r
l>FA
Schoonhoven
Buited^nd
<0
Leeuwen
J.K. Snoei
ONZE DURE ELECTRICITEIT.
F
ACHT BLADZIJDEN
MAANDAG 8 MAART 1937
Jfe nm.
MAART TW.
h kinderen!
choonhoven
dat de
door
clanten
L B. Bot 6 Cop«*o«m
K.
fill* MMUWWuNwütn
et per Kik»;
Calfsbil 3 pond
ct per pond;
Varkensrollade
0; dik Niervet
Kilo; gemalen
gekookte Worst
per half pond
ie de etalage
keizerstraat 58
Stadhuisstr. 7-9
Schoonhoven
een
waarbij zij
8 GOUDA
«GOUDA
80e JAARGANG
de
wor
den gedragen door Engeland; naar ver
houding zuilen de bijdragen van Engeland
begroetten
j hun be-
Zij hadden
volbracht in
Controls begint 13 Maart
Do sub-commissie heeft besloten.
controle te land en ter zee rondom Span
je op 13 Maart in werking zal treden.
Na 7*/» uur te hebben vergaderd ia de
halfelf
Er
het controleplan
tie.t
voorzitter, benoemd
ven tie-com missie en
▼a* Enpéland, Eraakryk,
Heeft u onze
Dageraad batter ij en van 10 certt
of onze Arundul 15 cent
I eens geprobeerd? Zoo niet, probeer
hek eens, u zult tevreden zijn.
Ad verten ti^n
elke regel
plaatsing hhlyen
tentién worden
pl&atat in ,D e
1-6 regels f 1.30
regelmeer f 0.20; derde
prije. Adver-
gratu ge-
Gorcumer’
Italië en Sovjet-Rnsland.
Ieder van deze mogendheden ml 1«
van
Het
„Ufa", metende 1892
nabij Hoedekenskerke
de kosten der controle
mqeten dragen, de overige 20 pCt. zal
worden opgebracht door de 22 overige sta
ten. De vlootmogendheden, dje hun oor
logsbodems aan 'de Spaanscbe kusten zul
len laten patrouilleren, zullen de kóstten
hiervan zelf moet' dragen
Men achat de kosten van de controle op
maandelijks 75.000 pond sterling.
In Britsche diplomatieke kringen wordt
vernomen, dat het aantal controleurs in
de havens, die aan boord van de schepen
zullen gaan, welke naar Spaansche ha-
W» HMtMkkasx, om ta» te «ten, da* «am
een bedrag van
lioen onttrokken en de geheele
groot f 1.107.772.32 werd gebruikt
de eigen gemeente.
wapens of vrijwilligers worden vervoerd,
op 550 wordt geschat.
De kosten van de bewaking van
Spaansch-Portugeesche grens zullen
den gedragen door Engeland;
in de algemeene onkosten worden vermin
derd.
Vrijdagmiddag werd
DE INTERNATIONALE CONTROLE
INZAKE SPANJE.
Wat ze koet
De internationale raad, belast met de
administratie van de plannen tot controle
van'de bewaking te land en ter zee van
de Spaansche grenzen, zal thans in func-
tiefctrwden. Deze Raad zal ‘bestaan uit een
door de non-inter-
vertegenwoordigers
jAutetdÜMMi,
Franco. Het zou veel belangrijker zijn dan
alle corpsen die tot dusver deelnemen aan
den oorlog Het zal bestaan uit vier leger
corpsen vhn drie divisies elk, die thans
bijeen gebracht, zouden worden.
DE KERK IN MEXICO.
Demonstratie van Katholieken.
MEXICO CITY, 8 Maart. Tweeduizend
katholieken hielden gisteren een optocht
door de straten van Gordoba, waarbij *ij
heropening der kerken eischten. Troepen
hebben door de straten gepatrouilleerd.
Wanordelijkheden deden zich niet voor.
subcommissie Zaterdagavond om
uiteengegaan. Heden zal opnieuw een zit
ting worden gehouden. Er zou feitelijk
overeenstemming over
EEN BELANGRIJK RAPPORT,
uiterste reduceert, maar ook de mogelijk
heid voor meerdere en andere toepassin
gen afsluit."
In een volgend hoofdstuk bespreekt de
rapporteur bet financieel beleid van Dor
drecht ten opzichte van hare centrale en
toont aan, dat die gemeente de winst van
de centrale eenvoudig in de kas der ge
meente stort, terwijl, als die was» aange
wend om de schuld van de centrale af te
schrijven, de centrale in 6 jaar naar ge
heele schuld had kunnen aflossen.
Met een beminnelijke openhartigheid
erkent het Dordtache gemeentebestuur dat
zij ten opzichte van de buitengemeenten
een soort van roofbouw pleegt, want in
den gemeenteraad te Dordrecht op 12 De
cember 1935 werd gezegd „We danken de
winst aan de 75 buitengemeenten
Aan de buitengemeenten werd in 1934
omstreeks een half mil-
winst,
voor
overeenstemming
zijn bereikt.
■TALIE ZENDT 3500 MAN TROEPEN.'
Ta Cadiz ontscheepL
Uit Gibraltar meldt United Press:
Den tweeden Maart zette een Itali-
aansch schip te Gadis 3500 Italianen aan
land. Naar van betrouwbare zijde verno
men wordt, droegen de Italianen de uni
formen van het Spaanscbe vreemdelingen
legioen. Ze marcheerden openlijk door de
straten van Cadiz en waren uitgerust
voor een veldtocht; ze droegen zelfs alle
maal een extra paar schoenen op de rug
zak gebonden. Hoewel de naam van het
transportschip overgeschilderd was, neemt
men toch aan, dat het de „Lombardia"
was, die de bevolking van Cadiz en om
geving door de vroegere troepentranspor
ten welbekend te.
HET VOEDSELGEBREK TE MADRID.
Een hachelijke toestand.
Talrijke deserteurs, die uit alle doelen
van het front van Madrid naar de natio
nalisten overloopen, maken allen melding
van het toenemend gebrek aan levensmid
delen in de hoofdstad.
Tragische verhalen vertellen de burgers
die er in geslaagd zijn, uit Madrid te
vluchten. De ontberingen van èe soldaten
zijn minder groot, want ze krijgen het bes
te van de geringe voedselmiddelen, die
nog beschikbaar zijn. Toch deelen deser
teurs van de militie mede, dat zij vaak
acht en veertig uur geen ander voedsel
kregen dan rijst, zwart brood en af on toe
sardines.
Een dagelijkse!) rantsoen van paarden-
vleesch en groentensoep is voor kort ver
vallen en thans gaan dagen voorbij, zon
der warm voedsel. Voor de butgebevolking
is het tekort aan melk voor kinderen het
nijpendst, daar velen van honger sterven
NA HET BLOEDBAD TE ADDIS
ABEBA.
Maarschalk Graziani hersteMende
De gezondheidstoestand van den onder
koning van Abessinië, maarschalk Gra
ziani, gaat volgens Stefani poo goed voor
uit, dat de maarschalk over enkele dagen
geheel hersteld zal zijn.
De Aboena Kyrlllos gefusilleerd?
Hardnekkig doet te Rome het gerucht
de ronde, dat het hoofd van de Koptische
kerk in Abessinië, de Aboena KyriUos, die
bij den aanslag in Addis Abeba op 19 Fe
bruari gewond was, zon zijn gefusilleerd
AMERIKA VRAAGT EXCUUS.
La Guardia handhaaft zijn
meening.
De regeering der VB. heeft thans offi
cieel aan de Duiteche regeering haar ver
ontschuldiging laten aanbieden in verband
met de anti-Duitsche redevoering, die de
burgemeester van New York,' La Guardia,
gehouden heeft.
Dé aanbieding van deee vwontectialdf-
ging geschiedde ia den vorm vaa een ---
AMMMteiillM mIMM faM Aote Ma M Wteenea
DE HOOG-WATERMISERE.
Wij vernemen, dat in de eerstvolgende
gemeenteraadsvergadering het raadslid dfe
heer Kok eemge vragen zal stellen om
trent de door zijn collega, den heer Wou
denberg, in ons nummer van 1 Maart ge
dane mededeel)ngen omtrent den toestand
van de deuren van de Lekslute.
CALVIJN.
De Gereformeerde Mannenvereeniging
„Calvijn” hield Donderdagavond onder
leiding van haren voorzitter, den heer H.
J. Bijmolt, haar jaarvergadering in het
vergaderlokaal aan de Voorhaven. Met (te
leden waren ook verschillende genoodig-
den en belangstellenden aanwezig, onder
wie heel wat dames.
Na opening op de gebruikelijke wijze,
sprak de heer Bijmolt een woord van wel
kom, waarna hij het doel der vereeniging
besprak en dank bracht voor de mede
werking, tot het bereiken daarvan
leden en belangstellenden getoond.
Het verslag van den secretaris, den heer
J. W. Oosthoek, maakte melding van een
opgewekt vereenigingsleven; gemiddeld
komen van de 26 leden twee derde gedeel
te op de vergaderingen, die elke 14 dagen
gehouden worden. Met eenige schomme
lingen bleef bet ledental het geheele ver-
eenigingsjaar stationair Het verslag van
den penningmeester den heer C Dekker
vermeldde een batig saldo. De bibliotheek
werd uitgebreid en veel gebruikt
De bijeenkomst droeg verder het karak
ter van een gewone vergadering, waarbij
verschillende onderwerpen behandeld wer
den. De heer G. Schep gaf een inleiding
over: Voorwerpelijke en onderwerpelijke
prediking en de heer J. W. Oosthoek over
Verachtering in de genade. Over beide on
derwerpen werden vragen gesteld, die de
inleiders beantwoordden, hetgeen de ver
gadering mfet belangstelling aanhoorde.
Ds. Hoekstra sprak een opwekkend
woord ep burgemeester Nieuwenhuisen
hield eveneens een toespraak.
Afgevaardigden van do 'Mannenvoreeni-
gingen te Gouda en Langerak brachten
gelukwensehen over; zoo ook van enkele
geestverwante vereenigingen Ook werden
nog twee voordrachten gedaan en twee
pauzes, waarin een kopje thee geschon
ken werd, droegen er toe bij, dat de ver
gadering een zeer gezellig karakter droeg.
Ds. Hoekstra sloot met dankgebed.
ZELDZAME GASTEN.
Van een vogelsoort, die hier zelden
wordt waargenomen, houden ach op het
oogenblik eenige exemplaren in ons land
op en Schoonhoven heeft het genoegen drie
dezer ongewone gevaderde gasten te her-
hfergen. Het zijn pestvogels, die sinds Vrij
dag rondvliegen in den tuin van den heer
H. A. Schreuder Sr. aan de Voorhaven.
De pestvogel (ampelis garrulus) te een
zangvogel, een insecteneter, die thuisbo-
hoort in het Noorden Van Europa, van
Azië en van Amerika, Winters trekt
deze vogel naar het Zuiden en dan komen
ook in ons land wel eenb enkele groepjes
terecht.
Het te een fraaie vogel die in zijn kleu
ren veel gelijkenis vertoont met de beken
de Vlaamache gaai, doch kleiner te (ruim
zoo groot ais een lijster) en voorts een
mooien rood-bruinen kuif draagt.
Hoewel de pestvogel leeft in dè bou
se hen dwaalt hij terwiile van de bessen,
vaak af naar de s’adstuinen en zoo schij- A
nen de drie kleurige vogels zich ook m
genoemden tuin goed op hun gemak te
-voelen. Zij trekken de aandacht »aa «te-
jundteasK
Vrijdagmiddag werd na afloop der bij
eenkomst van de sub-commissie een com
muniqué uitgegeven, waarin slechts ge
zegd wordt, dat tijdens de bijeenkomst het
rapport is bestudeerd van de speciale des
kundigenconferentie over maritieme aan
gelegenheden en dat de bestudeering Za
terdagochtend zou worden beëindigd.
Intusscnen schijnen zich eenige
technischs moeilijkheden
te hebben voorgedaan, als gevolg waarvan
de bijeenkomst van de volledige commis
sie is afgelast De voornaamste moeilijk
heid betreft, naar men gelooft, dat Por
tugal, dat geen diplomatieke betrekkingen
met de Sovjet-Unie onderhoudt, weinig
geneigd is, toe te staan, dat Russische
koopvaardijschepen Lissabon aanloo-
pen. De Russische gedelegeerde Maisky
protesteerde daartegen en het resultaat is
dat de geheele kwestie der Portugeesche
inschepingshavens nog steeds niet gere
geld te.
Verachijnt: Maandag, Woensdag
en Vrydag Prijs bij vooruitbeta
ling voor Schoonhoven per 3
naanden L2ó p. post 1.50
Met verzekering 15 cents meer
NIEUWSBLAD VOOR ZUID HOLLAND EN UTRECHT
SCH00NH0VEN5CHE COURANT f
J Telef. 20. Tel.-Adres: Vannooten S. W. N. VAN NOOTEN. S8H00NH0VEN, HAVEN 25. Postrekening 13763. I
ABONNE’S, die zich aan onze administratie opgeren voor de verzekering, zijn volgens de VMtgestelde bepalingen tegen ongevaiten verzeicer 1 voor bedragen, gewaarborgd döor de NIEUWE HA.yflA.VK ce Schiedam, van
Gulden bij levenslange Aflfï Gulden b9 Qflfl Gulden by verlie» OAA Gulden bÜ ▼•rüea Iflfl Gulden bÜ Gulden by verlies van De verzekerde moet in bet
ZvVU ongeschiktheid VVV overlijden. JVv van bondot voet, 4uU van een oog. IVV van een duim. VV een anderen vinger. bezit zjn van een poli»
het bureau van Europeesche Zaken. Dunn,
aap den Duitschen gezantschapsraad.
Thomsen. Dunn verklaarde, dat hij de
woorden, die voor Duitschland kwetsend al
waren .afkeurt, en dat zij niet de houding
van de Amerikaansche regeering weerge
ven. Hij wees er evenwel nadrukkelijk op
dat in de V. 8. de vrijhei/ van net woord
geldt en dat deze door de constitutie ge
waarborgd wordt als een kostbaar deel
van het nationale erfgoed.
Toen burgemeester La Guardia dit be
richt vernam, verklaarde hij: „Ik hand
haaf en herhaal wat ik gesproken heb. De
Hitler-regeering is er snel achter gekomen
dat ik bij mijn rede juist aan haa- dacht.”
DE KOK EN SCHMIDT CRANS
WEER THUIS.
Kranigs retourvlucht
De Nederlandsche sportvliegers ir. J
E F. de Kok, directeur-generaal van de
Koninklijke en M. Schmidt Grans, chef-
instructeur van de Nat. Luchtv. School,
zijn Zondagmorgen in een hevigen sneeuw
storm met de tweemotorige PH-Kok om
tien vóór 12 vlot op het besneeuwde vlieg
veld Ypenburg geland
Honderden belangstellenden
de sportvliegers geestdriftig bij
houden terugkomst uit Ihdië. 2
de thuisvlucht uit Medan
71/» dag, een zoer bijzondere prestatie,
waarmede zij de Nederlandsche sportvlie
gers alle eer aandoen
^Telêgrarnmen
TINBAGGERMOLEN OMGESLA
GEN.
De bemanning gered.
ROTTERDAM, 8 Maart. Bij de interna
tionale sleepdienst Smit en Go te Rotter
dam en bij de directie van de Gusto werf
te Schiedam zijn berichten ontvangen dat
de tinbaggerinolen „Kantoeng”, op -weg
naar Nêd.-Indië, Zondagavond om negen
uur 16 mijl Zuidoost van de vuur
toren Eddyston is omgeslagen De runners
konden worejen gered ep werden door de
sleyp*boot de „Schelde” aan boord geno-
mem Tsngevolge van een zware Ooster-
storm is in het achterdek van de „Kan-
toeng” lekkage gekomen. De runners be
vonden zich op het achterdek en hadden
geen gelegenheid de pompen te bedienen.
De „Kantoeng", die gebouwd werd op de
Gueto werf, heeft twee millioen gulden ge
kost De bemanning bestond uit vier run
ner# Een foto van de „Kantoeng" gaven
wij juist in ons vorig nummer.
De „Kantoeng” gezonken.
ROTTERDAM, 8 Febr. Nader wordt ge
meld dat de „Kantoeng” inderdaad is ge
zonken. Dat er geen slachtoffers zijn vindt
zijn oorzaak in de omstandigheid, dat de
bemanning het ongeluk zag aankomen en
zich op alles had kunnen voorberei
den. De sleepbooten zoeken de omgeving
af voor drijvende materialen. Wanneer
zij niets van belang mochten vinden, kee-
ren zij vanmiddag naar huis terug. Over
twee a drie dagen kunnen de „Humber”
en de „Schelde” in de haven van L. Smit
en Go te Rotterdam worden verwacht.
DE NIET-INMENGING VOOR SPANJE.
Benoeming afgewezen.
DEN HAAG. 8 Maart De gepension-
neerde vice-admiraal J de Graaff, qud-
chef van de marine staf, die benbemd te
tot hoofdadministrateur voor de zee-
oontrole inzake de nietinmeriging in den
Spaanschen orolog, \heeft meegedeeld, dat
hij deze benoeming niet wenscht te aan
vaarden.
SCHIP OMHOOG GEVAREN.
‘HOEDEKENSKERKE, 8 Maart
Rusaicbe stoomschip
bruto registerton te
in het Middelgat omhoog gevarep Sfeep-
booten zijn in de nabijheid. De „Ufa” zal
vermoedelijk vanmorgen bij hoog water op
eigen kracht vlot komeii
IA ter: De Ufa te hij hoogwater zonder
eleepboohnlp vlotgekomen.
DE OORLOG IN SPANJE.
Nieuw Hafiaansch hulpcorps.
PARIJS, 8 Maart De correspondent
van de „Ami da peuple" in Lugano meldt:
Volgens zeker berichten uit Rome'overwe
gen ofhceele kringen de vorming van ’n
nieuw expeditiecorps, dat tegen het eind
van Maart gereed zou zijn otn naar Span
je te worden gezonden. Dit expeditiecorps
aan
In de vroegene eeuwen was een heer
lijkheid, een graafschap, een star*, een af
gescheiden en afgesloten- gelieel, dat uit
fluitend op eigenbelangen lette en dat
zich niets aantrok van de belangen der
omliggende gemeenschappen, in onzen
tijd zou men denken dat dit is veranderd
en dat er saamhoorigheid in het land is,
althans zooveel dat de grooie lichamen,
welke de publieke belangen verzorgen, met
uitsluitend denken aan het eigen belang,
maar ook eenigermate rekening houden
met die van anderen.
t Dat is met het geval en duidelijk Wijkt
^dat bij de electricrteits voorziening, zoo-
ate men dat in deze streek ondervindt van
de centrales te Gouda en te Dordrecht
Beide gemeenten leveren stroom behalve
aan gemeentenaren aan een aantal andere
gemeenten en die buitengemeenten wolf
den mei veel anders beschouwd dan ala
winstgewesten en wmstobjecten. Dat werd
- zoo erg, dat in 1935 een aantal burge
meesters van de gemeenten, welke stroom
ontvangen van Dordrecht, beproefden om
den stroomprijs verlaagd te krijgen, maar
hoewel het gemeentelijk electriciteitsbednjf
te Dordrecht ongeveer een millioen gulden
winst per jaar oplevert, was Dordrecht
niet te bewegen om den prijs noemens-
waard te verlagen. De Dordtache belasting
werd dus voor een deel betaald door de
bewoners van buitengemeenten, omdat zij
•en veel te hoogen prijs moesten betalen
voor de stroom.
Om te trachten aan dezen ergerlijken toe
stand en aan dit misbruik van monopolie
een einde te maken, hebben de besturen
van 43 gemeenten, die stroom van Dor
drecht ontvangen, een commissie gevormd
waarvan de oud-ï>urgemeea\er van Nieuw
poort ca, de heer G. B. Fortuijn voor
zitter en de heer G. Volik, burgemeester
vaïn Asperen, secretaris iö. In overleg met
gedeputeerden staten heeft deze commis
sie aan den ingenieur K. A. Hage opge
dragen een onderzoek in te stellen en
daarover rapport uit te brengen. Dit rap
port te nu verse henen «n de in houd daar
van is uiterst leerzaam, zoowel voor hen
die Dordrecht, als die Gouda voor leve
ranties van electriciteit bebb-m. Het is
een zeer nutti# werk, wat hier is voltooid,
het rapport is oprecht en onpartijdig, en
we meenen niet beter te kunnen doen dan
er eenige belangrijke deelen mt over te
nemen.
In hoofdstuk II bespreekt de rappor
teur de electriciteitsvoorziening in Zuid-
Holland en vergelijkt die met die in
Noord-Holland, waar de centrales minder
op winstbejag^ uit zijn, dan in onze pro
vince. Door de boogere winst, die Zuid-
Holland najaagt, is het verbruik van
stroom in onze provincie aanzienlijk la
ger dan in Noord-Holland. En dan zegt
Ir. Hage:
„Het is dan ook te verwonderen, dat
de bedrijfspolitiek der groote gemeenten in
Nederland leidt tot een stremming van de
eelctrificalie. nadeel!g werkt Op de alge
meene bedrijfswelvaart en bij voortduring
leiden moet tOt impotentie tegenover de
steeds scherper wordende concurrentie met
eigen opwekking. De waan, alsof He ge
meenten gebaat zouden zijn met deze in
directe belastingheffing, mooti toen spoe
digste worden weggenomen om de wel
vaart te dienen en de particuliere in
dustrie de goedkoopen overheidselectrici-
leitsgrond te geven, die zij voor hare ont
wikkeling behoeft.”
Aan het slot van het volgend hoofd
stuk wordt dat herhaald in deze bewoor
dingen
..Het lage gemiddelde cijfer van 216
KWU per jaar en per inwoner voor Zuid-
Holland. is te danken aan de onverstan
dige irreêele bedrijfsbelastingpolitiek der
groote gemeenten, omdat de te hoog®
prijs niet alleen bet lichtverbruik tot het
Aan de stout gestelde conclusies in het
rapport ontleenen wij tenslotte nog het
volgende:
^De door geen wet gesanctioneerde
winstonttrekking door en de zakelijke han
delsmoraal van de gemeente Dordrecht be-
nadeelen de financiën der inwoners der
buitengemeenten en de gezonde electrifi-
oatie van het geheele district.
De door de gemeente Dordrecht met de
buitengemeenten gesloten stroomleverings-
overeenkomsten zijn strijdig met de over-
heidsmoraal eener gemeente en behooren
ten spoedigste buiten effect te worden ge
steld.
De goedkeuring der overeenkomsten
door Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol-
land behoort afdoende waarborg op te le
veren voor een juiste verdeeling der eleo-
triciteitalasten ten bate van een juiste re
gionale electricitetisontwikkeling.
De vaststelling der verkoopprijzen in de
contracten in afhankelijkheid van de wil
lekeurige vaststelling der eenheindsprijzen
in de gemeen Je Dordrecht maakt de eleo-
trificatie onderworpen aan de bedrijfspo
litiek dezer laatste gemeente.
He| onderlinge vertrouwen, de samen
schakeling aller belangen en de volkome®
openlegging der bedrijfsresultaten behoor
den de eenige voorwaarden voor een juis
te electrificatie van het rayon Dordrecht
te zijn en zouden dan het ingrijpen van
een hoogere bestuursinstantie overbodig
maken. Het behoud van de verkregen
winst voor het bedrijf zou de electrificatie
op ongekende wijze bevorderen en mqt een
rationeele tariefstelling tot ongekend lage
stroomprijzen voeren.”
We moeten het bij deze korte samen
vatting laten, maar we mogen hopen dat
dit rapport de oogen zai openen van ben,
die in deze materie hebben te oordeelen
en te beslissen, dat de gemeeutebesiurcn
van Dordrecht en Gouda want wat van
Dordt gezegd is, geldt ook voor Gou-la
zelf zullen gaan inzien dat hun electrici-
teitsbedrijven niet in dienst moeten slaan
van het eigenbelang, maar van het alge
meen belang, dat het zijn: openbare on
dernemingen, waarvan de voordellen ten
goede dienen te komen aan alle verbrui
kers en niet uitsluitend aan hen, dte toe
vallig binnen de stadsgrenzen wonen Dit
niet slechts uit een algemeen sociaal en
economisch begrip, maar ook in het be
lang van die bedrijven, welke, zooals de
heer Hage aantoont, gekneveld blijven
door de hooge prijzen, die aan de buiten
gemeenten worden opgelegd, te-wijl» wat
nog veel erger is. de nijverheid in deze
streek zoodanige lasten worden opgelegd,
d.at het haar niet mogelijk te zich te ont
plooien, zooals zonder die zware electri-
citeitskosten wel zou geschieden.
