Als bierbrouwer deed Pieter de Houtman vooral zaken met handelslieden in het
Vlaamse Gent, in welke stad hij, terwijl hij er voor zijn bedrijf vertoefde, omstreeks 1580
is overleden en begraven.17
Pieter de Houtman liet een vrouw, Agnies (of Agnes) Frederiksdr., en vier
kinderen na. Uit een acte van de Goudse Weeskamer komen wij iets meer te weten over
de gezinssituatie en het nagelaten vermogen van vader Pieter.18 Behalve de beide zoons
Comelis en Frederick waren er nog twee zusters, namelijk Stijntgcn (of Stijntjc) en
Wijntjen (of Wijntje).
In juli 1583 woonde het gezin van de gebroeders De Houtman in het huis "stacndc
ende gelegen aen de Bottermarckt, naest den Hollantschen thuijn westwaert.19 Deze
Bottcrmarckt (Botermarkt) was het zuidoostelijkc gedeelte van de Markt tussen de Kerk
steeg en de Korte Tiendeweg20
Ruim een jaar later, november 1584, kocht "Agnes Frcderiks, weduwe van wijlen
Pieter Comelisse Houtman, een huis en erve staende ende gelegen op de oostzijde van de
haven, op den hoek van de zijl aan 't Slot, met het erf, daar bezijden aanleggende, soo
breed als de muur van de zijl is, voor de somme 785 gulden".21
Uit het voor zijn kinderen bestemde erfdeel blijkt dat vader Pieter zeker niet
onbemiddeld was. Zij erfden het voor die tijd aanzienlijke bedrag van 600 Carolusgulden
per hoofd en tegoeden in de vorm van zogenaamde los- en lijfrentebrieven. Deze los- en
lijfrentebrieven waren uitgeleende geldbedragen aan de stad Gouda, het Agnietenklooster
en particulieren.22
19 Ibidem.
den Rijn 1979,
70
22Zie bijlage Weesboek. In het SAHM worden twee kwitanties bewaard uit 1592 van Frederick en
Weyntgen de Houtman, wegens ontvangen lijfrenten op het leven van resp. broer en zuster. Gouda,
SAHM, O.A., varia nr. 589.
l8Gouda, SAHM, O.A. Archief Weeskamer, Weesboek 1583-1590, fol. 1-34, mv.nr. 2/14. Zie
bijlage, met dank aan Jan Both, archivaris van Middelhamis, voor de hulp bij de transcriptie van het
zestiende eeuwse manuscript, en aan J. Piepenbroek, medewerker SAHM, die mij op het bestaan
van dit archiefstuk wees.
20Zie bijlage Weesboek,
pp. 123-127.
en A. Scheygrond, Goudsche Straatnamen, Alphen aan
l7Hibben, op.cit. (n.ll), p.263). P.C. Bor, Oorspronk, begin, en vervolgh der Nederlandsche
oorlogen, beroerten, en borgerlijke oneenigheden. Amsterdam 1681,25e boek, p.337.
21 Walvis, op.cit. (n.9), p. 143.
