1 SCHOONHOVENSCHE COURANT I groote radiorede. Hitler’s Wijkt het gevaar? i De grens van Duitschland’s geduld is 1 October. Benesj heeft oorlog of vrede in de hand. 6 SEPTEBER 1938 PTOENSDAG 28 SEPTHiMUsER 1838 ITEM BLADZIJDEN 70e JAARGANG. No. 8028 NIEUWSBLAD VOOR ZÜID HOLLAND EN UTRECHT ook ke der Britsche 2—1 3 gemeenschappen] ken n 3 5-0 2-4 7 JAL BOND. 5 September. k 3 8 het aan een het de niet het ons het elle 2 kerk 3 «reg 3 tol 3 6 13—0 1—3 4—2 4—4 4—1 het Wat na- 6—2 2— 2 3— 1 voor on- k 2 s 2 i 2 4 En van het volgende kan de wereld/, nota nemen; In de 4*4 jaar van den oor log en de vele ]aren van mijn politiek leven heeft men mij nooit kunnen ver wijten, dat Ik laf ben geweest Ik ga aan rs 1 5—0 1 8—1 ipelle 1 ultgest. 4 heb het Dultsch-OostenrlJksche naar het rijk teruggevoerd en staat voor ons het laatste pro- (Sieg Het laatste voorstel. Thans, zoo vervolgde spr., is de tijd ge komen, om ronduit te spreken. Wanneer iemand twintig jaar lang een dergelljke J regels 1A0 f 0.20; derde pryt. Adrer- gr a t i ge- rcumer”. BENESJS BELOFTE GEEN HOLLE FRAZE. Engeland stelt zich borg. Maandagavond is de volgende verkla ring van den Britschen minister-presi dent gepubliceerd: „Ik heb de rede van den Duitschen Rljkskanselier gelezen en ik waardeer hetgeen hij gezegd heeft over de pogin gen, die ik gedaan heb om den vrede te redden. „Ik kan deze pogingen niet opgeven, aangezien het mij ongelooflijk voorkomt, dat de Europeesche volken, die geen oor log met elkaar willen, In een bloedlgen strijd zouden kunen worden gewikkeld over een kwestie waaromtrent reeds in aanzienlijke mate overeenstemming is be reikt. Het schijnt dat de Rljkskanselier er geen vertrouwen in heePt, dat de gedahe beloften zullen worden nagekomen. Deze beloften werden niet rechtstreeks aan de Dultsche regeering gedaan, doch in de M|zste instantie aan de Fransche regee- HHg. val van links 1—2. igd door deze ach- ïespeeld, H. voerde verschillende kan te vergrooten, wel- eeper werden be- inuten voor het pzette en opnieuw -speler in buiten- I. Dubbel jammer Ie ploeg daardoor oor. -Hte verdienstelijk en 2 gelijk te spe. HAARDEK - HAARDKACHELS VUL- EN HUISHOUDKACHELS koopt men voor kwaliteit en afwerking bij den smid. Haard- en Kachel» smederij G. TROMPETTER, Lopikerstraat 49 - Schoonhoven Haard Centrale Verwarming. SIR HORACE WILSON OPNIEUW BIJ HITLER. ONDERHOUD VAN EEN HALF UUR. Sir Horace Wilson, die Maandag een persoonlijke boodschap van Chamberlain k aan Hitler heeft overgebracht, is gister middag even over twaalf uur in de kan selarij te Berlijn aangekomen voor een nieuw bezoek aan Hitler. HIJ werd ver gezeld door den Britschen ambassadeur Henderson en Kirkpatrick, den eersten secretaris der Britsche ambassade te Berlijn. Wilson, Henderson en Kirkpatrick zijn een half uur bij Hitler geweest. Reeds te vijf uur gistermiddag is sir Horace Wilson op het vliegveld Heston gearriveerd, vanwaar hij zich onmiddel- lljk naar Downing Street heeft begeven. tot aansluiting van de Sudeten-Duit- schers bij het Dultsche rijk, zonder dat in eenig deel van Europa bloed wordt vergoten, niet zal verwerpen.” erstol I 30. Dilettant trapt af, ten de gasten de het doel af, waar voorkomen. Dan i naar de andere 7 minuten spelen onhoudbaar schol Dilettant speelt ortdurend zweeft tol-doel. Ook krlj- de rust nog twee onbenut blijven. ng voor Dilettant thee loopt Dllet- -apel en nog geen tobel de stand op orpsgenooten we- izinking bij Am- ren. Een kwartier 3bel de bal keurig de maal moet de 1 visschen. Dilet- tiaar overwinning, :gen wil het bij Bij Dilettant valt n spil Visser op. ng voor Dilettant die wegens haer die wegens haar ijke Indruk ach. agen. elftal was Zon ei dan de vorige n hadden weder- i kon nog een an- nilieomstandighe- dus met weinig 'ater getrokken, laar een kwartier I voor O. was. Na >elllng en na wat het wat beter en Na de rust wist coren en de ach- •kleinen, wat nog le gegeven om* On drrh indelingen, geen geweld. int naam van de Britsche regeering verklaar ik, dat wij ons moreel ver plicht achten er op toe te zien, dat de beloften eerlijk en volledig worden na gekomen en wij zijn bereid er voor te zorgen, dat zij op dusdanige wijze met allen redelijken spoed worden uitgevoerd mits de Dultsche regeering toestemt in een regeling van de voorwaarden der ge biedsoverdracht door onderhandellng en niet dbor geweld. Ik vertrouw, dat de Rljkskanselier dit voorstel, dat gedaan wordt In denzelfden geest van vriendschap als waarin Ik in Dultschland werd ontvangen, en dat, in dien het arnvaard wordt in overeenstem- „ming ztih met den Duitschen wensch Londen heft alle twijfel op, FRANKRIJK, ENGELAND EN RUSLAND HELPEN TSJECHO-SLOWAKIJE. Vanwege het Londensche departement van Buitenlandsche £aken is Maandag avond een belangrijke verklaring afge geven, waaruit blijkt, dat in geval van oorlog Groot-Brittannlë en Rusland Frankrijk te hulp zullen komen. De verklaring luidt als volgt: „Gedurende de afgeloopen week heeft de heer Chamberlain getracht met den Duitschen kanselier een weg te vinden tot een vreedzame regeling van de Tsje- choslovaaksche kwestie. Het is nog steeds mogelijk, dit door onderhandellng te ver wezenlijken. De Dultsche eischen inzake overdracht van de Sudeten-Duitsche ge bieden zijn reeds door de Fransche, Brit sche en Tsjechoslowaaksche regeeringen ingewilligd, doch indien, niettegenstaan de alle pogingen, welke door den Brit schen premier zijn ondernomen, een Duit- sche aanval op TsJecho-SlowaWje zou volgen, dan moet het onmiddellijk ge volg hiervan zijn, dat Frankrijk gebon den zal zijn om Tsjecho-Slowakije te hulp te komen en Groot-Brittannlë en Rus land zullen dan stellig naast Frankrijlc staan. Het is nog steeds niet te laat deze groote tragedie te verhinderen en, voor de volken van alle landen, aan te drin gen op een regeling deer vrije onder» handeling.* elde thuis tegen a.d. IJssel. Als ■ooswllligen laat n na de aftrap al over. Er wordt keepers handen de linksbinnen ten voor bulten- llen stranden op eft de r.-binnen die aanval scoort ikt een Z. speler :ebled en de toe- door den r. bln- fezet (1—1). Drie weer een voor- ir profiteert van rdediging (1—2). 6t in de aanval, i wordt te kort r op den bal en de backs en de 1 vorm zijn, de sr. Hoe LFC het liet in slagen het der groote span- riinkt, heeft Z, haald. ■n was heeft het k III een neder- regen. Met 82 lop. Op dit oogenblik^ nu wij allen plechtig een gemeenschappen] ken wil hebben, zullen wtf sterker zyn dan elke nood, dan elk gevaar. En wanneer die wil sterk Is, zuilen wij dien nood en dat gevaar trot- seeren. Wij zijn vastbesloten, de heer Benesj kleze thans.” Een daverend en minutenlang aange houden „Sleg-Hell”-geroep volgde op de rede en de betooglng werd besloten met het volkslied en Wessellie» Ad verten t n 1-8 •Ike regsi meer f plssteiag hal ren ten tien worden gr i plaatst in ,De Gort Duitschlands weermacht. Tenslotte gaf ik het bevel, de Dultsche weermacht zoo sterk te maken als maar mogelijk was. Thans kan ik OK’ljk verklaren: Wij hebben een be wapening voltooi^, zooals de wereld et de spits van mijn volk als zijn eerste sol daat. En achter mij, dat moge de we reld weten, marcheert een volk, dat an ders is dan het volk van 1918. PRAAG WEES HITLERS EISCHEN AF. VOLKOMEN ONAANNEMELIJK. In de nota, welke Zondag door den Tsjecho biowaaascnen gezant aan Lord Halifax overhandigd is, als antwoord op het Dultsche memorandum, zegt de Tsje- cho-Slowaaksche regeering, dat de eischen van Hitler in hun tegenwoordi ge vorm „volkomen en onvoorwaardelijk onaannemelijk zijn”. „Tegen deze nieu we en wreede eischen”, aldus de nota, „gevoelt mijne regeering zich genoopt tot de uiterste tegenstand. Wij zullen ons verzetten en God moge ons helpen Tsjecho Slowakije vei trouwt, dat de twee groote Westersche democratieën het zul len bijstaan.” In een door de Tsjechische radio ver spreid communiqué worden nadere aan wijzingen gegeven omtrent dit Tsjechi sche antwoord. In dit antwoord ver klaart de Tsjecho Slowaaksche regeering dat een nadere beschouwing van het memorandum aantoonde, dat het „hier niet ging om een uitvoering van het Fransch-Engelsch plan, maar om geheel nieuwe voorstellen, welke buiten het ka- dr.r van dit plan traden. De nieuwe eischen van Hitler leiden tot een vernie tiging van iedere leven mogelijkheid voor een vrij Tsjecho Slowakije. De Tsjecho slowaaksche republiek zou in industrieel, economische en militaire opzicht geheel verlamd zijn; ten overvloede zou het in drie stukken verdeeld worden. Er zouden geen directe verbind ngen meer bestaan tugschen Praag en Noord-Sïbwakije, noch tusschen Praag en Zuid-Moravlë. De aanvaarding van het Dultsche memo randum zou geheel Westelijk Tsjecho- Slowakije overleveren aan de genade van Dultschland,alsmede geheel Bohemen en geheel Moravië. Een dergelijke poging om de Tsjecho-Slowaaksche staat te ver lammen, zou dienen tot voorbereiding van de Dultsche overhesrsching in Mid den-Europa. Het Tsjechische antwoord herinnert er verder aan, dat de regeering te Praag bewijzen heeft gegeven van haar goede wil om de Sudeten-Duitsche kwestie op te lossen. Zij is tot de uiterste grens van haar concessies gegaan, toen zij het Fransch-Brltsche plan ais basis van de overeenstemming heeft aanvaard. De nieuwe regeering is er van overtuigd, dat men tot een werkelijk accoord kan ko men en de vrede kan handhaven, indlen Frankrijk en Engeland vasthouden aan het plan van Berchtesgaden. ABONNE'd, dis «ich a»n oqm adininiatratte nAAD Gulden by levenslange £VVv ongeschiktheid. In een grootere en angstigere spanning dan ooit tevoren heeft Europa, ja de ge- heele wereld, de radiorede aangehoord, die Rljkskanselier Hitler Maandagavond in het Berljjnsche Sportpaleis heeft ge houden. Toen de Führer uitgesproken was, is een zucht van verlichting over ons we relddeel gegaan, want Hitler heeft dagavond geen onmiddellijk militair op treden aangekondigd, hoewel natuurlijk de noodige dreigementen aan het aders van Tsjecho Slowakije niet ontbraken en zelfs met groote nadruk werd verzekerd, dat de datum van 1 Oct. de uiterste grens van Duitschlands geduld vormt. De bijeenkomst in het groote Sportpa- iast droeg weer het gebruikelijk demon stratief karakter; rljksminlster Göbbels sprak een openingswoord. Hitler begon met er de nadruk op te leggen, dat er voor de andere landen geen twijfel meer mocht bestaan; op dit oogenblik sprak niet meer een leider of een man, maar het Dultsche volk en hij wist, dat in deze seconde het geheele millioenenvolk met hem instemde. In an dere landen, aldus Hitler, moeten de staatslieden zich maar eens afvragen of datzelfde ook daar het geval is. De spreker gaf nog eens in het kort een uiteenzetting van de doeleinden en de gedragslijn van Duitschlands buitenland sche politiek en daarop volgde een uit voerige opsomming van zijn opeenvol gende voorstellen tot beperking der be wapening en tot afschaffing der aanvals wapenen, voorstellen, die, zoo zeide hij, nu eens geen antwoord waardig gekeurd werden, dan weer van de hand werden gewezen. 1 Tslef. 20. TeL-Adraa: Vannooten. S. A W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13763. L opgeven voor de rerxekenng, cya volgen» de vaatge^elde bepalingen tegen ongevallen versekerd voor bedragen, gewaarbergd door de NIEUWE HAVBANK te Schiedam, vaa AA A Gulden bij QF|A Qulde“ varlite *?Afl GuW«a by verlies 1AA Gulden by verhei AA Gulden by verhei van De verzekerde moet in he t UW overiyden. OW van hand oi voet, «teUU van een oog. 1VV van een duim. Uw een anderen vinger. (,eslt «gn van oen polis De overgang van oorlogsgèzindheid naar den vredestoestand is economisch gevaarlijk. De werkloosheid zal dan nog toenemen, want men zal de pro ductie niet direct met volle kracht op de werken des vtedes kunnen overscha- Er blijft een tijd van wantrou- het gaat niet Verschijnt:Maandag, Woensdag en Vrijdag. Prys bri vooruitbeta ling; voor Schoonhoven per 8 maanden f 1.25 p. poit 1.50 Met verzekering 15 cents meer CHAMBERLAIN’S BOODSCHAP. De diplomatieke correspondent van Reuter te Londen, weet over Chamber lain’s boodschap, welke Maandag door Sir Horace Wilson aan Hitler is overge bracht, te' melden, dat daarin In de eer ste plaats het Dultsche memorandum volkorhen onaanvaardbaar wordt ge noemd. Er wordt een beroep op Hitler gedaan om te bewijzen dat hij een vreedzame oplossing wil door er in toe te stemmen met de Tsjechen in onderhan- deling te treden over een onmiddellijke overdracht van het Budetendultsche ge bied. Verder wordt in Chamberlain’s boodschap gezegd, dat onderhandellngen eerder dan oorlog in overeenstemming zijn met hetgeen opgevat wordt als het Dultsche standpunt, als de onderhavige aangelegenheid slechts een procedure kwestie - betreft. De Praagsche radio heeft gisteren me degedeeld, dat de Fransch—Bngelsche aanbevelingen, voor de huidige regeering slechts een basis van onderhandellng kun» nen vormen. EEN FRAN9CH BEROEP OF GENEVE. In Volkenbondskringen schrijft meib aan de Fransche regeering het voorne men toe om zich voor ’t geval Duitsch- land tot een aanval op grondgebied van Tsjecho-Slowakije sou overgaan, tot den, Volkenbondsraad te wenden in verband met .toepassing van de artikelen van, kelen. wen, van onrust; het gaat niet ge- makkelljk om gevluchte kapitalen in 't land terug te halen en het is nog moei- lljker om de kapitaalbezitters te bewe gen, hun geld in ondernemingen te ste ken, welke eenigermate riskant kunnen worden ‘genoemd. De regeeringen zullen tydlg rich met dergelijke problemen moeten bemoeien Het is Immers een uiterst bedenkelijk teeken, dat de enorme bedrijvigheid In de wapen-lndustrle, tezamen met de sterk gestegen productie van goederen, welke Indirect met oorlog verband hou den (kleeding en schoeisel voor militai ren, gasbescherming voor de burgerbe volking,* het aanleggen van voorraden van levensmiddelen etc.). De groote pu blieke werken ten behoeve der arbeids verruiming hebben niet geleid tot banning van de werkloosheid. Wat moet er dan van de werkloosheid worden, wanneer dat alles niet meer noodlg is en de onder de wapenen geroepenen in de maat schappij terugkeeren. Zoowel bij oorlog als bij vrede hopen de moeilijkheden zich op. Gezocht moet worden naar een nieuw systeem ten einde de mensch de plaats te geven, die hem materieel en moreel toekomt. Wij moeten nauwkeurig de verhoudin gen in andere landen bestudeeren, wel- het probleem eenigermate hebben opgelost en wij moeten ons daarbij niet blind staren op dingen, welke schelden, doch alleen het oog gericht houden op het goede, wat uit andere stelsels kan worden overgenomen. nog nooit een gezien heeft. Hitler vestigde voorts de aandacht op de oplossing van het vraagstuk der ver houding tusschen Dultschland en Polen en op het accoord dat hij vrijwillig heeft gesloten, om niet weer over te gaan tot een vlootconcurrentle met het Britsche rijk, ten einde het aldus een garantie te geven. Ik ben nog verder gegaan, vervolgde de Führer. Ik heb Frankrijk direct na de teruggave van het Saargebled verklaard, dat er geen geschillen meer tusschen on ze belde bevolken bestaan. Ook niet wat Elzas-Lotharingen betreft. Wij meenen, dat de bewoners van die provincies het gelukkigst zijn, als er om hen niet meer wordt gevochten. Wij willen geen oorlog met Frankrijk, wij verlangen van Frank rijk niets, in het geheel niets. Wij zijn twee groote volken, die willen werken en leven en die dat het beste kunnen, wanneer zij samenwerken (Ge juich). Maar als Frankrijk meer dan 40 Jaar niet zijn aanspraken heeft willen opge ven op eenige mlllioenen Franschen in Elzas en Lotharingen, dan hebben wij het recht onze aanspraken te handha ven op 10 millloen Duitschers. Ik heb het volk naar het thans bleem, dat geregeld zël worden. Heilgeroep). Het is de laatste territoriale eisch, die wij in Europa hebben te stel len, een eisch, waarvan ik niet zal af wijken. Hitler wijdde vervolgens uit over de terreur, waaronder de Sudeten Duit schers in Tsjecho-Slowakije gebukt «ou den gaan en rijn f ?duldlge doch ver- geefsche pogingen o..i daaraan een ein de te maken. schande en een dergelijk Onrecht aan gezien heeft, kan men hem er niet van beschuldigen, dat hij belust is op oor log. Benesj treedt op "Voor zeven millloen Tsjechen, maar hier staat een volk van 75 millloen. Ik heb thans een memorandum met een laatst, definitief Duitsch voorstel ter beschikking van de Britsche regeering gesteld. Dat voorstel is niets anders dan de verwezenlijking van datgene, wat de heer Benesj.,'*reeds heeft beloofd; Elk gebied, dat Duitsch is en naar Dultsch land wil, komt thans naar Dultschland. En wel niet pas wanneer het den heer Benesj misschien gelukt is, een tot twee millloen Duitschers te verdrijven, maar thans, direct. (Langdurige toejuichin gen). Ik ben bereid, in geheel Tsjecho-Slo wakije een volksstemming te laten hou den; daartegen verzetten zich echter de heer Benesj en zijn vrienden. De stem ming moest slechts in enkele gebieden wor den gehouden. Goed. Ik heb toegegeven. Ik wilde ze zelfs door een Internationale controlecommissie laten controleeren. Ook was ik bereid, de vaststelling der grens aan een Duitsch-Tsjechische com missie over te laten. Chamberlain meen de, dat dit internationaal moest gebeu ren. Goed, een internationale commissie zou het vaststellen. Ik was verder bereid tijdens die stemming de Dultsche troepen terug te trekken en heb mij vandaag be reid verklaard, het Britsche legioen, dat zich daartoe had aangeboden, uit te noo- dlgen, de orde in dat gebied te hand haven. Kortom ik was tot alles bereid en de inhoud van het memorandum is niet an ders dan de practische uitvoering van hetgeen de heer Benesj heeft beloofd. Maar hier volgde weer een der vele bittere aanvallen op den president van Tsjecho-Slowakije, welke deze rede ken merkten, wat heeft dJ-’ww'w-to zijn leven al niet beloofd! En niets heeft hij nage komen! En nu zal MJ rich voor het eerst aan iets houden. Nu staan twee mannen tegenover el kaar. Ginds de heer Benesj en hier ben ik (Daverend gejuich; Sieg Heil-geroep). En we zijn twee verschillende perso nen. Toen de heer Benesj in de wereld rondzwierf, deed Ik als fatsoenlijk sol daat mijn plicht. Thans sta Ik voor diep man als soldaat voor mijn volk. De laatste wenach in Europa. Ik ben den heer Chamberlain dank baar voor zijn pogingen. Ik jheb hem ver zekerd, dat het Dultsche volk filet anders wil dan vrede, doch dat er grenzen zijn, die men niet kan overschrijden. Ik heb hem verzekerd, dat, wanneer dit pro bleem is geregeld, er voor Dultschland in Europa geen territoriale eischen meer rijn. Ik heb verzekerd, dat op het oogenblik, dat Tsjechoslovakije ook de problemen met de andere minderheden op vreedza me wijze heeft geregeld, de Tsjechoslo- vaaksche staat ons niet meer Interes seert en voor mijn part door ons gega randeerd kon worden. WIJ willen In het geheel geen Tsjechen. Vrede of oorlog. Ik wil echter voor het Dultsche volk verklaren, dat ten aanzien van het Su deten-Duitsche probleem mijn geduld thans ten einde Is. Ik heb den heer Be nesj een voorstel gedaan, dat niets an ders is dan de verwezenlijking van wat hijzelf heeft toegegeven. Hij heeft thans vrede of oorlog in de hand. Hij zal óf het aanbod aanvaarden en den Duitschers eindelijk de vrljhejd geven, óf wij zullen die vrijheid gaan halen. (Langdurig ge juich) De deur Is nog niet gesloten voor een vreedzame oplossing van het geschil in mldden-Europa, maar alom gaat men voort met voorbereidingen tot oorlog ook op economisch gebied. De oog sten in de wereld zijn overvloed.g; prijzen zijn erdoor gedaald, maar in die mate als in normale jaren geval «ou zijn geweest bij een overdaad aan landbouw producten, welke men nu gelukkig mag constateeren. Dit komt omdat de regeeringen aan het opkoopen van de noodzakelijke levensbehoeften zijn, teneinde bij oorlog niet van allemoodigste verstoken te zijn, voor levensmiddelen geldt, geldt tourlijk ook voor alles, wat in een eco nomische afsluiting niet kan worden gemist en wat van bulten moet worden aangevoerd. Daaruit is ontstaan een stijging van de prijzen van roestvrije metalen, van rubber. Overal worden groote voorraden olie en benzine aan gelegd en deze beweging zal sterker worden, tot de werkelijke ontspanning nadert! Er Is jaren geleden gewezen op economische gevaar, verbonden den overgang van een oorlogs- In ▼redestemmlng. Hoe verheugend moge zijn, Indlen de oorlogsangst moge worden verbannen, de vraag blijft wat moet er dan worden van de be drijvigheid op oorlogsmaterialen-ge- bled, waarbij nu een zeer groot aantal werkkrachten zijn betrokken? Wat moet worden gedaan met de opgestapelde le vensmiddelen, indien de vredestoestand het langer bewaren ervan onnoodlg maakt? De goede zijde van de oorlogsonrust is de bedrijvigheid, welke erdoor ontstaan Is. Men mag deze ztfde niet onder schatten; weet men een ramp te voor komen, dan zijn de toerustingen de menscheid in haar geheel niet fortuinlijk geweest.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1938 | | pagina 1