suikerbeesten
en
Het komt op de laatste dagen
Sinterklaas is voor de banketbakkers
kerstdagen
De Is en de J‘s hoeven
8 uur
speeltijd
aan
gemakkelijker dan de
niet meer jaloers te zijn
Banket, marsepein,
taai-taai zijn ouder^dan U denkt
zal het weer zover zjjn. Weer een Sinterklaas
feest voor de miljoenen kinderen van Nederland,
die zóveel cadeautjes zullen krjjgen, dat ze niet weten
wat het eerst uitgepakt. Ofschoon de ouderen niet ver
geten worden bljjft Sint Nicolaas toch een kinderfeest.
Dat is altijd al zo geweest en dat zal ook wel zo bljj-
ven. Men hoeft maar naar de in verrukking opgeheven
gezichtjes van de kinderen op het schilderjj van Jan
Steen te kijken om te weten dat er nog niets veranderd
is. Of toch? De kinderen van de schilderjjen van Jan
Steen waren waarschijnlijk met heel wat minder ge
lukkig dan hun leeftijdgenootjes van nu. Men kende
ten tjjde van de beroemde Oud-Hollandse portretschil
der geen speelgoed, althans niet in de hoeveelheid, die
PHILIPS
4-sporen
bandrecorder
I
Keus van onze voorouders gemakkelijker
Culinair Historisch Museum
onder banketbakkersschool
voor Sinterklaas
PRACHTIGE
REPRODUCTIES
Jeugd Zevenhuizen
trotseert koude
Van Houten vindt de oplossing
Sint Nicolaas
4587-
Suikerbeesten
Boekh. Veldwijk
Voor a
Baby
APPARATEN
oorhangers en hoorbrillen
g^Optiek
Taai-Taai
Banketletter
Marsepein
mr. opticien j. grit
contactlensspecialist
hoortoestelpracticus
h.v. fovea centralis
s:
Pagina 5
Jtraks
el
£1'-
5
ft® ff
BRILLEN
BRILETUTS
CONTACTLENS-
ETUI'S
HOOR-
PRISMAKIJKERS
MICROSCOPEN
LOUPEN
LEESGLAZEN
BAROMETERS
HYGROMETERS
THERMO
METERS
5?
Ontdekking
Beweging
Bladerdeegmachine
Bereiding
voord©
Persononeelsgebrek
WEEKBLAD VOOR WADDINXVEEN/HOLLANDS HART - DONDERDAG 25 NOVEMBER 1965
het feit dat zjjn naam
~s
fu'IITXriT
MODERNE KUNSTKAARTEN
PHILIPS
voor
psasïXïïïxssR«ff
Passage, Waddinxveen
de grote warenhuizen ons thans presenteren. Nee, de
keus van onze voorouders was wel iets gemakkeiijker
dan de onze. Men kon het zich in die dagen ook niet
veroorloven grote bedragen aan het feest te besteden.
De presentjes bleven beperkt tot wat suikergoed, mar
sepein, taai-taai, speculaas en voor de ouderen was er
de banketletter.
Wat is eigenlijk de oorsprong van die eeuwenoude
banketbakkersproducten, die nu zo’n grote populariteit
genieten? Om dat aan de weet te komen zijn we eens
gaan praten met de directeur/archivaris van het Culi
nair Historisch Museum in Amsterdam, de heer D. Bar
neveld.
K. TIENDEWEG 12 - GOUDA
Telefoon 3033
(7 huizen vanaf de Markt)
Kleiweg 108 - Tel. 6033
(naast Kleiwegbrug)
’s Maandags zijn de Opticiens
de gehele dag gesloten.
GOUDA: Markt 5, tel. (0 1820) 6465
Gouwe 5, tel. (0 1820) 35 66
WADDINXVEEN
Passage 133, tel. (01828) 3003
POEDER - CREME - OLIE - ZEEP
Voor
NUTTIGE GESCHENKEN
en andere toebehoren
COMBINATIES VAN
BAROMETERS
THERMOMETERS
en HYGROMETERS
Het is voorgekomen dat tijdens
„eene twist Claes den Warmoezier de
waerdt van ’t Swarte Paert me eene
taayvryer een gat in de kop sloeg”.
Dat gebeurde nadat Claes enkele
slaapmutsjes op het welzijn van de
goede Sint had gedronken en omdat
„hy geene duyten op sack” had maar
met een taaipop betaalde. Claes den
Warmoezier moest daarvoor een
week op water en brood en kon bo
vendien nog een dag aan de schand
paal staan.
Het was Coenraad Johannes van
Houten die in het begin van de 19e
eeuw chocola ontdekte. Al experi
menterend in de fabriek van zijn va
der deed hij de geweldige uitvinding
van het oplosbare cacaopoeder. Op 4
april 1828 kreeg hij patent toegewe
zen.
Het bereiden van chocola begon
echter pas dertig jaar later grote
vormen aan te nemen. Eerst in 1890
ging men er toe over allerlei figuren
uit chocola te vervaardigen. Al spoe
dig volgde men het voorbeeld van de
bakkers met hun banketletters en
nog voor de twintigste eeuw aanbrak
was het geven van chocoladeletters
met Sint Nicolaas volop in zwang.
Van Houten en Zoon heeft zijn fa
brieken staan in Medemblik, waar al
in april wordt begonnen met de pro
ductie van chocoladeletters. Zo’n
vroege start is beslist noodzakelijk
om de jaarlijkse productie van acht
tien miljoen letters te kunnen halen.
De groothandel krijgt zijn bestellin
gen dan in augustus en september,
terwijl deze het op zijn beurt weer
in oktober en november over de de-
tiallisten distribueert.
WADDINXVEEN Als straks de huiskamers weer vol liggen met pak
papier en de miljoenen kinderen van Nederland met verrukte blikken het
zojuist van de goede sint ontvangen snoep- en speelgoed zitten te bewonde
ren, dan wissen de banketbakkers, voor wie evenals voor zovele anderen de
Sint Nicolaas een topdag is, zich het zweet van het voorhoofd. Niet dat er dan
geen werk meer zou zjjn, want binnen enkele weken is het dan weer Kerst
mis en Nieuwjaar. Maar een ogenblik adempauze is er toch wel.
We zijn eens een praatje gaan maken met de banketbakkers van Wad
dinxveen om wat meer aan de weet te komen over de extra-werkzaamheden
die de Sinterklaasviering hen bezorgen. Het was ons helaas onmogelijk om
alle bakkers van Waddinxveen een bezoek te brengen, zodat we een selectie
hebben moeten toepassen.
na nieuwjaar. Het zal in de dagen
voor december best druk worden in
de winkel. De Passage is feestelijk
verlicht en dat trekt altiid klanten.
„In ons archief kunnen we wat be
treft de banketletters teruggaan tot
1750. Dan horen we het eerst van
een zekere bakker Van den Brenk in
Amsterdam, die het spijs introdu
ceert. Spijs is een mengsel van ge
malen amandelen en suiker, verhou
ding fifty-fifty,” vertelt de heer Bar
neveld, die zó met de banketbakkerij
verweven is, dat hij geen boeken no
dig heeft om naar de juiste feiten te
zoeken.
De korst van de banketletters be
stond al veel langer, men vermoedt
zelfs al bij de Romeinen. De eerste
banketletter had de vorm van een
soort rookworst, of hoefijzer met
omgebogen uiteinden. Pas veel later
ontstond het alfabet. Bakker Van den
Brenk bracht zijn uitvinding net
voor 5 december en zodoende is men
het altijd als Sint Nicolaasgebak blij
ven beschouwen.
Banket is een typisch Nederlands
product. De scheiding is zelfs zo
scherp dat men het in België al niet
meer aantreft. Over het ontstaan van
het alfabet in banket tast men in het
duister.
Het verhaal gaat dat aan het begin
van de negentiende eeuw een jonge
man bij een bakker een banketletter
in de vorm van een M bestelde. Hij
wilde die aan zijn meisje (Marijke)
geven als Sint Nicolaasgeschenk. Dat
bracht de bakker op een idee en in
de daarop volgende jaren namen de
banketletters een geweldige vlucht,
die tot op de huidige dag is voort
gezet.
Toch kende men al vroeg suiker.
Het was Alexander de Grote die het
tijdens zijn veldtocht door Perzië
uit Indië meebracht. Dat was uiter
aard rietsuiker. Het heeft bijzonder
lang geduurd voordat de suiker zijn
triomftocht over de wereld kon gaan
maken. In oude kronieken heeft men
kunnen terugvinden dat de edellie
den, die in Düsseldorf een feest van
de hertog van Gelre meemaakten,
stomverbaasd waren bij het aan
schouwen van suiker. Ofschoon zij in
de gelegenheid werden gesteld te
proeven, durfden slechts enkele hel
den zich aan die ’blancke suycker’ te
wagen.
Omstreeks 1480 komt de omme
keer. Tot dan was suiker slechts ver
krijgbaar geweest bij de apothekers,
die het voor het lieve prijsje van
24,80 per pond verkochten. Deze
prijs heeft men in de boeken van
een apotheker in Amsterdam terug
kunnen vinden. Aan een omrekening
in tegenwoordige guldens heeft men
zich niet durven wagen.
Na 1480 krijgen de bakkers de be
schikking over suiker, eerst nog aar
zelend maar allengs meer gaan zij er
gebruik van maken. De honing werd
steeds meer verdrongen. De suiker
beestencultuur kwam ten tijde van
de 80-jarige oorlog.
De streng Calvinistische burge
meester Tulp van Amsterdam gebood
in 1630 aan een banketbakker een
’naakt’ suikerbeest uit het raam te
verwijderen. De man werd beboet
omdat hij zich meer dan onkies had
gedragen door het etaleren van on
geklede dierfiguren.
Suikerbeesten, borstplaat en room
borstplaat worden gemaakt van ge
kookte suiker eventueel met een
kleurstof. Bij roomborstplaat wordt
er nog slagroom aan toegevoegd. De
laatste jaren ziet men steeds minder
suikerbeesten. „Ik vind dat bijzonder
jammer,” zegt de heer Barneveld er
van. „Vroeger moest ik nog wel eens
van die enorme figuren uit de vor
men halen. Dat was een hele toer,
hoor. Meestal deed de baas het liever
zelf en dan maakte hij ook nog dik
wijls brokken.”
volle toeren om al zijn klanten met
Sint Nicolaas tevreden te kunnen
stellen. „Alles komt bjj ons op de
laatste dagen aan,” zegt hij, „Maar
de suikerbeesten, marsepein en cho
coladeletters kunnen best wat eerder
gemaakt worden.” Zo zijn de choco
ladeletters aan het eind van de vo
rige maand gegoten.
Opvallend is dat Van de Berg niet
alleen zelf chocoladeletters maakt,
maar daarin ook nog de grootste om
zet haalt. Bij hem is veel minder
vraag naar de fabrieksletters dan bij
zijn collega’s. Een week geleden
kwamen de laatse suikerbeesten uit
de vormen en aan het marsepein
wordt nog volop gewerkt.
„De vraag naar speculaas begint
ongeveer half september,” zegt Van
den Berg, „Je zou kunnen zeggen dat
dan voor ons de eerste drukte be
gint.” Die drukte houdt dan aan tot
Taai-taai is onder de benaming
honingkoeken al duizenden jaren
Voortreffelijke opname en weer
gave.
rechtigheden ontdaan. Men vindt in
de zakken en tussen de bonen de
meest vreemde zaken, zoals messen,
stenen, koralen en soms zelfs geld.
Dan volgt het pellen en het breken
van de noten. De schil wordt door de
farmaceutische industrie weer ge
bruikt voor de vervaardiging van
theobromine.
De gebroken cacaobonen worden
vervolgens gebrand en gemalen. Dat
malen gebeurd met metalen walsen,
die worden verhit, waardoor de bo
ter in de cacao smelt en een breiach
tige massa wordt overgehouden. Een
temperatuur van 34 graden Celcius
moet gehandhaafd blijven om te
voorkomen dat de substantie stolt.
De cacaobrei wordt vervolgens in
een geweldige mixer gemengd met
de andere ingrediënten. Al naar ge
lang de gewenste smaak voegt men
daarbij de diverse delen melk, sui
ker, caramel, sinaasappelsap, enzo
voorts. Het gehele productieproces
verloopt bij Van Houten volautoma
tisch. Alles wordt geregeld vanuit
centrale controle-panelen.
Gedurende 72 uur wordt de choco
lade nu in beweging gehouden, dan
wordt het door een temperende ma
chine geleid, die er voor zorg draagt,
dat de chocolade in vloeibare toe
stand blijft. Hierna wordt de choco
lade in plastic of metelane mallen
gegoten. Over de lopende band glij
den eindeloze rijen A’s, B’s, C’s. en
zovoorts door koeltunnels naar de
verpakkingmachines.
Men vervaardigd de letters van
het alfabet niet per serie maar per
soort. Zodra de productie van de A’s
dus beëindigd is, verandert men de
mallen en komen de B’s aan de
beurt.
Het ene jaar is er voor bepaalde
letters meer belangstelling dan voor
de andere. Van Houten moet bij
voorbeeld elk jaar zorgen dat de
productie aan de op dat moment in
zwang zijnde namenmode is aange
past. Zo had men tot voor kort een
voorkeur voor Franse namen, terwijl
op dit moment de Deense namen
Eric en Karen erg in trek zijn.
Goede chocoladeletters kunnen
voor jaren bewaard blijven, als ze
tenminste bewaard worden op een
koele en droge plaats.
Het eeuwenoude banketbakkersvak
is jaren achtereen achterop gebleven
bij de moderne ontwikkelingen. De
laatste jaren kan men echter van
enige automatisering in de banket
bakkerij spreken. De heer D. A. de
Vlaam, die zjjn zaak aan de Oranje-
laan heeft, liet ons vol trots zjjn
nieuwe volautomatische bladerdeeg
machine zien.
Deze machine maakt het deeg voor
bijvoorbeeld de korst van de boter
letters. De kwaliteit van het deeg is
er eerder op vooruit dan achteruit
gegaan en bovendien geeft de ma
chine een enorme tijdsbesparing.
„Alles komt bij ons op de laatste
twee, hooguit drie dagen aan,” zegt
bakker De Vlaam, „Ik zou wel graag
willen dat de mensen een beetje
vroeger bestelden, zodat wij een be
hoorlijke planning kunnen maken.”
Het marsepein kan al wat eerder
gemaakt worden, maar met de spe
culaas en de boterletters moet ge
wacht worden. „Veel van de boterlet
ters die ik maak - banketletters
maak ik niet - gaan naar de fabrie
ken. Wat mij zo opvalt is dat ze daar
nooit vragen naar een prijs. Ze wil
len allemaal het beste en als het kan
zo vers mogelijk.”
De bestellingen van de grote Wad-
dinxveense bedrijven komen geluk
kig wel vroeg genoeg binnen, zodat
bakker De Vlaam wat dat betreft
vast berekeningen kan gaan maken.
Voor dit jaar verwacht hij een
omzet van zo’n dertien- a veertien
honderd stuks.
Taai-taai en chocoladeletters maakt
hij niet zelf meer en de suikerbees-
log, toen er nog geen chocola was,
ten gaan achteruit. „Vlak na de oor-
werden die dingen nog wel goed ver
kocht, maar nu geven de mensen de
voorkeur aan chocola en marsepein,”
vindt De Vlaam. Van de feestdagen
vindt hij de Sinterklaas nog de ge-
makkelijkste. De Kerstdagen en oud
en nieuw geven hem en zijn perso
neel veel meer zorgen, omdat dan de
sortering veel groter moet zijn.
Banketbakker A. R. van den Berg
werkt met zjjn vier assistenten op
Chocoladeletters worden in prin
cipe precies eender bereid als andere
chocola. De wijze van bereiding is
voor een gedeelte nog steeds een ge
heim van Van Houten. Andere fa
brieken hebben een eigen methode.
De cacaobonen, verpakt in jutezak
ken van 65 kilo, worden ingevoerd
uit Zuid- en Centraal-Amerika en
West-Afrika. Uit één zak kan men
eventueel 500 kilo melkchocolade ha
len, of 140 kilo puur. Uiteraard zijn
de andere ingrediënten zoals suiker,
melkpoeder, enzovoorts daar al bij
geteld.
De bonen worden eerst van onge-
ZEVENHUIZEN Vlak nadat de
Sint in Zeeland zjjn intocht had ge
maakt in het land, maakte hij vorige
week zaterdagmiddag zijn opwach
ting bjj de jeugd van Zevenhuizen,
die hem weer en wind trotserend in
grote getale enthousiast verwelkom
de. Omstreeks drie uur arriveerde de
goedheiligman op de schimmel ver
gezeld van twee Zwarte Pieten op
ponies en twee leden van de Een-
drachtsruiters bjj Hotel Vos, waar
het fanfarekorps „De Kleine Trom
petter” hem opwachtte.
Voorafgegaan door De Kleine Trom
petter trok Sint Nicolaas vervolgens
door de nieuwe wijk. De Pieten
strooiden hier kwistig met peperno
ten, die gretig aftrek vonden. Voor
het gemeentehuis bracht het fanfare
korps een serenade van Sinterklaas
liedjes ten gehore.
Toen was het woord aan burge
meester A. van ’t Verlaat, die bijzon
der in zijn schik was met het hoge
Spaanse bezoek. De Sint bleek niet
minder verheugd over zijn bezoek
aan Zevenhuizen, dat hij nu alweer
zoveel jaren door diverse omstandig
heden had moeten overslaan.
Na de ontvangst op het gemeente
huis maakte de bejaarde bisschop
een rondgang door de rest van het
dorp. Ook hier was de belangstelling
het bijzonder koude weer ten spijt,
bijzonder groot. Na zijn bezoek aan
Zevenhuizen vertrok Sint Nicolaas
naar Moerkapelle.
oud. In Genesis zegt Abraham al tot
zjjn vrouw: „Maal meel in de steen
en bak honingkoeken.” De Egypte-
naren kenden ze al en de Germanen
gebruikten ze om de Schimmelruiter,
die ten tjjde van ruw weer (novem
ber, december) over de daken van de
hutten rende. Onze voorvaderen leg
den dan een honingkoek op de drem
pel van het huis, die dan de volgen
de morgen meestal verdwenen was.
De Germanen dachten dan dat de
Schimmelruiter, de voorganger van
onze Sint Nicolaas, de koeken had
weggehaald, maar waarschjjnljjker is
dat de wolven en beren zich ’s nachts
tegoed zullen hebben gedaan.
Men kan van de taai dus niet zeg
gen dat het een specifiek Sint Nico
laas gebak is. De vrijers en vrijsters
kwamen echter wél alleen tijdens de
verjaardag van de goedheiligman
voor. De prachtige vormen in hout
uitgesneden, dienden als werkstuk
voor de gezel om als meester in het
guide te kunnen worden opgenomen.
In het museum hangen nog enkele
eeuwenoude taaipoppen, die met een
beetje goede wil (en een paardegebit)
nog gegeten zouden kunnen worden.
Men was vroeger met de taaipoppen
niet kinderachtig.
Het kleine museumpje, dat wordt
geëxploiteerd door de Algemene, Ne
derlandse Banketbakkersvereniging
(ongeveer 800 leden) is gevestigd on
der het gebouw van de Vakschool
voor Banketbakkers; de ’catacomben’
noemt de heer Barneveld de hem ter
beschikking gestelde ruimten. Het
museum mag dan inderdaad in de
kelder zitten, oud is het in ieder ge
val niet. Het gebouw zelf dateert van
1954 en nog zolang geleden werd het
museum zelf verbouwd.
Het bakkerswinkeltje bjj de entree
is geheel in stijl. In de etalage staan
de levensgrote vrijer en vrijsters van
taai (een echte bakker zegt niet taai
taai) en speculaas. In kristallen pot
ten komen de suikerbeestjes goed tot
hun recht. De prijzen van die tijd
klinken ons belachelijk in de oren.
Achter de winkel is de bakkerij.
Men proeft als het ware met welk
een inspanning de bakkers uit vroe
ger eeuwen him Sinterklaasproduc
ten moesten maken. De oude trog,
waarin het deeg werd gemaakt. De
’speculaasmachine’ (een walsje met
daarin de speculaasvormen), choco-
lade-mallen, marsepein-vormen en
taai-planken. Voor de moderne ban
ketbakker zijn al deze instrumenten
ware martelwerktuigen alleen al
door de moeizame manier waarop
alles moest worden gedaan. Het
woord hygiëne kwam in de vocabu
laire van de oude banketbakkers niet
voor.
Het Culinair Historisch Museum is
in het bezit van een fraaie collectie
speculaas- en taaiplanken, die niet
eens allemaal een plaatsje vonden. In
dit lieve museumpje, dat cultuurhis
torisch misschien niet eens zo’n grote
betekenis heeft, maar waaraan de
oude vakbroeders met hart en ziel
verknocht zjjn, spreken we met de
heer Barneveld over de historie van
het Sint Nicolaasgebak.
Marsepein heeft dezelfde ingredi
ënten als spijs, maar de verhouding
suiker/amandelen is hier 2 op 1.
„Marsepein komt al voor ten tijde
van de Bourgondische vorstent dus
ongeveer 1400,” vertelt de heer Bar
neveld, „De suiker moest uit Italië
komen, want hier kende men het
nog niet. Tot het begin van deze
eeuw heeft men echter weinig aan
de vormgeving of kleur gedaan. Mar
sepein had vroeger geen bepaalde
vorm en was eenvoudig grauwwit.
Uit mjjn eigen leerlingentijd net voor
de eerste wereldoorlog herinner ik
me nog wel dat ik alleen worst en
varkens mocht maken, maar daar
was het dan ook mee afgelopen. In
het buitenland zie je tegenwoordig
alleen maar marsepeinkoekjes. De fi
guren zijn van Hollandse origine.”
Marsepein was dus aanvankelijk
geen Sinterklaasproduct. Het is het
wel geworden dank zij de Hollandse
zuinigheid, die er de oorzaak van
werd, dat alleen voor de Sint Nico
laas het dure marsepein werd ge
kocht. Suiker was tot ongeveer 1650
voor het gewone volk onbetaalbaar.
Geheel transistor, dus geen op
warmtijd. Druk op de knop en
hij speelt direct.
Eenvoudige bediening door druk-
toetssysteem. Variabele toonrege
ling. Viercijfer-programma-indi-
cator met automatische nulstel-
ling. Pauzetoets. 2 Snelheden.
Compleet met gevoelige dynami
sche microfoon, 3ó0 m langspeel-
band, 15-cm-spoelen en verbin-
dingssnoer. Meeluisteren tijdens
opname via ingebouwde luidspre
ker of hoofdtelefoon.
378.-
of 133.- en 78 x 3.90
Zojuist overjarig verklaard, maar
met volledige service en ga
rantie. Zolang de voorraad strekt.
In de Waddinxveense bakkerijen
is de Sint Nicolaasslag al in volle
gang. (foto Sjaak Noteboom)
Een mens kan een jaar lang vrede hebben met
begint met een I of een J, maar zodra de langverbeide 5 december aanbreekt
bekruipt hem toch het gevoel een pechvogel te zjjn. Met enige jaloezie stelt
hij dan vast dat zjjn chocoladeletter het weer niet haalt bjj die van vrouw
en kinderen, familieleden en andere relaties.
Van Houten heeft er iets op gevonden, ’s Werelds tweede chocoladefabriek
(slechts Hershey in de Verenigde Staten is groter) maakt letters van twee
gewichten: 140 en 70 gram. Ofschoon men er niet aan kan ontkomen dat de
gewichten van bijvoorbeeld de J en de M verschillen, is men er door een
bepaalde wijze van bereiding in geslaagd de verschillen zo klein mogelijk te
houden. Alle letters van het chocolade-alfabet wegen om en nabij 70 of 140
gram. Zelfs het type letter of de dikte ervan is nog precies eender gebleven.
„Vlak na Pasen beginnen wjj alte
denken aan 5 december,” zegt ban
ketbakker J. Kerver van het Konin
gin Wilhelminaplein. „We moeten
dan al beginnen met bestellen van
chocoladeletters en de grondstoffen.”
De heer Kerver vindt het feit dat
Sinterklaas dit jaar op een zondag
valt bjjzonder gunstig. Men kan nu
gewoon in de week doorwerken, ter-
wjjl op zaterdag bezorgd kan worden.
Als er iemand dit jaar gebrek
heeft aan personeel dan is dat bak
ker Kerver. Eén van zijn personeels
leden zit thuis met een gebroken
been en nu moet hij het met twee
man zien te rooien. De laatste week
voor Sint Nicolaas maakt hij naast
het gewone werk alleen nog maar
speculaas en boterletters.
Marsepein en chocoladeletters zijn
dan al lang klaar. Bakker Kerver is
het helemaal eens met zijn collega’s
dat Sinterklaas eigenlijk nog niet
eens de zwaarste van de feestdagen
is. „Persoonlijk vindt ik de Sinter
klaas de fijnste dag. Je kan je con
centreren op een beperkt aantal arti
kelen en met de Kerst moet je alles
in huis hebben.”
■Z
