r
WORT
Gruwelijke terreur in Duitschland.
£3
olking
I
stand
J. K. SNOEI, SCHOONHOVEN
Bah/mann
De Joden overal vervolgd en mishandeld.
Gasthuisstraat IS
EEN MINISTER OP JACHT
VRIJDAG 11 N0VIMBI1 1»
ZESTIEN BLADZIJDEN.
No. 1643.
7»o JAARGANG.
NOVEMBER 1938
wat
ikele
Telof 10. Tel.-Adr**: Vaanootm
VO OR
K.
BESCHUL-
De
•s, d. van A.
J, en L M.
64 J„ echt-
NIEUWSBLAD VOOR ZUID HOLLAND EN UTRECHT
1 SCHOONHOVEN5CHE COURANT I
T«1W 10 N.-A4NR VunooM ll W. H. VAN NOOTÏN, SCHOONHOVEN, HAVEN 24 PoalrakaaiM 1S7SS L
'handeld,
m hlerby
werden synagogen
Een menigte van
van P. Lan-
etersman.
Krijgsman
wat
te-
een
Jo-
weg
Voor rijwielen, naaimachines,
stofzuigers, Hohner mond
orgels, gloeilampen enz.
NAAR
STADHUISSTR. 7-9 - L0P1KERSTR. 43
ÜOL/DA
ver-
me-
- 1.80
'.20; derde
ya. Adver-
irdau gr a 11 a ge-
,D» Gorcumer”.
uit Gouda in
axt Uaael in
Krimpen a.d.
^Uk uit H 89
tier uit H 164
305; J. Kloet
Achillesstraat
2 naar Alphen
Oosterwijk uit
kstraat 7.
Synagogen in de asch, vernielingen in
huizen en winkels.
binnenkort
Varechtynt: Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Frys bij vooruitbela-
.mg voor Schoonhoven per X
u aan den lJii> p. poet 1.50
Met veraekermg 15 oeata meer
Zusterhuis 6
tiorlnchem
4 Dom, van
I- L. Bouhuijs,
tekade 12; C.
in Rotte kade
loetenneer, in
ng, van Zoe-
De minister van justitie, mr. Goselihg,
heeft ’t met gemakkelijk: Nog Is de zaak
Oss, Waarover hij zooveel heeft moeten
hooren, niet vergeten, of hij moet gaan
jacht maken op wilde busten, d.e door
het land tuffen. Indien er niets anders
bij gekomen was, zou het publiek, dat
niet met die bussen te maken heeft, er
geen belangstelling voor hebben, maar er
is wel iets bij gekomen en dat heeft de
aandacht van het geheele land getrok
ken, want het was nu Iets, waarbij ieder
een betrokken ts, namelijk het recht.
Nederland heeft volledig vertrouwen in
zijn rechtspraak en daarom werden allen
opgeschrikt, toen men vernam, dat de
minister van justitie orders gegeven had,
welke ingingen tegen een rechterlijke
uitspraak. De minister gelastte bij cir
culaire de stopzetting van de busdien
sten, omdat die zouden handelen In strijd
met de wet. Maar de president van de
Haagsche rechtbank had de elsch tot
stopzetting, ingediend door de Ned.
Spoorwegen, afgewezen. Wel had de pre
sident yan de Amsterdamsche recht
bank een andere uitspraak gedaan, maar
toch stond vast.dat geen minister, of w.e
ook, recht had om een rechterlijke uit
spraak opzij te schuiven en te bevelen
dat gehandeld moest worden in strijd
met dat vonnis.
De moeilijkheden met de bussen zijn
niet van vandaag of gisteren, se zijn ont
staan door verschillende uitleg vaxj ar
tikel 2 van het Reglement Autovervoer
Personen, kortweg genoemd R.A.P., dat
ingevoerd is om een vergunningstelsel te
verzekeren. De rechters in de onder
scheidene rechtbanken verschilden in hun
opvattingen en uitleggingen Van dat Ar
tikel. Het bleek weldra dat bedoeld ar
tikel soodanlg was opgesteld, dat het ge
noeg ruimte liet voor uitgeslapen bus-
ondememers om er door te glippen on
het beruchte artikel werd daarop eenlge
malen‘gewijzigd. Nu hebben eenlge rech
ters aan dat artikel 2 normatieve kracht
ontzegd en bovendien zijn zij van mee-
nlng dat ook de wet op de Openbare ver
voermiddelen van 1880 niet van kracht is.
De zaak is Woensdag in kort geding
behandeld voor den president van de
Haagsche rechtbank, voor wien de beide
verdedigers hun pleidooien hebben ge
voerd. De bussenondememer Sommelmg
had namelijk een klacht Ingediend te
gen den Staat der Nederlanden en tegen
den minister van Justitie, die, naar zijn
meening, een onrechtmatige daad jegens
hem hadden gepleegd. De verdediger van
den minister betoogde, dat minister Go-
seling van oordeel was, dat de bus-onder-
Van hoeveel waarde deze verklaring
is, blijkt uit de feiten, die erop zijn ge
volgd.
Joden in Duitschland nog hachelijker,
dan zU de laatste tijd reeds was.
Onder de invloed van de scherpe pro
paganda in de pers hadden Woensdag al
ernstige demonstraties tegen de Joden
I plaats genad en te Berlijn werd een
enorme demonstratie voor het Fransche
reisbureau ünter den Linden gehouden,
die een zoo dreigende omvang «innam,
dat de politie zich genoodzaakt zag den
leiders van het bureau aan te raden, de
zaak te sluiten. Na een protest van. de
zijde der Fransche ambassade Is een zóó
sterke politiebewaking toegezegd, dat het
bureau weer geopend zal kunnen wor
den. Ook van elders In het rijk kwamen
geruchten en berichten binnen over mln
of meer felle betooglngen en demonstra
ties.
Te Dessau „ultte de algemeene veront
waardiging over de moord zich (zooals
het Dultsch Nieuwsbureau het meldt) in
spontane betooglngen tegen de Joden.
De betooglngen waren van dien aard, dat
de politie de Joden in bescherming moest
nemen."*
Het offlcieele Duitsche nieuwsbureau
heeft Inmiddels aan de buitenlandsche
pers doen weten, dat de rljksregeerlng
ten sterkste tegen anti-Joodse he demon
straties of initiatieven van particuliere
zijde gekant Is. Alles zal van overheids
wege In de hand worden genomen. Vér
strekkende maatregelen worden nog de-
zc week ya^wachL
Donderdagavond nog waren In het
westelijk deel van Berlijn de plunderin
gen in volle gang. In de Tauentzienstras-
se, een bekend winkelcentrum, stond *n
groote menigte te kijken naar hoeden en
jassen, die van de tweede verdieping van
een groote winkelzaak naar beneden wer
den geworpen. Sommige kijkers hielpen
zichzelf aan wat zij van hun gading
dachten.
In andere straten werden alle Jood-
sche winkels bestormd, troepen Jongelui
met stokken en Ijzeren staven gewapend
drongen er binnen, mishandelden de be
woners en sloegen de boel kort en klein,
alle ruiten moesten eraan en door de
ramen rolden de halfvernielde wlnkelgoe-
deren de Straat op. Woeste horden ren
den zelfs hier en daar de trappen open
richtten op de eerste étage verwoestingen
aan in magazijnen en kantoren. Een
deel van de Inventaris werd door de rui
ten naar bulten gesmeten, zelfs kantoor
boeken, ja, kasregisters kwamen tezamen
met de glasscherven op de trottoirs te
recht
xveld. 34 J„
m K. R. Zlj-
ikterdam) en
aagt den heer
le gevallen se-
>n of Iemand
n kan iemand
chtweek laten
ddellljk gehol-
beaamt dit.
Waarom day
j?
faderlng.
plaatst. Overal «lult het buitenland
deuren, voorzoover dat niet reeds Is
schied.
jlets voor
van Dorps-
erkenweg 42;
30 naar Rot-
L. Verschoor
ipen a.d. Us-
Kampe, van
irdam, Croos-
n, van Noord-
m, Henegou-
i, van Dorps-
Zuldweg; P.
naar Rotter-
Jhr. Verwoerd
Waddlnxveen.
van Dorps
gek, Rotteka-
•orpsstraat 39
g 84.
egt, dat on der-
voor wat be
ien vaste rege-
s niet ultvoer-
o uniforme re-
OT zou verder
isleden bij even-
toefenlngen wer-
t aldus spr., die
en.
wil, alhoewel
Onder de Joden te Berlijn heerscht
groote verslagenheid, nu als gevolg van
de aanslag te Parijs nieuwe, strenge
maatregelen tegen hen worden genomen
en ztf genadeloos zijn overgeleverd aan
de willekeur van een stelselmatig tegen
hen opgehitst volk.
Vele Joden hebben ’t ‘voelen aankomen
en verdrongen zich In de bureaux voor
landverhuizing, waar zij /hoesten ont
dekken, dat, terwijl de druk met den dag
toeneemt, de gelegenheid om uit te wij
ken steeds kleiner wordt.
De oorzaken er van schrijft men on
der de Joden toe aan de roode „J", die
op hun paspoort gestempeld wordt en de
propaganda van de natlonaal-socialisten
in het buitenland, volgens welke „alle
Joden misdadige communisten’’ zijn.
Honderden Joden, die zich te Neuen
dorf bij Berlijn in de handel bekwamen,
Engelsch, Spaansch en Portugeesch lee-
ren om te trachten zich met de vergaar
de kennis In het buitenland straks een
bestaan te verwerven, zien zich ontmoe
digd tegenover een donkere toekomst ge-
de
ge-
Wst wij nu brengen in
nieuwe collectie is
iets heel bijzonders
Mantel*, Coitumes
Japonnen, Hoeden
Kinderkleediug
Regenmantel*
in een enorme keuze
van modellen en gar-
neeringen.
Zoowel in gekleed als «porti ei
toonen wij U een enorme verschei
denheid, waarvan de prijzen U
bijzonder zullen meevallen.
Ook in zwart en blauw
voor flinke figuren een zeex
geslaagde collectie.
Movember-prU*on 11
TDKKNEQT
elenvan wacht-
uwe regeling is
ooral x voor
spr. niet
n W van
3 JU 2” is geen
in /lieven en
Synagogen gaan, in vlammen
op.
In tal van plaatsen In het Dultrche
Rijk hebben de synagogen het moeten
ontgelden. De eenlge, welke nog te Mün-
chen was overgebleven, *-vond Donder
dagochtend in brand. Het vuur sloeg
over naar een achtar de synagoge gele
gen school en van belde gebouwen is
niet veel overgebleven. Alle mannelijke
Joodsche inwoners werden Donderdag
ochtend vroeg door de geheime politie
van hun bed gelicht en naar polltleba-
rakken overgebracht. Omtrent hun lot
is mlets bekend.
Ook te Weenen
door brand verwoest.
500 personen, die te Llnz betooglngen
tegen de Joden hield, heeft ook daar de
synagoge in brand gestoken. Het ge
bouw brandde volkomen af.
De synagoge in de Prinzregentenstras-
se te Wilmersdorf, een der westelijke wij
ken van Berlijn, is bestormd én in brand
gestoken, evenals die in de Fasanen-
strasse. Van andere synagogen in de
hoofdstad zijn alle ruiten ingésjagen en
over de ramen zijn opschriften geplakt,
zooals „Führer, verlos ons van de Jood
sche pest”.
Dat alles was nog slechts een voor
spel, de onlusten hebben zich Donder
dag herhaald In nog veel ernstiger vorm,
zoo zelfs, dat we door een huivering wor
den bevangen als we de gruwelijke tU-
dlngen lezen.
MINISTERS GÖBBELS GELAST
ORDE NA TWEE DAGEN TERREUR
Rljksmlnlster Göbbels heeft Donder
dag het volgende bekend gemaakt:
„De gerechtvaardigde en begrijpelUke
verontwaardiging van het Duitsche volk
over de laffe Joodsche sluipmoord op
een Dultsch diplomaat te Parijs heeft
zich In de afgeloopen nacht op groote
schaal lucht gegeven. In vele steden en
dorpen zijn daden van vergelding tegen
Joodsche gebouwen en zaken gepleegd.
Aan de geheele bevolking wordt thans
de strenge elsch gesteld, dat van alle
verdere demonstraties en acties tegen
de Joden, onverschillig van welke aard,
onmiddellijk wordt afgezien.
Het definitieve antwoord op de Jood
sche aanslag te Parijs zal aan het
dendom gegeven worden langs de
van wetgeving en verordening."
ONBESCHRIJFELIJKE TOO-
NEELEN.
Toen Göbbels order werd afgegeven,
was het reeds te lagt, want het redeloo-
ze volk had zijn wreede lusten al botge
vierd. Maar bovendien duurden de mis
handelingen en de vernielingen voort en
vooral in BerlUn waren de tooneelèn van
angst en ellende, die zich in de Joden
wijken afspeelden, onbeschrijfelijk.
H.ET KOMT NOGI
De offlcieele „bestraffing” van de Jo
den moet Intusschen nog volgen:
voornaamste leden der Duitsche regee-
ring, met Inbegrip van Hitler, generaal-
veldmaarschalk Göring, den plaatsver
vanger van den Führer, Rudolf Hess, en
von Ribbentrop, zijn Donderjdagavond
bijeengekomen, ter bespreking van de
tegen die Joden te nemen maatregelen.
De publicatie van deze maatregelen
wordt spoedig verwacht. Men meent in
offlceele kringen, dat zij zeer streng zul
len zijn.
ALLE JODEN UIT MÜNCHEN
VERJAAGD.
Te München hebben Donderdagavond
alle Joden zich vóór zes uur bij de po
litie moeten aanmelden en er de sleutels
moeten afgeven van hun woningen en
garages. Voorts werd hun 48 uur tlid
Advertentiën1-6 rebels f.
elk» regel meer 0 20; d<
plMteing hal ren prya.
tan tién wordar -
plaatst in
31 Jm W.
aer, 30 j, en
e Jong, 24 j,
k weduw-
Vlsser, M j„
N. Verburg.
urg.
nemers deelnamen aan verboden vereenl-
g.ngen, welke ten doel hadden wetsont
duiking en aantasting van de rechten
van anderen.
De uitspraak In deze interessante zaak
zal Maandag geschieden en het pubi.ex,
de menigte, noopt op een uitspraak ten
gunste van de wilde bussen. Zij hopen
zoo, omdat hun redeneenng berust op
gevoelsargumenten en op eigenbelang,
twee hoogst onzuivere gronden. De ge
voelsargumenten zeggen, dat de buson-
dernemers doortastend en hand.g zijn,
dat zij velen werk verschaffen en dat zij
vrij moeten zijn hun diensten te exploi-
teeren; het eigenbelang betoogt, dat
de bussen de voorkeur verd.enen, omdat
men er goedkoopet mede reist.
Bij een zaak van publiek belang móe
ten echter andere gronden doorslag ge
ven. De strUd der wilde bussen gaat n.et
alleen tegen het spoor, maar ook tegen
de andere busondememers, die concessie
hebben. Indien de wilde bussen vrij ge
laten werden om te rijden, wasu* en
wanneer zij verkozen, zouden zij, die nu
de partij dezer vervolgden kiezen, dat
spoed.g betreuren. De wilde bussen zou
den dan niet een gelijk recht hebben,
maAr een begunstiging. Spoor en wette-
lljke bussen zijn onderworpen aan bepa
lingen, die voor de wilde bussen niet gel
den; het spoor, dat *1 onder zulke moei
lijke voorwaarden werkt, zou het nog
moellljker krijgen en genoopt zijn dien
sten op te heffen. Busdiensten «ouden
daarin niet kunnen voorzien en wilde
bussen zeker niet. Deze zijn niet verplicht
te rijden en zelfs al zouden ze dat zUn,
dan nog zouden ze, zoodra het personen*
vervoer wat drukker ia, niet meer aan de
elschen van het verkeer kunnen voldoen.
De spoorwegen moeten bij de berekening
nlng van hun tarieven rekening houden
met het geheele net, over het geheele
land, de bussen slechts over het eene tra
ject dat zij uitkiezen en dat zij weer in
de steek kunnen laten, als het niet ge
noeg blUkt op te leveren.
Hoe de uitspraak Maandag ook moge
luiden, de beslissing zal maar voor korte
tUd gelden, want het koninklijk besluit
betreffende het R.AJ». geldt slechts tot
15 Februari aj. Dan moet daarvoor in
de plaats komen de wet „Vervoer van
personen met motorrU tuigen”, waarvan
men mag hopen, dat daarin de dubbel
zinnigheden en onduidelijkheden verme
den zijn, welke In het RA P. voorkwa
men en waaruit zoovele moeilijkheden
zijn voortgekomen.
I In het rapport van het Bureau voor Publlciteitswaaros wordt vermeld: Dit blad heeft agenten en correspon-
I denton o.a. in do volgondo gemeenten:
Alblasserdam, Arkel, Arneide, Ainmerstol, Benschop, Bergambacht, Berkmiooude. Bleskensgraaf, Boeikop, Brandwijk,
Cabauw, Capellea.d. IJsstL, Giessen-N^ieuwkerk, Giessen-Ou lekerk, Gussendam, Gorinchem, Gowla, Goudrta m, Goudirak
Groot-Ammert, Haastrecht, Hardinrveld, Hekendorp, Heikop, Hoog-Bloklnn l, Hoornaar, Jaarseeld, Kinderdijk,
Krimpen a.d. Lek, Krimpen a.d. IJesel, Laigerak, Lekker kerk, Lexmond, Lopik, Lopikerkapel, Meerkerk, Moerlcapelle,
Molenaarsgraaf, Moordrecht, Nieuwerkerka.1. IJssel, Niemo Lekker land, Nieuwpoort, Nieuwlanl, Noordeloos, Ottoland,
Oud-Alblas, Ouderkerk a.d. IJssel, Owlewater, Papendrecht, Polsbroek, Polsbroeker lam, Reeuwijk, Schellumen, Schoon
hoven, Sited recht, Stolwijk, Streef kerk, Tienhoven, Vlüt, Wadlinxveen, Willige- Lang eruk, Wijngaarden, Woerden,
LJsselstein, Zevenhuizen.
Wanhoopsdaden.
Uit Berlijn en Weenen komen berich
ten over verscheidene zelfmoorden onder
Joden. Onder hen worden genoemd Emll
Kr&mer, deelgenoot van het Joodsche
bankiershuis AufhAuser te Berlijn en
zijn vrouw. De oudste firmant is gear
resteerd en de bank onder de staatscon
trole geplaatst. De ramen zijn Ingegooid.
Geen foto's.
Het is niemand toegestaan foto’s te
maken van de vernielingen; vertegen
woordigers van Londensche bladen, die
dat toch deden, werden gearresteerd,
doch later In vrijheid gesteld.
BlUkens mededeeling van een verant
woordelijk ambtenaar, neemt 't ministe
rie van propaganda de verantwoorde
lijkheid op zich voor de gebeurtenissen,
maar, aldus voegde hij hieraan toe, het
ministerie van propganda hebben geen
mededeelingen bereikt over plunderin
gen van Joodsche zaken. De politie zou
In gevallen van plundering zeker zUn
opgetreden
EEN SCHERPE
DIGING.
Het Engelsche blad „Daily Telegraph”
schrUft, dat deze Jodenvervolging het
stempel draagt van zorgvuldige organi
satie en ook van offlcieele vergoelijking.
Anders zou het onmogelijk zijn om het
gelijktijdig uitbreken ervan voor het ge
heele land op het eigenaardig uur van
half drie In den nacht te verklaren. „Het
eenlge lichtpunt In de geheele afschu
welijke affaire, vervolgt de „Daily Tele
graph” is, dat het leven der Joden ge
spaard werd, doch niets anders Is hun
gelaten; zooals het relaas der zelfmoor
den aantoont, kozen sommigen hunner
den dood als het minst kwade.”
JfEDERLANDSCHE CONSULAIRE
AMBTENAREN BEDREIGD.
Toen de Nederlandsche consul-gene-
raal en een der legatie-secretarissen, die
moedig den Noderlandschen Joden te
Berlijn te hulp waren gesneld, poogden
hen te beschermen, werden zij door de
aanranders dermate bedreigd, dat de
politie tusschenbelde moest komen; zij
kon hen belden op het laatste oogen*
blik in veiligheid <brtengen.
8. 4 W, N. VAN NOPTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 187M
AUONNE’d,/ die nch aan on»» admnustraUe opgovoa vo >r do vonokonag, iga voifona do vasigoatoldo »opalin<oo logoo onjovalioa voraokorl voor bodragon, gowaarborgd door do NIEUWE HAVBANÜ lo dchiodam, vat
Guidon b| lovoaalange QOO Dulden by verlies QAA ’•rü* Gulden bij verlies Gulden by verlies van Do venekerde moatin hot
VVV oafeocbikthoid. V\zV ovorlgdoo. JUU vaa naad M voet, ^vrV vaa ooa oog. vaa oen daim. g Vtl oen anderen vinger. beau a|n van oen pólii
OOK DE ARM8TEN WER
DEN NIET ONTZIEN.
De gewapende bende, trok te Berlijn,
zelfs door de armste buurten en slop
pen, waar kleine Joodsche winkeliertje^
en handelaars onder de toch al zoo b«/ -i
narde omstandigheden met groote moe|>'4d
te en stuk brood verdienen. Niets werï?'
ontzien. Vrouwen, noch Jongelieden, noc^f
grijsaards werden gespaard. Onbeteu*-
geld waren de wraaklust en de vemlel-
■ucht van de demonstranten, die ‘in
groepen van straat tot straat en Van
wijk tot wijk trokken. i
EEN HEEL GEZIN VER
BRAND?
Als de desbetreffende berichten juist
zijn, Is de koster van de synagoge In de
Regentenstrasse te BerlUn met zUn ge
heele gépin bij het afbranden van deze
Joodsche kerk omgekomen. De demon
stranten hadden in de nacht groote va- -
ten benzine In de synagoge gesleept en
deze in brand gestoken, zoodat 't vuur
ter en zijn gezin, die op een hooger ge-
ter enz IJn gezin, die op een hooger ge
legen verdieping woonden, het gebouw
niet meer hebben kunnen verlaten.
In de Tauentzlenstrasse, een van de
drukste winkelstraten van de stad, spron
gen Joden in hun wanhoop uit de twee
de verdieping van hun hulzen op straat,
waar zij zwaar gewond bleven liggen.
Tal van Joden zijn afgeranseld en er
werden ware klopjachten op hen gehou
den.
èrburg en G.
de Vries en
van A. Ver-
tje Pletertje,
A. van Dam.
M Both.
»p em J. T.
LTdua, x. Tan
- Adriaantje
▼•n Houwe-
'k bij de brug
T heeft bij de
oord, dat perso
ns het niet doo-
tarns, terwijl het
niet in het bezit
.aai na van
n.
zegt, voor
9at geen enk„e
erwUl de eontro-
waren van
even: de mlnls-
van de«e maat-
en van den bur-
•den de geschik-
Ikte plaatsen ge-
ebben een taak;
behooren tever-
eeren voldoende
ne op de hoogte
an hetgeen ge-
De eerste onlusten en
betoogingen.
Nu de aanslag op von Rath tot diens
dood hfléft geleld, wordt de positie der
