ASPRO Gotthardtunnel verbindt noord- en zuid-Europa Waddinxveen bouwt te veel flats (ésso) PETROLEUM Bescherming tegen atoomaanvallen II Brieven van lezers.... Behaaglijk warm} 2 'ASPRO's Raiffeisendag Sam Swaap schonk jeugd muziekgenot WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN - DONDERDAG 19 OKTOBER 1961 PAGINA 3 Negentig jaar geleden was er een papieren begin Niet alleen voor de ontwikkeling van het verkeer in Zwitserland zelf was de ingebruikneming van de Gotthardspoorweg op 1 juni 1882 een gebeurtenis van grote betekenis. Ook in het Europese verkeersnet was 75 jaar geleden een duidelijke verbetering merkbaar, doordat de landen van het west-europese noorden na de doorboring van de Alpen op een centraal punt een rechtstreekse verbinding met Italië kregen. Reeds in het midden van de 19e eeuw, toen Zwïftserland aan de vorming van een spoorwegnet begon, ging de belangstelling van de verkeersdeskundigen uit naar het ontwerpen van een noord- zuidverbinding door de Alpen. Men dacht aanvankelijk aan een spoorlijn van het Bodenmeer langs de Rijn naar Graubundner Alpen en de Noord-Italiaanse meren. Toch werd van Bazel en Luzem uitgaande sedert de vijftiger jaren voor een Gotthardspoorweg gepleit, waarbij men zich echter van de moeilijke aanleg van deze spoorlijn terdege bewust was. Een Gotthard-comité begon in 1861 te onderhandelen met het toenmalige koninkrijk Sardinië; de Oost- Franse Spoorwegen waren reeds voor het plan gewonnen. Nadat Italië een eenheidsstaat was geworden, sprak ook de Noord- Duitse Bond zich, evenals zijn zui delijke partner, voor het Gotthard- plan uit. Aan een conferentie, op 15 september 1869 door de Zwitserse Bondsstaat te Bern bijeengeroepen, namen behalve Zwitserland en Italië, de Noord-Duitse Bond, Baden en later ook Wurttemberg deel. Bij die gelegenheid werden de richt lijnen voor een staatsverdrag vast gelegd. Hoezeer daarbij ook de politiek een rol speelde, blijkt dui delijk uit een toespraak van Bis marck op 27 mei 1870, waarin hij het deelnemen van Duitsland aan de bouw motiveerde. De politieke belangen schenen voor hem reden te zijn „tussen Duitsland en Italië een verbinding tot stand te brengen die alleen van het neutrale Zwit serland afhankelijk was en niet in het bezit van een der grote Europe se machten". Nadat de Duits-Franse oorlog weliswaar de voorbereidingen onderbroken had, daarentegen in Zwitserland vooral dank zij het initiatief van Dr. Alfred Escher, president van de „Schweizerische Nordostbahn" intensief aan de op lossing van de financiële en tech nische moeilijkheden verder ge werkt was, konden op 1 november 1871 de statuten van de Gotthard spoorwegmaatschappij gepubliceerd worden. In 1872 werd aan de bouw van de baanvakken ter weerszijde van de Gotthard en aan het boren van de tunnel op meer dan 1100 meter boven de zeespiegel begon nen. Reeds in 1874 werd Lugano op het Italiaanse spoorwegnet aange sloten. Toen de oorspronkelijke kostenberekening na de eerste ja ren arbeid veel te laag bleek, ver hoogden de drie betrokken landen hun subsidies aanzienlijk. Voor het tevens gereduceerde bouwprogram ma werd een benodigd kapitaal van 227 miljoen Zwitserse francs vast gesteld, waarvan de helft door sub sidies bijeengebracht werd. Moeilijkheden Het geluid der eerste ontploffingen van de springstoffen voor het door boren van de Gotthard klonk over de hele wereld. Men volgde met niet minder belangstelling het ver loop van het werk, dan die welke men kort tevoren voor de aanleg van beide kanten van de Gotthard De gestadige voortgang van het werk, ondanks de toenemende moei lijkheden van technische en finan ciële aard, hield de lezers van alle kranten ter wereld in zijn ban. Een vaardige tekenaar uit Baden maak te tekeningen van de werkzaamhe den en van de arbeiders en zond deze aan geillustreerde tijdschriften in het buitenland. De fantasie der tijdgenoten vond gretig voedsel in de gedachte, dat voor de spoorlijn door de Alpen een tuimel van 15 km lengte en vele andere, deels langzaam in grote bochten stijgende tunnels nodig waren. Bijna een derde van de hele spoorlijn moest onderaards gemaakt worden; over onstuimige bergbeken, diepe kloven en de rivieren Reuss en Ticino moesten bruggen en viaducten komen. De aandeelhouders der Gott hardspoorweg hadden echter geen reden tot lachen, want de interna tionale crisis der zeventiger jaren veroorzaakte grote koersverliezen en men begon aan de resultaten der geweldige onderneming te twijfelen. Ruim zeventig tunnels Des te prettiger was op zondag 29 februari 1880 het bericht, dat de van beide kanten van de Gotthard uitgeboorde gangen elkaar getroffen hadden. Enkele dagen later konden de officiële gasten door de met on gelooflijke moeite gebouwde tunnel rijden. Op 23 mei 1882 volgde de feestelijke inwijding van de Got thardspoorweg in aanwezighei4 van delegaties der drie landen en op 1 juni van hetzelfde jaar werd hij voor het doorgaande verkeer geo pend. De feestelijkheden vonden in Luzern, het officiële beginpunt der spoorlijn, en m Milaan plaats. Reeds spoedig na de opening traden de geweldige voordelen van de door boring der Alpen voor het interna tionale verkeer duidelijk aan het licht. De rijtijd werd aanmerkelijk bekort en de reis confortabeler ge maakt, het goederenverkeer ver eenvoudigd en bespoedigd. Het hele 226 km lange traject van Luzern naar Chiasso. telt 74 tunnels en galerijen en 65 bruggen en viaduc ten, zodat deze bijna geheel dubbel- sporige lijn gerust als het meest grootse technische werk van het Europese spoorwegnet kan worden beschouwd. Toen de Gotthardspoor weg in het jaar 1909 onder beheer der Zwitserse Bondsspoorwegèn kwam, werden de vroegere staats verdragen door een nieuw tussen Zwitserland, Duitsland en Italië vervangen. Beroemdste verkeersader De rechtstreekse noord-zuidverbin ding door de Gotthard, waaraan nog steeds talrijke technische ver beteringen worden aangebracht, is een van de economisch belangrijk ste en wat het landschap betreft beroemdste verkeersaders van Eu ropa. Zij verbindt door het centrale massief der Alphen de uitgestrekte spoorwegnetten van West-Duitsland Nederland, België en Noord-Frank rijk langs de kortste route met die van Italië. Daarbij voert zij door streken die tot de machtigste van Zwitserland behoren. Steeds weer bewonderen de Gotthardreizigers de verrassende overgang van de ro mantiek van het land ten noorden der Alphen met die van het warme Tessinese landschap. Jaarverslag van de Rijksdienst voor het Nationale plan In het dezer dagen gepubliceerde jaarverslag van de Rijksdienst voor het Nationale Plan wordt opgemerkt, dat door de gedecentraliseerde groei van een groot aantal plattelandskernen het gevaar ontstaat, dat langzamerhand hele gebieden een suburb (voorstad)-karakter gaan krijgen. De wijkjes, die bij deze tot voor kort nog agrarische dorpen verrijzen dragen een halfstedelijk karakter, soms zelf weer met etagebouw. Zo heeft Waddinxveen, aldus het jaarverslag, in 1960 voor het eerst flats gebouwd tot een aantal van ongeveer vijftig procent van het gebouwde woningcontingent; Zoetermeer, dat al eerder, met meergezinshuizen begon, bouwde in 1960 ongeveer 64 procent van de woningen in deze bouwvorm. Op een beperkt gebied als 't reeds verstedelijkte westen, zo gaat het verslag verder, liggen de ruimtelij ke bezwaren van een dergelijke ontwikkeling al bijzonder duidelijk. Natuurlijk een oliehaard gestookt met, ^gesiooKt met... VrCft) unnirra MEER WARMTE MINDER ROET ZUINIGER OLIEHANDEL G. P. LANIMERS Noordeinde 70 Waddinxveen Niets verkleint de schaal van het land zo sterk en wekt zozeer de suggestie dat het land „vol" is, als een wijdversperde half stedelijke be bouwing. Voor het behoud van de spanning, van de differentiatie tus sen stad en land is het enerzijds dringend nodig om de bovenom schreven ontwikkeling door streek- en uitbreidingsplannen in goede banen te leiden en te grote ver spreiding van de bebouwing te voorkomen, terwijl anderzijds de zorg voor goede en aantrekkelijke stedelijke woonvormen in de nieu we stadswijken een urgente zaak van groot belang is. Snelle ontwikkeling In het jaarverslag van de Rijks dienst voor het Nationale Plan wordt ook aandacht geschon ken aan de naar verhouding gerin ge groei van de grote steden met de daartegenover sterke ontwikke ling van de randgemeenten onder de invloed van de motorisering en de drang tot buiten wonen. De groei van de landelijke gemeenten in de Randstad verloopt thans wel bij zonder snel. Bovendien worden er plattelandskernen in betrokken, die in het geheel niet dicht bij de rand van de stedelijke bebouwing lig gen. De ontwikkeling springt als het ware over een agrarische strook heen. Glastuinbouw Ten aanzien van de tuinbouw wordt in het jaarverslag opgemerkt, dat de positie van de tuinbouw onder glas, met name in het Westen, in toenemende mate de aandacht vraagt. De ontwikkeling van de glastuinbouw gaat hier zeer snel en heeft mede door zijn omvang zo'n specifieke invloed op de ruim telijke structuur van dit toch al „volle" landsdeel, dat bij verschil lende streek- en uitbreidingsplan nen de vraag actueel wordt, of ook de tuinbouwvestiging hier niet door planologische bestemmingen moet worden geleid. Gezien het unieke vestigingsmilieu, dat de tuinbouw in het westen heeft, zal het echter zaak zijn daarbij naar een zo ruim mogelijke armslag voor de tuin bouw te streven. Vergunning voor bouw aan Pr. Beatrixlaan Voor de bouw van 37 eengezins woningen en 26 garages aan de Pr. Beatrixlaan tussen rioolwaterzuive ring en Uloschool is dezer dagen de goedkeuring ontvangen. De huizen worden gebouwd door de fa. P. Rehorst. In verband met de bouw wordt op het ogenblik het betrok ken stuk weiland bouwrijp gemaakt waartoe de Prinses Beatrixlaan tij delijk voor het verkeer is afgeslo ten. Bescherm U tegen «i j Als u zich maar even rillerig of onprettig voelt: J EZER DAGEN is ook in Waddinxveen huis aan huis ver spreid een rood boekje onder de titel: „Toelichting op de wenken voor bescherming van uw gezin en uzelf". Het betreft hier een vervolg op de onlangs verspreide brochures inzake zelfbescherming in oorlogstijd. We hebben al eerder geschreven, dat het niet plezierig is over deze zaken te lezen. We hopen, dat we voor een oorlog blijven gespaard, maar het zou van weinig realiteit getuigen, indien we een struisvogelpolitiek voerden. De door de Bescherming Be volking verspreide brochures en de daarop gevolgde toelichting willen ons in ieder geval de weg wijzen naar de mogelijke wijzen van zelfbescherming. Het rode boekje spreekt in het kort over luchtaanvallen met verschillende typen conventionele wapens. Zeer uitvoerig gaat men echter in op de kernwapens met hun lichtflits, hittestraling en luchtdruk, maar bovenal met hun gevaarlijke radio-actieve straling en de daarop volgende radio-actieve neerslag. Tegen de gevolgen van een explosie van een kernwapen kan men zich beschermen, mits we er niet te dicht bij zijn, zegt de toelichting. In dit verband wordt erop gewezen, dat aan evacu atie van bevolkingsgroepen niet wordt gedacht, tenzij het be slist noodzakelijk is. Voor die gevallen zijn er plannen gereed en vinden we in de toelichting een overzicht wat ons staat te doen en welke voorbereidingen voor een eventuele evacuatie gewenst zijn. Nadrukkelijk wordt gesteld nimmer op eigen houtje te gaan vertrekken. Op welke wijze men zich zoveel mogelijk tegen radioactieve straling in huis kan beschermen geeft de toelichting duidelijk aan. In ieder geval zo ver mogelijk van de buitenmuren en niet in de nabijheid van ramen. Nuttig zijn de lijstjes in de toe lichting opgenomen, die ons vertellen wat de uitrusting van onze mogelijke schuilgelegenheid in huis moet zijn, hoe we een voedselvoorraad kunnen aanleggen voor een week, die is beveiligd tegen radio-actieve straling, enz. Wanneer er nog vragen zijn, waarop dë toelichting geen antwoord geeft, kan men de blokwachter van de Bescherming Bevolking - hun adressen in Waddinxveen publiceerden we reeds - om raad vragen of informaties inwinnen bij het gemeentehuis. Daar kunt U ook terecht, indien U deze week de rode toelichting nog niet in de brievenbus hebt gevonden. En bewaar de toe lichting, evenals de eerder ontvangen wenken, op een plaats, waar ze niet verloren raken en gemakkelijk te vinden zijn.' Vervuiling Gaarne vraag ik enige aandacht in uw blad voor een reactie op de stuk ken (ernstige vervuiling in onze gemeente). De schrijver van deze stukjes gaat in (zijn overigens lof waardig streven naar een schone gemeente) zich zozeer te buiten in het afkeuren van daden van bewo ners van bijvoorb. Bomenwijk en zelfs de politie krijgt een veeg. Over het onderwerp vuil storten. Verschillende bewoners en lezers zijn daarover zeer gebelgd. Want geachte schrijver. Weet u wel, dat die mensen eerder een loftuiging, dan een afkeuring hadden ver wacht.. De zaak is immers als volgt: De meeste van die bewoners heb ben een tuintje bij hun huis, het welk zij op hun vrije zaterdag ge wend zijn op te knappen. Deze kar weitjes geven afval zoals ligustrum takjes, evenwel dode takken of ga zongras en onkruidvuil. Als nette burgers verzamelen zij dat in zakken, en brengen dit op een daartoe door de gemeente zelf gebruikte plaats bv. Sniepwegtun- nel zowel bij dag als avond al naar gelang dat dit hun uitkomt en geenszins verstolen alsof zij iets kwalijks doen. Als daarbij soms ook schooljongens worden ingeschakeld kan ik daarin met de beste wil der wereld niets kwalijks in vinden. In tegendeel Maar is het zelfs aan te bevelen kinderen al vroeg karweit jes op te dragen want daarin zit een grote opvoedkundige waarde. Naar mijn gevoelens ware het be ter geweest deze goede burgers eens te prijzen voor hun nuttige vrije tijdsbesteding inplaats van er op aan te dringen om hun op kos ten te jagen met extra vuilnisem mers voor nota bene enkele keren per jaar wat tuinafval. Ik zelf zie dagelijks deze meer genoemde stort plaats en moet zeggen dat u bij herhaling ten onrechte gesproken heeft van huisvuil, het is steeds in hoofdzaak takken en tuinafval. Hopende hierdoor ook eens de goe de zijde van deze zaak te hebben belicht. J. v. d. Berg. Wij zijn van mening dut ook tuin afval gedeponeerd op door brief schrijver genoemde plaats weinig aantrekkelijk is. Dat gemeente lijke diensten hierin zelf het voorbeeld hebben gegeven is al leen maar jammer te noemen. Aan de rand van een fraai spoirb- velden- en parkcomplex is een vuilstortplaats al of niet alleen voor tuinvuil, geen visitekaartje temeer daar deze is gelegen langs een spoorlijn en een weg, die steeds meer een rol gaat spelen als toegangsweg tot de gemeen te. Wij zouden in onze publika- ties niet zo hoog van de toren hebben geblazen, ware het niet, dat de aanwezigheid van tuinaf val voor tal van bewoners wel degelijk aanleiding is geweest ook ander huisvuil ter plaatse te de poneren. Meermalen viel ons oog op oude matrassen, afgedankte stoelen, stapels kranten, tuin slang, opengescheurde kapok kussens, schillen, blikjes, puin enz. Helaas wordt in deze be paalde gevallen door ouderen wel degelijk misbruik gemaakt van kinderen om vuil te gaan storten, omdat men het zelf niet durft. Overigens zijn de vuilho- pen soms zo omvangrijk, dat mensen die hun langs de spoor lijn gelegen tuintjes willen gaan bewerken, moeite hebben er met de fiets of bromfiets langs te ko men. Red. Historisch triplex Kortgeleden was ik op bezoek bij een familielid in Den Haag en die toonde me een oud paneeltje wat dienst had gedaan voor bescher ming van een spiegel in een buf fet, wat door ouderdom in aan merking kwam voor de sloop. Op dat stukje triplex stond met potlood geschreven: „D. Degen- hardt, schilder te Waddinxveen, bij Gouda, oud 51 jaar, geboren in het jaar 1869, knecht bij de N.V. Stoommeubelfabriek, voorheen A. Kempkes en Co." Dit buffet was ruim 40 jaar gele den door een familielid aangekocht. Dit alles is wel geen groot nieuws, maar daar ik dit bewuste stukje triplex maar mee naar huis heb genomen, vond ik het toch wel aar dig, om te vermelden, dat het na ruim 40 jaar weer terug is op Wad dinxveen. Met de meeste hoogachting. H. G. W. Altorf. T extielsluiting Donderdag 12 oktober jl. behan delde de Waddinxveense Gemeen teraad o.a. de vraag van H.VH. Tex tiel en Woninginrichters, om voor hun branche tot een woensdagmid dagsluiting over te gaan. Met verbazing moesten de aanwe zige winkeliers vernemen dat de meerderheid van de gemeenteraads leden meende hier niet mede ak koord te kunnen gaan. Met gegronde verbazing hoorden de heren dit aan, omdat de aanvrage door elf van de twaalf hier wo- Aan de koude, winterige oever van het Titica-meer, 4000 meter hoog in de Andes, is niet lang geleden het oude Peruviaanse stadje Puno met een sprong uit een eeuwenlange ar moede en achterstand midden in de 20ste eeuw terechtgekomen - dank zij een wonder van eigen hand. Zo begint een boeiend artikel in een bekend Amerikaans blad. En het wonder? Dat" was niet meer of min der dan de stichting van een onder linge spaar- en leenbank volgens de beginselen van Raiffeisen. Door het onvermoeid en belangeloos werken van een handvol mensen heeft men de verarmde bevolking tot sparen gebracht en daarmede kredietmoge lijkheden geschapen ter ontwikke ling van de gemeenschap. Het opvallende resultaat van dit initiatief had tot gevolg dat binnen zes jaar tijds het voorbeeld van Puno in tal van plaatsen werd na gevolgd. Dit is zeer in het kort een moderne herhaling van de geschie denis die in 1849 begon met de stichting van de eerste onderlinge spaar- en leenbank door burge meester F. W. Raiffeisen. Zijn voorbeeld werd overal ter we reld nagevolgd en jaarlijks wordt met een internationale Raiff eisen - dag hulde gebracht aan de grond- legger.Van 1898 tot heden hebben bijna anderhalf miljoen spaarders in ons land him spaargeld toever trouwd aan 700 Raiffeisenbanken en boerenleenbanken verenigd in de Coöperatieve Centrale Raiffei- senbank te Utrecht. Het totaal be spaarde bedrag is nu gestegen tot ruim 2800 miljoen gulden. Van daag 19 oktober, zullen de Raiffeisenbanken-boerenleenbanken hun deuren wijd open zetten om 'n ieder in de gelegenheid te stellen mede te werken aan de Raiffeisen- herdenking, die ingezet wordt met een spaarweek voor iedereen. En vele miljoenen mensen elders ter wereld maakten eveneens hun feestelijke gang naar de spaarbank als hulde aan Raiffeisen, die die tot lijfspreuk had „Eén voor al len, allen voor één. Na het succesvolle concert van het West-Nederlands Symfonie Orkest vorige week voor de volwassenen, heeft de Waddinxveense school jeugd maandagmiddag kunnen ge nieten van een klassieke muziekuit voering door dit orkest onder lei ding van de een dag daarvoor 74 jaar geworden dirigent Sam Swaap. Niet minder dan 440 schoolkinde ren van alle plaatselijke scholen woonden het concert in het Geref. Verenigingsgebouw bij. In een welkomstwoord zeide bur gemeester C. A. van der Hooft, dat misschien in de toekomst voor deze concerten het Hervormd Vereni gingsgebouw beschikbaar kan ko men. Mogelijk zal men in samen werking met scholen uit omliggen de gemeenten dan kunnen komen tot twee jeugdconcerten. Twee scholen waren slechts verte genwoordigd bij dit muzikale ge beuren voor de jeugd. Terwijl men het gemiddeld aantal leerlingen per school in het verenigingsgebouw op veertig kon schatten sloegen de Openbare Jan Ligthartschool en de Ned. Herv. Rehobothschool met respectievelijk 4 en 2 deelnemende leerlingen wel een pover figuur. Aafn de toegangsprijs van slechts twee kwartjes kan dit niet hebben gelegen. Aan het slot van het concert boden twee der jeugdige toehoorders diri gent Sam Swaap, die op de hem bekende wijze voor de nodige uit leg bij de muziek had gezorgd, een bos bloemen aan. Een dankwoord werd gesproken door de heer W. Jongeneel, die namens de gemeente het concert had bijgewoond. Bur gemeester Van der Hooft moest na zijn welkomsttoespraak in verband met andere bezigheden verder ver stek laten gaan. Ter gelegenheid van zijn 74ste ver jaardag op zondag jl. heeft het ge meentebestuur de bejaarde maar nog vitale dirigent een gelukstele gram gezonden. nende winkeliers was ondertekend. Waarbij nog vermeld dient te wor den dat de kamer van koophandel en van fabrieken, meende, niet af wijzend te mogen beschikken. Hier kan natuurlijk niet van wille keur worden gesproken, maar de winkeliers vragen zich toch af, of een winkelier him vrijheid op deze wijze mag beknotten. Vanzelfsprekend hopen en winke liers en personeel, nog op een fiat in een niet verre toekomst. Enige winkeliers. (B. en W. hebben hun voorstel te ruggenomen en laten het thans in principe nu aan de middenstanders over de basis van vrijwilligheid een andere oplossing te zoeken. Van Oosten (zie raadsverslag) wees met recht op het bezwaar, dat de gemeenteraad werd gemengd in on derlinge problemen van de midden stand. Red.)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Weekblad voor Waddinxveen | 1961 | | pagina 3