Zaterdag 9 Maart.
N°. 3322.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Eerste Blad.
Groote Verloting
Valkenburg (L),
ekeurd b# Kon. Besl. 19 Jpli 1911,
ilte houden door de vereeniging
LCOBEKGIA KIJB-COMITÊ”.
1912.
5:
SCHOONMAAK I
ergeteekende beveelt zich beleefd un
raaachen van
rdijnen en Fijn Goed,
cunnen ook eenige Wasschen ge-
t worden.
2B.DERSH0NDEN,
weken, benevens de moeder, oud
Adres G. VINK te Lopik.
Itaat ter dekking
Iprijs: Vier loeies, waarde f 1000;
rRjs: TWEE KOEIEN,waarde
i,-j 3e prijs: TWEE KOEIEN.
rts: Koeien, Ameublementen,
leien, Naaimachines enz. enz.
king MAANDAG 1 APRIL a s.
ral WdtnerkMpen jevruit
Fabrikanten:
irma Wed. VERMEER Co.,
OUDEWATER.
raad van een
Arbeidswet en leerplicht.
Onderwijzer.
BINNENLAND.
geven, worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
Dit nommer bestaat uit 2 bladen.
een
ter
JOl't
in
Ph
lak
wer
hj
daatsen te
aange-
ier over-
S. W. N. VAN NOOTEN tb Schoonhoven.
Uitgevers.
Intereomm. Telefoon-nr. 20.
rronu
irden
gebracht,
Officier vi
missuris i_.
verschenen.
eine
achtte
SCÏÏOONHOVEKSCHE CÖBRAST.
dikwijls
hoofd
Franco per post door het geheele r^k f 0,90. Men kan zich
abonneer en bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
i zitting
inde manL.
■“chillende
Hen, tenei
te doen kragen.
rerp niet sym-
olksonderwijs
leze zaak
door een
sdeelte-
I waren
Juist,
■rek aan
en door
len, had
tjn laten
jn ge
ien van een
laden van
’“g-halte
Schoonhoven by
f en Firma A. C. FIJN
i verder bij alle Drogisten
apothekers.
laan:
rerige van
veraun-
te doen
Wie daar eens een middel
tegen wist?”
en uitdrukking, die men dagelijks
lyders aan hoofdpjjn kan hooren.
r tot bun schade hebben dezen bljjk-
r nog nooit kennis gemaakt met
oofdpijnpoeders
in doosjes van 30 Cts.
'eze genezen immers in korten tyd
felste hoofdpijn.
erkrijgbaar by A.N.van ZESSEN
Schoonhoven, en bg: K.LOOPIK
Brandwijk; C. VAN ZESSEN te
indwjjk; L. DE HAAS te Molenaars-
af: A. R. v. d. BERG te Stolwijk;
STÜRM te Lekkerkerk; A. VAN
iLSUM te Ouderkerk a/d IJsel,
gist; B. HOFLAND te Vlist; Z. DE
GEL te Capelle a/d IJsel; A.RIET-
LD te Niëuwpoort; C. G. v. d. BERG
Bergambacht; G. VONK te Oud-
ilas; A.MOURIK te Molenaarsgraaf
C. VERSLUIJS te Brandwijk.
zij aangevoerd het voorbeeld van den leerling,
die bij den laatsten overgang, wegens een
tekort aan vorderingen, niet is verhoogd;
spoedig daarna wordt hij dertien jaar, en
men zendt hem niet meer naar de school,
hij is, zoo wordt beweerdt, ontheven van
leerverplichting, want de klasse, waarin
hij nu is geplaatst, is reeds vroeger door
hem doorloopen.
Dergelgke afwijkingen zullen blgven
bestaan, zoolang niet de thans aanhangige
voordracht tot wgziging van de Leer
plichtwet, waarin, meer logisch, de
dertienjarige leeftijd als grens is gesteld,
zal zyn aangenomen. En ofschoon onze
wenschen ten aanzien van den duur der
verplichting tot het ontvangen van het
gewone lager onderwijs verder reiken,
in de toekomst zal de grens wel moeten
opscbuiven tot den veertienjarigen leeftijd,
erkennen wy het bestaan van de groote
bezwaren, hoofdzakelyk van financiëelen
doch ook wel van éconemischen aard, die
op dit oogenblik de vervulling yan dien
wensch in den weg staan.
Zooals nu de toestand is, zullen verreweg de
meeste leerlingen der gewone lagere school
op het tgdstip, dat zy deze geheel doorloopen
hebben, twaalf jaar zgn of iets ouder. Maar
dan mogen zy nog niet aan het werk;
eerst op dertienjarigen- leeftijd kunnen deze
niet meer leerplichtig zjjnde leerlingen
toelating tot den arbeid verkrijgen. De
vraag, wat er in dien tusschent#d met het
kind moet gebeuren, is niet zoo heel
gemakkelijk te beantwoorden. Om daar
toe te komen moeten wy opslaan art. 22
al. 4 der Arbeidswet, aldus luidende:
„Niet strafbaar is hij, die arbeid doet
verrichten of die niet zorgt dat geen
arbeid wordt verricht door een niet-
leerplichtig kind van twaalf jaar, indien
hg aantoont, dat geen voor het kind
geschikte gelegenheid tot het ontvangen
van onderwijs vóór des namiddags 5
uur bestaat. Hij wordt geacht dit te
hebben aangetoond, wanneer blijkt, dal
door het hoofd eener school, die het
kind na de vervullijig van de leer
verplichting verliet, of door den burge
meester der gemeente, waar die school
is gelegen, eene verklaring is afge
geven, inhoudende dat voor het kind
op die school geen gelegenheid meer
was.verder onderwijs te ontvangen.”
Eigenlijk zou men nu, om het school
bezoek mogelijk te maken tot aan den
tyd waarop de werkplaats toegankelijk
is gesteldaan alle gewone lagere
scholen een of twee vervolgklassen
moeten hebben, ten'ei&ïe den jongelieden
het doormaken van een gevaarlijk tijdperk
van nietsdoen, waaraan lichtelijk straat
slijper# met de noodlottige aankleve van
deze zich vasthecht, warme baard van
boefjeskweeker#te besparen.
Misschien zal men, waar de wil goed is,
tot nog andere hulpmiddelen zgn toevlucht
nemen. Nu de beschikbare tijdruimte wat
grooter wordt, kunnen wellicht de overgangs-
voorwaarden van de eehe klasse tot de
andere wat scherper in acht worden geno
men. Kinderen, die het eind hebben bereikt,
zullen op de schooi mogen blijven ca dan
de leerstof van de hoogste klasse nogeens
verwerken, als er tén minste plaats voor
hen is, hetgeen voor zwakkere leerlingen
zjjn nut kan hebben, maar toch in het alge
meen niet is aan te bevelen.
Maar verder zal de praktyk wel deze
worden, dat wanneer aan de verplichtingen
voldaan is die de Wet van 1900 oplegt, de
in de aangehaalde alinea vermelde verkla
ring wordt gevraagd en afgegeven. Dat is
een wettelyke oplossing van de moeilyk-
heid; de meestgewenschte is zy zeker niet.
Dat er door den wetgever wel degeljjk
aan vervolgklassen iq gedacht, bigkt, be
halve uit de beraadslagingen over het artikel
dat nogal tegenkanting uitlokte, ook uit
het woord „verder”; het onderwys moet
kunnen worden voortgezet; men kan niet
volstaan met het reeds genotene nog eens
te doen herkauwen. En, voor grootere ge
meenten, ook particuliere vereenigingen,—
die voor meer dan één school hebben
te zorgen, is het ook niet voldoende,
dat aan één van die scholen een vervolg-
klasse komt, waarheen dan alle meer-dan-
twaalfjarigen of zoogenaamd volleerden
worden heengestuurd, of zelfs, dat men
voor hen een afzonderlijke onderwijs
inrichting in het aanzijn roept; er staat
uitdrukkelijk in de Wet: „de school, die
het kind na de vervulling van de leer
verplichting verliet" en later: „die
schooi”. Sommige groote gemeenten,
Amsterdam in de eerste plaats, hebben
vervolgklassen ingericht aan sommige
scholen, waarheen dan, voor elke uit een
groep scholen, de leerlingen gun wier
ouders voortzetting van het dag-onderwjjs
verlangen. Hiermeé zal men nu niet meer
kunnen volstaan; misschien slechts dan,
wanneer overplaatsing door de ouders
nadrukkelyk gevraagd wordt.
Wat het zou beteekenen, de tegenwoordige
schoolgebouwen, ingericht voor een aantal
klassen berekend tot den twaalfjarigen
leeftijd in veaband met de klassenindeeling,
uil te breiden door de toevoeging van
hetgeen de behoefte aan vervolgklassen
vereischt, daarover zullen we nu maar eens
geen rekensom gaan opzetten. Zelfs de beste,
naar moderne eiscb?en opgetrokken ge bouwen
bieden die gelegenheid gewoonlyk niet, en
meestal is het niet mogelgk, vergrooting aan
te brengen. Nu kan men wel weer komen
aandragen met het veel misbruikte„Waar
een wil is, is een weg”, doch het zal dan
ook noodig zgn, dien voor elk geval op
zichzelf aan te wijzen.
In het belang eener meer voldoende
opleiding van de 95 procent der Neder-
landsche kinderen, die geen ander dan het
gewone lager onderwgs ontvangen, is het
zeer noodig, voor deze moéieljjkheid een
oplossing te vinden, en bg den bouw vau
nieuwe of de verbouwing van bestaande
scholen zal wel met de nieuw ontstane
behoefte rekening gehouden worden. z
Wjj hebben er hier de aandacht op willen
vestigen.
MeJ. STB A FEB Mark,
■aksche Singel, bg Schuttersvlucht.
|p» Tegen zeer billijken prgs te
3 korth. Hollandsche
op de. woning van den Heer
Wl.H.m der TORREN fc.
in den Zuid piaspolder, ge-
meen te
ZEVENHUIZEN,
-jarige donkerbruine Oldenburger
engst „Claus”,
19, van het Nederlandsch Paarden
bek.
i achtereenvolgende jaren bekroond
Rgkspremiekeuringeo en in 1911 met
eraten - en eereprRja op de Land-
entoonstelling te Leiden.
fel<l f 6,—Veulengeld f O,—.
Aantal loten 60.000.
Prgs per lot 30 Cent.
F* Tegen toezending van f 3,03 un
leer H. HAANEN te Valkenburg,
ngmeester der Vereeniging, ontvangt
ranco 11 loten.
- Trekkingsigst franco 6 Cent.
.Autocraat",
het waterdicht makend
ZDERSMEER,
s verkrijgbaar in busjes
ad f 0,25 en f 0,15.
is tot nog toe het eenige LEDER*
iER, dat het schoenwerk niet alleen
'Itfia zacht, doch tevens water-
t maakt en conserveert.
Met het in werking treden van de
Arbeidswet is een wensch vervuld, dien
wg reeds in de eerste jaren na de in
voering van de Leerplichtwet hebben uit
gedrukt, namel#k wegneming van de
ongerijmdheid, dat aan kinderen, die nog
op school moesten gaan, toch een kaart
werd uitgereikt, die hun vergunde bg een
werkgever in dienst te treden. De ouders
van dat kind werden dan wel na maanden
lange overtreding tot een kleine geldboete
veroordeeld, maar dat schrikte niemand
af; soms werd die boete betaald door den
patroon, die wel tot dien geringen prjjs
zich het behoud wilde verzekeren van een
zeer goedkoope „werkkracht", of de ouders
redeneerden er zóó over, dat die kleinig
heid dan maar van de verdienste af moest.
Zeker, er deden zich gevallen voor,
waarin er dien ouders geen verwyt van
gemaakt kon worden, en wezenlijke nood
hen deed snakken naar de kleine weken-
Ijjksche bijdrage uit kinderhand. Wel had
de wetgever voor tegemoetkoming in
dezen treurigen toestand een uitweg open
gelaten door mogelgk te maken, dat voor
tgdelyk schoolverzuim als geldige redenen
worden aangemerkt „ernstige omstandig
heden”, waartoe dan ook armoede wordt
gerekend, maar eigenlijk wordt toch de
wet geweld aangedaan door haar zóó op te
Vatten dat het voorgoed van de school
nemen van een kind om het naar fabriek
of werkplaats te sturen, op die wjjze ge
oorloofd is te achten.
Dat is nu uit. Leerplichtige kinderen
mogen niet meer tot den arbeid in be
drijven worden toegelaten, behoudens
de zoogenaamde „landbouwverloven”, over
welke het laatste woord nog niet is ge
zegd. Het is zeer toe te juichen dat het
mogelgk verwyt van hardheid tegenover
de bovenvermelde gevallen van hulpbe
hoevendheid den wetgever niet heeft weer
houden tot de verlangde wgziging over te
gun; elke beperking van den arbeid van
kinderen ten bate van hun geestelijke en
lichamelijke ontwikkeling, zou, indien men
deze overweging had in acht genomen, daarop
zgn afgestuit. Heeft men niet, toen de zooge
naamde Wet-Van Houten de eerste grens
trok, gezegd dat de industrie teu gronde
zou gaan, als de jonge kinderen uit de fabriek
werden geweerd? Veeleer moeten wg er
kennen dat bet tien jaren lang uitblijven
van de thans ingevoerde Verbodsuitbreiding
wal bewast, dat by de Nederlandsch e sa tie
op wetgevend gebied de bedaohtzaam-
heid zullen wg maar zeggen, groot is.
Maar nu doet zich weer een ander bezwaar
voor, welks wegneming niet de tusschen-
komst van Regeering en Staten-Generaal,
maar van de gemeentebesturen en van de
particuliere schoolbesturen vraagt.
Artikel 4 der Arbeidswet zegt dat een
kind beneden dertien jur of aog leer
plichtig geen arbeid mag verrichten, terw#l,
als dit niettemin pluis vindt, bet hoofd
of de bestuurder der «nderneming waar dit
geschiedt, verantwoordelijk wordt gesteld,
met toepassing van de strafbepalingen,
vermeld in art. 22.
Dat „of nog leerplichtig” ziet op het
voorschrift in de laatste alinea van Art. 3
der Leerplichtwet, dat de leerverplichting
doet eindigen, dus ook dwingt zoo lang
te doen voortduren,» wanneer de klasse
is doorloopen waarin de leerling by bet
bereiken van den dertienjarigen leeftijd was
geplaatst, een bepaling} die tot verschil
van opvatting en daardoor ook tot wille
keurige toepassing aanleiding geeft, en
bovendien een rechtsongelijkheid schept
tusschen de scholen met onderscheiden
indeeling. Om het laatste te doen nitkomen,
stellen wy het geval dat een leerling, die
niet de hoogste klasse der gewone lagere
school hejefl kunnen bereiken, dertien jaar
wordt een maand of een paar maanden nadat
de klassenovergang (zegge i Mei) heeft plaats
gehad. Is jju zyn school een twaalfklassige,
dan is hij van de verplichting ontheven
met 1 Nov. daaraanvolgende; is zij een
zesklassige/ dan is hij dat eerst een half
jur later. En nu kunnen wy buiten
beschouwing laten of dat langer moeten
blgven een nadeel of een voorrecht mag
heeten, dat hangt af van het standpunt,
’t welk men te dezer zake inneemt, in
verband met den maalscbappelgken toestand
der ouders. Maar een óngelgke rechtsbe-
deeling is het zeker. En, ter moliveering
van hetgeen wjj zeiden omtrent de moge
lijkheid van willekeur bij de toepassing,
Prijs der Advertentiën: Van 4 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer ƒ0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco uiterlijk tot [hnsdags- en tot Vrijdag s-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën voor 3-maal plaatsing opge-
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdage-
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden
p jpt -i i— nir n on aiLnn w.
terugwerkende kracht had.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken verklaarde, dat Wet en Grondwet
bij hem veilig waren. Maar het woord sub-
sidiehonger was ongepast in den mond van
een richting, die zelf jarenlang had geleefd
van de overheidskas. Eerst als de bijzon
dere scholen 25 pCt. van de bouwkosten
contant uitbetaald kregen, kwam er gelijk
heid van behandeling. De waarborgen, die
men vraagde, konden by dit wetje niet ter
sprake komen. En wat de kleine schooltjes
betrof, er waren 70 byzondere en 272 open
bare kleine scholen. Do aangevoerde be
zwaren achtte hij dus buitengewoon klein.
Van achterstelling van het openbaar bij
het bijzonder onderwys was in het geheel
geen sprake.
Daarna werd de vergadering tot Dinsdag
5 Maart verdaagd.
De Minister van Binnenland-
sche Zaken heeft:
lo. bepaald, dat de cotnmissiën, in 1912
belast met het afnemen van de examens
ter verkrijging van de akte van bekwaam
heid, bedoeld in art. 77, onder a, der wet
tot regeling van het lager onderwijs, zullen
zitting houden onder meer in de volgende
plaatsen en voor de arrondissementen bij
elke plaats vermeld:
te Utrecht, voor de arrondissementen
Gouda, Schoonhoven, Woerden en die in
de provincie Utrecht;
2o. in voormelde commissiën benoemd:
's-Gravenhage: tot lid en voorzitter:
de schoolopziener in het district Gouda;
tot leden: de schoolopzieners in de arron
dissementen Alkemade, Gouda, Woerden,
Delft en Maassluis; tot leden-plaat$vervan-
gers: de schoolopziener in het district
's-Gravenhage en in de arrondissementen
’s-Gravenhage III, Hillegersberfc en Hil
versum.
Rotterdam: lot lid en voorzitter: de
schoolopziener in het district Dordrecht:
tol leden: de schoolopzieners in de arron
dissementen Brielle, Dordrecht, Oud-Beier-
land, Schoonhoven en Schiedam; tot leden
plaatsvervangers: de schoolopzieners in het
district ’s-Gravenhage en in de arrondisse
menten Rotterdam I, III en IV en Middel-
harnis.
Utrecht: tot lid en voorzitter: de
schoolopziener in het district Utrecht; tot
leden: de schoolopzieners in de arrondisse
menten Amersfoort, Loenen, Rbenen, Utrecht
I en II; tot leden-plaatsvervangers: de
inspecteur van het lager onderwijs in de
tweede inspectie en de schoolopzieners in
de arrondissementen Gorinchem, Amsterdam
IV en IJselstein.
- H. M. de K o n i n gi n-Moede r heeft
een gift van f 100 geschonken ten bate van
het ondersteuningsfonds van het Concert-
gebouw-orkest te Amsterdam.
Christelijke Landbouwersbond.
In een te Rotterdam gehouden vergadering
is, zoo meldt „De Nederlander”, besloten
tot oprichting van den Christelykeu Land-
bouwersbond. De stoot daartoe werd ge
geven door een ingezonden stuk van den
hger Wouter Barendregt, in verschillende
bladen.
De vergadering werd geopend door Mr.
P. B. Bouman, advocaat te Rotterdam, die
op verzoek van enkele heeren, die het
initiatief tot oprichting van den Bond hadden
genomen, zich met de leiding daarvan be
lastte. Behalve door tal van landbouwers
n van ons land werd
tiïgewoond door de
Kamer de heeren
had een zware koude gevat, waar*
ik ben bleven doorloopen,” schryft
ie heer Herm. Joh. Kamphuis, land
er te Harbrinkhoek, ’geméente Tub-
n, „zoodat ik influenza kreeg. Ik moest
mdend hoesten, had last van be-
dheden op de borst en pyn in myn
n en en in myn schouderbladen.
3hts kon ik dikwijls niet slapen en
uizingen in myn hoofd. Mijn eetlust
k zoo goed als kwyt. Een kennis van
Ie onderwjjzer, ried my aan, de AbdRj-
»p. Klooster Sancta Paulo, te gebruiken,
hy en zNn vrouw er veel baat bjj
iden hadden. Ik kocht daarom eene
AbdljslAoop by den drogist Goinga
imelo en tot mgn groote blydschap
t ik ondervinden, dat de AbdUstraop
litstekend geneesmiddel was. Na eenige
i AbdUairoopgebruikt te hebben, ver
arde bet hoesten veel en nadat ik eenige
hen Abdijsiroop had opgebruikt,
i de rillingen, de pyn in myn rug en
oesten veel verminderd. Na nog een
je Abdijsiroop gebruikt te hebben,
k weer gezond en opgeruimd als voor-
Mijne verklaring moogt gy gaarne
ceeren.”
kbdljsiroop is een onovertroffen mid-
igen asthma, kink- en slijmhoest, ver-
de en verwaarloosde verkoudheid,
is, influenza, heeschheid, keelpijn en
borst- en longaandoeningen. Voor
de TeringI
Abdijsiroop, Klooster Sancta Paulo,
per flacon van 230 gram f 1,per
van 550 gram f 2,— en per flacon
000 gram f 3,50. Eischt rooden band
landteekening van den Generaal-Agent
AKKER, Rotterdam.
rkrygbaar te Schooi
VAN ZESSEN en Firn
DRA AT en
meeste Ap<
ing
adi
van enL.
prichling
_--.i met d»
lastte. Behalve door I
uit verschillende streken
de vergadering ook bü|
leden van d® Tweede L
L. F. Duymaer van Twist, C. van der Voort
van Zijp «n J. F. Heemskerk.
Na een referaat van den heer J. Brey
over: de taak van een Christelyke Land-
bouwers-organisatie en daarop gevolgde
discussie werd, met algetneene stemmen
tot oprichting van den Christelijken Land-
bouwersbond besloten. Als grondslag van
den Bond wprd aangenomen ^JSods Woord.”
Ten slotte werd nog staande de verga
dering een comité gevormd van 12 personen,
waarin onder meer ook de drie genoemde
Kamerleden zitting namen, dat zich met
vooraanstaande mannen op landbouwgebied
uit de verschillende provinciën in verbin
ding zal stellen, teneinde den Bond aldaar
vasten voet tl
Cape He a/d IJsel, 6 Maart. De ge-
meente-veldwachter W. de Knegt alhier
deed een goede vangst:
In den nacht van Donderdag op Vrydag
j.l. omstreeks haifvier kwam hy tegenover
drie luitjes te staan, die by politie en justitie
te Rotterdam zeer goed bekend zyn. Het
waren A. v. d. M., G. M. G. en D. W. L.,
uit Rotterdam. Zij waren te Capeiie met
een roeiboot aangetroffen. De veldwachter
hield hen aan. Zy werden gefouilleerd,
daarna vertrok het drietal in de richting
Kraiingsche Veer.
Daar namen zij een roeiboot weg en ver
dwenen op de Maas. Wyl de veldwachter
hen steeds had gevolgd, had hy den diefstal
bemerkt en begaf hy zich Vrijdag naar het
hoofdbureau van politie te Rotterdam.
De veldwachter kreeg ter assistentie twee
rechercheurs mede, H. A. de Haan en A.
den Boer. Op verschillende pi
Rotterdam werden de verdachten
houden en per politiewagen naar hi<
gebracht.
Intusschen was ,het bekend, dat in dèn-
zelfden nacht van de aanhouding ook te
Bolnes was ingebroken, van welk feit het
3-tal wordt verdacht
Onder sterk politiegei
dachten^ Vrijdagmiddag
om gehoord te worden doe. usu
ran Justitie en den Rechter-Com-
uit Dordrecht, die daar waren
Nog denzelfden avond om half-acht werden
zy naar het Huis van Bewaring te Dordrecht
overgebracht en daar opgesloten.
Giesendam, 6 Maart. Zaterdag zijn
de tien opgeroepenen vöor de militie in de
kazerne van de vesting-artillerie te Gorin
chem ingedeeld bij de volgende garnizoens
J. van Kekeren, veld-artillerie, Breda; A. de
Vos, vesting-artillerie Hoek van Holland;
Ki. de Vos, vesting-artillerie te Gorinchem,
en de zeven anderen bij de infanterie te
Breda.
Moerkapelie, 6 Maart. In de Vrgdag
gehouden zitting van den gemeenteraad alhier
werd vastgesteld hel kohier van den hoof-
delyken omslag, dienst 1912, tot een bedrag
van f 1850,50.
Aangenomen werd een voorstel tot wijzi
ging van de bouwverordening.
Op het verzoek van B. en W. van Bleis-
wijk om adhaesie te betuigen aan een door
dit college aan de directie van de Maatschappij
tot Exploitatie van Staatsspoorweger
zonden verzoek tot het bekomen vai
gelegenheid tot het lossen en lader
goederen en vee aan de spoorweg-halte
Bleiswyk-Kruisweg, werd afwyzend beschikt.
Besloten werd tot het doen van eenige
af- en overschrijvingen op de begrooting,
Oudewater, 6 Maart. De heer C. Groe-
neveld behaalde op de Zaterdag gehouden
pluimvee- en konijnen-tentoonetelling te
Utrecht, den eersten prgs met zyn „Hol
landsche” konynen.
PeiirHUUi, 4 Maart. Op de beroepen,
ingesteld door ingezetenen van Peursum
en Giesen-Nieuwkerk, tegen het besluit
van burgemeester en wethouders van
Giesen-Nieuwkerk, d.d. 20 Juni 1911, wÉar-
by aan de Coöperatieve Landbouwver-
eeniging „Samenwerking" en hare recht
verkrijgenden vergunning is verleend tot
het oprichten van eene graanmaaldery en
veekoekenfabriek op het perceel, kadastraal
bekend, sectie A nos. 1846 en 1847, ge
meente Giesen-Nieuwkerk, is van H. M. de
Koningin de volgende beschikking ont
vangen:
Overwegende, dat blykens deskundig
onderzoek, aan de ingebrachte bezwaren
op voldoende wyze kan worden tegemoet
gekomen door aanvulling en wyziging de
door burgemeester en wethouders gestelde
voorwaarden
Gezien de hinderwet;
Hebben goedgevonden en versti
met handhaving voor het ovl.
bet bestreden besluit, de aan de
ning verbonden voorwaarden
luiden als vc’
1. de hooLv.c
van ijzer of kopi
2. de luigaten, w
voorzien zijn van yz<
avonds na het eindij
moeten gesloten
3. het kantoor
de fabriek
door brai
houten
zyden
5 m.M.,
2 m.M, moet worden
deuren moeten wordei
in het mdurwerk en aanslag yinJen in een
tegen het muurwerk aangebracht ijzeren
raam
4. de hoofdtransportschroef moet zyn
van ijzer;
5. minstens twee theofakkels welke goed
in orde zijn moeten in de fabriek voor
handen znn;
6. behalve de verplichting tot het bouwen
van een woning ten behoeve van machinist
of ander vertrouwd persoon, werkzaam aan
of in de fabriek, moet de directie zorgen
voor een wacht die des nachts het toezicht
houdt in de fabriek en machinekamer;
7. de motoren en de overige machines die
op den beganen grond worden geplaatst
moeten zoodanig op fundamenten van steen e
of beton worden of biy'ven opgesteid, dat b#
werking geen trillingen buiten het terrein
der inrichtingen worden waargenomen;
8. in de fabriek, behalve in de machine-
en kantoorlokalen, mogen geen brandende
of smeulende voorwerpen aanwezig zyn óf
daarin worden gebracht en daarin mag niet
worden gerookt. Door duidelijke opschriften
op de deuren en in de fabriek moet dit
worden kenbaar gemaakt;
9. de verlichting mag slechts door middel
van eleclrische gloeilampen plaats hebben,
welke lampen door een metalen armatuur
tegen breken moeten zyn beschermd;
10. de afgewerkte gassen moeten worden
afgevoerd door een metalen leiding, rei
kende tot ten minste 2 M. boven het dak
van het machinegebouw, in welke leiding
zoodanige knalpotten of andere toestellen
moeten worden geschakeld dat de ontwij
kende gassen geen hinderlijk geraas ver
oorzaken
11. de afvoer van de gassen uit de generator
voor het geval de motoren buiten werking
zyn gesteld, moet plaats vinden door een
schoorsteen van steen of ijzer, die tot ten
minste 2 M. boven het dak van de machine
kamer reikt;
12. gloeiende sintels uit den generator
afkomstig, moeten volkomen worden ge-
bluschl, alvorens zy op het terrein, by de
fabriek behoorende, mogen worden neer-
geworpen;
met bepaling, dat de inrichting moet zgn
voltooid en in werking gebracht binnen
acht dagen na dagteekening van dit besluit.
Onze Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel is belast met de uitvoering van
dit besluit, waarvan afschrift zal worden
gezonden aan den Raad van State, afdeeling
voor de Geschillen van Bestuur.
’s-Gravenhage, den 14. Februari 1912,
STATEN-GENEBAAli.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 1 Maart.
Dien dag werd de beraadslaging over hel
Bouwwetje voortgezet.
De heer Kp tel aar was nog steeds front
maker voor het openbaar oderwjjs, maar
wilde ook gelden toestaan voor het byzonder
onderwijs, mits het daardoor verbetert.
Hier werd echter een greep in destaats
kas gedaan, zonder te vragen, of dit nood
zakelijk was en zonder na te gaan of er
genoeg personeel was om de school te be
zetten. Zelfs een christelijk hoofd te
Leeuwarden wees er in „De Nederlander”
op, dat er nu reeds vereenigingen werden
opgericht voor het geven van byzonder
onderwijs die uit een man en een vrouw
bestonden en wier statuten Koninkljjk
werden goedgekeurd. Ook in andere bladen
werd melding gemaakt van allerlei kunst
middeltjes om schoolsubsidie te verkrijgen.
Deze minister had het peil van het on-
derwfis kunnen verboogen, doch wilde alleen
aan de recbtsche partijen te hulp komen
door weggeworpen mlllioenen.
De heer Van der Molen herinnerde
aan vroegere vredesklanken van den heer
Roodhuizen. Een volledige oplossing van
het subsidiestelsel kon alleen den grond
slag vormen van goed volksonderwijs. Thans
was de eindpaal nog niet bereikt. De
regeering verdiemde dan ook dank, dat zij
de jaarlijksche rente-uitkeering wilde ver-
hoogen. Intusschen bleef de vroegere offer
vaardigheid van hel bijzonder onderwys
bestaan. Wjj, zeide spreker, wenschten geen
verbrokkeling van het onderwys, maar op
sommige plaatsen verlangde het grootste
deel van de bevolking bijzonder onderwys,
doch miste de middelen, om de daarvoor
benoodigde offers te brengen. Spreker
schaamde zich den naam van subsidie-jager
niet. Het was hem een eer een mond te
zyn voor den stomme, die geen recht kan
vragen.
Den heer Bos was dit ontwt-
pathiek. Daardoor werd ons volksoi
niet verbeterd. Beter ware het dt
in haar geheel te doen overwegen i
commissie, want de voortdurende gei
lijke wyzigingeh in ons subsidiestelsel
niet in het belang van ons ond'erwns.
omdat men by het onderwijs gebre
geschikte leerkrachten had gekregei
de uitbreiding der byzondere schole
men nu eens den toestand moeten
consolideeren.
De heer Van Wijnbergen wenschte
vrijheid voor allen. Wilde men beëindiging
van den schoolstrijd, dan moest men het
recht op subsidie erkennen- Het byzonder
onderwys was niet mev uitsluitend con
fessioneel onderwys. Tal van neutrale
instellingen aanvaardden dankbaar het
subsidie. Ook spreker wenschte, dat er
voor de onbemiddelde arbeidskinderen goede
scholen werden opgericht. Juist daarom
wenschte hy meer subsidie. De groote
meerderheid van ons volk wenschte bijzonder
onderwys. En in die kringen was e?n sterke
drang op beter onderwijs te verkrggen.
De heer Oosterbaan deed uitkomen,
dat zij op den duur moesten komen tot
volkomen rechtsgelijkheid. Als de school
strijd geëindigd was, kon ons volksonderwijs
in zjjh geheel verbeterd worden.
De heet Tydeman meende, dal hetgeen
de,openbare school van het ryk ontving, het
maximum was, dat de byzondere als subsidie
mocht ontvangen. De meerderheid kort nu
echter slechts zeggen, hoeveel zij wilde
hebben. Scherp trad spreker tegen de
subsidieering van kloosterscholen op, waarbij
de subsidie niet besteed werd voor de sa-
larieering der onderwijzers.
De heer De Savornin Lohman zag
geen andere oplossing, zoolang de Grondwet
niet was gewijzigd. Het bijzondere onder
wijs was inderdaad het nationale onderwijs.
Maar het ging niet aan een financieele bij
drage aan den Minister op te dringen tegen
diens zin en keurde het af, dat dit ontwerp
deide werden de ver-
naar Bolnes over-
?orden door den
lechte
daar
ring vooi
besluit,
srbonden
a volgt:
'„vofdelevator moet zyn gemaakt
per;
iten, geen uitgezonderd, moeten
'teren luiken, die des
-igen van den arbeid
worden
en de machinekamer van
moeten worden afgescheiden
inddeuren, bestaande uit een dubbele
beschieting, waarover ter weers-
een laag asbestvilt, dik ten minste
waarover plaatijzer dik ten minste
moet worden aangebracht. Deze
m afgehangen direct
slag vinden in een
