedden, maar veeleer in de uit
breiding van het aantal leerkrachten. Van
daar ook, dat de wetgever de minima-jaar-
wedden voor deze categorie van onderwijzers
niet heeft verhoogd, maar wel het aantal,
waarvoor subsidie zal worden genoten.
In welke richting wjj de meerdere subsidie
wenschen aan te wenden, is aangegeven in
onzen brief van 16 November 1910,0 12 no. 6.
Een onderzoek naar de jaarwedden-rege-
lingen in andere gemeenten schQiik ons ook
niet de overtuiging, dat de bierbestaande
onvoldoende moet worden genoemd.
Een en ander geeft ons aanleiding, uw
college voor te stellen, afwjjzend op het
verzoek te beschikken en het adres van de
vereeniging voor M. U. L. O. voor kennis
geving aan te nemen".
De heer J. Kortland: Ik kan me met
dit advies heelemaal niet vereenigen. De
gemeente krjjgt nu al meer dan een jaar
meer subsidie, zooals ook in het adres Staat,
en nu schynt het ook nog in de bedoeling
van Burg, en Weth. te liggen, voorloopig
geen onderwjjzer vjjfde leerkracht
aan te stellen (punt 4 van de agenda). We
krygen hier aus hetzelfde geval als by
school I: het Hjjk geeft subsidie en de
ambtenaren krygen niets, geen steek, en
het geld vloeit in de gemeentekas. Het is
niet myn bedoeling dat alles aan de ambte
naren wordt afgestaan (ofschoon Schoon
hoven, gezien bij andere plaatsen, dan nog
maar heel gewoon zou salarieeren), maar
het kan nooit de bedoeling geweest zjjn dat
het heele bedrag, dat het Rijk geeft, hier
achter gehouden wordt. Wal het aanvangs
salaris en dat voor hoofdacte betreft, staat
«Schoonhoven bij pléatsen van geljjke grootte
nog zeer ten achter; we zjjn verplicht een
gedeelte van de subsidie, groo) f 1000, aan
het personeel af te staan.
De voorzitter: Zooals Burg, en Weth.
reeds in hun rapport mededeelen, is die
meerdere subsidie voor het zoogenaamde
m. u. 1. o.-onderwjjs niet uitsluitend of in de
eerste plaats voor de jaarwedden van het
onderwijzend personeel, maar om het
onderwijs te ontwikkelen, te bevorderen,
het aanstellen, zoo noodig, van meer onder-
wjjzers èn de vergrooting van bet school
gebouw. Ook dat kan bestreden worden,
maar de meerdere subsidie is voor dit alles
bestemd. Ik weet niet welke gemeenten de
beer Kortland bedoelt, die meer salaris zou
den geven; Burg, en Weth. kwam het
iè'
salaris nog al hoog voor in vergelijking
met Dokkum, Sneek, Brielle, die we alle
hebben nagegaan. Brielle heeft zelfs geen
school zooals we die hier hebben. Sneek
geeft een aanvangssalaris van f 6U0 en f 100
voor de hoofdActe; Schoonhoven geeft als
aanvangssalaris f 700 en f 150 voor de hoofd
acte, f 250 voor de verplichte hoofdacte;
Dokkum als aanvangssalaris f 800 en f 100
voor de hoofdacte, Wanneer we dit dus
nagaan, slaat Schoonhoven geen mal figuur
Sneek geeft na meer dan 16 dienstjaren
als maximum f 1175, Dokkum f 1200 en
Schoonhoven f 1150—f 1250. We verkeeren
dus nog niet in zoo slechte conditie. Wan
neer we ons gaan vergelyken met grootere
gemeenten, ja, die zullen wel meer geven,
maar laten we dan denken aap de fabel
van den os en den kikvorsch en onsmaar
Schoonhoven houden.
De heer Kortland heeft het tweede punt
het al of niet benoemen van een vyfden
onderwijzer, ook ter sprake gebracht, ik zal
dat dus meteen maar aan de orde brengen.
De heeren zullen zich herinneren, dat
deze kwestie ook hier reeds vroeger ter op f
sprake is gebracht. Het hoofd der school, helft
de heer Hemmes, heeft er, met het oog op
vermeerderde aanvragen, die hij dit jaar
verwacht, sterk op aangedrongen om een
vijfden onderwyze'r te benoemen. De Raad
heeft dat toen goedgevonden, mits de
kosten, die daaraan verbonden zouden
zijn voor de gemeente, tot een mi
nimum herleid zouden worden. De heer
Van Willenswaard wilde zelfs dat ze niet
meer dan f25 zouden bedragen. We hebben
toen moeite gedaan, uitgeschreven een op
roeping naar sollicitanten, en na lang wacii-
ten zyn er eindelijk drie gekomen: drie
onderwijzeressen. De Raad zal dus nog
moeten beoordeelen of hjj in plaats van
een onderwjjzer, een onderwijzeres wil aan
stellen het zal de vraag zyn of dit
laatste voor den toestand bevorderlijk is.
Een van de drie sollicitanten heeft zich
teruggetrokken (daar moet een vree
geschiedenis achter zitten, waarover il
bet oogenblik niet kan spreken); er b
dus twee onderwijzeressen over. Het-
van de school oordeelt nu dat het goed zal
z(jn, vóór we tot een benoeming overgaan,
te wachten tot tegen den nieuwen cursus,
die met September begint. Het voorstel
van Burg, en Weth. is derhalve om in deze
zaak nog niet verder te gaan, maar haar te
verdagen. Nu acht het hoofd der school
het minder noodig om een vjjfde leerkracht
te benoemen; nu kan hjj dien onderwjjzer
of die onderwijzeres wel missen.
Dat het Rjjk nu meerdere subsidie voor
het m. u. 1. o. geeft, wil nog niet zeggen dat
wjj uit dit oogpunt aanleiding zouden vinden
om den heeren onderwijzers direct maar
meer salaris te geven en op hun verzoek
in te gaan; dat gaat toch maar niet op. Ik
heb reeds aangetoond, dat we hier in Schoon
hoven nog niet van zulke slechte conditie
zjjn wat het salaris aangaat, en in elk geval
meer geven dan de Wet voorschrijft. Nu
aan de gemeenten by uitzondering meer
subsidie wordt gegeven, willen de onder
wijzers en dit is menscheljjk, en zoo de
gewoonte gaarne een deel hebben, maar
de vraag of dit hier noodig is, ontkennen
Burg, en Weth.
De heer J. kortland: De plaatsen, die
u daar opnoemt, zeggen niets. By Dokkum
zyn we ten achter, alleen by Sneek zjjn we
voor. We zjjn ook ten achter om maar
enkele plaatsen on te noemen by Gorre-
drik, Oudshoorn bij Leiden, Weesp, Baarn,
Alkmaar.
De gemeente heeft nu al zooveel subsidie
ontvangen voor het m.u.l.o.-onderwjjs, maar
het geld komt voor een groot gedeelte in
de gemeente-kas terecht en dat |can nooit
de bedoeling geweest zjjn. Het salaris van
de onderwjjzers moet goed zjjn.
Dat er geen enkele onderwjjzer op die
oproeping los kwam, is ook al geen best
teeken.
De gemeente heeft nu al bijna een heel
jaar lang een som als meerdere subsidie
genoten en dat geld is al dien tijd in de
gemeente-kas gevloeid. Ik vind het wel
degelijk noodig dat daarvanzoo niet
geheel, dan toch een gedeelte voor het
onderwijzend personeel besteed wordt.
De heer P. van Sonsbeek: Ik vind
dat er op dit punt voor het gesprokene
van den heer Kortland wel iets te zeggen
is. Mijn wensch is wel niet dat de ver
hooging in zoo ruime mate, als de heef Kort
land bedoelt, aan het salaris van het onderwij
zend personeel besteed wordt, maar toch meen
ik dat het niet ondienstig zal zyn om adres
santen eenigszins tegemoet te komen. Het
voorstel om nog geen vyfden onderwjjzer aan
de school no. 2 te benoemen, is stilzwijgend
aangenomen en nu vind ik dat we aan
het verlangen van adressanten vooreen deel
gehoor moeten geven. Adressanten zuilen
dan ook wel hun beste krachten geven
wanneer we hen gematigd tegemoet komen,
en dat zal ook zjjn in het belang van bet
onderwjjs. Ik geloof dal we daarmee heel
wat meer bereiken dan wanneer we aan
het verzoek geheel geen gevolg geven.
De voorzitter: Het is n|i twee,
geleden dat in werking is getreden de
van December 1907, terwijl om de lien jaar
herziening der jaarwedden is voorgeschreven.
En naar aanleiding van een andere Rjjks-
wet, waarby aan het meer uitgebreid lager
onderwjjs nieuwe steun verleend wordt, is
men nu van oordeel dat de jaarwedden van
het personeel verhoogd moeten worden. Ik
wil echter vragen: waar zouden de kosten
vandaan komen, die de gemeente noodwendig
te maken heeft? Voor deze subsidieering
heeft men aanleiding gevonden in het feit,
dat dit onderwjjs de krachten van vele ge
meenten te veel te boven gaatgelukkig
komt dan nu meer steun. Burg, en Weth.
vinden dit allerminst een reden om nu bet
BÏBGEBUJKE STANIk
Berkenwoade. Van 1 Maart—1 April.
Geboren: Marrigje Gerrigje, d. van A. D.
iker en J. N. Boer, Niesye, d. van A.
Bruin en C.. van Herk.
Getrouwd: J. den Besten, oud 27 j.
on. te Moordrecht), en L. Groenendjjk.
B. Boers, oud 27j. (won. te Amsterdam),
G. N. de Visser, oud 25 j,
Bleabenagraaf. Van 1—31 Maart.
Geboren: Metje, d. van A. Slob en
Slob. Willem, z. van A, de Haan en
v. d. Heerik. Lysbeth Annigje, d.
n D. de Jóng en N. Verboeff.
Getrouwd: D. G. Pellikaan, oud 29 j.
E. Timmer, oud 24 j.
Overleden: G. de Lange, oud 9 j,
Spek, oud 85 j.
BrandwUk. Van 1—81 Maart.
Getrouwd: W. van der Wal, oud 25 j.
J. N. Goedhart, oud 22 j. A. Stam,
1 26 j. en J. Korevaar, oud 25 j.
Overleden: Een levenloos aangegeven
id van C. van Zessen en C. de Jong.
n levenloos aangegeven kind van C.
rsluis en A. de Vries.
Gieuen-Nieuwkerk. 1 Maart— 1 April.
Geboren: Cornelia, d. van L. Bljj enK.
i Houwelingen. Huibertje Maria, d.
i J. de Bruijn en M. Boom. Jauwkje,
van C. van Beusekom en T. Kroon.
)verleden: P. Muilwjjk, oud 6 m.
Haastrecht. Van 1-31 Maart,
leboren: Janna, d. van A. A.den Hartog.—
lannes, z. van L. Verkaik en C. Both.
rnelia Meria, d. van J. Jansen en J. M.
Frankrjjker. Agatha Wjjnanda, d. van
C. Schoonderwoerd en M. A. Vergeer.—
i Cornelia, z. van T. Boer en W. van
«ren. Jacobus Adyianua Josépbüs, z.
i G. A. Verstéeg en C. M. Téene.’
)verieden: A. van Vliet, oud 72 j.
de Graaf, oud 68 j., Weduwnaar van C.
1 't Hoog, eerder van A. HossaVdoft.
Van Du uren, oud 52 j., echtgenoote van
Boojj. C. M. Jansen, oud 2 wellen.
Hiel- en Boelcop. Van 1-31 Mi^rt.
-“•'"ten: Lambert je Elisabeth, d. van
-óng Dz. en A. de Wildt Jannigje,
van H. F. de Jong en M. G. de Wild.
igje, d. van G. de Wildt en M. Kool.
ter, z. van C. Zyderveld en J. van Xoör.
Hekenderp. Van 1—31 Maart.
-1en^J. Koster, oud 55 i, echt-
LHngeruigeweide. Van 1—81 Maart.
ren: Gerard Hillebrand, z. van
Randeraad en D. van Toornenberg.
IA. Boer, oud 60 j. A. A.
oud 7 m. B. den Oudsten,
Iverled'
«oot van 1
Lang
ebo
van -
verleden
i Leeuwen,
I 5 m.
bekinnend,
leboren: j
J. Vroon,
na Henriëtl
Verslu
""zaam te zjjn
•o genoegzaam
•“rkt, dan wel
’rukte voor-
of andere
..o.andigheden,
me betreffende,
Op het géwicht van deze w/tsvoorstellen
en de hooge moreele waarde van het be
ginsel dat er den grondslag van vormt,
behoeven wjj niet te wjjzen.
Wél zal er zoowel by juristen als bij na
denkende leeken verschil van gevoelen
bestaan omtrent de practjjk. In de eerste
plaats kunnen .w(j ons voorstellen, dat
