SCHOONHOVENSCHE COURANT f
Herstel en bedreiging.
stand j
Binnenland
Gemengd nieuws
Schoonhoven
llifwid!
Telegrammen
volkingTj
Buitenland
G 3 MEI 19».
♦Vu^iNöuAG 5 MEI 193).
DUO. IÖUO.
Me JAARGANG.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID HOLLAND EN UTRECHT
deze
27 j. en W. P.
NKMEUEtt STER TABAK VAN 5TOT15 a R HALF ONS
WW.*..
vo-
laken en Th.A.
dd, 41 j.
sbert, s. mhT.
an J. Bremmer
K
ooy.
z. van F.
rtus,
J. K. SNOEI
en KI. Geertr„
N. Oskam.
en R. Ploegsma
juik en L. Ver-
Berichten
wisseling
NOG ZEN K.L.M.-DIENST GEWEIGERD.
Amerika vreest concurrentie.
sr, 57 j, echtgf
au vel.
npje, d. van J,
e Jong.
Nadort, 9 J.
oot van T. van
eland, 83 j., we-
- H. O. Perk,
Ier Grijn, 67 J,
ruin.
maand April.
ep van Lange-
ingerak; Joh.de
van Zevenhui-
Bijde.
April.
a. van Tuyl en
z. van O. Mau-
d. van L. Ml-
Marinus, z. van
zijn
voor
Reeds
en
haar
nog
het
muur-
men
en
ling: i
maant
Met verzel
Hek en C. M.
s Meerkerk en
efkerk en L. C.
L, de crisis nu geëindigd of niet, vra
gen
wel
V en J. M. Hou-
Sande en M. H.
Rhijn en
pril.
Antoinette, d.
Pot.
ng, 27 j. an M.
der Velden, 24
an Engelen. 26
m Mourik, 22 j.
iud-Beijerland en
J. Hoogland, 3ö
ie Noble, 25 j
en W. M. Mast
iff, 29 J. en M.
•n ’t Waal. J.
a P. van Noor-
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ.
Trekking van heden.
DEN HAAG. 5 Mei. Heden werden de
volgende prijzen uitgeloot;
f 25000: Nr. 17412.
f 100: Nr. 20979.
▼oor dat xe
worden, bij
Verschijnt: Maandag, Woensdag
Vrijdag Prys bii vooruitbeta-
voor Schoonhoven per 8
uien 1.25 p. post f 1-50
«kering 15 cents meer
MIJNONGEVAL.
HEERLEN. 5 April. Vanmorgen is de
hoorder Veldman in de werkplaats van
de staatsmijn Emma met de electrische
stroom in aanraking gekomen en ge
dood. Veldman was gehuwd en vader van
vijf kinderen.
Stadhuiaetr. 7-9, Tel. 131, Schoonhoven
Met kiemelvaartadad teapead
Het Amerikaansche departement van
Handel heeft het verzoek van de KJL.M.
en van de Zuid-Amerikaansche luchtlij
nen voor een luchtdienst over de Carai-
bische Zee, n.l. van Curacao via Port au
Prince (op Haïti) naar Miami afgewe
zen, omdat de Panamerican Airways
hiervan concurrentie zouden ondervin
den.
regels f 1.80
f 0.20derde
prijs. Adver-
gratis ge-
Gorcumer”.
/HEER LUK DIE LENTEGEUREN
,tAAAR KINDLIEF JE RUIKT DE
RUPE TABAK.'
erta, d. van J-
sman. Jean,
otman. Jan-
L. A. Grooten-
Authanie, a.
A. de Goeij.
i en A. van der
na, d. van A.
Abraham, z.
>n Boer. Cor-
urg en G. Wou-
nd April.
oer, van Streef-
van Rotterdam;
iravenhageG
c; P. v. d. Lee-
aoven; D. Korf-
J. van Holten,
i Zeist.
tns naar Jaars-
.r Bergambacht;
naar Overschie;
m; W. de Groot
>ot, naar Voor
aar Arnhem; P.
urn; T. den Boer
Streefkerk met
D. de Langen
HU- UW
duurder
de ^inwijding” van de as Berlijn-Rome"
en sindsdien is minister-president Go
ring tweemaal bij Mussolini op bezoek
geweest. Thans zou von Neurath deze
besprekingen voortzetten en aanvullen,
terwijl wellicht als hekkeslulter veld
maarschalk von Blomberg naar Rome
zal gaan om het militaire verlengstuk
aan het eventueele verdrag aan te bren
gen.
Telef. 20. Tel.-Adres: Vannooten S. W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13763. 1
ABONNE'S, die sich *an onse administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vastgestelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEÜWE HAVBANK te Schiedam, van
OAAA Gulden bq levenslange Afift Gulden bij QAA Gulden bij verlies Gulden bij verlies Ifift Gulden bij verlies zr Gulden bij verlies van De verzekerde moet in het
4UUU ongeschiktheid. UUU overlijden. OUV van hand of voet, Luv van een oog. 1W van een duim. OU een anderen vinger. bezit rjn van
nnes, z. van F.
sr Lee.
sloot en M. N,
NIEUWE BEROERING IN SPANJE.
OPSTAND IN CATALONIE.
Hevige gevechten.
Bij alle schokkende berichten uit het
geteisterde Spanje komt thans weer een
nieuwe sensatie: In Catalonië hebben de
anarchisten een nieuwe poging gedaan
om zich van de macht meester te ma
ken. Het heet, dat zij zelfs in een groot
deel van Barcelona hierin reeds zijn ge
slaagd. De generaliteit zou de regeering
te Valencia om hulp hebben gevraagd.
Er bestond reeds een vrij sterke span
ning tusschen de Overheid en de F AL
(Iberische Anarchistische Federatie) en
de verhouding werd nog verscherpt door
een botsing te Bellver In Oatalonië,
waarbij de leider van het anarchistisch
comité van Puigcerda, Antonio Martin,
om het leven is gekomen.
YM NEURaIr BIJ MUSSOLINI.
MAAR EEN DUITSCH-ITALIAANSC®
BONDGENOOTSCHAP?
De Dultsehe rljksminlster van buiten-
landsche zaken, Freiherr von Neurath,
heeft Maandag in het palazzo Venezia te
Rome zijn eerste onderhoud met Musso
lini gehad. Von Neurath’s bezoek is of
ficieel en ongetwijfeld van vèrstrekken-
den aard, daar hij verscheidene hooge
ambtenaren van de Wilhelmötrasse in
zijn gevolg heeft meegenomen. De Itali-
aansche bladen verwelkomen von Neu
rath op hartelijke wijze en zeggen, dat
hij te Rome een goede bekende is. Ze
herinneren er aan, dat hij van 1924 tot
1929 ambassadeur in Italië is geweest. De
bladen deelen mede, dat de besprekingen
tusschen de staatslieden geen verrassen
de resultaten zullen hebben. Het bezoek
van von Neurath brengt evenmin als dat
van GÖring iets nieuws, aldus de ,.Gior-
nale d’ Italia”. „Alles is reeds va&gesteld
volgens de gemeenschap van belangen en
politieke Mjn tusschen Berlijn en Rome.
Niettemin, zoo vervolgt het blad, bewijst
het bezoek eens te meer, dat die gemeen
schap bestaat, functlonneert en hechter
wil worden. Volgens het blad hebben de
besprekingen tusschen von Neurath met
Mussolini en Ciano betrekking op den
algemeenen Europeeschen toestand en
op den weerslag, die deze toestand en.de
besprekingen van Ciano te Weenen ep
Boedapest op de betrekkingen tusschen
Dultschland en Italië kunnen hebben.
Pransche bladen hechten aan de nieu
we politieke samenkomst te Rome groote
beteekenis en zij zien er een bewijs in,
dat Dultschland en Italië op weg zijn
een verbond te sluiten. Verleden jaar in
October hebben Duitsch-Italiaansche be-
te .geleid *-*•
DE 'OPSTAND IN CATALONIE.
érnstige botsingen te Barcelona.
BARCELONA, 5 Mei. De Fransche
„Journal” bericht uit Perpingan dat de
opstand in Catalonië is ontstaan door
een ultimatum van het Anarchistische
comité te Barcelona aan de regeering
Company. De anarchisten eischten dat
de generaliteit alle macht aan hen af
moest staan en dat zij de oorlog wilden
leiden en de geheele macht in Catalonië
wilden hebben. De generaliteit weigerde
en eischte dat het comité zijn actie zou
staken en dat de burgers ontwapend
moesten worden. Zij riepen de troepen
aan het front terug om de wettige re
geering te steunen. Troepen gewapende
anarchisten trokken dóór de straten en
arresteerden alle soldaten en politieman
nen die zich voor de generaliteit ver
klaarden. De generaliteit trachtte zich
nog te verzetten en zond een afdeeling
militairen naar het telefoongebouw in
het centrum der stad, dat in handen van
de enarchisten was, doch deze afdeeling
werd met zware verliezen teruggeslagen.
Een groepje anarchisten trok naat-het
paleis der generaliteit. De wacht poog
de hen te verdrijven, doch slaagde niet.
Er ontstond een vuurgevecht, waarbij
verscheidene dooden en gewonden vielen
Companys verscheen op het balcon, doch
hij werd uitgescholden en moest zich te
rugtrekken. De telefoonverbindingen met
Barcelona zijn verbroken. De prefect van
het departement van de oostelijke Pyre-
neën (Frankrijk) heeft vergeefs getracht
met den Franschen consul te spreken.
Hij heeft evenwel vernomen dat het con
sulaat wordt bewaakt door matrozen van
de oorlogsschepen die in de haven lig
gen.
Op 1 oogenblik is de rust weergekeerd
De vakvereeniging en de politieke par
tijen hebben opdracht gekregen, dat van
daag iedereen weer aan het werk moet
gaan. De regeering heeft alle maatre
gelen genomen om zoo spoedig mogelijk
het conflict te regelen.
STELLINGEN OP DE REGEERINGS-
TROEPEN VEROVERD.
Nederlaag tegengesproken.
SALAMANCA, 5 Mei. Het groote hoofd
kwartier van Franco heeft meegedeeld,
dat de rebellen in den sector Teruel,
waar de regeeringstroepen zich sterk
hebben verschanst, verscheidene stellin
gen hebben genomen. Door een welbe
rekende manoeuvre moesten de regee
ringstroepen zich terug trekken. Aan het
front van Biscaye hebben de troepen van
Franco hun voorposten verbeterd. Radio
Nationale heeft ontkend dat de rebellen
op de vlucht zijn geslagen en dat velen
van hen krijgsgevangen zouden zijn ge
maakt na den strijd bij de bezetting van
Bermeo.
Het sein.
Dat feit heeft de regeering te Valencia
er toe gebracht de Generaliteit van Ca
talonië te verzoeken op te treden. Er
werden versterkingen van Guarda de
Asalto en Carabineros gezonden naar de
plaatsen, waar de anarchisten het heft
in handen hadden. In Barcelona kregen
de Guardias bevel zich meester te ma
ken van de telefooncentrale, die door de
anarchisten bezet 'gehouden werd. Na
een korten strijd werden de Guardias te
ruggeslagen. Zij maakten echter eenige
gevangenen. De anarchisten trachtten
toen een overval te doen, waarbij zij on
der bedreiging met revolvers agenten
ran ’•olitie arresteerden. De regeering
heeft hij zich veler achting weten
verwerven, evenals in zijn functie
plaatselijk leider van de Bljz. Vrijwillige
Landstorm en bestuurslid van de com
missie voor de Bijzondere Nooden. Het
werk, dat hij als vertegenwoordiger der
Reclasseering en als penningmeester van
de hulpvereeniging van den Geref. Zen-
dingsbond verricht, geniet eveneens in
wijde kring sympathie en erkentelijk
heid.
ongeduldige zakenmenschen, als zij
hooren spreken over dat einde,
maar er in hun bedrijf nog geen bewij
zen van aantreffen.
De vraag op zichzelf is al een teeken
van verbetering. Toen we nog midden in
de crisis waren, zou niemand haar ge
steld hebben en nu is er in het ongun
stigste geval althans twijfel of de slech
te tijd voorbij is.
Wil men een beslist, een positief ant
woord op boven' gestelde vraag een „ja”
of een „neen”, dan is dat ongetwijfeld:
ja. De crisis is geëindigd, maar men
moet geen wonderen verwachten. Als
iemand eenige jaren zwaar ziek geweest
te en de dokter verklaart dat de ziekte
geweken is en dat de beterschap is in
getreden, dan zal niemand verwachten,
dat de patiënt meteen uit bed springt en
zijn werkzaamheden hervat. Hij behoeft
tijd tot herstel tot het herwinnen van
rijn krachten en zoo is het met de maat
schappij. die ongeveer 8 jaar ernstig
teek geweest is en waarbij men na de
teekenen van herstel waarneemt.
Wfl hebben daarvoor een getuigenis
van iemand, die het weten kan en die
geen reden heeft om den toestand beter
of slechter voor te stellen, dan hij fc
werkelijkheid te, namelijk de heer 'FLa-
mkl Butter, directeur van het volken-:
bondsbureau voor internationale arbeids
aangelegenheden, die dus uit alle deelen
der wereld inlichtingen krijgt over de
economische verhoudingen. In zijn rap
port constateert hij dat de productie in
Oiffl, Denemarken, Estland, Finland,
Dultschland, Groot-Brittanië, Grieken
land, Hongarije, Japan, Noorwegen, Zwe
den en Rusland in 1936 het peil van *29
overtroffen heeft. Er is een kennelijke
verbetering geweest in Canada en de
Vereenlgde Staten en eenige verbetering
in Oostenrijk, België, TaJecho-SIowaklje
en Polen. Teekenen van verbetering zijn
ontstaan hi Nederland en Frankrijk. In
Durtschland, Groot-Brittanië, Japan en
Zweden waren aan het einde van het
vorige Jaar meer menschen aan het werk
dan tn 1929, maar over het algemeen te
de werkloosheid niet in die mate afge
nomen als het herstel der productie zou
hebben doen verwachten. De geraamde
hoeveelheid der internationale goederen-
ultwteseling, een beslissende aanwijzing
voor het wereldherstel, bleef nog 10 tot
n pCL beneden die van 1929.
De verbetering welke had plaats ge
vonden in de groote landbouwstaten ge-
JUBILEUM.
Morgen te het 12»/« Jaar geleden, dat
de heer en mevrouw Temminck benoemd
werden tot vader en moeder van het Ge
reformeerd Weeshuis. Hoewel het jubi-
leerende paar dit feit in alle stilte wil
laten voorbijgaan, hebben de regenten
en pleegkinderen gemeend, aan het Ju
bileum een «enigszins feestelijk karak
ter te geven. De heer Temminck heeft
zich vooral bij het behoeftige gedeelte
der bevolking gezien gemaakt door
werkzaamheden in de commissie
de warme spijs (soepcommissie).
twaalf Jaar lang kookt hij des winters
de voortreffelijke erwtensoep, die bij de
uitverkorenen steeds weer „in de .smaak
valt”. Ook ate administratief diaken
Advertentiën: 1-6
elke regel meer
plaatsing halven
tentiên worden
plaatst in „De
enhoven naar
Langerak; J.H
A. v. d. Bosch,
i Lomwel, paar
it van der Hoop
van der Leeden
W. H. J. de
E. Nomen naat
der Generaliteit moest de gevangen ge
nomen anarchisten toen weer op vrije
voeten stellen. Na deze gebeurtenissen
braken te Barcelona relletjes uit, waar
bij dooden en gewonden vielen.
Gisteren hebben de officieele radio
stations van de Generaliteit van Kata-
lonië een dringenden oproep der Cata-
laansche regeering Uitgezonden, waarin
alle burgers worden opgewekt zich aan
de zijde der loyale strijdkrachten te
scharen, ter bestrijding van de „gewa
pende benden”.
DE „ESPANA” OP EEN MIJN GELOOPEN
Geen luchtaanval.
Het schijnt, dat inderdaad de eerste
berichten omtrent het vergaan van den
kruiser „Espana” van generaal Franco
onjuist zijn geweest. De Britsche Admi
raliteit deelt mede, dat zij van den ka
pitein van het Britsche vrachtschip
„Knitsley” de bevestiging heeft ontvan
gen van het bericht uit nationalistische
bron, dat de kruiser te gezonken, door
dat hij op een mijn is geloopen, en niet
doordat hij getroffen werd door een bom
uit een regeeringsvliegtuig.
De kapitein rapporteerde, dat drie re-
geeringsvliègtuigen hoog boven den krui
ser vlogen, doch hij heeft niet gezien,
dat zij bommen lieten vallen. De kruist
lag al een uur stil, voordat de vliegtui
gen verschenen. De bemanning moet in
dien tijd vrijwel in haar geheel door den
torpedojager „Velasco” zijn overgeno
men, waarmede het bericht in ons
rig nummer, dat slechts 5 personen wa
ren omgekomen, «chijnt te worden be
vestigd.
durende de laatste drie jaar, had
landen meer in staat gesteld de voort
brengselen van andere landen op te ne
men, de scheepvaart was levendiger dan
in eenig tijdperk sinds de crisis en de
vrachttarieven naderden weer reeds het
peil van 1929.
Een ander, zelfs nog meer bemoedi
gend teeken, was het snelle herstel van
den scheepsbouw, welke in 1933 weinig
meer dan 20 procent bedroeg van het
getal van 1929, maar de 80 procent na
derde tegen het einde van 1936.
Echter waren er abnormale factoren,
welke een schaduw legden over dit op
gewekte beeld en de voornaamste was
de toeneming der bewapening en de on
economische levendigheid, welke hier
door teweeg werd gebracht.
De invoer van grondstoffen voor de
oorlogsindustrie geschiedt vaak ten kos
te van de voor het volk benoodigde le
vensmiddelen of ten koste van de grond
stoffen welke noodig zijn voor de nor
male industrieën; kortom, bewapening
moet ten allen tijde een korting betee-
kenen op de nationale welvaart. Het ge
val wordt nog erger, wanneer een groot
bewapenlngsprogramma wordt uitge
voerd in een tijdperk van toenemende
welvaart,, sooals op dit oogenblik. Het
dan besteede geld beteekent een ont
trekking aan particuliere ondernemin
gen» de dan voor vernielingsdoelelnden
gebruikte arbeidskracht beteekent een
onttrekking aan productiedoeleinden, de
dan gebruikte grondstoffen veroorzaken
een duurte voor de industrieën, welke
werken tot verhooging van de nationale
welvaart.
De hervatting van het internationale
economische verkeer zal op allerlei wij
ze?! belemmerd worden door maatregelen
welke eerder door militaire noodzaak
dan door economisch overleg gerecht
vaardigd worden.
Alle flnancieele, commerclerie en so
ciale maatregelen waardoor men tracht
de groote crisis van de laatste vijf jaren
te boven te komen, zijn niets dan ijdel
heid, indien de geheele politieke en eco
nomische structuur van onze hedendaag-
sche beschaving onder de voortdurende
bedreiging staat, ontwricht te worden
door een nieuw internationaal conflict.
Alleen wanneer die bedreiging wordt
weggevaagd door een werkelijk georga-
nlseerden vrede, gewaarborgd door een
verruimden, verbeterden en versterkten
Volkenbond, kan de economische en so
ciale vooruitgang voortgang maken.
1 MEI VIERING.
Ondanks het prachtige zomerweer, dat
eerder tot wandelen en fietsen noopte,
dan tot een samenkomst in een warme
zaal, heeft de 1 Mei viering zich Maan
dagavond weer in een groote belangstel
ling mogen verheugen. De Nutszaal was
tot de laatste plaats bezet en verschel-
denen moesten het nog met een staan
plaats doen. Enblemen en verklezings-
reclame sierden de wanden. Een trio uit
Gouda bracht er voor de aanvang de
stemming in door het spelen van strijd
en andere liederen. Ook in het verloop
van den avond heeft dit muziekgezel-
schapje zich verdienstelijk gemaakt.
De heer C. Peerbolte bracht namens
de afdeeling van 8.D.A.P., VAR A., In
stituut voor Arbeidersontwikkeling en
8.B.B. dank voor de groote opkomst en
sprak woorden van erkentelijkheid aan
den heer A. Kars, die een propaganda-
wagen had vervaardigd, waarvan de bo
venbouw in de zaal was opgesteld.
„De stem des Volks” onder leiding van
den heer B. A. Hoon, opende het pro
gramma met eenige liederen en verder
verleenden medewerking de „Jonge Spe
lers” uit Amsterdam onder leiding van
Ben Groenevfeld, die de afdeeling too-
neel verzorgden. Voor de pauze gaven
zij enkele scenes van propagandistische
strekking, welke door het goede spel en
de origlneele opzet veel vroolijkheld en
bijval ontlokten. Het „sprookje van de
arbeiderswelvaart” dat in middeleeuwsch
costuum gespeeld werd, wilde aantoo-
nen dat geld in het maatschappelijk le
ven geen eerste noodzaak Is, en vond
dan ook een dankbaar onthaal.
De Meirede werd uitgesproken door
den heer Sandlfort uit Rotterdam, die
een vergelijking trof tusschen de winter
in de natuur, die voor de lente, waarop
straks de zomer volgt, heeft moeten wij
ken, en de maatschappelijke winter, we!
ke ook eens zal moeten vluchten voor
het nieuwe licht. Als symbool van deze
vernieuwing heeft de S.D.A.P. haar 1
Mei viering. De vraag of er nog aanlei
ding is om op dezen dag feest te vieren,
zou oppervlakkig bezien, ontkennend
beantwoord moeten worden. Er is een
tijd geweest, waarin men. als bet ware
tedere dag gereed was het juk van het
kapitalisme af te werpen, maar thans
schijnt het doel weer verder af te zijn
dan ooit. Toch te er reden tot deze feest
viering, aldus spr., omdat men ons alles
kan afnemen, maar niet ons diepe, ern
stige geloof en vertrouwen in elkaar
in de menschheid. Wil de 8.DAP.
doel bereiken, dan staat er echter
heel wat werk voor de deur. Op
oogenblik is de 8DA.P. nog het
bloempje in de politieke danszaal,
TREEDT GRAZIANI AF?
Zijn toestand «iet verbeterd.
omtrent een aanstaande
op den posk van onderkoning
van Ethiopië worden in bevoegde krin
gen te Rome bevestigd noch tegenge
sproken.
In dit verband wordt echter medege
deeld, dat in den toestand van den on
derkoning, maarschalk Graziani, die bij
den aanslag in Februari door een splin
ter van een handgranaat werd gewond,
nog geen besliste verbetering kan wor
den geconstateerd.
UZEREN DAMWAND BEZWEKEN.
Groote schade aangericht.
Onder de gemeente Alpen a.d. Rijn is
Dinsdagmiddag op het werk ,dat voor
rekening van den provincialen water
staat van Zuld-Holland in de Gouwe
wordt uitgevoerd, een ijzeren damwand
doorgebroken. Voor den onderhouw van
de nieuwe hefbrug over de Gouwe met
keersluis, had men een damput gegra
ven, waarin een electrische installatie
was geplaatst. Men was nu in den put
bezig met het helen van betonnen pa
len, toen plots de zuidelijke damwand,
welke 6 meter diep in den grond staat,
begon te wijken en het water met kracht
naar binnen stroomde. Alles ging zoo
snel dat de arbeiders Overhaast de vlucht
namen. In drie minuten tijd was de put
volgeloopen, zoodat de electrische in
stallatie geheel onder water kwam te
staan. Het water ondermijnde den wal
kant dusdanig, dat de heimachine kan
telde en gedeeltelijk voorover vieL De
heistelling kwam gedeeltelijk op buizen
en kabels van het gemeentelijk electrici-
teits- en waterleidingbedrijf terecht. De
ze hielden den druk echter uit, zoodat
een ernstige storing werd voorkomen.
Het incident beteekent een zeer be
langrijke schadepost. Men zal zeker drie
a vier weken noodig hebben om de dam
put weer in zijn vroegeren staat te her
stellen. Omtrent de oorzaak van de
doorbraak tast men in het duister.
