7 TE
Oogst en consumptie van vogels
Het Zevenhuizense bos in de ia te zestiende eeuw
Bart Ibelings
Dr. Nicolaas Zas dichtte in 1658 over dit Zevenhuizense bos4:
37
Geruime tijd terug publiceerde ik een artikel over het Goudse reigerbos in de
veertiende eeuw (Natura 1996). Daarin werd reeds melding gemaakt van een
soortgelijk bos te Zevenhuizen.1 Nadere gegevens over dit bos zijn in een drietal
rekeningen over de jaren 1573-1575 gevonden (vgl. ook Paul 1996). Van het
vogelbos dat bij het bekende huis ter Duyn behoorde is onlangs een fraaie kaart
opgedoken (ca. 100 x 30 cm., aangekocht door de Universiteit van Amsterdam). De
oorspronkelijke verloren gegane kaart dateert uit 1563/15642 en was blijkens de
tekst in de cartouche vervaardigd door de beroemde kaartmaker Jan (Jansz.)
Potter, gezworen (beëdigd) landmeter (hij was poorter en notaris te Delft en stierf
zeer waarschijnlijk in 1590), maar is overgeleverd in een kopie (van een kopie) uit
1790 (zie weblab.ab-c.nl/vogelvlucht).3 Op onderstaande foto is de kaart te zien.
Hier siet men dat de taege veenen
Geboomt als masten hoogh verleenen,
Dat harde, swaare, quastig eyken
In safte moer den arm uitreyken.
Hier siet men wonderlijk geplant
Het grootste bosch in 't laeghste lant.
Hier siet men eisen, welker tacken
Tweemael des sjaers van reygers, quacken,
Schier door ha er swaer gewigt te scheuren
En naulijx 'hooffd op kunnen beuren
Hier heeft men wit lepelaers
En 't stapelrecht van schollevaers
1 In een groot artikel in NRC(2/2/2011) door Kester Freriks n.a.v. het opduiken van de kaart
worden beide bossen door elkaar gehaald als hij stelt dat in 1357 uit het Zevenhuizense bos
2000 kwakken en 564 reigers werden verkocht; dat zijn gegevens die betrekking hebben op
het Goudse bos.
2 Tussen de poten van de passer die als schaalaanduiding fungeert staat 1564, in de cartouche
staat 1563.
3 Dezelfde kaartmaker maakte kort nadien, in 1566, een hele grote proceskaart van de Rotte,
waarop hij zich landmeter van Rijn-, Delf- en Schieland en het Land van Putten noemde.
Daarop is wel de kerk, maar niet het huis ter Duyn of het bos te Zevenhuizen afgebeeld.
4 Naar de editie bij Unger 1895
