School
Verkeer op de Raam
7
We gaan nu naar een septemberdag in datzelfde nieuwe jaar, mijn eerste school
dag. Het was gebruikelijk datje voor de eerste keer meestal door je moeder naar
school werd gebracht. Verder moest je dan zelf je weg van en naar school vin
den, want anders wasje een moederskindje. Wel gold daarbij de regel datje tus
sen de middag en na school, om vier uur, niet te laat thuis kwam.
Voor mij was dat te laat komen niet zo moeilijk, want op de Raam viel
voor een schooljongen in die tijd veel te beleven. Vooral omdat er zowel door
jongens als door meisjes veel op straat werd gespeeld; het meeste na de middag-
schooltijd, op vrije middagen en in de schoolvakanties. En als je eenmaal op een
echte leerschool zat, hoefde je je niet meer ergens, op een stoepje gezeten, met
flauwe kleuterspelletjes bezig te houden, maar kon je meedoen als je wilde en la
ten zien wat je waard was. Zo leerde je dan ook de Raam, en alles wat daar om
ging, pas echt goed kennen.
Daarbij was het dan wel zo dat het straatverkeer toen nog lang niet zo snel en inten
sief was als nu het geval is. Het voornaamste straatverkeer bestond eigenlijk uit
handkarren, bakfietsen en een soort kruiwagens met alleen maar een bodem en een
hoge achterwand, waarmee je bijvoorbeeld zakken kon vervoeren, en transportfietsen
met voorop een grote mand of een groot rek.
Natuurlijk waren er ook leveranciers die met kar en paard reden en ook de
sleperswagens voor het vervoer van de zware stukken, meestal getrokken door
twee grote bruine paarden met prachtige witte manen. Deze kwamen nog wel eens
over de Raam denderen, waarbij je dan de grond onder de voeten voelde bewegen.
De meeste auto’s die voorbij kwamen waren eigenlijk auto’s van de ge
meente. Daarvan zag je dan de vuilnisauto, waarin de vuilnisbakken werden ge
leegd die door mensen op straat waren gezet, het meeste. Alleen ‘s zomers op
warme dagen had je de sproeiwagen. En die auto’s reden geen van beide hard.
Nou, zo erg lang schijn ik dat niet volgehouden te hebben. En ik weet zelfs
niet meer dat ik door de buurvrouw in mijn eigen bed werd gelegd, naar me later
verteld werd, maar het was wel mijn moeder die me in de morgen wakker maakte.
Ze zag er erg verdrietig uit en vertelde me, nadat ik aangekleed was, dat mijn vader
kort na het begin van het nieuwe jaar in het ziekenhuis gestorven was. Dat was het
begin van een droevige periode voor ons gezin, maar daar wil ik liever niet over
uitweiden.