Deze scholieren
uit dan het beste
medicament!
w
boHmcm
hielden reünie
’’Schouderklopje
richt vaak meer
Nog altijd heeft hij een kleine kring van patiënten
I
I
r
<s»
Voorrang voor
verkeer op
Esdoornlaan
Handtekeningen opgehaald
5*1
eigentijds
marktP-goudo
Kinderen
bellen voor
kinderzegels
A
w
Vertrouwensarts
Toeval?
Vertro u wensfigu ur
7'
■II
ti
1
I
Dokter P. van der Linde sr. (75) is een halve eeuw huisarts (Foto: Sjaak Noteboom).
Jonge mode heeft bij Bahlmann
Mode allang de A-status.
Dus wat wil je?
WADDINXVEEN - Dinsdag 7 oktober is het op de kop af vijftig jaar ge
leden dat de aan de Kerkweg-Oost wonende huisarts P. van der Linde sr.
zich in Waddinxveen vestigde. Sindsdien behandelde hij veel mensen. De
laatste tien jaar heeft hij zich wat uit de actieve dienst teruggetrokken.
Zijn zoon ging met de praktijk door en op zijn beurt werd hij weer gehol
pen door dokter B. Glaser.Maar tot op de dag van vandaag heeft de jubi
lerende Waddinxveense huisarts een vaste kring patiënten geholpen. Bo
vendien houdt hij zijn kennis nog op peil, zodat met recht gesproken kan
worden van een halve eeuw praktiserend huisarts.
F
.V
PvdA-wethouder drs M. Kraaijestein start ophalen handtekeningen.
Cal
ifa. v
JNTf r.<-
af
3 - x tl
M
I ‘W
j
P. van der Linde sr. (75)
een halve eeuw huisarts
u
1
De dokter als vertrouwensfiguur: ”Ik
had een wat oudere patiënt, een boer.
Zijn vrouw vond eigenlijk, dat hij er
maar eens mee op moest ophouden, de
boerderij moest overdoen aan de oud
ste zoon. Zelf wilde hij daar nog niet
aan. Op en morgen stapt hij bij mij bin-
Geregeld is dat de voorrangsregeling
op het kruispunt Esdoornlaan-
Dreef-Sniepweg zodanig is gewijzigd,
dat het verkeer op de Esdoornlaan-
Dreef voorrang heeft op het verkeer
op de Sniepweg.
Over een oude herinnering, toen hij pre
cies op tijd zomaar toevallig ergens
kwam: Ik kwam toen bij ene De J. Ik
had er drie van in mijn praktijk en op
een zeker mpoment kreeg ik door, dat
ik bij de ene De J. op visite moest. Al
leen de voorletter klopte helemaal niet.
Dus ik op goed geluk naar een van mijn
De J.’s toe. Nee, met hem was niets aan
de hand. Ik zou net weggaan toen de
vrouw des huizes vroeg, omdat ik er nu
toch toevallig was, of ik even naar hun
zoontje wilde kijken. Hij had wat diar
ree, maar de moeder dacht, dat het jo
chie ’s middags wel weer naar school ko-
n.Ik onderzocht hem en vond een blin
dedarmontsteking vuistgroot die op
doorbreken stond, een paar uur later en
het zou gebeurd zijn en penniciline was
er toen nog niet, zodat het joch eraan
zou zijn gegaan. Nu is alles goed geko
men, door die toevallige foute voorlet
ter!”
Het verschil in behandeling tussen
fondspatiënten en particulieren. Wat
is daarover uw mening?
“Ik heb nooit fondspatiënten en par
ticulieren gehad. Alleen patiënten.
Verschil maken in behandeling vind
ik immoreel. Daar moet je niet aan
beginnen, dan kan je nooit een goed
arts zijn”.
WADDINXVEEN - In Waddinxveen is maandagavond een begin gemaakt met het
ophalen van handtekeningen tegen de plaatsing van kruisraketten. Het startsein
werd gegeven door PvdA-wethouder drs. M. Kraaijestein. Het organiserende vre-
desplatform denkt zo’n drie duizend handtekeningen op te halen.
Toch zag het er in 1935 niet naar uit, dat
de pas afgestudeerde Piet van der Linde
de huisartsenpraktijk in zou gaan. De
uit Bleiswijk afkomstige Van der Linde
was 50 geleden nog arts-assistent bij een
kraaminrichting in Rotterdam. De be
doeling was, dat hij vrouwenarts zou
worden. ’’Iemand die me daar kwam
opzoeken vroeg me naar Waddinxveen
te komen om er huisarts te worden.
Nou, ik was toen net verloofd. De stu
die zou nog drie jaar duren en tot zolang
zou ik zeker nog moeten wachten met
trouwen. Als ik naar Waddinxveen zou
gaan, zou ik kunnen trouwen. Het was
gauw bekeken, met nog een week zat ik
in Waddinxveen.
Over de patiënt van toen en nu :”In de
tijd dat ik nu huisarts ben is er een radi-
kaal ander soort patiënt op het spreek
uur verschenen. De mensen vroeger
hadden wat, waarmee ik niet wil zeggen
dat de mensen nu niks hebben. Maar
vroeger kwamen ze met een snee in hun
hand, een gat in hun voet, iets lichame
lijks. Tegenwoordig is het ’’dokter, ik
voel me niet zo lekker”.
Na het onderzoek zeg je dan: ”kom,
vertel eens op”. En dan blijkt, dat er
sprake is van een psychisch probleem.
En daar had je vroeger als dokter veel
minder mee te maken”.
Over de mens van vandaag die steeds
minder in staat is zijn problemen zelf op
te lossen: ”Er wordt nu meer voor de
mensen gedacht, De welvaart, ook die
lijdt in een zekere mate tot achteruit
gang van geest en lichaam. Maar ook
het eentonige van de bouw. Vroeger
had een dagloner zijn eigen kleine huis
je, hij had er wat voor over om dat leuk
te maken. Nu zijn de woningen in een
flat allemaal hetzelfde. De animo om er
iets aan te doen is minder, los nog van
het feit dat men veel gemakkelijker ie
mand laat komen”.
Als u het over zou mogen doen, zou
u dan weer huisarts worden?
“Absoluut. Niets is mooier, dan in de
ziel van de mens te kunnen kijken. Ik
heb altijd getracht “open kaart” te
spelen, waardoor je meer contact met
de patiënten krijgt. Ik vind het be
langrijk om bij een patiënt erachter
te komen waar de oorzaak van de
klachten vandaan komt. En die dan
proberen weg te nemen”.
“Ik ga nog steeds éénmaal per week
naar een artsencursus in Gouda. Daar
worden besprekingen gehouden over
patiënten. Het valt mij wel op, dat de
jongere garde iets teveel de biochemi
sche kant opgaat, terwijl de psycho
logische kant op de achtergrond
raakt. De grootste kunst van de mens
is om naar de ander te luisteren”.
“En onthoudt dit goed: Er zijn
hoofdzaken en bijzaken in het leven.
De bijzaken doe je af met je rugge-
merg en de hoofdzaken met het
hoofd. Hoe ouder je wordt, hoe meer
je dan in de gaten hebt dat er weinig
echte hoofdzaken zijn”.
Wat vindt
heid?
“Zonder werk zijn in een periode
waarin je iets scheppends wilt ver
richten vind ik verschrikkelijk. Als je
50 bent en je komt zonder werk - dat
is natuurlijk ook triest maar dan
heb je in ieder geval het idee, dat je
mee hebt kunnen doen. Dat ligt psy
chologisch anders. Als je afgestu
deerd bent en sollicitaties lopen op
niets uit, dan duren de dagen lang”.
“Aan de andere kant, dat moet ik
eerlijk zeggen, als je intens probeert
werk te zoeken, lijken de kansen vol
gens mij groter. Maar een groot aan
tal jongeren wil nu eenmaal een baan,
die past bij hun opleiding. Ik ben ook
niet zo voor dat binnenlaten van bui
tenlanders in een periode van grote
werkloosheid. Ik zeg tegen jongeren
altijd, dat ze moeten blijven zoeken.”
van de jeugdwerkloos-
WADDINXVEEN - Wie zijn deze meisjes en jongens op een oude schoolfoto? In
de Unie kwamen de afgelopen zaterdag bijeen. De meisjes en jongens van toen die
nu 50 jaar zijn en elkaar destijds op de voormalige Uloschool aan de Kerkweg heb
ben leren kennen. In het Weekblad voor Waddinxveen van volgende week hun uit
gebreid verhaal en verslag van een heel bijzondere reünie.
nen en zeidokter ik heb raad nodig. Hij
zette het geval uiteen en vroeg vervol
gens aan welke kant ik stond. Ik zei
hem, dat ik achter zijn vrouw stond.
”Dan weet ik genoeg”, zei de man, gaf
me ’n hand en stapte op. Een paar da
gen later was hij boer-af. Pas geleden
kwam ik hem nog tegen, bedankte hij
mij voor het feit, dat ik hem dat duwtje
in de rug dat hij eigenlijk nodig had, ook
gaf’.
Over de taakopvatting van de huisarts:
”Je moet je als dokter altijd proberen te
verplaatsen in de stoel van de patiënt.
Als hij je iets verteltmoet je je constant
afvragen, wat zou ik doen in zijn of haar
plaats. Als iemand bij je komt met een
onschuldig knobbeltje, dan moetje niet
zeggen, ”ach ga weg, dat is flauwekul”.
Nee, zo iemand zit tegenover je en is
hardstikke bang dat het kanker is. Die
moet je dan helemaal onderzoeken,
daar moet je de tijd voor nemen. Pas na
zo’n onderzoek maak je die patiënt,
maar dan ook heel pertinent duidelijk,
dat er niks aan de hand is, dat hij zich
geen zorgen hoeft te maken.
”Je moet altijd de mens blijven zien
achter de patiënt. Als je de mens gaat
bekijken als object, als je er een bioche
mische fabriek van maakt, waarin iets
niet goed functioneert, zit je mijn over
tuiging op de verkeerde weg. Een vroe
gere hoogleraar van me heeft me voor
gehouden. dat een klapje op de schou
der bij een patiënt vaak veel meer uit
richt dan het beste medicament. Dat
heb ik altijd onthouden, dat heb ik altijd
in praktijk proberen te brengen, En ik
geloof ook, dat het zo is. Het gaat name
lijk om mensen, niet om papieren pa
tiënten als in zoveel ziekenhuizen, waar
de dokter de patiënt opneemt, een vol
gende dokter van diezelfde afdeling de
operatie verricht en een derde de na
zorg. Dat zou één en dezelfde dokter
kunnen zijn, maar dat kost misschien
meer energie. Ik vindt dat die er maar
ingestopt moet worden, daarvoor ben je
de dokter”.
’’Vroeger ging iemand met psychische
moeilijkheden nog naar een pastoor, de
dominee of, maar dan praat ik over nog
vroegere tijden, de hoofdonderwijzer.
Nu komen ze echter naar de huisarts”,
aldus dokter Van der Linde, die in 1960
werd uitgeroepen tot ereburger van
Waddinxveen en in 1969 tot ereburger
van Moerkapelle.
waaraan er 12 of 13 zijn gestorven.
Je stond toen als huisarts bijna mach
teloos. Voordat de penicilline was
uitgevonden, was longontsteking ook
een ernstige ziekte”.
“Over de antibiotica gesproken. Ik
heb eens een boer horen zeggen:
“Jullie krijgen hetzelfde met die pe
nicilline als wij in de landbouw. Hoe
meer je spuit des te sterker de bacte
rie zich daartegen wapent”. Of de
gevleugelde uitspraak van een hoogle
raar: “Micro kosmos Iaat zich nooit
verdringen door de macro, cosmos
(wij dus)”. In de grote steden waren
de artsen veel meer een autoriteit.
Daar ben ik het niet mee eens. Juist
door de vertrouwde band, die je met
de patiënten had, kwam je er veel
sneller achter, wat zij werkelijk man
keerden. Je bent ook een soort psy
chiater”.
Wat vindt u van de toestroming van
forensen”?
“Daar heb ik niets op tegen. Wel heb
ik met de nieuwe bewoners minder
contact, alhoewel er patiënten bij
zijn, die goede vrienden van mij zijn
geworden. De meesten vinden een
vrijer optreden van een arts ietwat
vreemd en hebben ook een houding
van “dat weet ik zelf wel”. Ik heb
een voorbeeld van een oud-verpleeg-
ster, die liever niet had, dat er bepaal
de antibiotica werden voorgeschre
ven. Dan moet je laten merken, dat
jij de baas bent, of haar adviseren een
andere huisarts te nemen. Ik heb
daarna dan ook nog nooit zo’n fijne
patiënt gehad. Jullie zien, dat je als
arts ook weleens even moet optre
den. Wel moet ik zeggen, dat de au
tochtone bevolking in het algemeen
makkelijker in de omgang is”.
Ik heb mensen meegemaakt, die aan
vankelijk geen kinderen konden krij
gen en de vreugde ervaren toen het
uiteindelijk wel lukte. De kwestie
van draagmoeders en reageerbuis-
babies vind ik meer een prestige
overweging van de heren artsen”.
“In hetzelfde hokje kunnen we de
harttransplantaties plaatsen. Hoeveel
moeite en geld kost het wel niet om
één mens te voorzien van een ruil-
hart, terwijl er in Ethiopië honderden
mensen per dag sterven. En om terug
te komen op uw vraag: een draag
moeder is toch ook onbetaalbaar
voor de meeste mensen en zou in alle
gevallen de draagmoeder het kind zo
maar afstaan? Ik vind het koud zake
lijk en daarom ben ik niet wild ent
housiast. Mensen zonder kinderen
zijn, geloof ik, niet zo ongelukkig als
wij denken. Ze kennen het gemis er
van niet”.
WADDINXVEEN Op het gerecon
strueerde kruispunt Esdoornlaan-
Sniepweg-Dreef (Zuidplas) geldt een
andere voorrangsregeling.
WADDINXVEEN/BOSKOOP - Van
af woensdag 2 oktober is er in Wad
dinxveen en Boskoop weer het ver
trouwde beeld te verwachten van kin
deren, die aanbellen om bestellingen
voor kinderpostzegels en wenskaar
ten te mogen noteren. Men kan velle
tjes kinderpostzegels bestellen a f. 5,-
per stuk, maar ook mapjes kaarten,
bijvoorbeeld van Marjolein Bastin
voor maar f. 2,50.
De kinderzegels dragen dit jaar het
thema “Kind en Verkeer”. De af
beeldingen hebben dan ook de drie
hoekige vorm van sommige verkeers
borden en ze wijzen op de bedreiging
die het verkeer voor kinderen vormt.
Betalen doet men pas bij aflevering.
Dat gebeurt op 13 november, de
emissiedatum van de kinderzegels.
Door kinderpostzegels te bestellen
helpt men honderdduizenden andere
kinderen in binnen- en buitenland.
WADDINXVEEN - Waddinxveens
oudste praktiserende dokter Piet van
der Linde (74) van de Kerkweg-Oost is
een man die met veel smaak en kennis
kan praten over het verschil tussen een
praktijk van vóór de Tweede Wereld
oorlog en één van tegenwoordig.
M
Wat zijn uw hobbies?
“Vooral bridgen. Dat doe ik veel en
graag. Minimaal 2x per week oefenen
en dan nog de officiële wedstrijden
van de bond. (Laat een overzicht zien
van de gespeelde drives, waaruit
blijkt, dat hij en zijn partner zijn
doorgedrongen tot de halve finale en
dus een grote kans maken op het Ne
derlandse kampioenschap). Voorts
lees ik veel; vooral medische studie
boeken, maar ook kranten e.d. Ook
los ik graag cryptogrammen op uit
diverse dagbladen en tijdschriften. En
niet te vergeten, en dat noem ik toch
ook wel hobby, fiets ik elke dag een
uur”.
Wat vindt u van het voorstel om het
aantal patiënten per huisarts te ver
minderen om te zorgen, dat meer
werkloze artsen aan de bak komen?
“Daar heb ik een andere mening over
dan de regering. Ik geloof niet in die
beperking van het aantal patiënten
per arts. Je hebt een bepaald behan-
delingspatroon en daar is je praktijk
op ingesteld. Er zijn artsen met 3.Cow
patiënten, die het makkelijk aankun
nen en met 1.000, die het veel
moeilijker hebben”.
“Het is zo individueel. Je kunt het
niet generaliseren. Daarentegen is een
praktijk met 7.000 patiënten ook
niet goed. Bovendien, laten we dat
niet vergeten, een arts heeft natuur
lijk ook een bepaald inkomen nodig.
Voorts is een overname van een prak
tijk een dure aangelegenheid. Je hebt
een groot huis nodig met plaats voor
spreekkamer, wachtkamer enz. Zon
der een bepaald aantal patiënten
komt een arts niet aan een leefbaar
inkomen.
Wat is uw mening over draagmoe
ders?
“Het zou mijn eerste keus niet zijn.
Dokter Van der Linde heeft in zijn
loopbaan diverse huildigingen onder
gaan. In 1960 kreeg hij bijvoorbeeld de
zilveren penning uitgereikt als erebur
ger van Waddinxveen uit dankbaarheid
en waardering voor zijn medische hulp
en verzorging van de inwoners. In 1975
stond hij erbij stil 40 jaar huisarts te
zijn. De patiënten, daartoe aange
spoord door een comité met oud-PvdA-
wethouder S. Pille, bood hem een 17-
daagse reis naar Thailand aan. Hij
kreeg toen een fiets, want fietsen doet
hij elke dag.
De Waddinxvener werd gedurende zijn
leven ook talloze malen geïnterviewd.
Kranten, weekbladen en buurtbladen
vroegen hem over van alles en nog wat.
Op deze pagina enkele voorbeelden.
Vaak werd het verhaal verteld dat dok
ter Van der Linde zich in 1935 vestigde.
Laatst zei hij hierover tegen het buurt-
blad ’’Ommetje” van de bewonersver-
eniging Overtoom en Molenring het
volgende: “Voordat ik mij
hier in 1935 vestigde, ben ik één jaar
assistent geweest op de kraamafde-
ling van de opleidingsschool voor
vroedvrouwen in Rotterdam. Ik wil
de gynaecoloog worden, maar werd
toen benaderd door mensen uit Wad
dinxveen, die vroegen of ik daar huis
arts wilde worden. Er waren in Wad
dinxveen twee artsen, maar ze von
den het nodig, dat er nog een derde
bij kwam. Ik had er eigenlijk wel zin
in en ben, dat weet ik nog goed, op
een zondagmiddag met mijn toekom
stige vrouw naar een huis gaan kijken
in de Oranjelaan. We hadden de keus
tussen nog drie jaar wachten, dan was
ik gynaecoloog of direct trouwen en
ons hier vestigen. We hebben toen de
knoop doorgehakt. De maandag daar
op hebben we het huis gekocht en
een week later was ik huisarts in
Waddinxveen”.
“In de Oranjelaan hebben we 15 jaar
gewoond. In 1950 kwam de villa aan
de Kerkweg-Oost leeg. Die hebben
we toen gekocht en laten verbouwen.
De villa was omringd door een sloot,
dus je zou kunnen zeggen, dat we op
een eiland zaten. Een wit bruggetje
verbond ons met de Kerkweg; heel
vroeger een boerepad, dat een recht
streekse verbinding vormde met de
Dorpsstraat, ‘t Is wel jammer, dat
hetzelfde pad nu het drukste punt
van Waddinxveen is geworden. De vil
la zelf heeft beneden een grote huis
kamer met erker, wacht- en spreekka
mer en - zoals toen gebruikelijk - een
apotheek. Boven heb ik 7 kamers;
dus een riant onderkomen, mogen we
wel zeggen.”
Er wordt gezegd, dat u half Waddinx
veen op de wereld hebt geholpen.
“Dat is natuurlijk overdreven. U
moet wel begrijpen, dat een gezin
toen gemiddeld uit 5 personen be
stond en 12 of 13 kinderen per gezin
geen uitzondering was. Mijn record is
15 kinderen uit één gezin. Nu nemen
de meeste ouders - uit financiëel/ma-
terialistisch standpunt bezien - niet
meer dan twee, hooguit drie kinde
ren”.
Was er vroeger meer persoonlijk con
tact met de patiënten?
“Jazeker, je had een veel sterkere
band met de patiënten. Je kende de
familieomstandigheden; de ziekten in
die families. Een voordeel was, dat je
bij het volgende geslacht beter op de
hoogte was van de erfelijke aandoe
ningen. Je had ook veel meer te ma
ken met de kinderziekten, zoals dif
terie, kinkhoest, polio enz. In 193 7
hadden we 21 patiënten met polio,
1®.
w
