99
In Gouda kwam de provisionele of voorlopige municipaliteit voor het eerst op 24 ja
nuari 1795 - het eerste jaar van de Bataafse Vrijheid - om 17.00 uur bijeen. Er wa
ren vier leden afwezig. De overigen beantwoordden de vraag of zij de posten die met
zoveel vertrouwen aan hen waren opgedragen aannamen met “ja met uitzondering
van twee burgers: Willem Poel en Aarnout Carlier. Zij weigerden; “en niet tegen
staande alle gedane persuasien bleven [zij] persisteren. Waar op zij dan ook de
vergadering verlieten, en in den kring der Burgerije te rug keerden. ”47 Voor de
twee plaatsen die onbezet bleven werd op 29 januari een soort volksraadpleging ge
houden, waaraan de prinsgezinden niet mochten deelnemen. De vergadering van de
provisionele municipaliteit werd er voor onderbroken en met enig decorum verplaatst
van het stadhuis naar de Sint-Janskerk, waar Frans Guerin en Leonard Venroij
werden gekozen.48
In de Goudse provisionele municipaliteit werden, voordat het besluit werd
genomen om heraldieke tekens van gebouwen te verwijderen, een aantal andere
maatregelen genomen die bedoeld waren om de regenten van het Ancien Régime te
doen vergeten. Een tegen de Oranjes gericht voorbeeld daarvan is, dat de stadsbe
stuurders op 11 februari vonden dat er iets mis was met de schoolboeken. Het werd
taboe verklaard om bijvoorbeeld de Korte Schets der Nederlandschen Historiën49 te
gebruiken, die “zakelijk vertonende gods wondere goedheid onder ‘t bestier der
Oranje Vorsten bewesen aan de 7 verenigde provinsien sedert hare opkomst tot
Willem de 5e etc. en waarin “de Fransche Tijrannij en dergelijke Schadelijke
voorwerpen gebruikt worden. ”50 Aan curatoren werd gelast hiertegen de nodige
maatregelen te nemen en scherp op de uitvoering daarvan toe te zien.
van de vergaderingen van de Municipaliteit. Gouda, SAHM,
47 [Kamerboek 1795] Minuut-notulen
O.A. inv.nr. 221, fol. lr
48 Gouda, SAHM, op.cit. (n.47) fols. 17v en 18r: “Vervolgens de tijd gekomen zynde om ingevolge de
by publicatie gedane oproeping des volks in S’.Jans Kerk wierden de grote Klokken eenige ogen
blikken geluid waar na de municipaliteit geëscorteerd door een detachement vrywilligers te paard en
een gelyk detachement gewapende Burgers te voet in order na de gemelde Kerk vertrokken. Den
presiderende Burger J. Bleuland deed vervolgens een gepaste aanspraak aan de vergaderde meenigte
en stelde hun tot Leden der municipaliteit ter vervulling der open gevalle plaatsen voor de Burgers
Frans Guerin en Leonard Venroij welke goedgekeurd zijnde vervolgens door een daar toe benoemde
commissie wierden afgevraagd off zij die verkiezing aannamen, ‘t welk door dezelven dan ook
wierd geaccepteerd waarvan Kennis aan de Burgerije gegeven zijnde de vergadering voor afgelopen
wierd opgehouden.”
49 Korte schets der Nederlandsche Historiën, zedert heure opkomst tot op Prins Willen V. Beknopt
opgestelt door een liefhebber van den waare vrijheid. Amsterdam ca.17759. Dit boekje van octavo
formaat komt niet voor in de bekende bibliografien en naslagwerken, zoals Buijnsters, de Hele Bi-
blebontse Berg, Kinderen Lazen Kinderen Lezen en Van Doominck.
50 Gouda, SAHM, op.cit. (n.47) fol.34v
