61 's Winters staat het werk, afhankelijk van het weer, stil gedurende 6 tot 8 weken. Dit bedrijf be staat al zo'n 25 jaar en verkeerde tot 1811 in bloeiende staat, maar deelt nu het lot van de overige fabrieken in de stad. Vergelijking van de gegevens over dit jaar met die van vorig jaar, toont dat de totale bruto waarde van de producten en de verwerkte hoeveelheid grondstoffen aanzienlijk ge daald zijn. De oorzaken daarvan zijn de geringe afzet in het binnenland en de algehele stilstand van de export. Bovendien klaagt de fabrikant over de stedelijke belasting op de azijn, die bij de loodwit- fabricage een grondstof vormt en daarom niet belast zou moeten worden, net zoals in Rotterdam en in andere steden. De fabrikant, die in staat is het bedrijf tot grote bloei te brengen, indien slechts de omstandigheden gunstiger zouden zijn, heet H. Lambert Bz. Papierfabriek. Aantal: 2. Aantal werknemers: er zijn er nog verschillende, maar zij hebben geen werk. bemiddeld loon: 1 a 3 francs per dag, naar gelang van de bekwaamheden en de vlijt van de werk nemer. De arbeiders wonen verspreid over het voormalige gehucht Bloemendaal, dat nu verenigd is met deze gemeente. In Bloemendaal bevinden zich ook de papiermolens, die wind-gedreven zijn. Men werkt er het hele jaar door. Deze fabrieken bloeiden tot 1810, maar hebben daarna met grote tegenslagen te kampen gekre gen. Het meest lijden zij onder het keizerlijk monopolie op de tabaksnijverheid en -handel, omdat de particuliere tabaksfabrieken in Nederland het hier gefabriceerde papier plachten te gebruiken voor de verpakking. Douaneproblemen bij verzending dragen ook nog bij aan de achteruitgang van deze tak van nationale industrie. Fabrikanten: Hendrik van Manen jr.; Jan van der Ben Co. Touwfabrieken. Aantal: 66, met 300 werknemers. bemiddeld loon: 1 franc. De fabrieken van garen en touw staan slechts stil, als de strengheid van de winter het werken belet. Veel van de arbeiders wonen verspreid in voormalige gehuchten, die tegenwoordig bij de gemeente bouda horen; deze arbeiders leveren hun producten bij de fabrikanten af. Het aantal werknemers en de brutowaarde van de producten is met een kwart gedaald sinds 1811, toen de afzet al zeer gering was. Vele van de belangrijkste fabrikanten werken slechts door, om hun arbeiders niet van ellende te laten omkomen. Zij slaan de producten op in hun magazijnen, omdat de afzet in het binnenland bijna en in het buitenland geheel nihil is. De meeste van de minder belangrijke fabrikanten werken momenteel helemaal niet voor eigen rekening, zij halen de grondstoffen bij de grotere ondernemers en leveren daar s'zaterdags de geproduceerde koopwaar af, waarbij zij het loon voor hun werk ontvangen. De afschaffing van de zogenaamde gilden is voor deze fabrieken, evenals voor alle andere in de stad, rampzalig geweest, omdat daardoor alle reglementen en alle heilzame instellingen zijn opge heven. Fabrikanten: de wed. van Eist; Corneille de Koster-, Barend de Koster-, Casparus Moleman van Brenen; Crain Schermer-, Ary Biesenaar. Pijpmakerijen. Aantal: 112, met 750 werknemers. bemiddeld loon: de arbeiders 6 francs en 83 centimes, vrouwen en kinderen 2 francs en 63 centi mes per week.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schatkamer | 1996 | | pagina 19