Eenige ontspanning in Eufopa. aan j Schoonhoven^] Het doode punt Op elke wond PUROL Hitler’s eischen aan Praag. Respijt tot 1 October. Hitlers eischep Praag. en het dooden punt. TH JAUUWtQ, naar zware op K., hij aan Moskou ge- een MOBI- p M 8EFTEBER 1WS tegen zin, kan voor een de dat egen- is, Het tusschen dagmorgen held Downing Inderdaad was van i die nog te redden was. Het meest gerust tellend was nog wel de mededeeling, dat Hitler voor de in williging van zijn eischen Praag mg een week* tijd gaf. stuk in handen van Praag heeft gesteld, vraagt 1 af. wat gegeven, werk vroeger beëindigen, ten einde het peK-__ soneel in de gelegenheid te stellen, zich Oorlog? Vrede? Vermeerdering van het gevaar? Vermindering van het ge vaar? Met een zenuwspannende snel heid volgen berichten en gebeurtenissen elkaar op. Vrijdagavond moest men wel denken dat de volgende dag de Duitsche troepen Tsjecho Slowakije zouden bin nen rukken, dien dag hoorde men nog van heele en gedeeltelijke mobilisaties, maar des avonds klonken de tijdingen weer rustiger en Zondagochtend verna men we dat er plotseling een belangrijke ontspanning viel waar te nemen. Hoe zal het zijn als deze woorden onder de oogen van onze lezers komen? We hebben nog altijd vertrouwd, dat het niet tot oorlog zou komen en nu nog kunnen we niet gelooven, -j f 1J0 regel meer f 0.20; derde -;"j halves prijs. Ad ver worden gratis ge in ,De Gorcnraer". die hem on middellijk Street bracht. FRANSCH—BRTTSCH OVERLEG TE LONDEN. Zondag heeft de Britsche ministerraad ongeveer de geheele dag vergaderd over de toestand, zooals die na Hitler's nieu we eischen is ontstaan. Gisteravond kwamen de Fransche mi nisters Daladier en Bonnet te Londen aan om met hun Britsche collega's te confereeren. Deze besprekingen duurden voort tot middernacht en toen begaven de Britsdhe ministers zich weer in con ferentie. Opnieuw werd met de Fransche ministers overleg gepleegd, doch om 1 uur werd besloten de discussies tot he denmorgen 10 uur te verdagen. Vannacht zei Daladier na afloop vat de besprekingen: ,Het gaat niet slecht”. Voor het overige is omtrent het overleg te Londen niets anders bek°nd, dan dat de Fransche en Brioche ministers vol komen eensgezind schijnen te zijn. HITLER VANAVOND VOOR DE RADIO, Groote propaganda te Berlijn. Vanavond om 8.20 uur (Amsterd. tijd) zal de Führer een radiorede houden. De minister van propaganda, dr. Goeb bels, heeft het heele volk van de rijks- hoofdstad opgeroepen om vanavond „een onafzienbare menschenzee te vormen” langs de weg van de kanselarij naar het Sportpaleis, die den Führer zal afleggen. Luidsprekers zullen in het heele rijk op de straten en pleinen de „historische re de” van den Führer, zooals de procla matie deze aanduidt, verbreiden. Er wordt een enorme propaganda voor deze rede gemaakt. De groote bedrijven zullen het vroeger tijdig langs de weg te verzamelen. Van alle huizen zullen weer de vlaggen wap peren. Nu Dultschland door het memorandum ’aan Tsjecho Slowakije eigenlijk de be slissing over de oplossing van het vraag- weerhouden. Praag kondigde dan ook de algemeene mobilisatie af, de Fransche regeering Vfcërde in de nacht drukke be sprekingen en besloot daarin tot de op roeping van enkele groepen van reser visten. België nam een soortgelijke maat regel. Engeland versterkte de beman ning van enkele schepen, kortom Euro pa was op het allerergste voorbereid. Daartoe droeg nog bij een verklaring van den Franschen minister-president Daladier, dat zijn land zich zou houden aan het verdrag met Tsjecho Slowakije, cjat recht had op steun bij een niet uit gelokte aanval, terwijl Litwinof een ein de maakte aan de onzekerheid omtrent Ruslands houding, door te bevestigen, dat het Russisfch-Tsjechische verdrag in werking zou treden, als Frankrijk Praag zou steunpn. Toch geen mislukking. Elk oogenb^ik verwachtte men dat de bom zou barsten, maar Zaterdagmorgen trad de ontspanning in, toen bleek, dat het lahtste bezoek van Chamberrain aan den rijkskanselier veel meer dan een af scheid was geweest. Het had namelijk van half elf tot tegen twee uur in de nacht geduurd en bij zijn terugkeer In zijn hotel zeide de Britsche premier: „Men kan ditf niet een volkomen mis lukking 'noemen”. Het bleek, dat rfitler aan Chamberlain een memorandum had ter hand gesteld, dat laatstgenoemde aan de regeering te Praag zou doen toe komen, zoodat de beslissing over qcrlog of vrede naar het scheen voorlooplg naar de hoofdstad van Tsjecho-Slowa kije was verplaatst. Voor zijn vertrek uit Dultschland ver klaarde Chamberlain nog: „Ik ga nu naar Londen terug, ysraar ifc onmiddel- lijk overleg zal plegen met mijn CQUe- officieuze Tsjechische persagentsdfcp het Ceteka omgeroepen. In dit com muniqué herinnert het Ceteka er aan, onder welke omstandigheden de Tsje- cho-Slowaaksche regeering er toe was gebracht, de afstand van bepaalde ge bieden aan het Duitsche rijk te aan vaarden. Nadien, zoo gaat het commu niqué voort, hebben de Duitschers aan Chamberlain nieuwe voorstellen gedaan, die veel verder gaan dan hetgeen de •rachynl: Maandag, Woensdag i Vrijdag. Pnjsby vooruitbeU- og: voor Schoonhoven per 8 aanden L25 p. post 1.Ö0 et versekenng 16 eents moer had. Deze nieuwe voorstellen zijn vervat in een memorandum, dat Chamberlain .alleen in zijn kwaliteit van bemidde.'aar bereid bleek aan de Tsjecho-Slowaaksche regeering over te brengen. Tevoren hadden de Fransche ert Brit sche gezanten Vrijdagavond aan de Tsje cho-Slowaaksche regeering medegedeeld dat het memorandum haar overhandigd zou worden en haar tevens laten weten, dat Chamberlain, gelet op het feit, dat de in dit memorandum gestelde eischen veel verder gingen dan de te voren aan vaarde voorwaarden, vóór zijn vertrek uit Godesberg aan Hitler liet weten, dat hij de aanvaarding van deze nieuwe eischen niet aan de TsjechoijSlowaak- sche regeering kon aanbevelen. In deze omstandigheden en na de stap van de beide gezanten bij de Tsjecho- Slowaaksche regeering, was dëze Vrij dagavond om 8 uur bijeengeroepen en had zij besloten, de algemeene mobilisa tie af te kondigen. De Tsjecho-Slowaaksche regeering was, mede met het oog op hetgeen zich aan de grens afspeelde de overtuiging toe gedaan, dat zij,' Indien zij nog langer passief zou blijven, het risico van een conflict zou loopen. Geen der besluiten is tegen het advies of buiten medeweten van de groote mogendheden genomen. Hoop en vreeze. Europa is aan wisselende stemmingen Ben prooi, leeft van uur tot uur in hoop en vreeze, al naar de tijdingen, die een leger van journalisten met de meest mogelijke spoed over de aarde verspel den, een lichtere of een donkerdere Schildering geven van de toestand, waar in het conflict om Tsjecho-Slowakije ons werelddeel heeft gebracht. Het grootst was tot nog toe de span ning Vrijdagavond en de daarop volgen de nacht. Is dat de crisis geweest? We- kunnen het slechts hopen, want al is sindsdien een aanzienlijke ontspanning ingetreden, deze geeft nog geenszins ze kerheid, dat de grootste gevaren voorbij Hip. sche delegatie- zou Zaterdagmorgen vroeg naar Londen terugreizen. Men kon hier uit niet anders concludeeren, dan Chamberlain’s poging was mislukt, en dat Hitler zich niet van gewelddaden liet men zich niet zonder spanning Hitler aanleiding kan hebben om vanavond weer het woord te voeren en welke belangrijke mededee- llngen hij daarbij zal hebben te doen. DE EISCH VAN POLEN. Praag tot overleg bereid. Tegenover Polen heeft de Tsjecho-Slo- waaksche regeering een tegemoet ko mende houding aangenomen. Gisteren is te Praag officieel verklaard, dat den se cretaris der Poolsche legatie aldaar is medegedeeld, dat in het antwoord op de Poolsche nota van 21 dezer, de regee ring van Tsjechoslovaklje er zich in be ginsel mede zal vereenigen, met polen onderhandelingen te voeren over zijn territoriale eischen in zake het op Tsje- ohoslavaaksch gebied gelegen deel vsr Sllezië. TSJECHO-SLOWAKIJFS OPPER BEVELHEBBER. Generaal Krejci benoemd. Generaal Krejci, de chef van de Tsje cho-Slowaaksche generale staf, is tot generalissimus over de troepen be* nopmd. OPENING «LABORATORIUM. Ter aanvulling van het bericht in ont vorig nummer laten wij hier nog volgen een verslag over de officieele opening van het laboratorium Voor vleeschonder* zoek. In het laboratorium boven het bureau der gemeentewerken waren Vrijdagmid dag bijeengekomen de burgemeester van Schoonhoven, de burgemeester van Berg ambacht en Ammerstol, de directeur vtui de Vleeschkeuringsdlenst de heer Mr. J. Slager, de directeur van gemeentewer ken, de heer D. Visser en verschillende genood’gden. De'heer Slager gaf een korte uiteen zetting van de verschillende instrumen ten, toestellen enz. en verklaarde op wel ke wijze en voor welk doel die gebruikt zullen worden. Vervolgens begaf men zich naar het stadhuis, waar in de raads zaal burgemeester Nieuwenhulsen er op wees, hoe reeds in de oudste tijden ge- dacht werd ua TlMKhksuriPt. NIEUWSBLAD VOOR ZUIO HOLLAND EN UTRECHT i SCH00NH0VEN5CHE COURANT |S“ .1 TWrf. 20. Td-Adrw: Vannooum S. W. N. V»N NOPTEN. SCHOONHOVEN, HAVEN 2S. 137M. pl“**‘ ABOnIRc'S, die wek ua oom administratie opgevèb vo#r de vèrMkcriag, sqa volg»»» vMtgMUid» bepahagea tegen ongevallen venekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HA VB ANK te Sobiodam, van GAGA Gulden bij levenslange AAA Gulden bij Gulden bij verliet Oftfl Gulden by verhee inn Gulden bij verlies £.r\ Gulden bjj verliet van Do verzekerde moet in het 2nVVV ongoeehiktheid. UUU overlijden. Ovv van hand of voet, W van een oog. 1W van een duim. OU een andoren vinger. botit lijn van oen polit ga’s. In de komende paar dagen zal er een zware verantwoordelijkheid rusten op ieder, die bij de huidige crisis betrok ken is; de kwesties, die nu op het spel staan, zullen door allen zeer zorgvuldig overwogen moeten worden. Om de vrede van Europa te redden, zullen we nog heel wat zware arbeid te verrichtten hebben.” Deze woorden, hoe ernstig ook, deden blijken, dat er nog sprake vrede in Europa, van een vrede Tsjecho-Slowaaksche regeering aanvaard rfllMan was. een ambtenaar van het Duitsche minis terie van propaganda medegedeeld, dat het niet waarschijnlijk is, dat de tekst daar zal worden gepubliceerd. ministers beraadslagen. Hitjer’s memorandum is onmiddellijk na de overhandiging aan de Tsjecho- Slowaaksche regeering vertaald en de geheele Zondag zijn de ministers bijeen geweest, om het standpunt van Tsjecho- Slowakije vast te stellen. WAAROM PRAAG LISEERDE. De Tsjecho-Slowaaksche radio heeft Zondagmiddag een communiqué VAR het De paniekstemming van Vrijdagavond. ni(|t hervatten der besprekingen Hitler en Chamberlain op Vrij- 1 had reeds groote ongerust- verwekt, die er niet minder op werd, toen in de loop van de dag het contact slechts indirect werd hersteld- Chamberlain zond den Führer een brief en kreeg op dezelfde wijze antwoord. Henderson confereerde met Von Ribben- trop in hotel Dreesen, doch Chamberlain bleef aan de overzijde van de Rijn, op den Petersberg. Dat gaf reden tqt ern stige ongerustheid, die bijna tot een pa niek groeide, toen bekend werd, dat de besprekingen feitelijk waren geëindigd. Chamberlain zou den Führer nog slechts een afscheidsbezoek brengen en de Brit- OOK MUSSOLINI GEEFT HOOP. Ook een uitlating van Mussolini gaf Zaterdag reden tot optimisme. De Duce hield namelijk te Padua een toespraak. Hij herinnerde eraan, dat hij te Gorizla gezegd had, dat, al waren er in de at mosfeer teekenen van opklaring, elk op timisme voorbarig was, en dat hij te Treviso had verklaard, dat de Britsche premier bezig was het scheepje van den vrede in veilige haven te loodsen. „Maar,” zoo ging Mussolini voort, Jk had toen niet gezegd, dat hij het zoover zou brengen. Thans voeg ik hieraan toe, dat het er vandaag inderdaad op lijkt. Vanochtend was de lucht grauw. Binnen korten tijd zou de zon misschien kunnen opgaan”. Wel bqjreurde de Duce, dat Inmiddels te Praag een andere regeering was ge komen. „De leiding van de regeering in Tsjecho-Slowakije is nu toeyertrouwd aan iemand, die te zeer aan Moskou ge trouw is,” vond MussolWii. Mussolini voegde hieraan toe, dat Dultschland een bewijs van groote ge matigdheid had gegeven en dat het eischen heeft gesteld aan Praag, waar bij het een uitstel toestond ^ot 1 Octo ber. CHAMBERLAIN WEER TE LONDEN. Zaterdagmiddag was op het vlieg veld te Heston een groote menigte saamgestroomd, om Chatnberlain op te wachten. Het was bijnakwart over één toen het vliegtuig landde. De pre mier zag er vermoeid, maar rfiet ter neergeslagen uit. Een glimlach i verhel derde zijn gelaat, toen de wachtenden AFSTAND VAN DUIT8CH GEBIED, VOLKSSTEMMING IN ANDERE STREKEN. Intusschen is de tekst van Hitler’s me morandum, waarin de Duitsche eischen ter regeling van het Tsjecho-Slowaak sche probleem zijn vastgelegd, bekend geworden. Wij laten hier de voornaam ste punten volgen: lo. Terugtrekking van alle Tsjechische gewapende troepen, politie, gendarmes, douane-beambten en grenswachten uit de gebieden, welke volgens een land kaart, die bij het memorandum is ge voegd, ontruimd moeten worden. Dat ge bied moet op1 October ter beschikking van Dultschland gesteld worden. 2o. Het ontruimde gebied moet over gegeven worden in zijn huidige toe tand, namelijk zonder dat militaire, economi sche of verkeersinstellingen vernield o’f onbruikbaar gemaakt wérden. Dat geldt ook voor de grondorganlsatle van de vliegdienst en alle draadlooze stations. Ook het rollend materieel dpr spoorwe gen in dat gebied moe£ onbeschadigd uit geleverd worden. Ixhfcasmlddelen, vee, grondstoffen enz., mogen niet wegge voerd worden. 3o. De Tsjecho-Slowaakrche regeering moet onmiddellijk alle Sudeten-Duit- schers, die dienen in het leger of bij de politie, in het geheele gebied van den Tsjecho-Slowaakschen staat, van hun functie' ontheffen en hun toestaan naar huis terug te keeren. 4o. Tsjecho-Slowakije moet alle poli tieke gevangenen, van het Duitsche ras in vrijheid stellen. 5o. De Duitsche regeering stemt er in toe, een volksstemming te veroorloven in gebieden, die uiterlijk 25 November weer definitief vastgesteld moeten worden. Wijzigingen in de nieuwe grens, voort vloeiende uit dit plebisciet, zullen gere geld worden door een Tsjechisch-Dult- .sche of een internationale commissie. De volksstemming zal geschieden on der contfole van een internationale com missie. Alle personen, die in de bedoelde districten woonden op 28 October 1*918, of die voor dien datum daar werden ge boren, zullen stemrecht hebben. De meerderheid van alle kiesgerechtigde mannelijke en vrouwelijke kiezers zal bepalen, of de bevolking tot het Duitsche rijk, of tot de Tsjecho-Slowaaksche staat wil behooren. 6o. De Duitsche regeering stelt voor, dat een bevoegde Dultsteh-Tsjechoslo- waaksche commissie alle verdere details regelt. HET DUITSCHE MEMORANDUM TE PRAAG. Zondagmorgen is dit memorandum door den Britschen gezant aan de Tsje cho-Slowaaksche regeering overhandigd De Britsche militaire attaché te Ber lijn had het per vliegtuig van Keulen naar Praag overgebracht. De tekst gaat vergezeld van een groo te landkaart. Naar uit Berlijn wordt gemeld, heeft ook dat Dultschland het daarop zou laten aan komen. Dat land is op het oogenblik ■wel zijn te-verwachten-tegenstanders voor in sommige opzichten, maar in an dere staat het bij hen ten achter, zoo ver ten achter, dat het niet minder roe keloos zou zijn nu te gaan oorlog voeren. Voor Frankrijk, Engeland en Rusland geldt diezelfde verhouding, zij hebben thans voordeelen tegenover Dultschland, maar ook nadeelen. Door de vrede vqn Versailles, waaraan al deze gevaren te wijten zijn, was Dultschland ontwapend en gedwongen tot betalingen, die het verder machte loos maakte. Onder Hitlers bewind is daaraan een einde gekomen en in korten tijd heeft Dultschland zijn positie van mogendheid, waarmede rekening is te houden, hernomen. Terwijl nu Engeland zijn vertrouwen behield in de volken bond, Frankrijk zijn kracht en tijd verspilde in politieke twisten en com munistische propaganda en Rusland zijn leger verzwakte do^r het fusilleeren van aanvoerders, heeft Dultschland de ach terstand ingehaald. De wereld keek daarbij toe en voorspelde, dat het daar mis moest loopen, dat Dultschland zoo niet kon doorgaan, dat het met de fi nanciën zou vastraken en verwachtte de val van het nationaal-soclallstische be wind, met dezelfde zekerheid als waar mede zij Jarenlang de ondergang van het bolsjewistische regeeren in Rusland te gemoet had ^gezien. Nu is Dultschland toen de wachtenden een spontaan applaus lieten hooren. Chamberlain wensche slechts enkele woorden te zeggen, toen hij door de wachtende joumalisjien werd onder vraagd. „Mijn eerste plicht is thans,” zeide hij. om verslag uit te brengen aan de Örlt- sche en Fransche regeeringen nopens het resultaat van mijn zending. En zoo lang dit niet gedaan is, zal het moeilijk voor mij zijn om iets hierover te zeggen. Ik wil alleen dit zeggen: Ik vertrouw, dat alle betrokkenen zullen voortgaan met de pogingen om het Tsjecho-Slo waaksche probleem langs vreedzame weg op te lossen. Want hiervan hangt Europeesche vrede in het tijdperk, wij thans doorleven, af.” Vijf minuten na aankomst stapte de premier reed* in de gereedstaande auto, klaar wat zijn bewapening aangaat, het gevoelt zich sterk achter zijn Siegfried- linie ook al zou, volgens de Fransche berichten, het beton daarvan niet droog zijn en het heeft een zwaar bewapend en goed geoefend millloenenleger daar achter klaar staan om zijn eischen te steunen. Engeland en Frankrijk zijn niet zoo goed voorbereid op een oorlog, zij komen achter bij Dultschland, maar zij zijn voor bij de voeding en de voorzie ning. Dultschland heeft 45 koelinrich- tingen voor het bewaren van vleesch, eieren, boter, ham en groenten, maar het bezit slechts een voorraad, die, bij uiterste zuinigheid, 6 maanden duren, het heeft bedrijfsstoffen slechts 3 maanden en staal voor half jaar. Maar oorlogvoeren kost geld, heel veel geld en Dultschland besch.kt slechts over 1 van de goudvoorraad; Engeland, Amerika en Frankrijk daaren tegen over 76 Nu reeds is er in Dultschland een tekort van tienduizen den geschoolde arbeiders en duizenden Ingenieurs. Hoe zal dat zijn als mobili satie wordt afgekondigd. Het land noet ongeveer 18 verschillende grondstoffen, onontbeerlijk voor de oorlogsindustrie, uit het buitenland invoeren. Hoe noet het daarin voorzien, als het, mringd door vijanden, krijg gaat vn-—mr worden wel reeds groote voorraden aan gelegd, maar wat men nu heeft, strekt slechts voor korten tijd. Indien er dus voor Dultschland reden zou zijn om thans, nu het zijn standers in bewapening 1ar*>n vnnr toe te slaan, het - ’aten weerhouden door zijn vele tekorten op andere gebieden. En indien Engeland, Frankrijk en Rusland ^geneigd zouden zijn het steeds arroganter worden ie rijk, nu neer te slaan, zij zullen dat m het gevoel van hun achterstand in bewape ning niet doen. Over eenige Jaren zullen de standers van Dultschland'èterker maar dan zal ook de mentaliteit en de verhouding der staten veranderd zijn. Denkelijk zijn we nu gekomen op het doode punt en dat is veel be"ler dan het dooden punt. ACHT BLADZIJDEN.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1938 | | pagina 1