B OGHAMS
PI U.EN
Burgers E.H.R.
ZOMERDRANK
J. ZIELSTRA.
Westhaven 2, hij de Gouwe,
COUDA.
Autocraat"
Blatchford's Kalverenmeel.
omt
Em mi nertreuwde Bil
Een
Met Melk of Spuitwater.
Firma Wed. VERMEER! Co.,
OUDEWATER.
Spenenzalf.
Kvalsterpoedor.
Varkonspooder.
Ove
H. LAMBERT ZONEN.
Aanl
Een Heerlijke
Verfrisschende
Verkrijgbaar by:
Stoom-Oliefabriek J)E NIJVER!
=E
EEN GOUD TIENTJE PER
In en om Schoonhoven
in het janr 1787.
J
Overal Wederverkoopers gevraagd.
Fabrlk»lea
PAARDENHOOI.
is een rijwiel voor het leven.
Het model veroudert, maar een
BURGERS E. N. R.
verslyt niet.
Agent voor Schoonhoven: P. SCHAKEL
Tt kiop wtgiM atschaffing
PRESERVER moet gij voor Uw kaas gebruiken,
Reeds spoedig staat het bij U vast:
Een pak PRESERVER bij Uw wringtob past.
Slechts met PRESERVER is te krijgen
Een kwaliteit, die Uwen prijs doet stijgen.
Ruim vindt gij Uwe kosten weer;
Van bol of blauw hebt gij geen hinder meer.
En eens gebruikt, blijft gij een vaste klant
Roemt elk Uw kaas, door ’t gansche land.
Per pak kost PRESERVER f 0,80, per 6 pak f 4,50 bij
A. N. VAN ZESSEN, Schoonhoven,
Stalwijkerxluis bij Gnia.
BAGi
Door het
BchwwMhwvei
Juli 1912, I
Gemeentehuis v
Het uitv
WERKEN
Havens en
k-Oer).
Bestekken zijl
legen f 0,34 pei
Nadere inlichti
Opzichter.
BÜË
I
Alom omring
we ons ovenicl
richt ever de wa
Hollaad zwoegt
temperatuur, ooi
luden er onder.
New-York d.d.
inomeler in de s
34 graden Cel
was de stad onl
de nabijheid kot
hitte, welke ove
wordt toegeschi
welke uit Chica
waar de thermo
VAN ZESSEN’s
JACHTWATER
OVERTREFT
Ter herdenking aan den grooten tijd vóór honderd jaren
1813-1815
Geïllustreerde Geschiedenis m ie» Vrijheidsoorlog
d*»r 1. VAM PFI.VCIK ■ABTTVMtt.
Nederlandsche Uitgave door JOH. H. BEEN.
WAARD.
CAL- EN ZENUW-AANDOENINCEN,
ZOOALS
Hoofdpijn met Misselijkheid,
Verstopping, Zwakke Maag, slechte Spijsvertering,
Zieke Lever en Storingen in het Vrouweiïjk Gestel.
De Importeurs: JOHAN KOOPMANS C’., Amsterdam.
Dit ■•mme
Wij malen zuiver.
BERG.
IEICOP
44
M. BKEDEE'm BeekhMdel en UUfevers-My.
door S. I. VAN NOOTEN.
Jaarboeken
N<
Oranje, biz. XX.
MUI
en ii
3 mj
rekenen uit
Noordeloos
Meerkerk
Bleskensgraaf W. v.
Ottoland
Linschoten
Deze
morgens ui
f 0,75. Fr«
abonneeren
(56 pillen)
f tt
Nchoonh<
by JL__.
het waterdicht makend
LEDERSMEER
is verkrijgbaar in busjes
ad f 0,25 en f 0,15.
Dit is tot nog toe het eenige LEDER*
8MEER, dat het schoenwerk niet alleen
heerlik nacht, doch tevens water
dicht maakt en conserveert.
weten te
i beter en
BURGEMEES
Hchwwnhevei
18 Juli a. s.
het RAADHUIS
verscbillei
ten dienste va
de Lek te 8ch<
Bestek en tee
Secretarie tel- i
Clemeei
Ie van zaken was
ihenkomst hersteld,
eendracht gebracl
mdaan. De nedei
Magistraat van
heeft gegeven,
TE KOOP:
voor spotprijs lOOOO halve Kile’n 1ste
kwaliteit best gewonnen
AJr»«: H. y. d, HAM, Ea„gerak.
1) Mr. J. Dirk8. De uitgewi
lederiewd naar Frmkr(jk, 1787—U
Oud-Alblas.
Capelle a/d IJsel.
Brandwijk.
ld.
Molenaarsgraaf.
Lopik.
Cabauw.
Meerkerk.
Nieuwerkerk a/d IJs
Molenaarsgraaf.
Langerak.
Leerdam.
Bergambacht.
a, vPPERDUIT.
Nieuwpoort.
Nieuw-Lekkerland.
Stolwijk.
ld.
VlANEN.
IDUIT.
(NGERAK.
ld.
BLESKENSGRAAf.
Ottoland.
ld.
Noordeloos.
Brandwijk.
lAPMAN, Goudriaan.
Ameide.
voor?
meer teg<
de storm 1
Onfeilbaar middel tegen zeere spenen.
Verbetert de gezondheid en de melk der
koeien.
Is een bloedzuiverend middel en voor
komt beslist varkensziekte.
MT De renultateu worden gega
randeerd.
Z. VINK, Berkenwoude:
J W. J. van DAM, Haastrecht;
C. KOOYMAN, Krimpen a/d Lek;
G. v. LEEUWEN, Krimpen a/d IJsel
W. PERK, Moordrecht;
UI G. P. J. v. 't RIET, Oudewater;
7^ f 5/5 Firma A. v. d. LEUN, Sghoosboven;
1 I WlA JOH. de VREUGT, Stolwijk.
- lig
tont in
slechts
- oing van
•pen schijnen tijdens hun
ohoven bijzondere maat-
getroffen te zijn. Dit zou althans
worden afgeleid uit den volgenden
de thesauriers-rekening van 1787:
til "in E. Hoeks voor
leverantie van een silveren tabaksdoos en
twee comfoorten tot een present voor
Ds. Bruining voor zijn extra predik
beurten in de pruissische tijd op ordon
nantie en quitaatief 14841.”
(groot van maat). Daarbij «en
dichte Wagen met Tuig,
zeer geschiet voor kruidenier of bakker.
Te sien en te bevragen bij de Haast-
rechtsehe Handelsouderneming te
Haastrecht.
BURGEMEES
Schoonhoven id
PONT van D
l.iiur tot Vrij
buiteu diem
Burger
Scho
instand-
lot
„Con
or e s c u n t.”
jaren van leed en
»nt waarop de zon
i boren, en de vrjje
i verhelderd oog en een
srom zou opzien naar
van het Verbond” aan
ils vroeger geschreven
»o ven!”
Vlist
Lekkerkerjc
Ouderkerk a/d IJsel, A. v. WALSUM,
Drogist.
bij C. v. STEENLS.
T. v. d. HEIJDEN.
r. REES.
J. de KLUIJVER.
J. SO EDE.
Gouda by A NT. COOPS.
Stolwijk A. R. v. d. BERG.
Bergambacht D. KASTELEIN.
C. G. v. n. BERG.
B. HOFLAND.
C. van LIMBORGH.
JAC. STÜRM.
Schoonhoven verg
o om op.7 Augustus
den verjaardag van H. K. H. de
van ’s avonds 9 tot 12 2*_.l
„vermanende een iegelyk, tot voorkomii
van confusiën, om in die rechtmatig
vreugde, door illuminatien te deelen.
biedende niet te min aan een ieder
elkanderen, of wie het ook z(jn mag,
van zyn illuminatie eenig m<
loen, en wyders het schieteL
n, pistolen, kanonnetjes etc., mits-
het afsteeken
srs, klappers
den 19den Mi
Menigeen zal een zucht van verlichting
geloosd hebben, toen eindelyk, op den
Sden November 1787, het laatste Pruisische
Bataljon Schoonhoven verliet, en naar
Vreeswyk afmarcheerde, om verder met de
overige Pruisische troepen naar Duitschland
terug te gaan 1). Slechts een geringe
Fabriek OPGERICHT Kantoor:
Telefoon Gouda 223.
Pruisische macht (circa 4400 man) zou,
onder den/ Generaal Vop Kalkreuth,
nog geduténde den winter in Holland blfiven,
om de rust te verzekeren. Zoo vertrokken
eerst op 25 April 1788 750 man Pruisisch
voetvolk uit Haastrecht en Oudewater.
De oude orde van zaken was nu door
Pruisen’s tusschenkomst hersteld, maar had
deze ook vrede en eendracht gebracht Het
was er verre vandaan. De nederlaag der
patriotten had hen slechts te bitterder ge
stemd; de oude partyschap en tweedracht
woekerden krachtiger voort dan ooit.
Daarby kwam, dat de amnestie, welke bij
plakkaat van de Staten van Holland en
Westfriesland van 15 Februari 1788 werd
uitgevaardigd, te veel uitzonderingen be
vatte. Tal van personen vielen daardoor
in de termen om met het gerecht in aan
raking te komen.
Had men op ruimere schaal i
vergeven en vergeten, het ware
verstandiger geweest.
Zooals bekend is, zochten velen eene wyk-
plaals in het buitenland, vooral in Noord-
Frankrijk.
Men heeft wel beweerd, dat het getal
uitgewekenen ongeveer 40000 bedragen heeft,
doch deze opgave moet als hoogst over
dreven worden beschouwd 1). Vermoedelyk
zyn het er niet meer dan enkele duizenden
geweest. Daaronder waren zeker vele ge
compromitteerde patriotten, die een cri
mineels vervolging duchtten, maar hierbfi
sloten zich ook menschen aan, wier boél
op was, of die zich deze gelegenheid ten
nutte maakten, om aan gevangenneming,
die hen civil it er van hunne scbuld-
eischers dreigde, te ontsnappen 1). Verder
waren er onder, die voor patriot gespeeld
hadden om een postje te bejagen en die
zich zoo gecompromitteerd hadden, dat zy,
nu het weder „Oranje boven” was, zeker
heid hadden niet te zullen slagen. Velen
weken uit den lande uit onberedeneerde
vrees, anderen weer, gedreven door werke
loosheid of aangelokt door de geruchte"
van uitdeelingen en tractementen in
Vervolg eu slot van No. 3355.
Sedert het zwaartepunt der oorlogshande
lingen zich meer naar het noorden verplaatst,
en vooral, sedert Amsterdam by de capitulatie
van 10 October het hoofd gebogen bad, trad
er een tydperk vau ontspanning en rust in.
Omstreeks het midden van October wer
den te Schoonhoven zelfs plannen gevormd,
om door openbare versieringen en groen-
maken van huizen uiting te geven aan het
gevoel van vreugde over den lang ge-
wenschteu ommekeer van zaken. Maar de
Stadsregeëring achtte zulk eene feestviering
nog ontydig. By publicatie van 22 October
bracht zij o. m. ter algemeene kennis dat
„in aanmerkingedat de gemoederen in
deze stad niet genoegzaam zyn bedaard, en
dat uit dergelyke openbare vercieringen van
Huizen niet anders te verwagten is, dan,
combustie, twist en tweedragt het
H. EGr.Achtb. ten uitersten aangenaam zoude
zjjn, indien het werkstellig maaken van die
vercierselen zo lang wierd uitgesteld, tot
dat de rust zo binnen de Republiek in het
algemeen, als binnen deze Stad in het bij
zonder op goede gronden zal weezen her
steld, en da Eer van die^gelukkige herstel
ling bij eenen openbaaren Dankdag aan God
Almagtig, aan wien de Eer alleen toekorat,
zal zyn toegebragt. Waar na op eene con-
venabele wyze gelegenheid tot openbeare
vreugdebedryveh zal worden gegeven."
De feestviering werd dus uitgesteld tot
de nog geprikkelde gemoederen wat meer
bezonken zouden zyn.
Het is twüfelachtig of Schoonhoven naar
het voorbeeld van de andere Hollandsche
steden, het voorgenomen feest reeds gevierd
heeft op den 8steu Maart 1788, zynde de
verjaardag van den Prins. We vonden althans
daaromtrent geen aanteekening. Wel, daaren
tegen blijkt uit eene publicatie van de Stads-
regeering van 29 Juli 1788 1) slat de
1) Nieuwe Nederlandsche
4788» Nx. 1167.
34 graden Celsi
zijn een kleine
volge van de hi
In Engelam
ramp te betreur
by Conisborougb
York, heeft Din
gehad. Er wer
man, toen de ra
mijnwerkers ha<
met een feest,
gegeven ter eer
By de eerste
veer 85 mens
pleeg daalde in
zij nog benedei
ontploffing
de geheels
stortten in en t
man sterk, were
kwamen om. Ht
tegen de 84. Re<
den en boven g<
De Koning ei
zij van de ram]
telegram van
schrikkelijke gel
's middags toch
hetzelfde (listri
ligt, waarin de
Hy daalde tot e
zag het mynbed
Dinsdagavond
sonen het tern
zocht, om perse
te doen blijken
groet door de vi
welke aan den
samengestroomd
vernemen.
De staking vi
kers is deze we*
gaan. De opgave
over Juni toon
de staking gevot
De bootwerker?
945 duizend pon
De vakvereenigi
zend pond st<
uitbetaald.
En nog is hel
patroons blyve
rechtstreeks te
rgunning
s d. a. v.,
PriBsee,
uur te illumineeren,
ning
“vïr-
ir, om
de wyze van zyn illuminatie eenig molest
aan te doen, en wyders het schieten met
snaphanen, pistolen, kanonnetjes etc., mits-
gaaders het afsteeken van vuurwerken,
voetzoekers, klappers en dergelyke, enz.”
Tegen den 19den Maart 1788 was, naar
aanleiding van den gelukkigen ommekeer
van zaken, een algemeene Dank-, Vast- en
Bededag uitgeschreven. Natuurlek is deze
ook te Schoonhoven gehouden, doch daar
omtrent staan ons geen gegevens ten
dienste. Het is wel waarschijnlijk, dat de
daarby in de Kerk gehouden armen-collecte
een hoog bedrag beeft opgebracht. Zoo
was het althans in andere steden, waar
omtrent we vonden: te Gorinchem een
opbrengst van f 1307-6; te Leeuwarden
f 1943-9; te Dordrecht f 4399; te Rotter
dam f 4566-10-8; te 's-Gravenhage f 4944-2:
te Utrecht f 5798-2 en te Amsterdam zelfs
f 30521-5-8, waarvan f 1870-12 by de
Fransche Gemeente.
Molenaarsgraaf by L. de HAAS.
Brandwijk K. LOOPIK en C. v. ZESSEN.
Goudriaan by T. TERLOUW.
Mej. T. TRAPMAN.
Lexmond A. RIETVELD.
Hoornaar ZONNEVELD PIEK.
Hj?i- ek*Boeicop A. de RAAT.
Ameide G. den OUDSTEN.
Langerak R. VERMEULEN.
Groot-Ammers B. BRAND.
Streefkerk J. STAM Gzn.
Oud-Alblas G. VONK.
Giesen-Oudekerk P. C. PESSELSE.
Nieuwpoort A. RIETVELD.
alle middelen tot beNtrlJdin;
van hoofdonrein en kost I.
flacons van 150 gram
f 0,35. Te bekomen bij
A. 1 VAN ZESSEN, Schoonhoven.
G. VONK, r
Z. DE VOGEL,
C. van ZESSEN,
K. LOOPIK,
L. de HAAS,
J. v. MIDDELKOOP,
C. v. KLAAREN,
W. BROUWER,
J. den OUTER,
A. MOURIK,
G. van ZESSEN,
M. BOGERD,
C. G. v. d. BERG, Berg
K. HOOGEN BOEZEM, Opj
A. RIETVELD,
E. DE JONG,
A. NATZIJL.
A. R. v. d. BERG,
A. GOSMAN,
J. den OUTER, Opperdi
Wed. ZWIJNENBURG, Lai
B. ZWIJNENBURG,
W. van REES,
J. Ine VOGEL,
A. VINK,
C. v. STEENIS,
C. VERSLUIJS,
Mej. T. TRAPMA?
L. d. ZIJDEN,
Dit prachtwerk in 4°. formaat is versierd met 300 Kunstplaten en bovendien met
extra Kunstplaten, v^ordt uitgegeven in 25 afl. ad 45 Cts.
Men teekent in bij alle boekverkoopers.
Bntterdam. J. M. BBEDÊE’s Beekhandcl en UUgevers-My.
VOOR ALLE
Uitsluitend vervaardigd door
THOMAS BEE4JHAM, SU Heleas, Eagelaad.
Alom verkrijgbaar bij Apothekers en'Drogisten in doozen van f 0,75
p*“eü) en van f 1,75 (168 pillen). Bij zes doozen tegelijk f 4,25 en
.J,-: te Gouda bjj ANTON COOPS, Drogist, Wydstraat 291 te
.Zoonhoven bii A. N. VAN ZESSEN, Drogist; te Lekkerkerk
JACb. STORM, Drogist, en by den Vertegenwoordiger van Th. Beecham.
Amsterdam. Overtoom 341. Telefoon 431S.
fosco
By de hooge Lynkoekprijzen voor aanstaanden Winter is het zeer geraden proeven
te nemen met het BI.ATCHFOB»’. KAI.VEBBNMEEI., «oor dal men L(jn-
koeken koopt: l/g Kilo van DIT Kalverenmeel geeft zeker meer melk daags en
houdt de beesten in betere conditie dan op 1 Kilo Lijnkoek of 1 Kilo Lünmeel;
het half Kilo BLATCHFOKD» KALVERENMEEE kost maar S'Cent
en geeft dit een extra voordeel daags van gemiddeld 15 Cent op ieder heest. Daarom
neme een ieder tijdig proevende uitkomsten zullen vergassend zijn en het voeren
veel goedkooper dan met Lijnkoek of Lijnmeel.
buitenland 1).
Zooveel is zeker dat zy, die als „demo
craten” naar Frankrijk uitweken, geleerd
door de beginselen der omwenteling aldaar,
in 1795 als „revolutionnairen" hier terug
keerden.
Van die teruggekeerden verzochten ver
scheidene aan de Nationale Vergadering om
eene schadeloosstelling, een gratificatie, een
betrekking of eenig pensioen. Op de Naam
lijst van deze personen 424 in getal
komen slechts 2 Schoonhovenaars voor.
We mogen niet vergeten, dat we aan
den Franschen tyd veel goeds te danken
hebbes; verouderde instellingen en dwaze
vooroordeelen moésten plaats maken voor
betere wetten en gezondere denkbeelden.
Ouder een harde hand werden we gelouterd
eu op nieuw aaneêngesnoerd.
Maar onnoemelijk veel is daarby geleden.
Om nu maar niet te spreken van de milli-
oenen echats, die ons kleine land heeft
moeten offeren en van de verarming die
het continentaalstelsel en de tierceering ten
gevolge hadden, zyn er outelbare tranen
gestort over de landskinderen, die onder
de adelaars van Keizer Napoleon de slag
velden van Europa met bun bloed hebben
gedrenkt of in de sneeuwvelden van Rus
land een jammerlijk einde vonden.
Hoe ver liggen die dagen reeds achter
ons, en toch boe dicht nog staan w|j er by I
Wat zijn honderd jaren in de wereldge
schiedenis?
En hebben de ouderen onder ons, niet nog
sommigen gekend, die, in het einde der
18de eeuw geboren, ons uit eigen ervaring
wisten te vertellen van die dagen van
jammer en druk, van (]e eerste schemering
der vrijheid en eindelyk van de wederge
boorte van bet oude, zwaar beproefde land
De getuigen van deze lang vervlogen ge
beurtenissen, van dien strijd en van de
verlossing, ze zyn allen van het tooneel
verdwenen. Aan de komende geslachten
lieten zy, naast hunne ervaring tot welke
bittere gevolgen verdeeldheid en broeder
twist kunnen leiden, de taak na, om «P de
nieuwgelegde grondslagen, yverig mede te
arbeiden aan de voltooiing en de insta
houding van het nationale gebouw, dat
opschrift draagt, het oude devies: „C.
cordia res parvae crescu n t.”
Zoo zou dan, na lange jaren van
beproeving, de dag komer
weder door de wolken zou
Nederlander met een
dankbaar hart wedei
het oude „Toeken i
den trans, waar al
stond: „Oranje b
De gebeurtenissen van 1787 konden het
beloop van het ziekte-proces wyzigen,
genezing brengen konden zy niet.
Het is bekeifl, hoe met de komst der
Fransche repuolikeinsche legermacht in
1795, het oude en gebrekkige regeerings-
bestel ineen stortte. Het had zich zei ven
al lang overleefd. Reeds in de eerste
helft der 16de eeuw had de bekwame
Raadspensionaris Simon van Slinge-
landt verklaard niet te begrypen,
hoe de Republiek nog zoo lang bestaan
bad en nog altyd bestond, terwijl ieder
voortdurend zyn best deed, om een spaak
in het wiel te steken. Het was, dacht hem,
„niet soo seer toe te schrijven aan de
gemaaligheid, waarmede de respective Pro
vinciën sig bediend hebben van het mees
terschap, als aan de Goddelyke Voorsienig-
heid, welke tegen alle menschelijke appa-
rénne sóo lang staande heeft gehouden
het wankelbaar gestel van de Republicq.” 2)
En na Van Sli ngelandt’s tyd wa^ het
van kvyaad tot erger gegaan. Daarby
kwam dat partyschappen allengs het land
verscheurden en het naar den ondergang
voerden. Het was te voorzien dat het
schip van staat niet meer tegen een storm
bestand zou zijn; de storm kwam, en daar
mede het einde.
Er zyn broedertwisten, die slechts door
een gemeenschappelijk gedragen groot leed
kunnen uitslnten en worden vergeten. Zoo
)ten zon het ook hier gaan.
het-
1) Als boven, blz. 3 en 4.
2) Dn J. Jlartog. De Patriotten en
1) Voor de geestelyke verzorgii
de Pruisische troepen schynen F”
verblyf te Schoonhoven byzom
regelen getroffen te zijn. Dit
kunnen
post in
„Aan den Heer A.
comfoorten tot een
Bruining voor zyb
in de pruissische
f 148-1
