n<*
m<La
fréd,e
Fonograaf Pathé,
Arnhemsche Verloting
PIANINO OF ORGEL
Hel The
IférThuis
*maand7
L
BERNARD ROOS, Wtstt Wiptr. 93, Rotterdam.
"f
V
Markt l GOUDA, Tel. 268 ol Valeriusstr. 122, DEN HAAG.
Amsterdam, 43 Reguliersbreestraat.
12 CENTS PER DAG.
J. G. KERGER,
Met Boot, SpoorI
A. Hoogendoorn,
'I
SI
i
CHEESE-FAMA.
HAARGROEI.
sri
K°. 3282. Zaterdag 21 October. 1911
Nieuws- eu Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Tweede Blad.
Stoom- en andere Werktuigen,
E. DAVIDSON, Grossier,
QfaesQdómQ
NIEUWSTE UITVINDING.
De platen en weergevers met naald zijn
OVERTROFFEN.
onze laatste wetenschappelijke uitvinding.
DE SCHEPPENDE MENSCH
PATHÉFOON.
Inteeken-Biljet.
Geachte Lexer essen en Lexers!
een crediet van 24 maanden,
iW Bezoekt onze Salon du PATEÉPHONE, Reguliersbreestraat 43, Amsterdam,
Omdat door het gebruik van de Pathéplaten naalden over
bodig zijn en alle onaangenaamheden, aan het gebruik
naalden verbonden, voorkomen worden.
Lijst der 40 uitgezochte Nos. Dubbelzijdige PATHÉ-Platen, 28 cbl. middellijn.
Aria's.
Opera's.
Duetten, Trio's, Kwartetten en Koren.
Humoristische LieiarM n Vmnlncfctii.
Orkestnummers.
P. ELSHOUT,
KRIMPEN A/D IJSSEL,
tJam ~,rtSunSuSr*
FOTOGRAFIE!
Th. DE KEUIJS,
Fluweelen Singel 75, Gouda.
GIESSENDAM, Binnendam.
drl'rrÏÏf"pr«.»P«"r- -
I BRILLENen LORGNETTEN, 76 Ct
BREUKBANDEN 11,50,
WINKELIERS EN KOOPLIEDEN
in Geëmailleerde Huishoudelijke Artikelen.
Ia
i*
"f
ft
ig
Trekking Woensdag 26 October.
VAN 2000 PRACHTIGE PRIJZEN,
Ie Prijs: Een nieuwe AUTOMOBIEL
Prjjs per Lot 26 Cent.
SWARTSENBORG's LotendefaietKleiweg, EOODA.
A. BUIJS, Fabrikant, Oudewater.
ERNSTIGE WAARSCHUWING
J. MANIFARGES,
Alvorens gij U een
DE BILLIJKSTE EN SOLIEDSTE ADRESSEN.
Stemmen, Repareeren, Inruilen, Verhuren.
Gebr. ROZENTHAL
Klooslerbalsem
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ceneeataraad vu Schoonhoven
DE PATHEPLAAT OTERAL
Iedereen eischjt de merkwaardige Pathé-Platen en vervangt z\jn naald
weergever, onaangenaam en tergend voor het gehoor, door den Pathé-
weergever met saffier, welke onverslijtbaar is, altyd gereed tot spelen en
WCr «rS buitengewone resultaten geeft.
Wy honden ons ter beschikking van alle bezitters van Spreekmachines,
om hunne toestellen te verbeteren en te voorzien van
Enorme vooruitgang in de kunst van het weergeven van zang en
muziek.
De Fonograaf met platen, de beste en de meest practische, de eenige
die den juisten toon weergeeft zonder eenig nébegeluia, en totaal volmaakt
is door de wonderbaarlijke uitvinding van Pathé, is de Pathéfoon
De
Qaald is afgeschaft en vervangen dooreen extra fijnen, onversljjtbaren saffier.
Do PATHÉ-Platen a||n van ©en© niet te over
treffen volmaaktheid.
heeft ijzer, was en andere stoffen genomen, die hjj bezield heeft met zjjn geest, en een werktuig
samengesteld dat, evenals hjj, spreekt, zingt, weent en lacht. Aan dit werktuig heeft de schep
pende mensch den naam gegeven van
o—
Verzoeke beleefd toezending van de Pathé
foon, Serie A, met de verzameling van 40
nummers, zjjnde 20 platen, 28 cM. dubbelzijdig,
voor den prtfs van f 84,—, tegen betaling van
f 3,50 per maand tot volledige afbetaling. Ik
zend U heden postwissel groot f 8,50 voor
eerste afbetaling.
don
1911.
Naam eb Voornaam (AX)
Veroorlooft ons U dit toestel zonder weerga met eene uitgezochte verzameling van 40 artis
tieke nummers aan te bieden voor den extra lagen prjjs van 84 Galden, betaalbaar met
dat is te zeggen, dat wij onmiddellijk het toestel en de collectie platen geheel compleet leveren en
dat de kooper slechts *,50 Gld. per maand betaalt tot volledige afbetaling van het totaal bedrag,
zjjnde 84 Gulden. De amballage is gratis. De kwitantifin, geen termijnbetaling vermeldende, worden
per post aangeboden zonder kosten voor den kooper.
Vult het nevensstaand Inteekenbiljet in en zendt het met de eerste afbetaling van
*,50 Galden aan de
BEMERKING: Levertjjd ongeveer 10 dagen na outvangst van postwissel. Zonder toezending
der eerste afbetaling worden geen bestellingen uitgevoerd. Bjj niet-uitvoering der
bestelling, welky. wjj ons voorbehouden, wordt het geheele bedrag teruggezonden. ^^HMMaamnam*ma|gpammmmPMmpampp|
alwaar do beroemdste Arttsten ter wereld op het gebied van Zang en Musiek zich zullen doen hooren van 1* aar 's middags tot
11 Vg uur 's avonds. |T VRIJE TOEGANG.
BOVENAL!!
De voortreffelijkheid van de Pathé-PUten, die zonder naald bespeeld
worden, is algemeen erkend eu niemand aarzelt verder te verklaren, dat deze
de beste der wereld zijn. De onversljjtbare saffier alléén geeft de «nensche-
ljjke stem .en de muziek volkomen zuiver weer. Iedereen, die dè Path©»
Platen gehoord heeft, verlangt verder geen platen van andere merken.
De Pathé-platen kunnen een enorm aantal malen bespeeld worden.
Zjj behouden de sterkte, het vermogen en het tempo van het orkest; de
zuiverheid, de volheid en het schoone van de stem der beroemde artisten,
die onze uitgecochte nummers vertolkt hebben.
NIEUWE UITVINDINGII!
Weergever met onbreekbare mica-trilplaat en extra fijne, onvers!jjt-
bare saffierstift.
Sensatie-wekkeade NIEUWIGHEID!
Zangstukken, begeleid door vol orkest, onder leiding van de meest
beroemde meesters.
Prachtige collectie van 40 nummers, bestaande uit zang en orkest, een
rjjke bibliotheek van eerste onovertroffen werken uitmakende.
Verder bestaat bet répertoire Pathé uit meer dan 20.000 opnamen in
alle talen en dit alléén maakt de zeldzaamste verzameling van muziek es
zang ter wereld uit.
lteschrijvtng van het toestel. Afmetingen: 36 cm. grondvlakte, 17 cM. hoogte, prachtig
gebeeldhouwd met artistieke versierselen, metalen schijf van 25 cM. middellijn, groote beweegbare
bloemhoorn met gouden biezen, ongeveer 50 cM. inidaelljjn en 60 cM. lengte. Nieuwe ram©-
Ambt of betrekkiiig
Woonplaats
Straat en numme*_
Deze coupon uit te knippen en in gesloten
enveloppe met 5 ets. postzegel te verzenden.
weergever met onbreekbare mica-tniplaat en uiterst fijne, onversljjtbare saffierstift.
kan twee platen afspelen zonder opgewonden te wordon.
Het toestel
ilch and die Welt Iet mei..
No. 1. Lohengrin, Vaarwelscène, U&lüs.
2. Faast, Kerkscène, Albers. 3. Paljas,
Proloog, Albers. 4. Wilhelm Teil, Sohn
knie meder, Jos. Schwaks. 6. Die Jndin,
Fluch-aria, Peter Lordmann. 6. La Fa
vorite, Ange si pur, Vaguet. 7. Cavalerta
Bnsttcana, Sicilienne, Vaguet.—8. Mignon,
Titania Aria, Mevr. Engelen—Sewing. 9.
Faast. Juweelen Aria,Mevr.Engelen—Sewing.
10. Lakmé, Klokken-Aria, Mevr. Marie
Galvanv. 11. De Barbier vaa Sevllla,
Aria van Rosine, Mej. Korsoff. 12. De
Paarl van Brasllië, Mysoli Aria, Mej.
Korsoff.
13. De Graaf vaa Luxemburg. Madel
klein, Madel fein, Karl BaChmann en Mevr.
Lisa Weise. 14. Mireille, Vincenette, k
votre age, Mevr. Vallandri en den Heer Vaguet.
15. De Troubadour, Miserere, Mevr. Val
landri, qen Heer Vaguet en Koor. 16. Rlgo-
letto, Kwartet, Dames Jane Marignan en
en
Béhiza
/leeren Vaguet en Albers.
17. De FrUsehutter, Het Jagerkoor, K.-K.
Hof-Opera ti
Rustlcana,
Weenen.
Weenen. 18." Cavalerla
Kerkkoor, K.-K. Hof-Opera te
19. Lleb i
f
de Proeb, Mevr. Marie Galvant.
21. Oome Kris uit Swammerdam,
Dumas. 22. Een avontuur In Londen,
Dumas. 23. De twee aardig© menschen,
Speenhoff.-24. Een meisje dat men aoolt
vergeet, Speenhoff.— 25. De Dames gaaa
voor, Nap de la Maii. 96. Studeatea-
moppen, Cocadorus. 27. De Erfe&ts»
Sols er en Hesse. 28. Eea zenuwachtig©
voordracht, Solser en Hesse.
29. Dichter en Boer, Ouverture. 30.
Carmen, Marscb, Kon. Mil. Kapel. 81.
Turf In Je ransel, Marscb, id. 32. Los
Banderllleros, Spaanscbe Marscb. 33.
Valse Banfly, Wals door Zigeuner Orkest.
34. Het Lustige Weeuwtfe, Wals.
35. Loln dn Bal, Wals (solo voor Mandoline),
30. Joyense, Polka (solo voor Xylophoonj.
37. La Csarlne, Mazurka. 38. Pas
des Patin en rs, Scottisch. 39. Jerusa
lem (de Heilige Stad), cornet-solo. 40.
Ave Maria (Gounod), viool-solo.
ASSURANTIËN,
HYPOTHEKEN,
VOORSCHOTTEN.
Zevenhuizen (Z.-H.).
Fabriek van
is het beste adres voor het repareeren
of veranderen van Stoommachines en
Motoren, Drijfwerken, Werktuigen en
Machines voor: Land- en Scheepsbouw,
Drukkerijen, Bakkerijen, Steenfabriekelf,
Maalderijen enz. enz.
DagelUks kosteloos te ontbieden.
en tram komen de menschen ora de NAAI
MACHINES splinter hagelnieuwe Hand
naaimachines zoo u.itdeki^>y°°rfsö
ook op afbetaling door geheel het land.
Kipstraat tl, «UKerdM.
llng.
Het beate adreadaervoer is b(j
Is ten alle tijde aan huis Ie ontbieden
voor 't fotografeeren van:
Gebouwen, Totnen, Greepjes,
enz. enz. -:-
Vereenigingen vraagt prijwpiaal
van Groepen.
Glanzend
Visitefonnaat, 2 pr. met 6 st f 1,50.
Prinses J - J - - J'»®'
platina:
Vieiteformeat, 1 pr. mei 6 st. f J.OO.
Prinses 1 fse
Cabinet i 6 n *»vv.
J0T Atelier iederen dag geopend.
tit* li f l IT n A irnniT met veer f I Cll idem zonder veer van P q AA
bekleed elastiek 1 ö,UV.
Hel oudete, Molted.te en goedkoopste adres ie
Oppert 112 en Binnenrotte 101, BOTTEBDAM. Telef. Interc. 3975.
ff Vraagt onze Prijscourant, welke franco wordt toegezonden.
2
B?
ter gelegenheid van de INTERNATIONALE TENTOONSTELLING vau
Banketbakkerij, Koker|| en Aanverwante vakken,
rhouden te Arnhem van 10 tot 81 AngOotns 1911.
bjj Kon. Besluit van 13 Maart 1911, No. 5, en Min. Beach, van
6 Juni 1911, No. 505.
Aantal loten 200.000 stuks.
ter waarde
van
4-persoons, i2 P. K., merk „ORYX", aangekocht bij de Firma
VERWEY Sc LUGARD te Arnhem.
Set 2 vette Koelen, ter waarde
van f 500.
Se: Brandkast, ter waarde van
f 445. Fabrikaat Lips, Dordrecht, aan-
Sekocbt fa. Steelink Sc Van Zejjl,
rnhem.
4ePlanlnoter waarde van f 425.
Fabr. L.Smidt, Berljjn, aangekochtGebr.
Wagenaar, Arnhem.
5et Transportdriewieler, ter
waarde van f250. Fabr. Vierkleur, Den
HOe: LuxeHeerenrUwiel,merk
„Gazelle", waarde f 135, aangekocht S.
Gerlacb, Arnhem.
7e: Lme DamesrUwlel, merk
als boven, ter waarde van f 116.
8e: Bad met ge(|zer, ter waarde
(Voorzien van een 4-Cylinder Motor.)
van f 110. Aangekocht fa. Stokvis,
Arnhem.
Oe: Serre-Ameublement, ter
waarde van f 100, aangekocht Schiaves
Sc Lackamp, Arnhem.
10e: Slngernaalmachtne, ter
waarde van f 100, aangekocht filiaal
te Arnhem.
11e: Compl. Servies, 60 stuks,
waarde f 100, aangekocht fa.Reinders,
Arnhem.
12e: Gasternal*, ter waarde van
f 95, aangekocht fa. Stokvis, Arnhem.
18eStaande Klok, met prachtig
speelwerk, waarde f 75.
14e: Electrische Kroon, 6-
lichts. Des verkiezende te veranderen
in gas.
S
15e: Een fraaie Regulateur-klok met Slagwerk.
agF" Voorts 1085 prachtige PrJJsen, waaronder Bekapen,
IIUwielen, Spreekmachines enz. enz.
TREKKING ZONDER UITSTEL 25 OCTOBER 1911.
Loten Terkrjlgbaar b(J
Cheese-F&ma is het
eenigst middel tegen bol
worden der kaas en
het springen van de korst,
het verwjjdert verder alle
gebreken, die zich in
de kaas voordoen.
Het bestrjjdt en vernietigt
de koolzuur eu de ontwik
keling daarvan en tast niet
't minst de caseïne of kaas-
stof aan en doet het zuivel
zijn gewicht behouden.
Salpeter en boorzuur, of
welk mengsel men ook neme,
vermindert het gehalte
en gewicht der kaas, doet
dezelve 2 Kilo op de 100
Kilo inkrimpen en geeft aan
de kaaskoopers de gegronde
klachten die aan ieder land
bouwer bekend zjjn.
sPf-C&uuj,
Cheese-F&ma voor
komt dit allesdaar na her-
haalde proeven de verdere
bewerking in het Laborato
rium voor Chemisch en Mi
croscopisch onderzoek van
de H.H. Dr. Hamel Roos
en Harmsen te Amsterdam
haarfijn is nagegaan en be
rekend, terwjjl alle stoffen
in het Laboratorium van
l)r. Cohen te Rotterdam
zjjn onderzocht.
Het buitengewoon debiet,
waarin het gebruik zich
mag verheugen, neemt allen
twjjfel weg of Cheese-
F&ma zal doordringen tot
iederen boer, die prijsstelt
op goede kaas en boogen
prjjs.
Aanbevelend
Zij, die ïydende zyn aan haarziekten, uitvallen der haren, kale plekken
enz., verzuimen niet myue speciale electrische Inrichting op dit
gebied te bezoeken.
De behandeling geschiedt volgens de Duitsche school en geheel pjjnloos.
Succes verzekerd.
Gratis onderzoek op alle werkdagen.
Haarkundige,
Loplkeratrant 24, Schoonhoven.
aanschaft, bezoekt dan eerst het MagazUn
GU zult ondervinden nergens beter te znlleu slagen:
Franco zending door geheel Nederland.
Steeds voorradig gegarandeerde gebruikte Instrumenten.
Oudewater,
hebben weder voorhanden een reuzenvo
raad Irlsche-, Amerlk.-, Franscke-
Duitsche Vulkachels, gemoffe
Kookkachels met en zonder vo
Nikkelen- en Tegelplaten, Hai
lampen, Bascnlen, Brandkaste
BletensnUders, Bljtulglantaari
Wasch- en Keukenfornuizen1
trolenmkachels, geheel reukelo
- ENZ. ENZ. -
ln 14 dagen door den
genezen.
—o—
Mejuffrouw de Wed;1 H.
Kuik, Winkelierster, Nooten-
boomstraat te Meppel,
schrjjft ons:
„Eenige weken geleden kreeg ik
op eens een hevige pbn in jnjjn
been. Het trok verschrikkelijk en
het been zwol op en werd hoe langer
boe dikker. Ik schreeuwde het uit
van de hevige pyn. Eene buurvrouw,
die my zoo hoorde gillen, ried mjj
aan wat Kloooterbalsem op
myn been te smeren. Ik deed dit,
en tot myn onbescbnjfeiyke ver
bazing en vreugde, was ik den
volgenden morgen weer geheel
hersteld, zoodat ik mijne bezig
heden weer met lust kan waar
nemen. Niet alleen ikmaar ook
rayne omgeving is ver)
'baasd i
de werking van den Klooster-
balsem."
Kloosterbalsem, Klooster
Sancta Paulo, het middel bjj
uitnemendheid tegen Rheumathiek
Rheumatische aandoeningen, jicht,
podagraspierverrekkingenspit
m den rug, wonden van allerlei
aard, aambeien en alle huidziekten.
Prys per pot van 20 gram 36 ct.,
van 50 gram 75 ct., van 100 gram
f 1,20 en van 250 gram f 2,50.
Alleen echt met Rooden Band
met de handteeke- f
ningv/d Generaal-
Agent:
Alom Verkrijgbaar.
4
"SCHOOBHOVBNSCHE COURABT.
Uitgave van S. Sc W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven. Intercomm. Telefoon-nr. 10.
Overstcht.
Italië en Turkse. De Turksche
Minister van binnenlandsche zaken heeft,
volgens de „Berliner Lokal Anzeiger" me
degedeeld dat de Italianen tot nu toe Derna
niet hebben kunnen nemen. Die stad is
nog in Turksche handen. Daarentegen is
Benghaai genomen. Doch de Italianen zgn
nog nergens in het binnenland gedrongen,
„zy biyven nog by de kust, die zjj echter
*eer nauwgezet bewaken. De Turken en
Arabieren vechten als leeuwen, zoodat in
Derna, na een verschrikkelijk bombarde
ment, dat drie uren duurde, geen Italiaan-
sche landing mogeiyk was."
Aldus een beschouwing van Turksche
zyde.
Uit Italiaansche bron wordt gemeld, dat
door de Turken ten derden male een aan
val gedaan is op de Boemeliana-putlen,
natuurlyk weer zonder succes: er werden
eenige schoten gewisseld en toen trok de
Turksche bende weer af, omdat de vrees
voor de Italiaansche scheepskauonnen groot
was. Of su de Turken het zoo op deze put
ten gemunt hebben, omdat zy zelve gebrek aan
water hebben, dan wel omdat door de ver
nieling dezer putten Tripoli van watertoe
voer afgesneden zou zgn, biykt uit de be
richten niet duidelgk.
De bevelhebber der Turksche troepen
moet, volgens bericht uit Coustantinopel,
afgezet zyn door zyn eigen officieren, die
verontwaardigd zgn over zgn laffe optreden
en werkeloosheid.
Ah eerste economische maatregel tegen
de Italianen heeft de Turksche regeering
de invoerrechten op hun waren verhoogd
tot iOO procent.
De kans op bemiddeling en vredesonder
handelingen wordt al kleiner. Ondanks de
onmacht van Turkge, <die het zelf erkent,
wil men toch de souvereiniteit over Tripoli
niet opgeven en in een nieuwe not i aan de
mogendheden heeft de Turksche regeering
daarop nou eens nadrukkelgk gewezen.
Indien deze nota werkelgk gezonden is,
dan staat het met de kansen op vrede al
zeer droeviu, want uit Italië hoort men
eiken dag dat zonder souvereiniteit over
Tripoli voor de regeering te Rome er van
vredesonderhandelingen geen sprake kan zgn.
De Fransche „vredesapostel" Frideric
Passy heeft in het blad „Les droits de
l'Homme" een ernstig artikel geschreven,
waarin hg protesteert tegen de onrecht
matige daad van Italië, welke hg afschuwelgk
noemt.
„Maar", zoo scbrjift Passy, „Italië doet
slechts na, wat anderen vóór haar deden,
want overal worden de rechten der volkeren
en de eerbied voor de kleinen miskend, en
ook de Franschen nemen deel aan de inter
nationale rooverjj en moeten zoowel als de
Engelscben, de Belgen, do Russen of de
Germanen, zich verootmoedigen voor de
rechtvaardigheid en de eeriykheid.
Al mogen echter de regeeringen geweld
en bedrog plegen, de bevolkingen van alle
landen spreken haar afkeur over den oorlog
zoo uit, dat de onvoorzichtigsten er tot na
denken toe worden gebracht. Bg het minste
alarm neemt men overal een groote onge
rustheid waar en iedereen weet dat, zoo bü
ongeluk een vonk hier of daar den brand
deed ontstaan, Europa zou ondergaan iu
slijk en in bloed."
Volgens een nog niet tegengesproken ge
rucht zou Fngelaad thans plan opvatten,
om Egypte formeel te annexeeren.
Egypte behoort nog steeds tot het Turksche
Ryk en wordt geregeerd door een Khedive,
terwyi Engeland er slechts een „politiek
agent" (Lord Kitchener) heeft.
Over den opstand in China komen ver
warde berichten. Toch is het wel zeker
dat de stryd tusschen de keizerlijke troepen
en de revolutionnairen of republikeinen be
gonnen is. 4000 man regeeringstroepen zgn
Dg Hankau aangekomen en leveren nu,
gesteund door een kanonneerboot, slag tegen
ae versterkte stellingen van Woetsjang,
Hanjang en Hankau. Dat het een bloedige
stryd belooft te worden, behoeft geen betoog.
De republikeinen hebben veel aanhang en
nemen steeds meer steden in bezit, waarde
bevolking zich by hen aansluit. Alleen als
de geest onder de regeeringstroepen goed
biyft, is er kans voor den Keizer de troe
belen te bezweren, doch het zal heel wat
bloed kosten.
Kapitein Conceiro, de aanvoerder der
Portupeesch© Koningsgezinden, trekt nu
omzichtig langs do grens in westeiyke
richting. Men gelooft dat hy door zyn
marschen door een moeilyk begaanbare
streek by Minho de grens hoopt over
te komen.
De regeeringstroepen zyn bedacht op
maatregelen om hem tegen te houden.
Conceiro's legermacht wordt volgens de
laatste berichten geschat op 1500 man.
Uit het Etna-gebied wordt gemeld, dat de
uitbarstingen en aardbeving groote schade
hebben teweeggebracht. Slechts 10 minuten
duurde de schok; de uitwerking zou nog
veel erger zjin geweest als de huizen aan-
eengebouwd hadden gestaan. Nu viel hier
en daar een huis in, doch de meesten bleven
overeind; het aantal slachtoffers is nog niet
op te geven. Het reddingswerk wordt door
de gendarmen, soldaten en geneesheeren
met kracht voortgezet. Dageiyk» worden
dooden of gewonden onder de puiulioopen
te voorschyn gebracht.
De President der Ver.-Btaten, de heer
Taft, is ternauwernood aan een aanslag op
zÜn 'eva* ontkomen. Kort vóór de trein
van derfnPresident 's avonds over de spoor
wegbrug tusschen El Capitan en Gaviota
zou ryden, zag een baanwachter twee man
nen onder de brug. Hg greep den eenen
man vast, die worstelde om los te komen
en, geholpen door zjin kameraad, den
baanwachter te lgf wilde; maar toen deze
zyn revolver trok, namen de twee mannen
de vlucht.
De baanwachter vond nu onder de brug
36 dynaraietpatronen met een nog niet
brandende lont. Kort nadat hg die had
verwgderd, reed de trein van den President
over de brug heen. Deze echter werd op
korten afstand voorafgegaan door den ge
wonen trein, dus als de ontploffing gelukt
was, zoü de trein van den President toch
niet vernield zgn geweest; wel zouden er
waarsehgniyk een aantal menschen zgn
omgekomen.
STATEI.GENEBAAL.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 17 October.
Aan de orde was de Mihliewet.
Na enkele opmerkingen van den Voor
zitter, den heer Ter Laan en Van
VIymen, verklaarde de heer Verheydal
hjj zich wilde bepalen tot zakeljjke opmer
kingen. Van deze wet kon niet worden
gezegd, dat zij in de richting van de grond
slagen van de wet van 1901 doorwerkte.
Zelfs ging inen op dien weg een schrede
terug, gelet op de herhalingsoefeningen, de
afschaffing der viermaanders, enz. Spreker
bad liever gezien, dat bet tweeploegenstelsel
zou worden afgeschaft, omdat oefeningen in
den winter doelloos waren. Ook begreep
hij Diet, hoe het blgvend gedeelte van 4000
man geschikt zou kunnen zyn tot dekking
der mobilisatie, 's Ministers plannen inzake
den landstorm hadden hem dan ook teleur
gesteld. De verkorting van den diensttgd
van 8 tot 6 jaar keurde de Rotterdarasche
afgevaardigde af. Veel te lang was de
duur der herhalingsoefeningen. Ondanks de
alarraeerende exclamaties van den Raad
van Defensie bleef hg de meening toege
daan, dat een eerste oefening van 8'/s maand
te lang was.
Daarnaast was ook een keerzyde der
medaille. Het ontwerp was goed en duidelgk,
de voorkeuring was uitmuntend, terwyt de
afschaffing van het vooronderricht in den
tegenwoordigen vorm een goede maatregel
was! Scherp was sprekers verzet tegen
het verleenen van zoovele vrystellingen voor
de kostwinners, waardoor men zou komen
tot het speculeeren in armoede. O.m. ver
klaarde hg nog, dat de meerdere kosten der
wet grooter zouden zyn dan de minister ze
berekend had.
De heer Ter Laan was verbaasd, dat
men met dit ontwerp durfde koinen,
terwyl in de laatste 20 jaren onze
staatsschuld met 25 millioeu was ver
meerderd, niettegenstaande de belastingen
bteeds meer opbrachten. De regeering,
die onmachtig of onwillig was iets voor de
sociale wetgeving te doen, vroeg zooveel
mannen en zooveel duizenden guldens meer
voor het militairisme. Bovendien had men
alles, wat ging in de richting van het
volksleger, zoo voorgesteld, dat het ver
keerd moest zyn. Niettegenstaande de
rechterzyde zich steeds verzet had tegen
de ministers Staal eu Rappard, hadden de
heeren Sabron, Cool en Colyn in hoofdzaak
hetzelfde gedaan. De politiek der rechter
zyde is een spel der politiek en van de
slechtste geweest. Wat de sociaal-de
mocraten betrof, zy zagen in het leger een
klasse-belang. Dat leger werd steeds tegen
de arbeiders gebezigd.
In de pauze, welke nu volgde, werd on
danks de bestryding van den heer Troelstra
het voorstel van den voorzitter met 37
tegen 18 steramen aangenomen, waarbij
Woensdag-avond ook vergaderd zou worden.
Zjin critiek op het militairisme vervol
gende, wees de heer Ter Laan er op, dat
ae liberalen even groote zondaren waren als
de heeren van rechts. Als het leger werke
lgk zoo slecht was, als de Raad van Defensie
en vele anderen zeggen, dan vroeg hy zich
af, waarom dan zoovele millioenen verknoeid
waren. Door dit ontwerp werd niets ver
beterd, wel werd de zaak nog duurder ge
maakt. Nu zal men het type van een
klasseleger krijgen.
Spreker bepleitte voorts twee herhalings
oefeningen, elk van.een week. Van de
voorgestelde organisatie zal het ge volg zyn
vermeerdering van het aantal officieren, in
't byzonder in de hoogere rangen. Het was
bedrog en onwaar te zeggen, dat het ontwerp-
Colyn den druk verminderde. Overigens
moest de regeering van rykswege de op
leiding inriebten van alle 'miliciens en
wel kosteloos. Wat de vrystellingen
betrof, deze zouden de vergoedingen snel
doen verminderen. Ten slotte stelde spre
ker een motie voor, om de Kamer te doen uit
spreken, dat de meerdere kosten die deze
wet oplegt, zullen gevonden moeten worden
door een speciale belasting te heffen van
hen, die ten minste f 3000 inkomen kebben.
Op voorstel van den voorzitter werd
besloten deze motie te geiyk met het ontwerp
te behandelen, waarna ae vergadering tot
den volgenden dag verdaagd werd.
Vergadering van Woensdag 18 October.
Dien dag werd de beraadslaging over de
Militiewet voortgezet.
De heer Eland boekte aan de creditzyde,
dat dit ontwerp in de richting van alge-
raeenen dienstplicht ging. Ook de afschaf
fing van de viermaanders keurde spreker
goed, mits wn tot een verkorten eersten
oefentyd zouden komen. De winterploeg
kon thans beter geoefend worden.
Daartegenover stond, dat vergrooting van
het contingent alleen verdedigbaar was,
wanneer zy strekte tot verhooging van de
legersterkte, maar niet als alleen allerlei
bijzaken tot aeqaivaient daarvan moesten
strekken. De te groote eerste oefentyd was
een groot bezwaar. De kortere oefening was
mogelyk en er was bewezen, dat de man
schappen in het tweede jaar eerder slechter
dan beter werden.
De heer Roodhuijzen stelde vast,
dat de noodzakelykheid van deze nieuwe
wet door de regeering niet was aan
getoond. Eerst kwam dit Ministerie met
een ontwerp kustdefentie, door de Stan
daard een heroieke daad genoemd. Nu
werd de urgentie daarvan verdrongen door
de urgentie der militiewet. De houding
der regeering .in deze geheele quaestie
werd door spreker ten strengste gegispt.
De heer Thomson deed uitkomen, dat
elke concessie in de richting van het z.g.n.
volksleger werd afgewezen. De herhalings
oefeningen hadden verkort moeten worden.
Uitbreiding van het contingent zou iets
beteekend hebben als de loting ware ver
vallen. Nor ware die uitbreiding verdedig
baar als ae legersterkte tegelijk vergroot
was. Het kazerneverbiyf moest „afgeknipt"
worden. In dien zin zou spreker met een
drietal andere ledén een motie indienen.
Uit deze wet zou esp krachtige actie voort
komen, die niet heivleger, doch de sociaal
democratie ten goede zou komen. Wy
moch ten geen verkeefclon geest aanwakkeren.
Spreker bestreed de instelling van tiet
hljjvend gedeelte. oefening moest niet
lang, doch intensief ags. Ten slotte ver
klaarde hy tegen de wet te zullen stemmen
en diende tevens de door hen aangekondigde
motie in zake de weaecbelukheid van ver
korting yan het kazerneverbiyf in.
De heer Middelberg vroeg, of de regeering
spoedig een weerbelasting zou indienen,
waarna de heer Tydeman zich alleen wilde
bepalen tot het verkrygen van het redelyk
oede. De wetswijziging was urgent en
aarom wiide de Tielsche afgevaardigde
den Minister volgen. Hy was voor ver
grooting van het contingent en tegen korter
oefentyd. Het breken met het stelsel van
vergoedingen werd toegejuicht en terecht
was het instituut der viermaanders opge
heven.
Voortgaande, ontkende onze afgevaardigde,
dat men alleen door korte oefening tot
een intensieve oefening zou kunnen komen.
By korte oefenhig krijgt men geen voldoe
ning, noch by de mannennoch by de aan
voerders.
In de avondzitting verkreeg de heer
Kuyper hel woord. Hy zette uiteen, dat
men in ons land f 7,98 per hoofd aan oorlog
uitgaf, hierin, wat de kleinerelanden betrof,
alleen door Zweden overtroffen. Daardoor
verschillende omstandigheden de oorlogs
uitgaven nog meer zouden stygen, vroeg
spreker, of de regeering geen weerbelasting
zou instellen in vermindering van de oor
logsuitgaven.
Spreker erkende, dat de anti-revolutionaire
party eenmaal vol geestdrift voor een
volksleger was. Maar de tyd had haar ge
leerd, dat dit leger bier niet op zyn plaats
was. De vroegere fouten, als de ontsten
tenis van geoefende manschappen, de mis
lukking der vooroefeningen en het stelsel
der vierm landers werden nu hersteld, al
waren de middelen daartoe slechts geknutsel.
De heer Duymaer van Twist ging
met de regeeripg accoord. Dat het gehalte
der viermaanaers is achteruitgegaan, was
niet de schuid der wet, doch van de leger-
autoriteiten. Naast een verbetering der wet
hadden we echter een geest van tevredenheid
in ons le^er noodig en spreker hoopte, dat het
dezen minister zal geluk kon dien geest in het
leger te doen terugkeeren. Ons land was voor
een volksleger ongeschikt. De handhaving
van het tweeploegenstelsel was noodig,
omdat men dan steeds geoefende manschap
pen onder de wapenen zal hebben. De
corvée-diensten moesten echter beperkt
worden. Ten slotte hoopte spreker, dat
deze wet een nationa.le wet zou worden.
De heer De S t ue r s wenschte verder
te gaan, dan deze minister wenschte. Hy
had geen vertrouwen in een regeling van
slechts acht maanden oefentyd.
Dc heer Marchant kon niet begt-ypen,
hoe de mannen, die het rapport van den
Raad van Defensie onderteekenden, op hun
post durfden bly ven en dat de minister hen
handhaven kon. Spreker was het niet
duidelgk, waarom men in Zwitserland met
een volksleger wel snel kon raobiliseeren
en hier niet. Met fijne ironie deed hy het
veranderd standpunt van de heer Tydeman
en Kuyper uitkomen, vooral van den laatste.
Ten slotte brak deze laatste spreker zyn
rede af en werd de vergadering tot den
volgenden dag verdaagd.
Vrijdag 27 dezer zal te Rotter
dam, onder voorzitterschap van Dr. W.
Mees, de 15de algemeene vergaderin^plaats
vinden van de Zuid-Hollandsche vereeniging
„Het Groene Kruis".
Het voornaamste ")junt van de agenda
betreft het vraagstuk der zuigelingen-be
scherming en kraafavrouwen-verzorging te
plattelande van Zuid-Holland. De commissie,
beiast met het in studie nemen van dit
vraagstuk, heeft een uitvoerig rapport het
licht doen zien en twee voorstellen by de
algemeene vergadering ingediend, aldus
luidende:
A. De algemeene vergadering besluite tot
het doen geven van cursussen in kraam
vrouwen- en zuigelingen-verzorging.
B. De algemeene vergadering besluite
tot het instellen van een onderzoek naar
de oorzaken van de zuigelingensterfte van
een deel der provincie Zuid-Holiand.
Ter inleiding van de beraadslagingen over
deze voorstellen zal de heer Mr. H. W.
Methorst, te 's-Gravenhage, directeur van
het Centraal Bureau voor de Statistiek, een
voordracht houden, waarin hy eenige
statistische mededeelingen zal doen aan
gaande de zuigelingensterfte.
Benschop, 18 Oct. By de Vrydag j.l
gehouden stemming ter verkiezing van drie
leden in het kiescollege der Ned. Herv.
Gem. alhier zyn de aftredende leden de heeren
A. Lekkerkerker Pz., W. Oskam en C. M.
Broeren herkozen.
Haastrecht, 19 Oct. Ds. S. Kamper,
predikant bij de Gereformeerde Kerk alhier,
is'beroepen te Werkendam B.
••Lekkerkerh, 20 Oct. In de Dins
dag j.l. gehouden vergadering van kerk
voogden en notabelen der Ned. Herv. Gem.
alhier ^erd de begrooting voor deo diens!
1912 behandeld en vastgesteld tot een be
drag in ontvaugst van f 2542,55'/a en in
uitgaaf van f 2268,52'/j, alzoo een voordee-
lig saldo van f 274,03. De post: huur van
zitplaatsen in de kerk is geraamd op f935.
Van de geldleening, groot per resto f 3600,
werd wederom een obligatie van f 200
uitgeloot.
•Meerkerk, 19 Oct. De aandeelhouders
van het waarborgfonds voor bet op 5 Juni
1.1. gehouden concours, uitgeschreven door
het fanfarekorps „Euphonia", zullen 12 pCt.
van hun toegezegde bydragen hebben te
storten.
In de kaasprijzen is sedert verleden
week geen verandering gekomen.
Men besteedde tot f 44 voor lichtere, tot
f 46 voor middelmatige en tot f 48 voor
zwaardere soort: alles per 100 h.$.G.
De handel is redelijk.
Moerkapelle, 19 Oct. In de Vrydag
13 dezer gehouden zitting van den gemeente
raad werd de begrooting van inkomsten en
uitgaven dezer gemeente, voor het dienst
jaar 1912, vastgesteld in ontvangsten en
uitgaven op een bedrag van f 5898,35.
•Nieawerkevk a/4 IJsel, 19 Oct. In
de gisteren gehouden gemeenteraadszitting
is M. Struik benoemd tot gemeentebode «n
tot ambtenaar van den burgeriyken stand,
in de plaats vau J. G. Rondberg, vroeger
gemeente-veldwachter.
Woordeloos, 18 Oct De heer A. Jan
sen, arts alhier, is gisteren te Utrecht met
lof gepromoveerd tot doctor in de genees
kunde, op proefschrift „Proeven over trans
plantatie der schildklier.*'
•Ouderkerk a/d IJsel, 18 Oct. In
deze gemeente doet zich een geval van
febris typhoïdea voor by een vüf-jarig kind,
dat met zyn moeder korten tyd geleden te
Capelle een familielid heeft bezocht, dat
aan dezelfde besmettelyke ziekte Ïydende
foras.
De noodige voorzorgsmaatregelen worden
hier in toepassing gebracht.
Het publiek behoort echter mee te werken,
door zonder dringende noodzaak gezinnen
met iyders aan een besmettelijke ziekte niet
te bezoeken en daarbfi in ieder geval hun
kinderen thuis te houden.
Oudewater, 18 Oct. Zondagavond hield
de heer F. A. Moerel alhier in het café
„De Roos" een rede over de motie, welke
op de meeting van den R.-K. Nederland-
schen volksbond te Utrecht zal worden be
handeld.
By deze motie wordt er by den minister
van landbouw, uyverheid eu handel op
aangedrongen om de ouderdomspensioenwet
en de ziekte- en radenwet nog in deze
periode te behandelen.
De spreker ?.ette uiteen boe reeds onder
het Ministerie-Kuyper een dergelyke ouder-
doms-pensioensvetzekering en ziekteverze
kering was voorgesteld, maar wegeus het
vallen van dit ministerie niet tot stand kwam.
De spreker hoopte dat velen naar Utrecht
zouden optrekken, opdat de minister zou
knnnen zien, dat deze weiten, ondanks de
tegenwerking van m socialisten, zyn
gewenscht.
Voorloopig hebben zich ongeveer 40 per
sonen by den secretaris van de afdeeling
aangemeld voor deelneming aan de meeting.
Terwyl de gemeente- en rykspoliUs..,
alhier ZondagaVond op den Brèéaenuyk op
surveillance waren, loste een persoon, die
in gezelschap van twee anderen was, een
revolverschot, naar men vermoedt om deze
beambten te treffen. De dader is by de
politie bekend.
•Bidderkerk, 18 Oct. Tot onderwy-
zer met verplichte hoofdakte aan de open
bare lagere school alhier is benoema de
heer J. S. van der Vlugt te Gaanderen.
•Streefkerk, 19 Oct. In de plaats van
den heer L. Dresselaars is tot directeur van
het fanfarekorps „Oefening kweekt kunst"
alhier benoemd de heer C. K. L. Burgdorffer,
oud-kapelmeester der schuttery, directeur
van het Schiedamsch stedelyk orkest.
De heer Dresselaars, die wegens zyn
drukken werkkring aan de arrondissements
rechtbank genoodzaakt was het directeur
schap neer te leggen, zal by de jeugdige,
sterk -vooruitgaande vereeniging niet licht
worden vergeten. Onder zyn leiding toch
werden verschillende pryzen op muziek
concoursen behaald en wercl het vaandel
bovendien verrykt met een zilveren lau
werkrans.
IVad dings vee n, 19 Oct. Tot predikant
by de Remonstrantsch {Gereformeerde ge
meente alhier is beroepen de heer N. Blokker,
proponent te Amsterdam.
GEMENGD NIEUWS.
Te Oostej-meer (Fr.) is het ltyj-
jarig zoontje van den landbouwer T. Annema
aan tongblaar overleden.
Te Wormerveer hebben de
huismoeders een „raelkoorlog" gevoerd. De
melkboeren maakten bekend, dat de melk
voortaan 10 cent per liter zou kosten. De
vrouwtjes weigerden, na gemeenschappelyk
overleg, ende boeren zyn gezwicht,
zoodat reeds den anderen dag de melk
weer op 9 cent werd gesteld.
In Duitschland is eenigen tyd
Seleden voorgekomen, dat enkele jongens
oor het lezen van Nick Carters enz. er
toe kwamen, een moord te beramen, die
gelukkig verydeld werd!
Nu is iets dergelyks ook hier te lande,
n.l. te Helmond, voorgekomen, waar enkele
fabrieks- en kantoorjongens, van 12 tot 14
jaar, door het lezen van Nick Carteriana,
Buffalo Bill's, enz., er toe kwamen om het
volgende plan ten uitvoer te brengen.
Zy wisten, dat de boekhouder van een
groote machinefabriek tot 's avonds laat
werkte, en nu dachten zy daarvan te profi
teered Zy zouden 's avonds den man
overvallen, een revolver voor het hoofd
zetten, doodsteken en in het kanaal werpen
en daarna de kas plunderen en wegloopen.
Een der jeugdige boefjes kreeg evenwel
berouw, liep naar den inspecteur van politie
en vertelde hem alles.
De jongens zyn gevat en werden Maandag
verhoord, waarop zy allen bekenden.
Een goed voorbeeld voor de ouders, ora
dergelyke lectuur te weren!
Die ondeugende pers! De
Basler Nachrichten vertelt de volgende
historische geschiedenis: Toen onlangs in
een der groote steden van Beieren de ge
meenteraadszitting zou worden gesloten,
stond een oude heer op en zei: „Ik zou
wel wenschen, dat de pers, welke ons altyd
op dankbare wijze haar opmerkzaamheid
schenkt, voortaan in haar raadsverslagen
«den slotzin wegliet. Onze zittingen zyn
altyd te negen uur gesloten. Sommige hee
ren drinken een glaasje, anderen twee, men
speelt een kaartje, men schaakt of damt
een kwartiertje en zoo wordt het één uur
als men naar huis gaat.
Den volgenden dag zit men niets kwaads
vermoedend de krant te lezen en opeens
houdt de lieve levensgezellin je het raads-
verslag onder den neus, waarin staat: „de
zitting werd te' negen uur gesloten", met
4e woorden:
„En je bent pas om één uur thuis ge
komen!"
Natuurlyk vloeien daar onaangenaamheden
uit voort. Wat nut heeft het nu als de
pers vermeldt: „de zitting werd te negen
uur gesloten?" Het voorstel vond alge
meen byval en de voorzitter bracht onder
groote vroolykheid het verzoek aan de pers
over.
op Woensdag 18 October 1911,
des namiddags te twee uur.
(Verkort verslag).
Tegenwoordig de ledenP. van Sonsbeek,
A. van den Heuvel, M. E. Schenk, G. J.
Niekerk, II. M. den Ujjl, A. Kuylenburg,
H. Peltenburg, J. Kortland, C. L. van Wil-
lenswaard en later de ledenP. Greup en
H. A. Schreuder.
Voorzitter de heer P. K. P. J. van Sloten,
burgemeester; secretaris de heer A. R.
Veenstra.
Na opening der vergadering worden de
notulen van de vorige zitting gelezen en
onveranderd goedgekeurd.
De voorzitter: Het suppletoir kohier
van schoolgelden is door Gedeputeerde
Staten goedgekeurd.
Ingekomen is het verslag over 1910 van
de teekenschoolligt ter visie voor de leden.
Gedeputeerde Staten hebben beslist op
het beroep van Mr. A. Oudegeest inzake
zijn aanslag in den hoofdclyken omslag cn
den aanslag gehandhaafd.
Voorts deelt de voorzitter mede dat
zyn ingekomen eenige bezwaarschriften
tegen den aanslag in den hoofdelijken om
slag en betreffende de schoolgelden, welke
worden gesteld in handen van de commissie
voor de financiën om advies of van Burg.
en Weth. ter afdoening. V
Burg. en Weth. bieden aan k^en veror
dening, regelende de salarissfn van de
ambtenaren en bedienden van de gemeente,
welke later aan de orde komt.
Tevens worden aangeboden de begrooting
van de gemeentehuishouding en van de be-
dryven, dienst 1912, die beide om advies
in handen van de commissie voor de finan
ciën worden gesteld en ter visie voor de
raadsleden eu liet publiek liggen.
Uit het proces-verbaal van kasopname,
ten kantore van de bedryven gedaan op 21
September j.l., blijkt dat Burg. en Weth.
alles in orde hebben bevonden.
Aan de orde komt het adres van G.
Goedhart, waarin deze verzoekt ora de huur
van tuingrond aan den Nieuwen Singel weder
voor zes jaren te willen bestendigen.
Burg. en Weth. adviseeren om dit verzoek
in te willigen, met dien verstandte dat iu
plaats van f 30 f 32 per jaar huur wordt
betaald.
Wordt zonder hoofdelyke stemming goed
gekeurd.
Op het verzoek van II. Beekhuizen, om
de vergunning tot het hebben van een stoep
en een riool voor het perceel Havenstraat
no. 78, staande ten name van H. J. den Hoog,
op hem over te schryven, wordt, overeen
komstig het advies van Burg. en Weth.,
eveneens gunstig beschikt.
Daarna komt aan de orde het adres van
G. Bouwmeester, havenmeester alhier, waar
in deze zoodanige maatregelen verzoekt dat
hy des Zoudags niet dan den hoogst nood-
zakelyken arbeid behoeft te verrichten.
De adressant deelt mede van de zesjaar,
die hy by de gemeente in functie is, slechts
één jaar den Zondagsdienst te hebben
waargenomen. Eerst onlangs, op Maandag
11 September j.l., hebben Burg. en Weth.
hem dienaangaande ter verantwoording ge
roepen.
Burg. en Weth. zeggen in hun advies dat
zy niet in alle opzichten waren voldaan over
het werk van den havenmeester die zyn
taak heel licht opvat. In het byzonder zou
wat meer activiteit by het aanleggen van
de booten zeer gewenscht zyn. Naar het
oordeel van het dagelyksch bestuur verdient
liet afkeuring dat de adressant vier weken
zyn plicht heeft verzuimd zonder daarvan
het college kennis te geven.
Alhoewel zy zich in principe verklaren
vóór volstrekte Zondagsrust, zyn Burg. en
Weth. van oordeel dat de dienst dit hier
niet toelaat. Bovendien mogen geen uit
zonderingen worden geschept; er zyn meer
ambtenaren die des Zondags dienst moeten
verrichten, zooals de ambtenaar van den
burgeriyken stand, de politie, enz.
Burg. en Weth. hebben dan ook ernstig
bezwaar om het verzoek van den adressant
in te willigen. Natuurlyk zal hy zyn gods
dienstplichten naar behooren moeten ver
vullen.
De heer A. van den Heuvel wyst er
op dat de havenmeester soms drie ver
schillende werkzaamheden tegelyk heeft te
verrichten die hy natuurlyk niet te zatnen
kan uitvoeren. Er ligt op het Hoofd by-
voorbeeid een boot aan, en de havenmeester
bevindt zich elders om van een scheepje
het havengeld te ontvangen. Wilde het
goed zyn, dan zou hij dus op dat moment
ook op het Hoofd moeten wezen.
Een ander voorbeeld. Het kan voorkomen
dat twee booten tegelyk, maar op verschil
lende plaatsen aanleggen, hoe zal de haven
meester zich dan van zyn plicht kunnen
kwyten?
Spreker wil daarom voorstellen om de
instructie van den havenmeester zóódanig
te wyzigen dat hy ten allen tyde zyn werk
kan doen en niet in gebreke behoeft te
blijven om te wezen dMr waar by wezen
moet. Wat nu den Zondagsdienst betreft
is het advies van Burg. én Weth. niet by
zonder duidelgk. Het is en blyfi toch
immers mogelnk dat, terwyl de haven
meester zyn godsdienstplichten waarneemt,
een boot of een scheepje binnenkomt!
De heer M. E. Schenk heeft het advies
van Burg. en Weth. met groot genoegen
gehoord en zal er ook beslist vóór stem
men. Waar moet het heen wanneer de
ondergeschikten het gemeentebestuur de
wetten gaan stellen? Spreker respecteert
