B
jaar
1573
soort
1574
1575
1825 (18x)
1550 (14x)
4975 (38x)
kwakken
300 (3x)
275 (3x)
525 (6x)
39
tabel 1: Totaal aantal verkochte vogels en (koopovereenkomsten)
aalscholvers
DE
Verderop in de rekening volgen de ontvangsten van zekere scho/vers en quacx, die
de ontvanger heeft doen schudden in mei en juli 1573, waarna een lijst met namen
van de kopers volgt met de aantallen en bedragen. Totaal worden in 1573 1825
aalscholvers (Pha/acrocorax carbö) verkocht en 300 kwakken (Nycticorax nyctico-
rax), respectievelijk in achttien en drie koopovereenkomsten (gemiddeld voor beide
soorten per keer dus zo'n honderd exemplaren, zie tabel 1).
Op 24 juli 1573 komt een plotseling einde aan de verkoop van vogels. Soldaten
(Spanjaarden) zijn dan te Zevenhuizen aan het plunderen en hebben de scho/vers
gestolen en de bomen met nesten met geweld afgehouwen. De ontvanger en enke
le helpers hebben '...mit groote naersticheyt ende di/igentie noch zekeren scho/vers
op gheraept'erx verkocht.
Totaal werd ruim 205 pond ontvangen voor de verkoop aan vogels in 1573: aanzien
lijk meer dus dan aan het hout werd verdiend en het dubbele van het genoemde vo-
gelgeld in 1557. In tabel 1 is een overzicht te zien van de verkopen voor dit en de
daaropvolgende twee jaren. De inundatie van het wijde omliggende gebied in ver
band met het ontzet van Leiden in 1574 gebeurde na de vogelvangst dat jaar (zie ta
bel 2). In 1575 waren de aantallen aanzienlijk hoger dan in de beide voorgaande ja
ren, de Spanjaarden, die wel in de buurt waren, werden buiten het ambacht gehou
den. De Van der Duyns zouden intussen al weer terug zijn (Paul 1996).
Sri
DE V6HOLVAAK j
- -"ÏS.-- -
Jdetepeeaar
-
Een plakkaat van het Hof van Holland uit 1554 verbood op
verzoek van meester Jacob van der Duyn uit het bos te Ze
venhuizen reigers, kwakken, petoeren (putoor: Roerdomp,
Botaurus stellaris') of lepelaars (P/ata/ea /eucorodia) te roven
met kooien, touwen, vogeldriften, bogen, bussen (geweren?)
of netten (gedr.: Van Pelt Lechner 1918). Het verbod werd in
1593 en 1608 herhaald en bleek ondanks de omliggende
grachten, vooral als het vroor, nodig. Afkondiging in 1554
vond plaats in Zevenhuizen, Gouda en Rotterdam en plekken
rond het dorp waar het nodig was. De reigers, roerdompen
en lepelaars, in 1554 opgesomd, worden bij de verkoop in de
jaren 1573-1575 niet gevonden. Aalscholvers staan op hun
beurt merkwaardig genoeg niet in het plakkaat van 1554. Op
de genoemde kaart uit 1563 zijn een drietal boerderijen te
zien, juist naast het bos, die genaamd zijn: 'de Quak, de
Scholvaar en de Lepelaar'. De lepelaars werden ook genoemd
in het bovenstaande gegeven van 1521 betreffende het bos uit de leenkamer.
