BURGEMEESTERS VAN WADDINXVEEN
Ary van Oosten
burgemeester
van vóór 1870
I -
S.C. TUYMELAAR
P. RUPKE
R.TISSOT
1870-1887
van Dort Kroon
1947-1958
AWarnaar Jzn.
H. B.N. MUMSEN
P. A. TROOST
G. VAN DORT KROON
1887-1889
R. Tissot
1889-1897
P. Rupke
1910-1920
G. van Dort
Kroon
1941-1947
H.B.N.Mumsen
1897-1910
S.C. Tuymelaar
1920-1941
P. A. Troost
M. van der Linden wordt elfde eerste burger sinds 1870
G. W. Ch.
I
I V.
A
f
1
f
1
WEEKBLAD VOOR VVADDINXVEFN DINSDAG 22 DECEMBER 1981
doorW. F. MEIJER
in
Vervolg op volgende pagina}
i
Vi
meentesectretaris A.
pensioengerechtigde
b
I
wo
ning, café en enige Waddinxveense
feestzaal van de heer Blanken. Op 2
juni 1866 overleed deze bijzondere
magistraat op 81 -jarige leeftijd.
Het statieportret dat hij van zich liet
schilderen hing als wandversiering
meentehuis aan de Zuidkade. Meer
dan een eeuw na zijn overlijden keek
een ieder, die het gemeentelijke be
stuurscentrum betrad, nog naar hem
op. Het leek of hij met zijn strenge
blik nog steeds waakte over het be
en wee van Wad-
dinxveen. In het nieuwe raadhuis
werd voor dit oude schilderstuk nog
1852-1854 vervulde hij het burge- geen beter plaatsje gevonden dan de
meestersambt ruim 40 jaren, tot hij op rommelzolder.
meester Tuymelaar had een zwakke ge
zondheid. Dit was ook de reden
waarom hij op 14 juli 1910 afscheid nam
van zijn functie. Hij vertrok naar
Santpoort.
meester Mumsen naar Waddinxveen
terug. Hangende het onderzoek naar
zijn gedragingen tijdens de oorlogsjaren
werd hij op 8 mei 1945 door het Militair
gezag uit zijn functie geschorst en tijde
lijk vervangen door A. P. F. A. J. Al-
Op 1 december 1947 werd in de burge-
meestersvacature voorzien door de
komst van de 54-jarige Abraham
(Bram) Warnaar Jzn., geboren 13 no
vember 1893 te Voorschoten, die bij
Koninklijk Besluit van 11 november
1947 in deze functie was benoemd met
gelijktijdig ontslag als burgemeester
van Hazerswoude. Daar had hij dit
ambt ruim I3jaren vervuld.
Voordien was hij bloembollenkweker/-
handelaar; in de crisisjaren werd zijn
bedrijf geruïneerd. De oorlogsjaren
gingen evenmin ongemerkt aan hem
voorbij: hij behoorde tot één van de
prominente Nederlanders, die door de
bezetter als gijzelaars in Vught gevan
gen werden gehouden.
In het na-oorlogse Waddinxveen (8300
inw.) zette burgemeester Warnaar zich
in voor het economisch herstel en leni
ging van de woningnood. In de Bomen-
wijk verrezen 580 woningen. Aan de St.
Victorstraat werden 54 vervangende
woningen gebouwd voor de door de be
zetter afgebroken percelen langs de
Zuidkade en Wilhelminakade; de riool
waterzuivering deed haar intrede en de
eerste woningen in de Oranjewijk kwa
men van de grond. In zijn privéleven
ondervond hij veel leed. Zijn echtge
note overleed in 1950 na een langdurig
ziekbed.
Naast zijn normale werkzaamheden
was burgemeester Warnaar zeer actief
op het terrein van de emigratie als se
cretaris, later voorzitter, van de Chri
stelijke Emigratiecentrale. Ook het in
ternationale kerkelijke werk voor de
I.C.C.C. had zijn volle aandacht. Bij het
bereiken van de pensioengerechtigde
was uit de gemeente Cuyk gevlucht bij
de nadering van de geallieerde legers.
Na de bevrijding werd hij wegens colla
boratie met de vijand geïnterneerd.
Op 5 mei 1945 keerde de inmiddels
door de Kroon herbenoemde burge-
gemeester Ary van Oosten, geboren
13 oktober 1785 in Bergschenhoek.
Op 32-jarige leeftijd werd hij in 1817
benoemd tot burgemeester en
gemeente-secretaris van Noord-
Waddinxveen en in 1832 werd hij met
dezelfde ambten in Zuid- stuurlijke wel
Waddinxveen belast.
Met een korte onderbreking in de ja
ren
berda, oud-burgemeester van Vriezen-
veen. Deze nam op 16 juni 1945 het
plaatselijk bestuur over als
waarnemend-burgemeester.
Per 1 juni 1947 volgde zijn benoeming
tot burgemeester van ’s-Gravenzande,
welke gemeente hij tot zijn pensione
ring diende. In 1972 verhuisde hij naar
Rijswijk (Z.H.), waar hij op 20 februari
1980 overleed.
Raoul Tissot, geboren 18 november
1853 te Brussel, volgde burgemeester
G. W. Ch. van Dort Kroon op. Bij Kon
inklijk Besluit (KB) van 5 mei 1887
werd hij benoemd en op 17 mei in dat
jaar werd de 33-jarige, uit Papendrecht
afkomstige, Tissot in zijn ambt geïnstal
leerd.
Na zijn huwelijk vestigde hij zich op 1
augustus 1887 in de villa Beukenhof.
Hij vervulde zijn ambt hier slechts twee
jaar. Ingaande 4 juli 1889 verkreeg hij
eervol ontslag en vertrok in oktober
1889 naar Arnhem. De villa Beukenhof
werd hierna betrokken door de ge
meentesecretaris Gerret van Dort
Kroon.
het meest gebruikte vervoermiddel. In
1934 kon de spoorlijn Gouda-Alphen
a/d Rijn in gebruik worden genomen; in
1936 werd het smalle jaagpad langs de
Gouwe in een provinciale autoweg her
schapen en juist voor de oorlogsjaren
kwam ook de autosnelweg Utrecht-Den
Haag-Rotterdam over Waddinxveens
grondgebied gereed.
Trots was deze burgemeester op "zijn"
zwembad: "Een van de mooiste en
grootste zwembaden van Nederland
met 80 kleedkamers", schreef hij in mei
1931 over het inmiddels gesloopte bad
in de Ringvaart aan de Kanaaldijk. Het
inwoner-aantal nam - voornamelijk
door natuurlijke aanwas - in deze twee
decennia met 1400 toe, zodat Wad
dinxveen bij zijn vertrek 7800 inwoners
telde.
ven gemeente, waartoe onder meer
Bloemendaal behoorde, werd aan het
grondgebied van Noord- en Zuid-
Waddinxveen toegevoegd.Zo ont
stond een nieuwe gemeente, die ruim
3800 zielen telde. Het bestuur werd
voorlopig opgedragen aan de bestuur- stond aan de Nesse, naast de sluis. La
ders van de voormalige gemeente ter werd het pand gebruikt als school
Noord-Waddinxveen. Op 1 augustus (de Sluisjesschool); laatstelijk, tot de
1870 werd de eerste gemeenteraad zestiger jaren, deed het dienst als
van Waddinxveen geïnstalleerd.
ARY VAN OOSTEN
Reeds veel vroeger werd het ambt van
burgemeester in de gemeenten
Noord- en Zuid-Waddinxveen en la
ter ook van de gemeente Broek in de
zelfde persoon verenigd. Dat was bur- boven de trap in het voormalige ge-
Hendrik Bastiaan Nicolaas Mumsen,
geboren 12 maart 1907 in Den Haag,
traad op 1 augustus 1941 in functie,
krachtens zijn benoeming door de
Secretaris-Generaai van Binnenlandse
Zaken, die als gevolg van de bezetting-
smaatregelen belast ws met het binnen
lands bestuur.
Tevoren bekleedde hij dit ambt reeds
zes jaren in de gemeente Woubrugge.
Hij betrok met echtgenote en zoon de
ambtswoning Kerkweg 155. Zijn ambt
speriode werd sterk beïnvloed door de
oorlogsomstandigheden van de Tweede
Wereldoorlog en de daaruit voort
vloeiende Duitse bezetting. De ge
meenteraden waren ontbonden.
In zijn ambtsperiode bereikte de ge-
Kreupeiing de
leeftijd. Deze
werd op 1 november 1943 opgevolgd
door H. Jenné, die deze functie ver
vulde tot 1 mei 1976. In de september
dagen van 1944, in het vermeende aan
zicht van de bevrijding, verliet de bur
gemeester zijn post door "onder te dui
ken"; het bestuur van de gemeente
overlatende aan de 70-jarige
wethouder-loco-burgemeester J. G.
Herfst. De Duitse bezettingsautoritei-
ten ontzetten hem deswege uit zijn
ambt.
In zijn plaats stelden zij de 41-jarige
Chr. J. W. H. Stakenborg aan. Deze
Toen op 1 juli 1870 de nieuwe gemeente
werd geformeerd werd G. W. Ch. van
Dort Kroon de eerste burgemeester.
Met toestemming van Zijne Majesteit
de Koning mocht hij ook als gemeente
secretaris van deze gemeente blijven
fungeren. De door Gedeputeerde Sta
ten voorgestelde jaarwedde van f
1.000,voor het burgemeestersambt
vond de gemeenteraad veel te veel.Het
werd 800,voor het burgemeester
sambt en 700,als secretaris.
De nieuwe gemeente moest ook een ge
meentehuis hebben. Voordat doel werd
in de Nesse een huisje aangekocht,
waarvoor een geldlening van f 2.693,71
werd aangegaan. De inrichting ervan
leverde financiële problemen op. De
raadsleden droegen hun steentje bij: zij
stelden een jaar presentiegeld beschik
baar als bijdrage in de kosten van aan
koop van tafels en stoelen.
Na ruim 25 jaar het burgemeestersambt
te hebben bekleed legde hij deze func
tie op 58-jarige leeftijd neer op 15 april
1887. Op 1 juli van dat jaar beëindigde
hij ook zijn werk als gemeentesecreta
ris. Het gezin vertrok naar Nijmegen.
Alleen zijn oudste zoon, Gerret van
Dort Kroon, bleef hier en werd door de
gemeenteraad bij besluit van 21 juni
1887 tot gemeentesecretaris benoemd
als opvolger van zijn vader.
Uit het Groningse Aduart kwam in rec-
cessie de vierde Waddinxveense burge
meester. Het was Sebo Cornells Tuy
melaar, geboren 10 januari 1857 te
Heerenveen. Deze 40-jarige vrijgezel
vestigde zich aan de Dorpstraat 62 tege
nover het voormalige rechthuis op de
hoek van de Kerkweg.
Vanaf het balkon van zijn woning
hoorde hij op Koninginnedag de au
bade aan van de Waddinxveense
schooljeugd. "Er zijn nog Waddinxve-
ners die daar hebben gezongen”, weet
kanner De Waal - die een eedeelte van
sche mogelijkheden ontplooien tot fa
brieken. De bevolking nam sterk toe:
3'/2“o per jaar groei betekende een ver
meerdering met 1200 inwoners in zijn
10-jarige ambtsperiode.
Het nog in de Nesse gevestigde ge
meentehuis mocht nauwelijks die naam
dragen. Dank zij een voordelig aanbod
verwierf de gemeente het aan de Zuid
kade gelegen herenhuis, bewoond ge
weest door de overleden schoonvader
van de burgemeester, de heer K. van
der Torren Kzn. Dit pand werd ver
bouwd en ingericht als gemeentehuis,
dat in 1911 in gebruik kon worden ge
nomen. Tot april 1978 deed het als zo
danig dienst, daarna w erd de Streekmu-
ziekschool daarin gehuisvest.
Begin november 1919 moest de burge
meester wegens zijn gezondheidstoe
stand zijn taak overlaten aan de oudste
wethouder. Op 63-jarige overleed hij op
19 mei 1980. Te zijner nagedachtenis
schonk de weduwe Van Dort Kroon
"een welgelijkend portret van groot
formaat in eiken lijst".
De 42-jarige Pieter Arend Troost, gebo
ren 13 september 1877 te Spijkenisse
werd bij Koninklijk Besluit van 9 juni
1920 tot opvolger benoemd, ingaande
30 juli 1920. Hij kwam uit Haarlemmer
meer, waar hij gemeente-ambtenaar
was. Om zijn vestiging in Waddinxveen
mogeiijk te maken besloot de raad een
ambtswoning te bouwen met rijkssteun.
Men wilde dat doen in de tuin van het
gemeentehuis.
De weduwe van de overleden burge
meester Van Dort Kroon ging dit zeer
ter harte. Zij bood de gemeente een
perceel grond aan, gelegen aan de
Kerkweg, naast het postkantoor. Zo
verrees daar de eerste ambtswoning
voor de burgemeester. Gedurende 21
jaar fungeerde hij als burgemeester van
deze gemeente. Om gezondheidsrede
nen moest hij zijn functie beëindigen.
Ingaande 15 juli 1941 werd hem op 63-
jarige leeftijd op zijn verzoek ontslag
verleend. Het echtpaar vertrok naar
Bennebroek.
In deze ambtsperiode werd Wad
dinxveen heel wat gemakkelijker be
reikbaar. Tot 1934 was de stoomboot
Door zijn vertrek kon een vurige wens
van de 54-jarige gemeentesecretaris
Gerret van Dort Kroon in vervulling
gaan. Hoewel er tegen zijn benoeming
wat oppositie bestond werd hij bij Kon
inklijk Besluit van 20 juli 1910 tot bur
gemeester benoemd en op 3 augustus
als zodanig geïnstalleerd.
"Het is de kroon op mijn werk", zei de
nieuwe burgemeester.
Hij was dan ook vele jaren nauw be
trokken bij het gemeentelijk beleid. Hij
werd op 14 mei 1856 in Zuid-
Waddinxveen geboren ajs oudste zoon
van Waddinxveens eerste burgemeester
G. W. Ch. van Dort Kroon; werd be
ambte ter secretarie en per I juli 1887
als opvolger van zijn vader benoemd tot
gemeentesecretaris.
Op 9 mei 1890 trad hij in het huwelijk
met Catharina M. van der Torren,
dochter van de landbouwer, wethouder
en kerkvoogd Kors van de Torren Kzn.
Het echtpaar vestigde zich in de villa
Beukenhof aan de Kerkweg, die door
vertrek van burgemeester Tissot weer
beschikbaar was. Het secretariaat der
gemeente ging bij zijn benoeming tot
burgemeester over op de secretarie-
beambte A. Kreupeling, die deze taak
vervulde tot zijn pensionering op 1 no
vember 1943.
Het was op bestuurlijk gebied een be
langrijke periode voor het inmiddels
5100 zielen tellende Gouwe-dorp. Voor
de drinkwatervoorziening waren de in
woners nog aangewezen op slootwater
of hoogstens een regenput. Beter drink
water werd per schuit vanuit Gouda
aangevoerd.
De aanleg van waterleidingen, de gas
en elektriciteitsvoorziening werden ter
hand ge men en verhoogde in belan
grijke mate het leefklimaat. Ook de te
lefoon deed zijn intrede. Ambachtelijke
bedrijfjes konden zich door de techni-
Op 65-jarige leeftijd werd Pieter
Rupke, geboren 10 oktober 1823 te
Moerkapelle, tot burgemeester van
Waddinxveen benoemd bij Koninklijk
Besluit (KB) van 24 juli 1889. Deze
landbouwer-burgemeester was tevoren
reeds 15 jaar lid van de gemeenteraad
geweest en fungeerde voor zijn benoe
ming twee jaar als wethouder. Zijn be
noeming betekende een ernstige teleur
stelling voor de gemeentesecretaris Ge
rret van Dort Kroon die ook naar deze
functie had gesolliciteerd.
Na een ambtsperiode van 8 jaren pro
beerde de 74-jarige burgemeester in de
raadsvergadering van 23 juni 1897 af
scheid te nemen in verband met het
neerleggen van zijn ambt per 1 juli 1897.
Het lukte niet: "Hij werd door aandoe
ning onderbroken en verliet de verga
dering”, aldus de raadsnotulist.
Het betekende echter niet het einde
van zijn politieke loopbaan. Als lid
bleef hij zitting houden in het hoogste
gemeentelijke bestuursorgaan. Daar hij
zeer hardhorend” werd was een per
soonlijke benadering door de voorzitter
nodig alvorens het bejaarde raadslid
zijn standpunt kon bepalen. Desalniet
temin maakte hij zijn zittingsperiode tot
september 1905 vol. Hij overleed op 85-
jarige leeftijd op 6 juli 1909.
WADDINXVEEN De huidige ge- 74-jarige leeftijd bij Koninklijk Be-
meente Waddinxveen kwam tot stand sluit (KB) van 18 juni 1860 eervol ont-
op I juli 1870 ingevolge de Wet 1 juni slag verkreeg. Maar zijn raadslid-
1870 Staatsblad 88, waarbij de ge- maatschap gaf hij niet op. Zeer kriti-
meenten Noord-Waddinxveen en sch volgde hij de verrichtingen van
Zuid-Waddinxveen werden samenge- zijn opvolger. De welgestelde oud-
voegd, onder gelijktijdige opheffing burgemeester-raadslid gebruikte zelfs
van de gemeente Broek met de am- pressiemiddelen om de gemeenteraad
bachten Thuyl en’t Weegje. te bewegen zijn persoonlijke omslag
Het gootste gedeelte van de opgehe- (een gemeentelijke belasting naar ge
schat inkomen) te verminderen we
gens het vervallen van zijn f 500,
burgemeestersinkomen.
Hij dreigde de raad - met succes - de
gemeente te zullen verlaten en zijn
huis te zullen afbreken! Dat huis
I WADDINXVEEN Donderdag-
I middag 7 januari 1982 zal de hui-
I dige burgemeester van Haastrecht.
I Stolwijk en Vlist, de heer C. M. van
I der Linden, worden geïnstalleerd
I als elfde burgemeester van Wad-
I dinxveen. In de gang van de be-
I stuursvleugel op de eerste verdie-
I ping van het gemeentehuis ont-
I breekt dus voorlopig zijn foto in de
I portrettenserie van eerste burgers
I die dit Gouwedorp in de loop der
I tijden heeft gehad.
In de fotogalerij ontbreekt helaas ook
nog het portret van Gerrit Willem Chri-
I stiaan van Dort Kroon, geboren 8 augu-
I stus 1828 te ’s-Gravenhage. Hij werd bij
Koninklijk Besluit van 8 juli 1860 nr. 45
I op 31-jarige leeftijd benoemd als opvol-
ger van burgemeester A. van Oosten.
Hij was geen onbekende in Noord- en
Zuid-Waddinxveen. Reeds sedert 1 sep
tember 1854 fungeerde deze voorma-
lige Zoetermeerse kandidaat-notaris als
f gemeentesecretaris van Noord- en
I Zuid-Waddinxveen. Op 25 juli 1860
werd hij als burgemeester van Noord-
n
I de Kerkweg een kapitale villa bouwen,
I j Waddinxveen geïnstalleerd. Hij liet aan
"de Beukenhof’, waar hij zich in 1866
vestigde.
'7* 1