Zoals we reeds zagen, hebben Comelis en Frederick de Houtman Gouda reeds op jonge
leeftijd verlaten om hun fortuin te zoeken in Amsterdam Vandaar zijn zij over de wereld
zeeën uitgezworven. Van Frederick is bekend, dat hij op 28 april 1590 als Frederick
Pietcrsz van der Goude te Alkmaar als poorter werd ingeschreven, waar hij in de leer ging
bij de houthandelaar Comelis Nanninxs.
1611, toen gouvemeur-generaal Pieter Both hem door Jacob de Bitter liet aflossen, is
Frederick op zijn post gebleven.
Teruggekomen in Holland heeft hij het deze keer langer aan wal uitgehouden. Pas
op 26 december 1618 scheepte Frederick zich in op de Maeght van Dordrecht, als
commandeur over 13 schepen. Het zou zijn vierde en laatste Indische periode worden. In
de Indische oceaan verzeilde Frederick met twee schepen op een te zuidelijke route; hij
kwam uit bij de Australische westkust. Plotseling, te middernacht op 29 juli 1619,
naderden de schepen een formatie gevaaarlijke riffen cn ondiepten, die ze ternauwernood
konden ontwijken. Deze staan tot de huidige dag bekend als de Houtmans Abrolhos61
hi Indië aangekomen, waar de ijzeren gouvemeur-generaal Jan Pietcrsz. Coen op
de puinhopen van Djacatra de stad Batavia had gevestigd, werd Frederick geïnstalleerd
als Raad van Indië met een salaris van 400 gulden per maand.
Korte tijd later kruiste zijn koers die van schipper Willem Ysbrantsz. Bontekoe,
wiens schip de Nieuw Hoorn door een explosie in het kruitmagazijn verloren was gegaan.
Terwijl De Houtman met zijn vloot van 23 schepen in Straat Soenda onderweg was voor
een expeditie tegen Bantam, ontdekte hij de sloep waarin Bontekoe en 55 overgebleven
opvarenden zich hadden weten te redden. De schipbreukelingen werden gastvrij aan
boord genomen en met een jacht afgeleverd bij de gouvemeur-generaal in Batavia.68
Nadat Coen de Molukken op hardhandige wijze onder Nederlands gezag had
geplaatst, vervulde Frederick van begin 1621 tot eind 1623 de functie van gouverneur
van de Molukken. Het waren zijn laatste jaren in dienst van de VOC. Op 31 janauari
1624 scheepte hij zich in op de Leyden en na een voorspoedige thuisreis arriveerde hij op
16 september in het vaderland.
Frederick de Houtman en Alkmaar69
86
69De voornaamste gegevens voor dit onderdeel zijn ontleend aan het speurwerk van stadsarchivaris
C.W. Bruinvis en mr. J. Belonje (beiden uit Alkmaar), hoofdzakelijk in notariële archieven.
Abrolhos is afgeleid van het Portugese Abri los ojos (open je ogen). De verwijzing is naar: "Kijk
uit!" en uitkijk (matroos in het kraaiennest). Early Dutch Landfall Discoveries of Australia. Internet:
http:// pacific. vita.o...h/ozland.htm// ABROLHOS.
68Willem Ysbrantsz Bontekoe, loumael ofte Gedenckwaerdige beschrijvinghe. heruitgave V.D.
Roeper. Amsterdam 1996, p.70-71.
